Le Paaloʼ u kʼáat u tsʼáa kʼaj óoltbil le Taataoʼ
Le Paaloʼ u kʼáat u tsʼáa kʼaj óoltbil le Taataoʼ
«Mix máak xan kʼaj óoltmil máax le Taataoʼ wa maʼ chéen le Paaloʼ yéetel le máaxoʼob kun u yóolt le Paal u tsʼáa u kʼaj óoltoʼoboʼ.» (LUC. 10:22)
¿BAʼAX JEʼEL A NÚUKIKEʼ?
¿Baʼaxten chéen Jesús kaʼach jeʼel u béeytal u kaʼansik bix u Taataeʼ?
¿Bix úuchik u yeʼesik Jesús bix u Taata?
¿Bix jeʼel u béeytal k-beetik jeʼex úuchik u beetik Jesús utiaʼal k-kaʼansik bix le Taataoʼ?
1, 2. ¿Baʼax kʼáatchiʼil ku beetik yaʼab máakoʼob, yéetel baʼaxten?
¿MÁAX Dios? Lelaʼ junpʼéel kʼáatchiʼ ku beetik u chiʼichnaktal yaʼab máakoʼob. Kex yaʼab tiʼ le máaxoʼob ku yaʼalik cristianoʼoboʼ ku creertikoʼobeʼ Dioseʼ junpʼéel Trinidad, baʼaleʼ yaʼab tiʼ letiʼobeʼ ku yaʼalikoʼobeʼ le kaʼansajaʼ maʼ tu páajtal u naʼataʼal. Juntúul religiosoeʼ tu yaʼalaj ichil junpʼéel tiʼ u libroʼob: «Lelaʼ junpʼéel kaʼansaj maʼ tu páajtal k-naʼatik. Junpʼéel kaʼansaj ku píitmáan tiʼ le baʼax ku páajtal u naʼatik máakoʼ». Le máaxoʼob xan creertik le evolucionoʼ maʼatech u creertikoʼob wa yaan Dios yéetel ku yaʼalikoʼobeʼ chéen bey úuchik u yantal tuláakal baʼaloʼ. Baʼaleʼ kex beyoʼ, Charles Darwineʼ maʼ tu yaʼalaj wa minaʼan Diosiʼ, baʼaxeʼ tu yaʼalaj: «Teneʼ kin tuklikeʼ lelaʼ junpʼéel baʼal maʼ tu páajtal u naʼataʼal tumen wíinik».
2 Jeʼel baʼaxak ka u creert máakeʼ, u maas yaʼabil máakeʼ ku taaktal u yojéeltikoʼob máax Dios. Baʼaleʼ yaʼabeʼ ken u yiloʼob maʼ tu páajtal u kaxtikoʼob u núukileʼ ku xulik u kaxtikoʼob. Jeʼex túun k-ilkoʼ, Satanaseʼ «tu éeʼjochʼeʼenkunsaj u naʼat» le máakoʼoboʼ (2 Cor. 4:4). Le oʼolal óoliʼ tuláakal máak mix baʼal u yojel yoʼolal le Taata, le Máax beet tuláakal baʼaloʼ (Isa. 45:18).
3. 1) ¿Máax tsʼoʼok u yeʼesik jach bix le Máax beet tuláakal baʼaloʼ? 2) ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob ken k-il u núukil?
3 Baʼaleʼ jach kʼaʼabéet u yojéeltik le máakoʼob u jaajil yoʼolal Diosoʼ. ¿Baʼaxten? Tumen chéen le «máax chʼaʼchiʼitik u kʼaabaʼ Yuumtsileʼ bíin toʼokok [wa salvartaʼak]» (Rom. 10:13). Utiaʼal k-chʼaʼchiʼitik u kʼaabaʼ Jéeobaeʼ kʼaʼabéet k-kʼaj óoltik u modos tubeel, jeʼex úuchik u kaʼansik Jesucristo tiʼ u disipuloʼoboʼ, letiʼeʼ tu kaʼansajtiʼob jach bix le Taataoʼ (xokaʼak Lucas 10:22). ¿Baʼaxten chéen letiʼ páajchaj u beetik beyoʼ? ¿Bix úuchik u beetik? ¿Bix jeʼel u páajtal k-beetik jeʼex úuchik u beetik le ken k-áant u maasil u kʼaj óoltoʼob le Taataoʼ? Koʼoneʼex ilik u núukiloʼob.
CHÉEN JESUCRISTO JACH U KʼAJ ÓOL LE TAATAOʼ
4, 5. ¿Baʼaxten chéen Jesús jeʼel u páajtal kaʼach u kaʼansik bix u Taataeʼ?
4 Chéen Jesús páajchaj u tsʼáaik kʼaj óoltbil le Taataoʼ. ¿Baʼaxten? Tumen letiʼ le yáax máax beetaʼaboʼ; táanil tiʼ u taal way Luʼumeʼ kuxlaj teʼ kaʼanoʼ, letiʼeʼ «u juntúuliliʼ [...] Paal Jajal Dios» (Juan 1:14; 3:18). ¡Chéen letiʼ jach kʼaj óoltmil tubeel! Táanil tiʼ u beetaʼal uláakʼ angeloʼobeʼ, le Paaloʼ tiaʼan yiknal u Taataeʼ, letiʼeʼ jach yaabiltaʼabi, teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ tu kʼaj óoltaj bix u modos u Taata yoʼolal le baʼaxoʼob ku beetkoʼ. Le Taata yéetel le Hijooʼ jach maʼalob úuchik u biskubaʼob yéetel u yaabiltikubaʼob ichil u millonesil jaʼaboʼob (Juan 5:20; 14:31). Le oʼolal le Hijooʼ jach u kʼaj óol tubeel u modos u Taata (xokaʼak Colosailoʼob 1:15-17.)
5 Le Taataoʼ tu tsʼáaj u Hijo utiaʼal tʼaan tu yoʼolal, le oʼolal ku yaʼalaʼaltiʼ «u Tʼaan Jajal Dios» (Apo. 19:13). Bey túunoʼ chéen Jesús jeʼel u páajtal u yeʼesik wa u kaʼansik jach bix le Taataoʼ. Juaneʼ tu yaʼalaj tu Evangelio, «Le Tʼaanoʼ» tiaʼan «naatsʼ tu puksiʼikʼal le Taataoʼ» (Juan 1:1, 18). Le tʼaanaʼ ku meyaj kaʼach utiaʼal u chʼaʼchiʼitaʼal le bix u kutal juntúul máak janal aktáan tiʼ uláakʼ tiʼ junpʼéeliliʼ mesa úuchjeakil. Le oʼolal ku páajtal u natsʼkubaʼob utiaʼal u tsikbaloʼob. Bey túun xanoʼ, tumen jach naatsʼ yanil kaʼach le Hijo tiʼ le Taataoʼ yanchaj u páajtalil u tsikbaloʼob tubeel.
6, 7. ¿Bix úuchik u bin u maas biskuba le Taata yéetel le Hijooʼ?
6 Jeʼex úuchik u máan le kʼiinoʼob táan u biskuba le Taata yéetel le Hijooʼ, tu yileʼ letiʼ «u sayabil u kiʼimak óolal» (xokaʼak Proverbios 8:22, 23, 30, 31). Úuchik u múul meyaj le Hijo yéetel u Taataoʼ le áant utiaʼal u maas biskuba tu yéetel bey xan utiaʼal u maas kʼaj óoltik u modos u Taata. Ka tu yilaj bix u tratartaʼal u maasil angeloʼob yéetel le wíinikoʼob tumen Jéeobaoʼ kʼuch u maas kʼaj óolt u jatsʼuts modos.
7 Ka tu tsʼáaj Satanás naʼatbil minaʼan tiʼ Jéeoba u derechoil u gobernareʼ, le Hijooʼ tu yilaj bix úuchik u yeʼesik yaabilaj, justicia, naʼatil yéetel páajtalil utiaʼal u yutskíintik le nojoch talamiloʼ. Leloʼ le áant u aktáant le talamiloʼob le ka taal way Luʼumoʼ (Juan 5:19).
8. ¿Baʼaxten ku yáantkoʼon le Evangelioʼob k-maas naʼat u modos le Taataoʼ?
8 Tumen le juntúuliliʼ Hijo jach u kʼaj óol Jéeobaoʼ, páajchaj u kaʼansik jach bix letiʼ. Le oʼolal utiaʼal k-kʼaj óoltik tubeel le Taataoʼ kʼaʼabéet k-kʼaj óoltik maʼalob baʼax tu kaʼansaj yéetel baʼax tu beetaj u Hijo. Koʼoneʼex ketik beyaʼ. Tuukulnakoʼon tiʼ bix jeʼel u talamtal k-naʼatik baʼax u kʼáat u yaʼal le tʼaan yaabilaj wa chéen ka k-xok tiʼ junpʼéel diccionario baʼax u kʼáat u yaʼale. Baʼaleʼ le ken tuukulnakoʼon tiʼ le baʼaxoʼob ku yaʼalik le Evangelioʼob tu beetaj Jesús yéetel le bix úuchik u yeʼesik yaabilajoʼ, k-maas naʼatik le tʼaan «Jajal Dioseʼ yaakunaj» (1 Juan 4:8, 16). Lelaʼ bey u yúuchul yéetel u maasil u modos Dios tu yeʼesaj Cristo tiʼ u disipuloʼoboʼ.
JESUSEʼ TU YEʼESAJ BIX U TAATA
9. 1) ¿Máakalmáak le kaʼapʼéel bix úuchik u kaʼansik Jesús bix u Taata tiʼ u disipuloʼoboʼ? 2) Aʼal junpʼéel baʼax tu kaʼansaj Jesús utiaʼal u yeʼesik bix u Taata.
9 ¿Bix úuchik u kaʼansik Jesús u Mat. 18:12-14). ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le kettʼaanoʼ? Kex yaan kʼiin k-uʼuyik bey mix baʼaloʼon yéetel bey tuʼubsaʼanoʼoneʼ, k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ u yaabiltmoʼon, tumen táakaʼanoʼon ichil «le mejen paalal» tu yaʼalaj Jesusoʼ.
modos u Taata tiʼ u disipuloʼob teʼ yáax siglo yéetel tiʼ u disipuloʼob teʼ kʼiinoʼobaʼ? Kaʼapʼéel bixi: yéetel le baʼaxoʼob tu kaʼansoʼ bey xan yéetel le baʼaxoʼob tu beetoʼ. Yáaxeʼ koʼoneʼex ilik le baʼaxoʼob tu kaʼansaj utiaʼal k-naʼatik bix u tuukul, bix u yuʼubikuba yéetel baʼaxoʼob ku beetik Jéeoba. Juntéenjeakeʼ tu ketaj u Taata yéetel juntúul j-kanan taman jach u yaabiltmaj u yaalakʼoʼob, letiʼeʼ tu pʼataj noventinueve u túulul utiaʼal u bin u kaxt juntúul saʼatiʼ, le ka tu kaxteʼ maas kiʼimakchaj «u yóol tu yoʼolal le juntúuloʼ maʼ tu yoʼolal le [noventinueve] maʼ saʼatoʼoboʼ». ¿Baʼax tu yaʼalaj Cristo u kʼáat u yaʼal le kettʼaanaʼ? Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Bey xan a Taataʼex yaan teʼ kaʼanoʼ maʼ u kʼáat ka saʼatak mix juntúul tiʼ le mejen paalaloʼobaʼ» (10. ¿Bix úuchik u yeʼesik Jesús u modos u Taata yoʼolal le baʼaxoʼob tu beetoʼ?
10 U kaʼapʼéel bix úuchik u kaʼansik tiʼ u disipuloʼob bix u modos u Taataeʼ ku chíikpajal yoʼolal le baʼaxoʼob tu beetoʼ. Le oʼolal le ka kʼáataʼabtiʼ tumen le apóstol Felipe ka u yeʼestiʼob le Taataoʼ, letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼ: «Le máax ku yilken teneʼ ku yilik [xan] le Taataoʼ» (Juan 14:8, 9). Koʼoneʼex ilik jujunpʼéel bix úuchik u yeʼesik Cristo le modos ku yeʼesik Diosoʼ. Ka kʼáataʼabtiʼ tumen juntúul máak yaan lepra tiʼ ka tsʼaʼakakeʼ, letiʼeʼ tu macheʼ ka tu yaʼalaj: «In kʼáat. Kin tsʼáaik a toj óolal». Bey túunoʼ le máak yaan lepra kaʼach tiʼoʼ tu yilaj bix áantaʼabik tumen Jéeoba yoʼolal le baʼax tu beetaj Jesusoʼ (Luc. 5:12, 13). Le ka kíim xan Lázaroeʼ, le disipuloʼoboʼ tu yiloʼob bix u chʼaʼabal óotsilil tumen le Taata le ka tu yiloʼob Jesuseʼ «okʼomchaj u yóol ka péeknaj u yóol u puksiʼikʼal. [...] Ka okʼolnaj[i]». Kex u yojel yaan u kaʼa kuxkíintikeʼ, yaachaj tu yóol ka tu yilaj táan u yokʼol u láakʼtsiloʼob yéetel u amigoʼob Lázaro (Juan 11:32-35, 40-43). Cada juntúul tiʼ toʼoneʼ yaan tiʼ le baʼaxoʼob ku yaʼalik le Biblia jatsʼuts k-ilkoʼ, tumen ku yáantkoʼon k-il bix u chʼaʼik óotsil Jéeoba yoʼolal le baʼaxoʼob tu beetaj u Hijooʼ.
11. 1) ¿Baʼax tu yeʼesaj Jesús yoʼolal u Taata le ka tu jóoʼsaj le máakoʼob ku koonoloʼob kaʼach teʼ templooʼ? 2) ¿Baʼaxten jach ku líiʼsik k-óol le baʼax tu beetoʼ?
11 Baʼaleʼ tuláakʼ kʼiineʼ, Cristoeʼ tu beetaj junpʼéel chicote yéetel suum ka tu jóoʼsaj máaxoʼob konik wakax yéetel tamanoʼob teʼ templooʼ, ka tsʼoʼokeʼ tu kʼitaj u taakʼinoʼob yéetel tu walkʼesaj u mesail u koonoloʼob (Juan 2:13-17). ¿Baʼax k-kanik tiʼ le tsikbalilaʼ? Le baʼax tu beetoʼ tu kʼaʼajsaj tiʼ le disipuloʼob le baʼax u yaʼalmaj rey Davidaʼ: «In kʼub óolal tiʼ u yaakunajil a najileʼ ku xul óoltiken» (Sal. 69:9). Le úuchik u beetik lelaʼ tu yeʼesaj u kʼáat ka adorartaʼak chéen Jéeoba. ¿K-ilik wa bix úuchik u yeʼesik u modos u Taata? Le baʼax tu beetaj Jesusoʼ ku kʼaʼajsiktoʼoneʼ, Dioseʼ maʼ chéen yaan u páajtalil tiʼ utiaʼal u xuʼulsik le baʼaloʼob kʼaastak ku beetaʼal way Luʼumeʼ, baʼaxeʼ jach ku tsʼíiboltik u beetik. Le baʼax tu beetaj Jesusoʼ ku yeʼesiktoʼon bix u yuʼubikuba u Taata ken u yil bix u bin u maas kʼastal baʼaxoʼob ku beetaʼal. Lelaʼ jach ku líiʼsik k-óol ken joʼopʼok k-muʼyajtik wa baʼax talamil.
12, 13. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon yoʼolal Jéeoba le bix úuchik u tratartik Jesús u disipuloʼoboʼ?
12 Le bix úuchik u tratartik Jesús u disipuloʼob kex mantatsʼ baʼateltʼaanajoʼob yoʼolal máax u maas u nojchil ichiloʼoboʼ, ku chíikbesik xan bix u Taata (Mar. 9:33-35; 10:43; Luc. 9:46). Yoʼolal le baʼaxoʼob tu kanaj Jesús tiʼ u Taataoʼ, u yojel maʼ uts tu tʼaan u taaskuba máak nojbaʼaliliʼ (2 Sam. 22:28; Sal. 138:6). Tsʼoʼoleʼ tu yilaj bix úuchik u taaskuba nojbaʼalil Satanás, le máax jach tu tsʼíiboltaj ka yanak páajtalil tiʼoʼ. Le oʼolal maʼ xaaneʼ, Cristoeʼ jach yaachaj tu yóol le ka tu yilaj bey u tuukul u disipuloʼob tsʼoʼok u xáantal joʼopʼok u kaʼanskoʼob yéetel u yéeymoʼob utiaʼal u beet u apostoliloʼob tiʼ letiʼ. Le tuukul jeʼelaʼ tu yeʼesoʼob xan tak tu tsʼook u kʼiinil u kuxtal Jesús way Luʼumeʼ (Luc. 22:24-27). Baʼaleʼ letiʼeʼ maʼ xuʼul u yáantkoʼob yéetel yaabilajiʼ, u yojel le ken máanak kʼiineʼ yaan u kanik u yeʼesoʼob kabal óolal, jeʼex úuchik u beetik letiʼoʼ (Fili. 2:5-8).
13 ¿Máasaʼ le bix úuchik u chúukpajal u yóol Jesús u yáant u disipuloʼoboʼ ku yeʼesik u Taataeʼ jach chúukaʼan u yóol? ¿Máasaʼ le baʼaxoʼob tu yaʼalaj yéetel tu beetaj Cristooʼ ku yeʼesik le Taataoʼ maʼatech u pʼatik le máaxoʼob meyajtik kex yaʼab u téenel ku beetkoʼob baʼax maʼ maʼaloboʼ? Ken tuukulnakoʼon tiʼ le jatsʼuts modos ku yeʼesik Diosoʼ, ¿máasaʼ ku péeksikoʼon utiaʼal ka arrepentirnakoʼon yoʼolal le baʼaxoʼob maʼ maʼalobtak k-beetkoʼ?
LE HIJOOʼ TU YEʼESAJ MÁAX LE TAATAOʼ
14. ¿Bix úuchik u yeʼesik Jesús u kʼáat u yeʼes máax le Taataoʼ?
14 Yaʼab gobiernoʼobeʼ maʼatech u tsʼáaikoʼob u yojéelt u maasil baʼax ku beetkoʼob utiaʼal u seguer u nuʼuktikoʼob chéen le bix u kʼáatoʼobeʼ. Baʼaleʼ Jesuseʼ maʼ tu taʼakaj le baʼax u yojel tiʼ u Taataoʼ (xokaʼak Mateo 11:27). Tsʼoʼoleʼ juntúul u disipuloeʼ, tu yaʼalaj: «u Paal Jajal Dioseʼ [...] u tsʼaamajtoʼon naʼat utiaʼal [k-]kʼaj óoltik u jaajil Jajal Dios», Jéeoba (1 Juan 5:20). ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal leloʼ? Tu jeʼekʼabtaj u tuukuloʼob utiaʼal u naʼatkoʼob le baʼax ku yaʼalik yoʼolal u Taataoʼ. Maʼ tu taʼakaj mix baʼal yoʼolal Jéeoba yéetel kaʼansajoʼob jeʼex le Trinidad maʼ tu páajtal u naʼataʼaloʼ.
15. ¿Baʼaxten maʼ tu kaʼansaj Jesús tuláakal le baʼaxoʼob u yojel yoʼolal u Taataoʼ?
15 ¿Tu kaʼansaj wa tuláakal baʼax u yojel yoʼolal u Taata? U jaajileʼ maʼatech, yaan baʼaxoʼob maʼ tu yaʼalaj tu yoʼolaliʼ (xokaʼak Juan 16:12). ¿Baʼaxten? Letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob: «Maʼ táan u páajtal a naʼatkeʼex beoraaʼ». Baʼaleʼ tu yaʼalajtiʼobeʼ le ken u túuxt «le kiliʼich muukʼ kun áantk[oʼoboʼ]», yaan u yáantaʼaloʼob u kʼaj óoltoʼob «tuláakal le jaajoʼ» (Juan 16:7, NM, 13). Jeʼex le taatatsiloʼob ku páaʼtik u nuuktal u paalal utiaʼal u kaʼansiktiʼob jujunpʼéel baʼaloʼobeʼ, Cristo xaneʼ yaan baʼaxoʼob maʼ tu kaʼansaj tiʼ u disipuloʼob yoʼolal u Taataiʼ, baʼaxeʼ tu páaʼtaj u maas yiijtal u tuukuloʼob utiaʼal u páajtal u naʼatkoʼob. Le úuchik u beetik beyoʼ tu yeʼesaj ku chʼaʼik en cuentail yaan baʼax maʼ tu páajtal u naʼatkoʼob.
UNAJ K-ÁANTIK U MAASIL U KʼAJ ÓOLT JÉEOBA JEʼEX ÚUCHIK U BEETIK JESUSEʼ
16, 17. ¿Baʼaxten jeʼel u páajtal k-áantik u maasil u kʼaj óoltoʼob le Taataoʼ?
16 Ken k-kʼaj óolt juntúul máak jach jatsʼuts u modoseʼ, ¿máasaʼ ku taaktal k-tʼaan tiʼ letiʼ? Jesuseʼ bey úuchik u beetik le ka taal way Luʼumoʼ: tʼaanaj tiʼ u Taata (Juan 17:25, 26). ¿Jeʼel wa xan u páajtal k-tsikbaltik tiʼ u maasil bix Jéeobaeʼ?
17 Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ, Jesuseʼ jach u kʼaj óol maʼalob bix u Taata, le oʼolal taakchaj u kaʼansik tiʼ u maasil le baʼax u yojel tiʼ letiʼoʼ. Tu tsʼáaj u páajtalil tiʼ u disipuloʼob u naʼatkoʼob jach bix u modos Dios. Yoʼolal le baʼaxoʼob tu kaʼansaj Cristooʼ, toʼoneʼ tsʼoʼok k-kʼuchul k-naʼat yaʼab baʼaloʼob tiʼ Jéeoba, le oʼolal jach kiʼimak k-óol úuchik u kaʼansiktoʼon bix u Taata yoʼolal le baʼaxoʼob tu kaʼansaj yéetel tu beetoʼ. U jaajileʼ, toʼoneʼ jeʼel u páajtal k-aʼalikeʼ maas k-kʼaj óol le Máax beet tuláakal baʼal ke le u maasil máakoʼoboʼ (Jer. 9:24; 1 Cor. 1:31). Tumen tsʼoʼok k-ilik k-natsʼikba tiʼ Jéeobaeʼ, letiʼeʼ tsʼoʼok xan u natsʼkuba t-iknal (Sant. 4:8). Le oʼolal toʼoneʼ jeʼel u páajtal k-áantik u maasil u kʼaj óoltoʼobeʼ. ¿Bix jeʼel u páajtal k-beetkeʼ?
18, 19. ¿Bix jeʼel k-eʼesik tiʼ u maasil bix le Taataoʼ? Tsol baʼaxten bey a núukikoʼ.
18 Toʼoneʼ unaj k-kaʼansik bix le Taata yéetel baʼaxoʼob k-aʼalik bey xan yéetel le baʼaxoʼob k-beetik, jeʼex úuchik u beetik Jesusoʼ. Unaj u kʼaʼajal xan toʼoneʼ yaʼab tiʼ le máaxoʼob k-kʼaʼaytik le maʼalob péektsiloʼ maʼ u yojloʼob máax Diosiʼ. Maʼ xaaneʼ, yoʼolal le kaʼansajoʼob maʼ jaajtakoʼ jelaʼan bix u kʼaj óoltmiloʼob. Baʼaleʼ jeʼel u páajtal k-kaʼansiktiʼob u kʼaabaʼ Dios, baʼax u tukultmaj yoʼolal wíinik yéetel jach bix u modos jeʼex u tsolik le Bibliaoʼ. Tsʼoʼoleʼ maʼalob xan ka tsikbalnakoʼon yéetel u maasil sukuʼunoʼob tiʼ le baʼaxoʼob túumbentak k-kanik tiʼ u modos Dios teʼ Bibliaoʼ. Beyoʼ yaan xan u jóoʼskoʼob u yutsil.
19 ¿Bix jeʼel u páajtal k-eʼesik máax le Taata yéetel le baʼaxoʼob k-beetik jeʼex úuchik u beetik Jesusoʼ? Ken ilaʼak tumen u maasil k-eʼesik yaabilaj jeʼex úuchik u beetik Jesuseʼ, yaan u maas taaktal u kʼaj óoltikoʼob le Taata yéetel le Hijooʼ (Efe. 5:1, 2). Apóstol Pabloeʼ ku yaʼaliktoʼon: «Kuxleneʼex jeʼel bix in kuxtal tenoʼ, jeʼel bix teneʼ táan in kuxtal jeʼel bix u kuxtal Cristoeʼ» (1 Cor. 11:1). Jeʼex túun k-ilkoʼ yaantoʼon u jatsʼuts páajtalil k-eʼesik bix Jéeoba yoʼolal le baʼaxoʼob k-beetkoʼ. Le oʼolal maʼ u xuʼulul k-beetik jeʼex úuchik u beetik Jesuseʼ utiaʼal k-eʼesik tiʼ u maasil bix le Taataoʼ.
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]