Le traicionoʼ ku yeʼesik tu tsʼook kʼiinoʼob kuxaʼanoʼon

«Xíimbalnajoʼon yéetel utsil bey xan yéetel tojil.» (1 TES. 2:10)

KOʼONEʼEX TʼAAN TIʼ LE BAʼAXOʼOB MAAS KʼAʼANAʼANTAK T-ILOʼ

¿Baʼax k-kanik tiʼ le úuchik u traicionar Dalila, Absalón yéetel Judas Iscarioteoʼ?

¿Bix jeʼel k-beetik jeʼex úuchik u beetik Jonatán yéetel Pedroeʼ?

¿Bix jeʼel k-kanáantik maʼ k-traicionartik k-núup mix Jéeobaeʼ?

1-3. 1) ¿Baʼaxoʼob eʼesik kuxaʼanoʼon tu tsʼook kʼiinoʼob, yéetel baʼax táakaʼan ichil leloʼ? 2) ¿Baʼax óoxpʼéel kʼáatchiʼiloʼob ken k-il u núukil?

¿TIʼ BAʼAX chíikaʼan Dalila, Absalón yéetel Judas Iscariote? Tu yóoxtúuliloʼobeʼ tu traicionartoʼob le máax yéetel ku biskubaʼob kaʼachoʼ. Dalilaeʼ tu traicionartaj Sansón, juntúul juez. Absaloneʼ, tu traicionartaj rey David, u taata. Yéetel Judaseʼ tu traicionartaj, Cristo Jesús, le Máax kaʼansik kaʼachoʼ. Yoʼolal le baʼaxoʼob jach suʼtsil tu beetoʼoboʼ tu beetoʼob u muʼyaj uláakʼ máakoʼob. ¿Baʼaxten maʼalob ka k-il le baʼaxoʼob tu beetoʼoboʼ?

² Juntúul koʼolel ku tsʼíibtik libroʼobeʼ ku yaʼalikeʼ le traicionoʼ junpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob suuk u beetaʼal teʼ kʼiinoʼobaʼ. Lelaʼ bey xan úuchik u yaʼalik Jesús le ka tu yaʼalaj baʼaxoʼob kun eʼesik tsʼoʼok u náatsʼal u xuul «yóokʼol kaab[eʼ]», tu yaʼaleʼ «yaʼab kun [...] paklan kʼubikubaʼob yéetel tuus[iʼ]» (Mat. 24:3, 10). Le traicionoʼ u kʼáat u yaʼaleʼ «u beetik máak junpʼéel baʼal utiaʼal u tusik wa u beetik kʼaas tiʼ u amigo wa uláakʼ máax yéetel ku biskuba tu yéetel». Le baʼaloʼob beyaʼ ku yeʼesik kuxaʼanoʼon tu «tsʼook jaʼaboʼob», apóstol Pabloeʼ tu yaʼaleʼ le máakoʼoboʼ «maʼ túun u tsikoʼob u maʼalob kuxtalil le oksaj óolaloʼ. Bíin u kúulpachkúuntoʼob máak» (2 Tim. 3:1, 2, 4). Kex teʼ peliculaʼob yéetel novelaʼob ku yeʼesaʼal bey jatsʼuts yéetel junpʼéel bix u yeʼesaʼal yaabilajeʼ, u jaajileʼ jach ku beetik loob yéetel ku beetik u muʼyaj u maasil. Jeʼex túun k-ilkoʼ, le traicionoʼ junpʼéel baʼax eʼesik tu tsʼook kʼiinoʼob kuxaʼanoʼon.

³ ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le máaxoʼob tu traicionartoʼob uláakʼ máakoʼob úuchjeakiloʼ? ¿Baʼax k-kanik tiʼ le máaxoʼob maʼ tu beetoʼob beyoʼ? ¿Yéetel tiʼ máax unaj u chúukpajal k-óol kex ka úuchuk jeʼel baʼaxakeʼ? Koʼoneʼex ilik.

 MÁAXOʼOB TU TRAICIONARTOʼOB U MAASIL ÚUCHJEAKIL

4. ¿Bix úuchik u traicionartaʼal Sansón tumen Dalila, yéetel baʼaxten jach maʼ maʼalob le baʼax tu beetoʼ?

⁴ Yáaxeʼ koʼoneʼex ilik le baʼax tu beetaj Dalila, le koʼolel suʼusut Sansonoʼ. Sansoneʼ u chʼaʼtukultmaj u nuʼuktik u kaajal Dios utiaʼal baʼateʼel tu contra le filisteoʼoboʼ. Maʼ xaaneʼ le cinco máaxoʼob nuʼuktik le filisteoʼoboʼ u yojloʼob Dalilaeʼ maʼ u yaabiltmaj Sansoniʼ, le oʼolal tu yaʼaloʼob u tsʼáaikoʼob yaʼabkach taakʼin tiʼ wa ka u kʼáattiʼ baʼax beetik u jach yantal u muukʼ, utiaʼal u kíimskoʼob. Dalilaeʼ tu yóotaj u kʼam le taakʼinoʼ, ka tu kʼáataj óoxtéen tiʼ Sansón, baʼaleʼ maʼ tu yaʼalajtiʼiʼ. Ka seguernaj u kʼáatiktiʼiʼ, le oʼolal «jach náak u yóol[,] ka tu tsʼíiboltaj kaʼach u kíimil». Letiʼ túuneʼ tu yaʼalajtiʼ mix juntéen kʼosaʼak u tsoʼotsel u pool, yéetel wa ka kʼoʼosokeʼ ku pʼáatal minaʼan u muukʼ. * Ka tu yojéeltaj Dalila lelaʼ, tu séebaʼanileʼ tu yaʼalaj ka kʼoʼosok le táan u wenel tu púujoʼ, tsʼoʼoleʼ ka tu kʼubaj tiʼ le máaxoʼob pʼekmil utiaʼal u beetkoʼobtiʼ jeʼel baʼaxak u kʼáatoʼobeʼ (Jue. 16:4, 5, 15-21). ¿Máasaʼ jach maʼ maʼalob le baʼax tu beetoʼ? Letiʼeʼ jach tu tsʼíiboltaj le taakʼinoʼ, le oʼolal tu traicionartaj le máax yaabiltmil kaʼachoʼ.

5. 1) ¿Bix úuchik u traicionartaʼal David tumen Absalón, yéetel baʼax tu yeʼesaj Absalón yoʼolal le baʼax tu beetoʼ? 2) ¿Bix tu yuʼubiluba David úuchik u traicionartaʼal tumen Ahitofel?

⁵ Beoraaʼ koʼoneʼex ilik baʼax tu beetaj xan Absalón. Letiʼeʼ jach tu tsʼíiboltaj u beetik u reyileʼ, ka tu tuklaj u luʼsik le reino tiʼ David, u taataoʼ. Ka káaj u yilik «u lúubul utsil kaʼach tu puksiʼikʼal tuláakal le israelitaʼoboʼ», joʼopʼ u tuus utiaʼal u tsʼáaikubaʼob tu tséel. Ku méekʼikoʼob yéetel ku tsʼuʼutsʼikoʼob utiaʼal u yilkoʼob bey jach tu jaajil ku kaxtik u yutsiloʼobeʼ (2 Sam. 15:2-6). Bey túunoʼ tu beetaj u tsʼáaikuba Ahitofel tu tséel, le máax tsolnuʼuktik kaʼach Davidoʼ, beyoʼ Ahitofeleʼ tu traicionartaj xan David (2 Sam. 15:31). Teʼ Salmos 3 yéetel 55, Davideʼ ku yaʼalik bix úuchik u yuʼubikuba yoʼolal le baʼax tu beetoʼoboʼ (Sal. 3:1-8; xokaʼak Salmo 55:12-14). Le úuchik u tsʼáaikuba Absalón tu contra le rey tsʼaʼan tumen Jéeobaoʼ tu yeʼesaj maʼatech u yeʼesik tsiikil tiʼ u gobernación Dios, ku tsʼíiboltik baʼax maʼ u tiaʼaliʼ yéetel juntúul máak jach minaʼan u suʼtal (1 Cró. 28:5). Baʼaleʼ maʼ jóokʼ yéetel le baʼax tu tukloʼ, le oʼolal seguernaj u beetik u reyil David, le máax yéeyaʼan tumen Jéeobaoʼ.

6. ¿Bix traicionartaʼabik Jesús tumen Judas, yéetel baʼax ku taal tu tuukul máak ken uʼuyaʼak le kʼaabaʼ Judasoʼ?

⁶ Beoraaʼ tuukulnakoʼon tiʼ le baʼax tu beetaj Judas Iscarioteoʼ. Tu tsʼook kʼiinbesajil le Pascua tu beetaj Jesús yéetel u doce apostoloʼoboʼ, tu yaʼalajtiʼob: «Tu jaajil kin waʼalik tiʼ teʼexeʼ juntúul tiʼ teʼex kun u kʼuben» (Mat. 26:21). Teʼ áakʼab jeʼeloʼ, le tsʼoʼok u kʼuchloʼob teʼ tu jardinil Getsemanioʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ Pedro, Santiago yéetel Juan: «Táan u taal le máax kun kʼubkenoʼ». Maʼ sáam tiʼ leloʼ, ka kʼuch Judas yéetel u yéet kʼasaʼaniloʼoboʼ, ka «tu natsʼuba tiʼ Jesuseʼ ka tu yaʼalaj: ¡Kiʼikiʼ óolil tiʼ teech j-kaʼanbesaj! Ka tu tsʼuʼutsʼaj» (Mat. 26:46-50; Luc. 22:47, 52). Yoʼolal u yaabilaj tiʼ le taakʼinoʼ, Judaseʼ tu kʼubaj Jesús tiʼ le máaxoʼob pʼekmiloʼ «utiaʼal ka kíimsaʼak juntúul máak minaʼan u siʼipil». ¿Bajux boʼotaʼab yoʼolal le baʼax tu beetoʼ? ¡Chéen treinta u mejen taakʼinil plata! (Mat. 27:3-5.) Desde teʼ kʼiin jeʼeloʼ le ken uʼuyaʼak le kʼaabaʼ Judasoʼ ku taal tu tuukul máak juntúul máax ku «traicionartik» uláakʼ máak, maases le máaxoʼob ku beetkoʼob bey jach maʼalob u biskubaʼob yéetel wa máaxoʼ. *

7. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax tu beetaj 1) Absalón yéetel Judasoʼ, yéetel 2) Dalilaoʼ?

⁷ ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax tu  beetoʼobaʼ? Absalón yéetel Judaseʼ bin kʼaasiltiʼob úuchik u traicionartikoʼob le máax yéeyaʼan tumen Jéeobaoʼ (2 Sam. 18:9, 14-17; Hch. 1:18-20). Yéetel le kʼaabaʼ Dalilaoʼ ku taasik tu tuukul máak juntúul koʼolel ku yeʼesik bey u yaabiltmaj wa máaxeʼ ku tsʼoʼokoleʼ ku traicionartik (Sal. 119:158). Toʼoneʼ jach unaj k-ilik maʼ k-tsʼíiboltik baʼax maʼ k-tiaʼaliʼ, tumen wa maʼeʼ jeʼel u beetik u xuʼulul k-kʼaʼamal tumen Jéeobaeʼ. Tuláakal lelaʼ ku yeʼesiktoʼon bukaʼaj kʼaasil u traicionartik máak wa máax.

UNAJ K-BEETIK JEʼEX LE MÁAXOʼOB BEET BAʼAX MAʼALOBOʼ

8, 9. 1) ¿Baʼax oʼolal Jonataneʼ tu yaʼalaj maʼ kun xuʼulul u biskuba yéetel David? 2) ¿Bix jeʼel u páajtal k-beetik jeʼex beetaʼabik tumen Jonatanoʼ?

⁸ Le Bibliaoʼ ku tʼaan xan tiʼ yaʼab máakoʼob beet baʼax maʼalob. Koʼoneʼex ilik baʼax jeʼel k-kanik tiʼ kaʼatúul tiʼ letiʼobeʼ. Táanileʼ koʼoneʼex ilik bix úuchik u biskuba Jonatán yéetel David. Tumen letiʼ u nojchil u paalaloʼob rey Sauleʼ, tiʼ letiʼ yaan u derechoil u beetik u reyil tu kaajil Israel. Baʼaleʼ Jéeobaeʼ tu yéeyaj David utiaʼal u beet u reyil. Jonataneʼ maʼ kʼuuxilnaj yoʼolal leloʼ, baʼaxeʼ tu kʼamaj le baʼax tu yaʼalaj Diosoʼ. Maʼ tu yilaj bey táan u luʼsaʼal le derecho yaan kaʼach tiʼoʼ, baʼaxeʼ «kʼuch u sen bisuba tu yéetel David» yéetel tu yaʼalajtiʼ maʼ kun xuʼulul u biskuba tu yéetel. Ka tu síiaj jujunpʼéel u nookʼoʼob tiʼ, u espada yéetel u kʼaxnakʼ, beyoʼ tu yeʼesaj ku kʼamik tsʼoʼok u yéeyaʼal utiaʼal u beet u reyil (1 Sam. 18:1-4). Tsʼoʼoleʼ tu yilaj u beetik tuláakal le ku páajtal «utiaʼal ka yanak u yóol» David, kex yanchaj u tsʼáaik u kuxtal tu táan kíimil utiaʼal maʼ u chaʼik u kíimsaʼal David tumen Saúl, u taata. Letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ David, u amigo: «Techeʼ bíin kʼuchkech a beet u [reyil] Israel, teen bíin in beet in nojchil ta wéetel» (1 Sam. 20:30-34; 23:16, 17). Le oʼolal le ka kíim Jonataneʼ, Davideʼ tu yaʼalaj ichil junpʼéel kʼaay jach yaachaj tu yóol úuchik u kíimil Jonatán, le máax jach u yaabiltmaj kaʼachoʼ (2 Sam. 1:17, 26).

⁹ Jonataneʼ tu tsʼáajuba tu tséel le máax yéeyaʼan tumen Diosoʼ. Beyoʼ tu yeʼesaj ku kʼamik le baʼax ku yaʼalik Jéeoba, u Reyil tuláakal baʼaloʼ. Toʼon xaneʼ, kex maʼatech u tsʼaʼabal k-beet junpʼéel nojoch meyaj teʼ múuchʼuliloʼ, unaj k-tsʼáaikba yéetel kiʼimak óolal yáanal u nuʼuktaj le sukuʼunoʼob tsʼaʼanoʼob utiaʼal u nuʼuktikoʼonoʼ (1 Tes. 5:12, 13; Heb. 13:17, 24).

10, 11. 1) ¿Baʼaxten Pedroeʼ maʼ xuʼul u tsaypachtik Jesusiʼ? 2) ¿Bix jeʼel k-beetik jeʼex úuchik u beetik Pedroeʼ?

¹⁰ Uláakʼ máax tu beetaj baʼax maʼalob ken k-ileʼ apóstol Pedro, letiʼeʼ tu yaʼaleʼ maʼ kun xuʼulul u tsaypachtik Jesús. Le ka aʼalaʼab tumen Jesús unaj u jaantaʼal u bakʼel yéetel u yuʼukʼul u kʼiʼikʼel utiaʼal u yeʼesik unaj u tsʼáaik u fe máak tiʼ le u kuxtal ken u kʼuboʼ, yaan tiʼ u disipuloʼobeʼ kʼuuxilnajoʼobeʼ ka tu pʼatoʼob (Juan 6:53-60, 66). Ka tu paktaj Jesús u doce apostoloʼobeʼ ka tu yaʼalajtiʼob: «¿Tak wa teʼex a kʼáateʼex bin?». Pedro túuneʼ  tu núukaj: «Yuumtsil, ¿tiʼ máax jeʼel u páajtal k-bineʼ? A tʼaanoʼobeʼ u tʼaaniloʼob kuxtal minaʼan u xuul. Toʼoneʼ tsʼoʼok k-oksaj óoltik, yéetel k-ojel techeʼ; letiʼ le Cristooʼ, u Paal le kuxaʼan Jajal Diosoʼ» (Juan 6:67-69). ¿Tu naʼataj wa Pedro tuláakal le baʼax tu yóotaj u yaʼal Jesús yoʼolal u kuxtal ken u kʼuboʼ? Maʼ xaaneʼ maʼatech. Baʼaleʼ letiʼeʼ u chʼaʼtukultmaj maʼ u xuʼulul u tsaypachtik u Hijo Dios, le máax u yéeymoʼ.

¹¹ Pedroeʼ maʼ tu tuklaj wa maʼ maʼalob le baʼax tu yaʼaloʼ wa ken máanak kʼiineʼ yaan u kʼexik le baʼax tu yaʼaloʼ. Baʼaxeʼ tu yaʼalaj yéetel kabal óolaleʼ chéen Jesús aʼalik «u tʼaaniloʼob kuxtal minaʼan u xuul». ¿Kux túun toʼon? ¿Baʼax k-beetik ken k-il junpʼéel baʼax maʼatech k-jach naʼatik teʼ jóoʼsaʼaniloʼob ku tsʼáaik le «palitsil chúukaʼan u yóol» bey xan wa k-tuklik maʼ bey unaj u naʼataʼaloʼ? Unaj k-ilik k-naʼatik, maʼ unaj k-aʼalik ken máanak kʼiineʼ yaan u yaʼalaʼal jeʼel bix k-tuklikoʼ (xokaʼak Lucas 12:42).

MAʼ U TRAICIONARTIK U NÚUP MÁAK

12, 13. ¿Baʼax jeʼel u tsʼáaik tuʼux u traicionartik máak u núupeʼ, yéetel baʼaxten maʼ unaj u beetik máak kex jeʼel jaypʼéel jaʼab yaantiʼeʼ?

¹² Maʼ unaj k-chaʼik u luʼsaʼal le jeetsʼelil ichil k-familia yéetel ichil le múuchʼulil tumen le traicionoʼ. Le oʼolaleʼ koʼoneʼex ilik bix jeʼel k-kanáantik maʼ k-traicionartik k-núup mix Dioseʼ.

¹³ Le núupkʼebanoʼ junpʼéel tiʼ le traicionoʼob jach ku beetik u muʼyaj máakoʼ, tumen le máax ku núupkʼebantaloʼ ku xuʼulul u beetik le baʼax tu yaʼalaj le kʼiin ka tsʼoʼok u beeloʼ. Le atantsil wa íichamtsil traicionartaʼanoʼ ku yuʼubikuba tu juunal, ku yuʼubik bey tsʼoʼok tiʼ beyoʼ. ¿Bix jeʼel u yúuchul tiʼ kaʼatúul máak jach u yaabiltmubaʼob kaʼacheʼ? Lelaʼ maases ku káajal u yúuchul ken xuʼuluk u beetaʼal u cuentail bix u tuukul juntúul tiʼ letiʼobiʼ. Gabriella Turnaturi, juntúul profesora tiʼ Sociologíaeʼ ku yaʼalikeʼ «le ken xuʼuluk u biskuba máak tubeel yéetel u núupeʼ ku tsʼáaik tuʼux u traicionartik wa u traicionartaʼal». Lelaʼ ku beetaʼal tak tumen le máaxoʼob tsʼoʼok u chan xáantal tsʼoʼokok u beeloʼoboʼ. Lelaʼ bey beetaʼabik tumen juntúul máak tsʼoʼok 50 jaʼaboʼob tiʼ, letiʼeʼ tu divorciartuba tiʼ u yatan kex tsʼoʼok veinticinco jaʼaboʼob tsʼoʼokok u beeloʼob utiaʼal ka tsʼoʼokok u beel yéetel uláakʼ máax uts tu yich. Yaan máakoʼobeʼ ku yaʼalikoʼob maʼ kʼaasiʼ, tumen chéen yoʼolal le jaypʼéel jaʼab yaantiʼ ku beetik beyoʼ. Baʼaleʼ toʼoneʼ maʼ unaj k-ilik bey kʼambeʼeneʼ, baʼaxeʼ leloʼ junpʼéel traición tu contra u núup máak kex jeʼel jaypʼéel jaʼab yaantiʼeʼ. *

14. 1) ¿Bix u yilik Jéeoba le máaxoʼob ku traicionartik u núupoʼoboʼ? 2) ¿Baʼax tu yaʼalaj Jesús maʼ unaj u beetik le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ?

¹⁴ ¿Bix u yilik Jéeoba le máaxoʼob ku pʼatik u yíicham wa u yatan kex minaʼan baʼax oʼolaloʼ? K-Dioseʼ u pʼeek u divorciarkuba máak, le oʼolal jach ku pʼektik le máaxoʼob ku traicionartik u núupoʼoboʼ (xokaʼak Malaquías 2:13-16). Jesuseʼ tu yeʼesaj bey u tuukul jeʼex u Taataoʼ, le oʼolal tu kaʼanseʼ maʼ tu páajtal u pʼatik wa u jóoʼsik u núup máak wa mix baʼal kʼaas u beetmaj yéetel ka seguernak u kuxtal bey mix baʼal uchaʼaneʼ (xokaʼak Mateo 19:3-6, 9).

15. ¿Baʼax jeʼel u yáantik le tsʼokaʼan u beeloʼob utiaʼal maʼ u traicionartik u núupoʼoboʼ?

¹⁵ ¿Baʼax unaj u beetik le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼob utiaʼal maʼ u traicionartik u núupoʼoboʼ? Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «¡Kiʼimakchajak a wóol yéetel [a núup!]». Tsʼoʼoleʼ ku yaʼalik xan: «Tsʼáa uts tiʼ a kuxtal yéetel le koʼolel [wa le xiib] a yaabiltmajoʼ» (Pro. 5:18; Ecl. 9:9). Jeʼex u máan le jaʼaboʼoboʼ, le íichamtsil yéetel le atantsiloʼ unaj u paklan yaabiltikubaʼob yéetel u kaxtik u yutsiloʼob. Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ cada juntúuleʼ unaj u  kanik u yil baʼax kʼaʼabéet tiʼ u núup, u máansik tiempo cada juntúul yéetel u núup yéetel u biskuba tubeel cada juntúul yéetel u núup. Tu kaʼatúulal kʼaʼabéet u yilik maʼ u pʼatkuba yéetel u núup yéetel maʼ u xuʼulul u biskubaʼob yéetel Dios. Utiaʼal lelaʼ kʼaʼabéet u múul xokikoʼob le Biblia mantatsʼoʼ, u múul jóokʼloʼob kʼaʼaytaj yéetel u múul kʼáatkoʼob tiʼ Jéeoba ka xiʼik utsil tiʼob.

MAʼ UNAJ K-TRAICIONARTIK JÉEOBAIʼ

16, 17. 1) ¿Bix jeʼel k-kanáantik maʼ k-traicionartik Dios ken jóoʼsaʼak juntúul k-láakʼtsil teʼ múuchʼuliloʼ? 2) ¿Baʼax eʼesik le utsiloʼob ku taasik maʼ u biskuba máak yéetel juntúul u láakʼtsil jóoʼsaʼan ichil le múuchʼuliloʼ?

¹⁶ Yaan máaxoʼob teʼ múuchʼuliloʼ ku lúubloʼob tiʼ junpʼéel nojoch kʼeban, le oʼolal kʼaʼabéet u tsoʼolol u nuʼuk tiʼob «utiaʼal ka tojchajak u yóoloʼob tiʼ u yoksaj óolaloʼob» (Tito 1:13). Baʼaleʼ yanoʼobeʼ kʼaʼabéet u jóoʼsaʼaloʼob ichil le múuchʼulil yoʼolal le baʼax ku beetkoʼoboʼ. Lelaʼ ku yáantkoʼob utiaʼal ka yanaktiʼob «junpʼéel toj yéetel jeetsʼel kuxtal» yéetel utiaʼal ka u meyajtoʼob Dios jeʼex unajeʼ (Heb. 12:11). Baʼaleʼ ¿kux túun wa le máax ku jóoʼsaʼal teʼ múuchʼulil juntúul k-láakʼtsilil wa juntúul k-amigooʼ? Lelaʼ ku tsʼáaik tuʼux k-tsʼáaikba tu tséel Dios, maʼ tu tséel le máax tsʼoʼok u jóoʼsaʼaloʼ. Jéeobaeʼ ku yilik wa k-beetik le baʼax ku yaʼalik utiaʼal maʼ k-bisikba yéetel jeʼel máaxak tsʼoʼok u jóoʼsaʼal ichil u kaajaloʼ (xokaʼak 1 Corintoiloʼob 5:11-13).

¹⁷ Koʼoneʼex ilik junpʼéel tiʼ le utsiloʼob ku taasik wa le familia ku yilik u beetik le baʼax ku yaʼalik Dios utiaʼal maʼ u biskuba yéetel juntúul u láakʼtsil jóoʼsaʼan teʼ múuchʼuliloʼ. Juntúul xiʼipaleʼ tsʼoʼok diez jaʼaboʼob jóoʼsaʼak teʼ múuchʼuliloʼ, tuláakal le jaʼaboʼob jeʼeloʼ u taata, u maama, juntúul u sukuʼun yéetel óoxtúul u yíitsʼnoʼobeʼ tu kanáantoʼob maʼ u yantal mix baʼal u yiloʼob tu yéetel. Yaan kʼiineʼ letiʼeʼ tu yilaj u yoksikuba tiʼ le baʼaxoʼob ku beetkoʼoboʼ, baʼaleʼ letiʼobeʼ tu yiloʼob maʼ u biskubaʼob tu yéetel. Ka tsʼoʼok u kaʼa kʼaʼamal teʼ múuchʼuliloʼ, letiʼeʼ tu yaʼaleʼ jach yaachaj u yóol tumen maʼ tu páajtal u biskuba kaʼach yéetel u láakʼtsiloʼob, maases le ken áakʼabchajak chéen tu juunal yaan. Baʼaleʼ tu yaʼalaj xaneʼ wa ka u bisuba kaʼach u láakʼtsiloʼob tu yéetel kex chéen junpʼíiteʼ, jeʼel u yuʼubikuba maʼalobileʼ. Tumen maʼ tu bisubaʼob tu yéeteleʼ, letiʼeʼ jach taakchaj u kaʼa biskuba tu yéeteloʼob, le oʼolal tu yilaj u kaʼa natsʼkuba tiʼ Jéeoba. Lelaʼ unaj u beetik k-tuklik baʼax kʼaʼabéet k-beetik wa ku taaktal k-bisikba yéetel juntúul k-láakʼtsil jóoʼsaʼan ichil u kaajal Jéeoba.

18. ¿Baʼax unaj k-chʼaʼtuklik k-beetik beora tsʼoʼok k-ilik le talamiloʼob ku taasik u traicionartik máak u maasiloʼ?

¹⁸ Le yóokʼol kaab bejlaʼaʼ chuup yéetel máakoʼob ku traicionartikoʼob u maasil. Le oʼolaleʼ maas maʼalob ka k-beet jeʼex le sukuʼunoʼob teʼ múuchʼuliloʼ. Tumen le bix kuxlikoʼoboʼ ku tʼaan tiʼ letiʼob, óoliʼ bey jeʼex ka u yaʼaloʼobeʼ: «Teʼex jaajkúuntik, bey xan Dios, toʼoneʼ xíimbalnajoʼon yéetel utsil bey xan yéetel tojil ta wéeteleʼex máax oksaj óoleʼex, maʼ t-tsʼáa tuʼux u taʼakal k-pool tumen mix máakiʼ» (1 Tes. 2:10). Unaj k-eʼesik tsʼoʼok k-chʼaʼtuklik maʼ k-traicionartik Dios bey xan u maasil.

[Tsolajiloʼob]

[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]

[Foto yaan teʼ táan juʼun 10]

Pedroeʼ maʼ tu traicionartaj u Hijo Dios jeʼex beetaʼabik tumen u maasiloʼ, letiʼeʼ maʼ tu pʼatiʼiʼ