Maʼ u xuʼulul k-meyajtik Jéeoba yéetel tuláakal k-puksiʼikʼal
Maʼ u xuʼulul k-meyajtik Jéeoba yéetel tuláakal k-puksiʼikʼal
«In paal, táan óolt u Dios a taata, meyajt yéetel tuláakal a puksiʼikʼal.» (1 CRÓ. 28:9)
KOʼONEʼEX KAXTIK U NÚUKIL LE KʼÁATCHIʼOBAʼ:
¿Jach baʼax le puksiʼikʼaloʼ?
¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-il jach bix yanil k-puksiʼikʼaleʼ?
¿Bix jeʼel u seguer k-meyajtik Jéeoba yéetel tuláakal k-puksiʼikʼaleʼ?
1, 2. 1) ¿Baʼax le maas ku chʼaʼchiʼitaʼal ichil le Biblia tiʼ u wíinklil máakoʼ? 2) ¿Baʼaxten jach kʼaʼabéet k-naʼatik jach baʼax ku chíikbesik le puksiʼikʼaloʼ?
U SUUKILEʼ le Bibliaoʼ ku ketik u xéexetʼal le wíinklil yéetel juntúul máakoʼ. Jeʼex Jobeʼ tu yaʼalaj: «Taal tiʼ teen nojoch saajkil; kíilbalnaj tuláakal in baakeloʼob». David xaneʼ tu yaʼalaj: «Beyoʼob juntúul loolob kaan ku kíimsajeʼ ku beetkuba kóokil, ku pixkoʼob u xiknoʼob». Jéeoba xaneʼ tu yaʼalaj tiʼ Ezequiel: «Nikaʼaj in beet u noʼoltal a puksiʼikʼal jeʼel bixoʼobeʼ yéetel u tsʼuʼuytal xan a pool tiʼob». Apóstol Pablo xaneʼ tu yaʼaleʼ yaʼab kʼasaʼan máakoʼobeʼ «séebaʼan u yáalkab u yookoʼob utiaʼal kiimsaj» (Job 4:14; Sal. 58:4; Eze. 3:8; Rom. 3:15).
2 Baʼaleʼ le puksiʼikʼaloʼ maas yaʼab u téenel ku chʼaʼchiʼitaʼal ichil le Bibliaoʼ. Ana, juntúul koʼolel meyajt Dios úuchjeakileʼ, tu chʼaʼchiʼitaj le puksiʼikʼal ichil u payalchiʼoʼ: «In puksiʼikʼaleʼ ku kiʼimaktal u yóol tiʼ Jéeoba» (1 Sam. 2:1, NM). Le tʼaan puksiʼikʼaloʼ ku chíikpajal kex mil u téenel ichil le Bibliaoʼ, yéetel mantatsʼ ku meyaj utiaʼal u keʼetel wa baʼax. Jach unaj k-naʼatik yéetel baʼax ku keʼetel le puksiʼikʼaloʼ, tumen le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ kʼaʼabéet k-kanáantik (xokaʼak Jeremías 17:9).
BAʼAX JACH KU CHÍIKBESIK LE PUKSIʼIKʼALOʼ
3. ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal k-naʼatik baʼax u kʼáat u yaʼal le tʼaan puksiʼikʼaloʼ, yéetel bix jeʼel u páajtal u keʼeteleʼ?
3 Kex le Biblia maʼatech u jach tsolik baʼax le puksiʼikʼaloʼ, ku yáantkoʼon k-naʼat baʼax u kʼáat u yaʼal le tʼaanaʼ. ¿Bix jeʼel k-naʼatikeʼ? Utiaʼal k-ketikeʼ, tuukulnakoʼon tiʼ junpʼéel rompecabezas. Chéen ka k-il junxéetʼeʼ maʼ t-naʼatik baʼax dibujoil ku beetik, baʼaleʼ ken k-nup tuláakaleʼ ku béeytal k-ilik tuláakal le dibujooʼ. Lelaʼ bey xan unaj k-beetik utiaʼal k-naʼatik baʼax u kʼáat u yaʼal le tʼaan puksiʼikʼaloʼ, unaj k-xokik tuláakal le tekstoʼob tuʼux ku chʼaʼchiʼitaʼaloʼ. ¿Baʼax ku taal t-tuukul ken k-il le tʼaan puksiʼikʼal ichil le Bibliaoʼ?
4. 1) ¿Baʼax ku chíikbesik le puksiʼikʼaloʼ? 2) ¿Baʼax tu yóotaj u yaʼal Jesús tiʼ Mateo 22:37?
4 Le Bibliaoʼ ku chʼaʼchiʼitik le puksiʼikʼal ken tʼaanak tiʼ toʼon, tiʼ baʼax k-tsʼíiboltik, tiʼ baʼax k-tuklik, tiʼ baʼax u yojel máak u beete yéetel tiʼ baʼax péeksik máak u beet wa baʼax (xokaʼak Deuteronomio 15:7; Proverbios 13:12 yéetel Beetaʼanoʼob 2:26). Junpʼéel libroeʼ ku yaʼalikeʼ le tʼaan puksiʼikʼaloʼ letiʼe «baʼax eʼesik jach bix máakoʼ». Baʼaleʼ yaan horaeʼ le tʼaanoʼ maas yaʼab baʼax u kʼáat u yaʼale. Jeʼex juntéenjeakeʼ Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Yaabilt Yuumtsil a Jajal Dios Yéetel tuláakal a puksiʼikʼal, yéetel tuláakal a wóol, yéetel tuláakal a naʼat» (Mat. 22:37). Teʼ tekstoaʼ le tʼaan «puksiʼikʼaloʼ» táan u tʼaan tiʼ u tuukul máak, bix u yuʼubikuba yéetel baʼaxoʼob ku tsʼíiboltik. Le ka tu yaʼalaj Jesús «a puksiʼikʼal», «a wóol» yéetel «a naʼat», táan u yeʼesikeʼ le yaabilaj k-eʼesik tiʼ Diosoʼ maʼ chéen uʼuybil unaj k-beetkiʼ, baʼaxeʼ unaj k-eʼesik yéetel le bix kuxlikoʼonoʼ bey xan yéetel le baʼaxoʼob k-tuklikoʼ (Juan 17:3; Efe. 6:6). Baʼaleʼ le ken chíikpajak le tʼaan puksiʼikʼal chéen tu juunaloʼ, táan u tʼaan tiʼ jach bix máak.
BAʼAXTEN UNAJ K-KANÁANTIK LE PUKSIʼIKʼALOʼ
5. ¿Baʼaxten unaj k-ilik k-meyajtik Jéeoba yéetel tuláakal k-puksiʼikʼal?
5 Rey Davideʼ tu yaʼalaj tiʼ Salomón: «In paal, táan óolt u [Dios] a taata, meyajt yéetel tuláakal a puksiʼikʼal yéetel jaaj óolal, tumen Yuumtsileʼ ku xakʼal ilik tuláakal tuukuloʼob [wa puksiʼikʼaloʼob] yéetel tuláakal baʼaxoʼob ku yóotaʼal beetbil» (1 Cró. 28:9). Jeʼex túun k-ilkoʼ, Dioseʼ ku xakʼaltik tuláakal le puksiʼikʼaloʼoboʼ, tak le k-tiaʼaloʼ (Pro. 17:3; 21:2). Wa uts tu tʼaan Jéeoba le baʼax ku yilik t-puksiʼikʼaloʼ ku páajtal k-bisikba tu yéetel bey xan k-páaʼtik baʼaloʼob maʼalobtak. Le oʼolal unaj k-beetik xan le baʼax tu yaʼalaj Davidoʼ yéetel k-tsʼáaik k-óol k-meyajt Jéeoba yéetel tuláakal k-puksiʼikʼal.
6. ¿Baʼax maʼ unaj u tuʼubultoʼon yoʼolal le bix k-meyajtik Jéeobaoʼ?
6 Le ken k-tsʼáa k-óol k-meyaj Jéeobaeʼ k-eʼesik k-kʼáat beet baʼax ku yaʼalik yéetel tuláakal k-puksiʼikʼal. Baʼaleʼ maʼ unaj u tuʼubultoʼoneʼ, u kʼasaʼan yóokʼol kaab Satanás yéetel u séeb beetik máak baʼax kʼaaseʼ jeʼel u beetkoʼob u xuʼulul k-tsʼáaik k-óol k-meyajt Dioseʼ (Jer. 17:9; Efe. 2:2). Le oʼolal utiaʼal maʼ u xuʼulul k-tsʼáaik k-óol k-meyajteʼ mantatsʼ unaj k-ilik bix yanil k-puksiʼikʼal. ¿Bix jeʼel u páajtal k-beetkeʼ?
7. ¿Bix jeʼel k-ojéeltik bix yanil k-puksiʼikʼaleʼ?
7 Jeʼex u tsʼuʼ junkúul cheʼ maʼ chíikaʼan u yilaʼaleʼ, le puksiʼikʼal eʼesik jach bix máakoʼ maʼ tu páajtal xan u yilaʼal. Baʼaleʼ jeʼex úuchik u yaʼalik Jesús teʼ tsoltʼaan tu beetaj teʼ puʼukoʼ, u yich junkúul cheʼeʼ ku yeʼesik bix yanil le cheʼoʼ, le baʼaxoʼob k-beetik xanoʼ ku yeʼesik bix yanil k-puksiʼikʼal (Mat. 7:17-20). Koʼoneʼex ilik junpʼéel baʼax unaj k-beetik.
UNAJ K-XAKʼALTIK K-PUKSIʼIKʼAL
8. Jeʼex u yaʼalik Mateo 6:33, ¿bix jeʼel k-eʼesik baʼax yaan t-puksiʼikʼaleʼ?
8 Teʼ tsoltʼaan tu beetaj Jesús teʼ puʼukoʼ tu yaʼalaj junpʼéel baʼax unaj u beetaʼal ku yeʼesik wa u kʼáat máak u meyajt Jéeoba yéetel tuláakal u puksiʼikʼal. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Kaxteʼex táanil [u reino] Jajal Dios yéetel le toj kuxtal uts tu tʼaan letiʼoʼ, tuláakal túun le baʼaloʼobaʼ bíin tsʼaʼabak teʼex xan» (Mat. 6:33). Le baʼaxoʼob k-tsʼáaik táanil ichil k-kuxtaloʼ ku yeʼeskoʼob baʼax k-tsʼíiboltik, baʼax k-tuklik yéetel baʼax taak k-beetik. Le oʼolal unaj k-tuukul tiʼ le baʼaxoʼob k-tsʼáaik táanil ichil k-kuxtaloʼ, lelaʼ jeʼel u yáantkoʼon k-il wa táan k-meyajtik Dios yéetel tuláakal k-puksiʼikʼaleʼ.
9. ¿Baʼax tu yaʼalaj Jesús tiʼ kaʼatúul máakoʼob, yéetel baʼax tu yeʼesaj le baʼax tu núukoʼoboʼ?
9 Le baʼax úuch ka tsʼoʼok u yaʼalik Jesús tiʼ u disipuloʼob ka u kaxtoʼob «táanil [le reinooʼ]», ku yeʼesikeʼ le baʼax k-tsʼáaik táanil ichil k-kuxtaloʼ ku chíikbesik baʼax yaan t-puksiʼikʼal. U Evangelioil Lucaseʼ ku yaʼalikeʼ Jesuseʼ «chúukpaj u yóol utiaʼal ka xiʼik Jerusalén». Kex u yojel yaan u aktáantik talamiloʼobeʼ, tu chʼaʼtuklaj u biniʼ. Le «táan u bin» yéetel u apostoloʼoboʼ, tu yiloʼob juntúul máak, ka aʼalaʼabtiʼ tumen Jesús: «Tsaypachteniʼ». Kex le máak u kʼáat u tsaypachtoʼ, tu yaʼalaj: «Chaʼa in bin táanil in muk in taata». Uláakʼ juntúul máak tu invitarteʼ tu yaʼalaj xan: «Yuumtsil, in kʼáat in tsaypachtech, baʼaleʼ chaʼa in bin táanil tin wotoch in waʼaltiʼob: Táan in bin» (Luc. 9:51, 57-61). Le bix u tuukul le máakoʼobaʼ maʼ bey u tuukul Jesusiʼ, tumen letiʼeʼ tu chʼaʼtuklaj u meyajtik Dios, baʼaleʼ letiʼobeʼ tu kaxtaj baʼax u yaʼaloʼob utiaʼal maʼ u beetkoʼob. Tu tsʼáajoʼob táanil u kaxtikoʼob chéen u yutsiloʼob maʼ u Reino Diosiʼ, le oʼolaleʼ tu yeʼesoʼob maʼ u kʼáat u meyajtoʼob Dios yéetel tuláakal u puksiʼikʼaloʼobiʼ.
10. 1) ¿Baʼax tsʼoʼok k-beetik yoʼolal le invitación utiaʼal k-tsaypachtik Cristooʼ? 2) ¿Baʼax tu yaʼalaj Jesús teʼ Lucas 9:62?
10 Jeʼex túun k-ilkoʼ le máakoʼobaʼ maʼ tu yóotaj u beetubaʼob disipuloil tiʼ Cristoiʼ, baʼaleʼ toʼoneʼ t-óotaj, le oʼolal k-meyajtik Jéeoba sáamsamal. Beyoʼ k-eʼesik baʼax ku yuʼubik k-puksiʼikʼal yoʼolal k-Dios. Baʼaleʼ kex táan k-beetik le meyajoʼob tsʼaʼantoʼon teʼ múuchʼuliloʼ, unaj k-kanáantik k-puksiʼikʼal tiʼ junpʼéel baʼal. ¿Tiʼ baʼax? Tu Evangelioil Lucaseʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Le máax ku machik u nuʼukul pakʼal ku tsʼoʼokoleʼ ku paakat paachileʼ, maʼ patal utiaʼal u [reino] Jajal Dios[iʼ]» (Luc. 9:62). ¿Baʼax k-kanik tiʼ le baʼax tu yaʼaloʼ?
«BEETEʼEX LE UTSOʼ»
11. ¿Baʼax úuch tiʼ le meyaj ku beetik kaʼach le j-kolnáaloʼ, yéetel baʼaxten?
11 Utiaʼal k-naʼatik le baʼax ku yaʼalik Lucas 9:62, tuukulnakoʼon tiʼ uláakʼ baʼaxoʼob táakaʼaniʼ. Juntúul j-kolnáaleʼ táan u péeksik luʼum utiaʼal u paakʼal. Baʼaleʼ le táan u beetkoʼ, maʼ tu páajtal u xuʼulul u tuukul tiʼ u láakʼtsiloʼob yéetel tiʼ u amigoʼob táan u jaanloʼob, táan u cheʼejoʼob yéetel táan u yuʼubikoʼob paax. ¡Jach ku taaktal u yantal tu yéeteloʼobiʼ! Kex tsʼoʼok u chan náachtal táan u bin u péeksik le luʼumoʼ, maʼ tu xuʼulul u tuukul tiʼ le baʼax tu pʼataj «paachil[oʼ]». Ka tsʼoʼokeʼ tu sutaj u yich utiaʼal u paktikoʼob. Kex jach yaʼab meyaj ku bineltik u beetik utiaʼal u paakʼaleʼ, le j-kolnáaloʼ náay u yóol yéetel tu pʼataj u meyaj. Bey túunoʼ maʼ tu tsʼoʼoksaj le meyaj tsʼaʼan kaʼach tiʼ tumen u tsʼuuliloʼ.
12. ¿Tiʼ baʼax chíikaʼan le j-kolnáal ku chʼaʼchiʼitik Lucas 9:62 yéetel jujuntúul máaxoʼob meyajtik Dios teʼ kʼiinoʼobaʼ?
12 Beoraaʼ tuukulnakoʼon tiʼ bix jeʼel u yúuchul teʼ kʼiinoʼob le baʼax úuch tiʼ le j-kolnáaloʼ. Jeʼel u páajtal u keʼetel yéetel juntúul máax jach ku tsʼáaik u yóol u meyajt Dios teʼ múuchʼuliloʼ, baʼaleʼ yaan baʼaxoʼob chiʼichnakkúuntik. Kex ku tsʼáaik u yóol teʼ kʼaʼaytaj yéetel ku bin teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ, maʼ tu xuʼulul u tuukul tiʼ jujunpʼéel baʼaxoʼob ku tsʼáaik le yóokʼol kaabaʼ. Ku yuʼubikeʼ ku tsʼíiboltaʼal tumen u puksiʼikʼal. Bey túunoʼ, kex tsʼoʼok u máan wa jaypʼéel jaʼaboʼob káajak u meyajtik Dioseʼ, ku paakat «paachil» wa ku xuʼulul u meyajtik Dios. Kex yaʼab meyaj pʼaatal utiaʼal beetbileʼ, ku xuʼulul u machkuba tu jaajil u yóol tiʼ «u maʼalob péektsilil [le] kuxtal[oʼ]» (Fili. 2:16). Jéeoba, «u Yuumil le kooloʼ», jach ku yaatal u yóol ken xuʼuluk u tsʼáaik u yóol máak u meyajte (Luc. 10:2).
13. ¿Baʼax táakaʼan ichil u meyajtik máak Jéeoba yéetel tuláakal u puksiʼikʼal?
13 Le baʼax ku kaʼansikoʼ jach séeb u naʼataʼal. U bin máak teʼ muchʼtáambaloʼob yéetel u jóokʼol teʼ kʼaʼaytajoʼ jach kʼaʼanaʼan bey xan u beetik uláakʼ meyajoʼob ichil u kaajal Dios. Baʼaleʼ yaan uláakʼ baʼax táakaʼan ichil u meyajtaʼal Dios yéetel tuláakal u puksiʼikʼal máak (2 Cró. 25:1, 2, 27). Wa u puksiʼikʼal máak maʼatech u xuʼulul u tuukul tiʼ le baʼaxoʼob ku pʼatik «paachil» wa le bix kuxlik le máaxoʼob maʼatech u meyajtikoʼob Diosoʼ, jeʼel u kʼuchul u kʼiinil u xuʼulul u kʼaʼamal tumen Jéeobaeʼ (Luc. 17:32). Utiaʼal ka kʼaʼamkoʼon tu Reino Dioseʼ, jach unaj k-beetik le baʼax ku yaʼalik le tekstoaʼ: «Pʼekteʼex le kʼaasoʼ, beeteʼex le utsoʼ» (Luc. 9:62; Rom. 12:9). Le oʼolal jach kʼaʼabéet k-kanáantikba tiʼ le baʼaxoʼob ku tsʼáaik u yóokʼol kaab Satanasoʼ, tumen kex bey jach maʼalob yéetel jatsʼutseʼ, jeʼel u beetik u xuʼulul k-meyajtik Jéeoba yéetel tuláakal k-puksiʼikʼaleʼ (2 Cor. 11:14; xokaʼak Filiposiloʼob 3:13, 14).
MAʼ U NÁAYAL K-ÓOL
14, 15. 1) ¿Baʼax ku meyaj tiʼ le Kʼaasilbaʼal utiaʼal u kʼaskúuntik k-puksiʼikʼaloʼ? 2) ¿Bix u yeʼesik le kettʼaan jach sajbeʼentsil le baʼaxoʼob ku meyaj tiʼ Satanasoʼ?
14 K-yaabilaj tiʼ Jéeoba péeksoʼon k-kʼub k-kuxtal tiʼ letiʼ. Yéetel yaʼab tiʼ toʼoneʼ tsʼoʼok k-eʼesik k-kʼáat k-seguert k-meyajtik yéetel tuláakal k-puksiʼikʼal. Baʼaleʼ Satanaseʼ maʼ xuʼuluk u yilik bix jeʼel u náachkuntik k-puksiʼikʼal tiʼ Jéeobaeʼ (Efe. 6:12). Maʼ xaaneʼ tsʼoʼok u yilik maʼ ken k-jáan pʼat k-meyajtik Jéeoba. Baʼaleʼ jeʼel u beetik u xuʼulul k-meyajtik jujunpʼíitil yéetel «u baʼaliloʼob le yóokʼol kaabaʼ» (xokaʼak Marcos 4:18, 19). Lelaʼ jach yaʼab máaxoʼob tsʼoʼok u lúuʼsik tu yéetel. ¿Baʼaxten?
15 Utiaʼal k-naʼatik lelaʼ, máans ta tuukuleʼ táan a xook de áakʼab, baʼaleʼ ku yelel le foco de 100 vatios a tʼabmoʼ. Bey túunoʼ ka pʼáatal ich éeʼjochʼeʼenil. Teech túuneʼ ka tsʼáaik u jeel utiaʼal u kaʼa sáasiltal. Baʼaleʼ sin ke a wojéeltikeʼ ku kʼeʼexel yéetel junpʼéel de 95 vatiosiʼ. ¿Jeʼel wa a wilik u jelaʼanileʼ? Maʼ xaaneʼ maʼatan. Wa ka kʼeʼexek tuláakʼ kʼiin yéetel junpʼéel de 90 vatioseʼ, maʼ xaaneʼ maʼ ken a wil u jelaʼanil tu kaʼatéen. ¿Baʼaxten? Tumen jujunpʼíitil u bin u yéemel le sáasiloʼ, le oʼolal maʼ jach chíikaʼan u yilaʼaliʼ. Le baʼaxoʼob ku tsʼáaik le yóokʼol kaab xanaʼ jeʼel u beetik u xuʼulul k-tsʼáaik k-óol k-meyajt Jéeoba jujunpʼíitileʼ. Juntúul máax meyajtik Dios ku náayal u yóoleʼ, maʼ xaaneʼ maʼ tu tsʼáaik cuenta wa tsʼoʼok u kʼeʼexel tumen Satanás le «foco» ku meyajtiʼoʼ (Mat. 24:42; 1 Ped. 5:8).
JACH UNAJ K-PAYALCHIʼ
16. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-kanáantba tiʼ le baʼaxoʼob ku meyaj tiʼ Satanasoʼ?
16 Utiaʼal u seguer k-tsʼáaik k-óol k-meyajt Jéeobaeʼ kʼaʼabéet k-kanáantikba tiʼ le baʼaxoʼob ku beetik Satanasoʼ, ¿baʼax túun jeʼel u yáantkoʼoneʼ? (2 Cor. 2:11.) Jach unaj k-payalchiʼ. Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ: «Ka páatak a jéetsʼel pʼáatleʼex tu contra u táabsajiloʼob Kʼaasilbaʼal». Tsʼoʼoleʼ tu yaʼalajtiʼob xan: «Yéetel payalchiʼ táan a kʼáat óolaleʼex mantatsʼ» (Efe. 6:11, 18; 1 Ped. 4:7).
17. ¿Baʼax jeʼel k-kanik tiʼ le bix úuchik u payalchiʼ Jesusoʼ?
17 Utiaʼal maʼ u táabsikoʼon Satanaseʼ, unaj k-beetik jeʼex úuchik u beetik Jesuseʼ. Letiʼeʼ mantatsʼ payalchiʼinaj tiʼ u Taata, beyoʼ tu yeʼesaj u kʼáat u meyajt yéetel tuláakal u puksiʼikʼal. Koʼoneʼex ilik le bix payalchiʼinajik le táanil tiʼ u kíimsaʼaloʼ. Lucaseʼ ku yaʼalik: «Kaʼalikil táan u sen muʼyajeʼ tu [maas] tsʼáaj u yóol tiʼ u payalchiʼ» (Luc. 22:44). Kex suuk kaʼach u payalchiʼ Jesús mantatsʼeʼ, teʼ súutuk jeʼeloʼ letiʼe maas talam úuchik u yilkoʼ. Le oʼolal tu «[maas] tsʼáaj u yóol» payalchiʼ. U Taata túuneʼ tu núukajtiʼ. Le baʼax tu beetaj Jesusoʼ ku yeʼesikeʼ maʼ junpʼéeliliʼ bix unaj u payalchiʼ máakiʼ. Le oʼolaleʼ wa maas talam le baʼax k-aktáantik bey xan wa maas kʼaas le léechoʼob ku tsʼáaiktoʼon Satanasoʼ, toʼoneʼ maas unaj k-tsʼáaik k-óol payalchiʼ tiʼ Jéeoba utiaʼal u tsʼáaiktoʼon u yáantaj yéetel u kanáantkoʼon.
18. 1) ¿Baʼax kʼáatchiʼil unaj k-beetik yoʼolal le payalchiʼob k-beetkoʼ, yéetel baʼaxten? 2) ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-kanáantik k-puksiʼikʼaleʼ, yéetel bix jeʼel u páajtal k-beetkeʼ? (Ilaʼak le cuadro yaan teʼ táan juʼun 16.)
18 ¿Bix jeʼel k-uʼuyikba yoʼolal le payalchiʼob k-beetkoʼ? Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj: «Tuláakal baʼax kʼaʼabéetteʼexeʼ aʼaleʼex mantatsʼ tiʼ Jajal Dios ich payalchiʼ, kʼáat óolneneʼex tiʼ yéetel tsʼáaʼex gracias tiʼ xan. Jajal Dios túuneʼ bíin u tsʼáateʼex u jéetsʼel óolal, lelaʼ maas nojoch tiʼ le ku páajtal u naʼatik máakoʼ; le jéetsʼel óola[loʼ] bíin u kanáant a puksiʼikʼaleʼex» (Fili. 4:6, 7). Jeʼex túun k-ilkoʼ, utiaʼal maʼ u xuʼulul k-meyajtik Jéeoba yéetel tuláakal k-puksiʼikʼaleʼ unaj k-tsʼáaik k-óol payalchiʼ mantatsʼ (Luc. 6:12). Le oʼolal cada juntúul tiʼ toʼoneʼ unaj u tuklik: «¿Kin tsʼáaik wa in wóol payalchiʼ mantatsʼ?» (Mat. 7:7; Rom. 12:12). Le bix ken k-núukil le kʼáatchiʼaʼ yaan u yeʼesik bukaʼaj taakil k-meyajtik Dios.
19. ¿Baʼax ken a beet utiaʼal u seguer a meyajtik Jéeoba yéetel tuláakal a puksiʼikʼal?
19 Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ, wa k-ilik baʼaxoʼob k-tsʼaamaj táanil ichil k-kuxtaleʼ yaan u yáantkoʼon k-tsʼáa cuenta bix yanil k-puksiʼikʼal. Jach unaj k-ilik maʼ u náayal k-óol utiaʼal maʼ k-paakat paachil wa utiaʼal maʼ k-lúubul tiʼ u táabsajoʼob le Kʼaasilbaʼaloʼ, utiaʼal maʼ u beetkoʼob u xuʼulul k-meyajtik Jéeoba yéetel tuláakal k-puksiʼikʼal (xokaʼak Lucas 21:19, 34-36). Tsʼoʼoleʼ kʼaʼabéet k-kʼáatik xan tiʼ Dios, jeʼex úuchik u beetik Davideʼ: «Beet ka u tsik a kʼaabaʼ in puksiʼikʼal» (Sal. 86:11).
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[Cuadro yaan teʼ táan juʼun 16]
ÓOXPʼÉEL BIX JEʼEL K-KANÁANTIK K-PUKSIʼIKʼALEʼ
Jeʼex u kʼaʼabéettal u beetik máak wa baʼax utiaʼal maʼ u kʼojaʼantal u puksiʼikʼaleʼ, le puksiʼikʼal eʼesik jach máaxoʼonoʼ, yaan xan jejeláas baʼaxoʼob unaj k-beetik utiaʼal k-kanáantik. Koʼoneʼex ilik óoxpʼéeliʼ.
1 U janal máak. U puksiʼikʼal máakeʼ yaʼab baʼaxoʼob kʼaʼabéettiʼ. Le máax meyajtik Dios xanoʼ kʼaʼabéet u tséentkuba maʼalob yéetel le kaʼansaj ku keʼetel yéetel janaloʼ, le oʼolal unaj u xakʼalxook tu juunal, u tuukul tiʼ le baʼaxoʼob ku xokikoʼ yéetel u bin teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ (Sal. 1:1, 2; Pro. 15:28; Heb. 10:24, 25).
2 Unaj k-beetik u maas meyaj. Utiaʼal maʼ u kʼojaʼantal le puksiʼikʼaloʼ, yaan kʼiineʼ kʼaʼabéet u beetaʼal u maas chichtal u síitʼ. U jach tsʼáaik u yóol le máax meyajtik Dios teʼ kʼaʼaytajoʼ, maʼ xaaneʼ u yilik u beetik u maasil, ku yáantaj utiaʼal maʼ u kʼojaʼantal le puksiʼikʼal eʼesik jach máaxoʼ (Luc. 13:24; Fili. 3:12).
3 Maʼ u jach chiʼichnakkúuntikuba máak. U puksiʼikʼal le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ ku muʼyaj yoʼolal le baʼaxoʼob ku beetaʼal teʼ tuʼux kajaʼanoʼob wa le tuʼux ku meyajoʼoboʼ, lelaʼ bey xan u yúuchul yéetel le puksiʼikʼal eʼesik jach máaxoʼonoʼ. Le oʼolaleʼ utiaʼal maʼ k-jach chiʼichnaktaleʼ unaj k-maas bisikba yéetel u maasil sukuʼunoʼob, tumen letiʼobeʼ u yaabiltmoʼonoʼob yéetel ku meyajtikoʼob Jéeoba yéetel tuláakal u puksiʼikʼaloʼob (Sal. 119:63; Pro. 13:20).
