Le baʼaxoʼob k-líiʼsmoʼ

Le meyaj ku beetik le peregrinoʼoboʼ

«¡TENEʼ maʼ tu páajtal in kʼaʼaytaj joonaj joonajil!» ¿Máasaʼ yaʼab máaxoʼob xokik le Biblia t-éeteloʼ bey xan u yuʼubikubaʼob le ken u kanoʼob unaj u kʼaʼaytajoʼob tiʼ le máaxoʼob maʼ u kʼaj óoloʼoboʼ? Baʼaleʼ le máax aʼal lelaʼ, juntúul peregrino jach suuk u máansik tsoltʼaanoʼob tu táan u maasil yéetel yaʼab baʼaloʼob u yojel.

Yaʼab tiʼ le máaxoʼob jóokʼoʼob tiʼ u religionoʼob yéetel ku xokikoʼob le revista Zionʼs Watch Toweroʼ (La Torre del Vigía de Sión), jach taak kaʼach u biskubaʼob yéetel le máaxoʼob taak xan u maas kaanbaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ. Le revistaaʼ tu líiʼsaj u yóoloʼob utiaʼal u kaxtikoʼob yéetel u muchʼkubaʼob u xokoʼob le Biblia yéetel le máaxoʼob creertik xan le baʼax ku creertikoʼoboʼ. Óoliʼ tu jaʼabil 1894, le Sociedad Watch Toweroʼ káaj u túuxtik viajanteʼob u xíimbalt le grupoʼob kʼáatkoʼ. Le sukuʼunoʼobaʼ ka máan kʼiineʼ kʼuch kʼaj óoltbiloʼob bey peregrinoʼobeʼ, utiaʼal lelaʼ ku yilaʼal wa kabal u yóoloʼob, bukaʼaj u yojloʼob tiʼ le Bibliaoʼ, bix u kaʼansajoʼob yéetel bukaʼaj u fejoʼob tiʼ u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ. U suukileʼ chéen junpʼéel wa kaʼapʼéel kʼiin ku xíimbaltikoʼob junpʼéel grupo, baʼaleʼ jach yaʼab meyaj ku beetkoʼob. Yaʼab tiʼ le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ káaj u kʼaʼaytajoʼob le ka tu tʼoxoʼob u invitacionil le tsoltʼaan ken u máans juntúul peregrinooʼ. Tiʼ junpʼéel escuelaeʼ le sukuʼun Hugo Riemer, meyajnaj ichil le Cuerpo Gobernanteoʼ, le ka tsʼoʼok u máansik junpʼéel tsoltʼaaneʼ joʼopʼ u núukik le kʼáatchiʼob ku beetaʼaltiʼ yaan yil yéetel le Bibliaoʼ. Maas tiʼ chúumuk áakʼab ka tsʼoʼoki. Kex kaʼanaʼaneʼ yéetel kiʼimak óolal tu yaʼaleʼ le muchʼtáambaloʼ «junpʼéel súutukil jach jatsʼuts».

Le revista Zionʼs Watch Toweroʼ tu yaʼaleʼ «le maas nojoch utsil» ku taasik le xíimbaloʼob ku beetik le peregrinoʼoboʼ letiʼe u líiʼsaʼal u yóol «le máaxoʼob meyajtik Dios» yéetel le muchʼtáambaloʼob ku beetaʼal tu yotoch le sukuʼunoʼoboʼ. Le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Biblia kajaʼanoʼob naatsʼoʼ ku bin u yuʼuboʼob le tsoltʼaanoʼoboʼ bey xan le jaatsoʼob tuʼux ku núukaʼal le kʼáatchiʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ ku kʼuchul u súutukil u yeʼesik u yutsil le sukuʼunoʼoboʼ. Maude Abbotteʼ ku yaʼalikeʼ, tu chichnileʼ bin u yuʼub junpʼéel tsoltʼaan máansaʼab jaʼatskab kʼiin, ka tsʼoʼokeʼ muchʼlajoʼob janal tiʼ junpʼéel mesa yaan táankab. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «¡Yaʼab janal anchaji yéetel jach táaj kiʼ! Anchaj jamón, tsajbil kaax, u jejeláas waajil harina yéetel pastel. Tuláakloʼon jaanoʼon tak ka sen naʼajchajoʼon yéetel ka tu tsʼáaj óoliʼ láas dos u chíinil kʼiineʼ muchʼlajoʼon utiaʼal k-uʼuyik uláakʼ junpʼéel tsoltʼaan. Baʼaleʼ jach taakchaj k-wenel». Benjamin Barton, juntúul sukuʼun úuch káajak u beetik u peregrinoileʼ, tu yaʼalaj: «Wa ka in jaant [...] tuláakal le baʼaxoʼob ku tsʼaʼabaltenoʼ [...], úuch xuʼuluk in beetik in peregrinoileʼ». Ka máan kʼiineʼ u Betelil Brooklyneʼ tu túuxtaj junpʼéel carta tuʼux ku yaʼalik tiʼ le kiikoʼob ka u tsʼáaʼob tiʼ le peregrinoʼob «jaanloʼob maʼ yaʼab u xaʼakʼiʼ», utiaʼal u páajtal «u weenloʼob tubeel».

Le peregrinoʼoboʼ jach ku meyajtiʼob kaʼach baʼaloʼob jeʼex dibujoʼob utiaʼal u jatsʼutskíintik u kaʼansajoʼoboʼ. Jeʼex le sukuʼun R. H. Barberoʼ mantatsʼ ku yilik kaʼach «u jatsʼutskíintik» le tsoltʼaanoʼob ku máansikoʼ. W. J. Thorn xaneʼ jach ku yeʼesik yaabilaj, le oʼolal ku yaʼalaʼaleʼ ku tʼaan kaʼach «bey juntúul tiʼ le patriarcaʼob anchaj úuchjeakoʼ». Ku yaʼalaʼal xaneʼ, le táan u viajar le sukuʼun Shield Toutjian tiʼ junpʼéel Ford modelo A (junpʼéel úuchben coche), tu téek yawtaj: «¡Jeʼelen!». Tsʼoʼoleʼ éem yáalkabeʼ, ka tu tʼokaj jujunpʼéel looloʼobeʼ ka jáan káaj u tsikbal yoʼolal le baʼaxoʼob beetaʼanoʼ.

 Yaʼab talamiloʼob tu aktáantaj le peregrinoʼoboʼ, maases le ka yanchaj u jaʼabiloʼoboʼ. Baʼaleʼ le baʼax maas talamchaj tiʼ yaʼabeʼ, letiʼe ka aʼalaʼabtiʼob unaj u kʼaʼaytajoʼob joonaj joonajiloʼ. Le revista ich ingles La Torre del Vigía 15 tiʼ marzo tiʼ 1924, tu yaʼalaj: «Junpʼéel tiʼ le meyajoʼob maas unaj u beetik [u jaajil cristianoʼoboʼ] letiʼe u kʼaʼaytikoʼob le reinooʼ. Letiʼe u biilal ku túuxtaʼal le peregrinoʼoboʼ».

Jujuntúul peregrinoʼobeʼ tsʼíikilnajoʼob ka xuʼul u beetkoʼob le meyajaʼ yéetel jujuntúuleʼ tu junpáaykuntubaʼobeʼ ka tu beetoʼob uláakʼ grupoʼob. Robie D. Adkinseʼ ku yaʼalikeʼ yaan juntúul peregrino ku máansik jatsʼuts tsoltʼaanoʼobeʼ, jach luubul u yóol le oʼolal tu yaʼalaj: «Teneʼ chéen in wojel in máans tsoltʼaanoʼob. ¡Maʼ tu páajtal in kʼaʼaytaj joonaj joonajil!». Le sukuʼun Adkinsoʼ ku yaʼalik: «Tin kaʼa ilaj tiʼ junpʼéel asamblea beetaʼab tu jaʼabil 1924 tu kaajil Columbus (Ohio). Tin wilaj waʼalakbal tu boʼoyil junpʼéel cheʼ, tu juunal yéetel kʼojaʼan u yilaʼal. Tiaʼan kaʼach ichil sukuʼunoʼob jach kiʼimak u yóoloʼobeʼ, baʼaleʼ letiʼeʼ jach junpuliʼ maʼ. Maʼ tin kaʼa ilajiʼ, tumen maʼ úuch tiʼ leloʼ jóokʼ ichil u kaajal Jéeoba». Baʼaleʼ «yaʼab sukuʼunoʼob ku máanoʼob tu tséeleʼ kiʼimak u yóoloʼob táan u biskoʼob libroʼob tu cocheʼob», tumen jach taak u kʼaʼaytajoʼob joonaj joonajil (Hch. 20:20, 21).

Kex saajkoʼob jeʼex le sukuʼunoʼob ken u kaʼansoʼob kʼaʼaytajoʼ, yaʼab peregrinoʼobeʼ yéetel kiʼimak óolal táakpajoʼobiʼ. Maxwell G. Friend (Freschel), juntúul peregrino ku tʼanik alemaneʼ, tu yaʼaleʼ: «Le kʼaʼaytaj joonaj joonajiloʼ junpʼéel jatsʼuts siibal táakaʼan ichil le meyaj ku beetik le peregrinoʼoboʼ». Uláakʼ juntúul peregrino, ku kʼaabaʼtik John A. Bohneteʼ, tu yaʼaleʼ u maas yaʼabil le sukuʼunoʼoboʼ tu kʼamoʼob yéetel kiʼimak óolal u jóokʼloʼob kʼaʼaytajoʼ. Tu yaʼalaj xaneʼ, u maas yaʼabileʼ «jach táan u tsʼíiboltik u binoʼob kʼaʼaytaj».

Ichil tuláakal le jaʼaboʼobaʼ, le superintendente viajanteʼob jach chúukaʼan u yóoloʼobaʼ jach tsʼoʼok u yáantajoʼob. Norman Larson, juntúul j-Jaajkunaj úuch joʼopʼok u meyajtik Dioseʼ, tu yaʼalaj: «Tin chichnileʼ tin wilaj bukaʼaj kʼaʼanaʼanil u xíimbaltaʼal le múuchʼuliloʼob tumen le peregrinoʼoboʼ yéetel le utsiloʼob ku taaskoʼ. [...] Jach tu yáantenoʼob in beet baʼax maʼalob». Bejlaʼeʼ tumen jach chúukaʼan u yóoloʼobeʼ, le superintendente viajanteʼoboʼ láayliʼ ku yáantkoʼonoʼob utiaʼal k-aʼalik: «¡Teneʼ jeʼel u páajtal in bin kʼaʼaytaj joonaj joonajileʼ!».

[Uláakʼ baʼax ku tsoʼolol teʼ táan juʼun 32]

Jach ku taasik kiʼimak óolal u xíimbaltaʼal le múuchʼuliloʼob tumen le peregrinoʼoboʼ

[Foto yaan teʼ táan juʼun 31]

Tu jaʼabil 1905, le sukuʼun Benjamin Bartonoʼ, óoliʼ 170 u téenel bin u xíimbalt múuchʼuliloʼob

[Foto yaan teʼ táan juʼun 32]

Walter J. Thorneʼ jach tu yeʼesaj yaabilaj, le oʼolal ku yaʼalaʼal tiʼ Taata tumen le sukuʼunoʼoboʼ

[Foto yaan teʼ táan juʼun 32]

J. A. Browneeʼ bin tu luʼumil Jamaica u beet u peregrinoil tu jaʼabil 1902 utiaʼal u líiʼsik u yóol catorce mejen grupoʼob

[Foto yaan teʼ táan juʼun 32]

Le peregrinoʼoboʼ ku muʼukʼaʼankúuntik u fe le sukuʼunoʼoboʼ, ku yáantajoʼob utiaʼal u múuchʼ meyajoʼob yéetel ku beetkoʼob u maas náatsʼloʼob tu kaajal Dios