Kanáantaba tiʼ le supersticionoʼoboʼ

APÓSTOL Pabloeʼ tu tsʼíibtaj: «U tʼaan Jajal Dioseʼ kuxaʼan yéetel yaan u páajtalil» (Heb. 4:12). ¿Baʼax tu yóotaj u yaʼale? Tu yóotaj u yaʼaleʼ le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ jeʼel u kʼuchul tu puksiʼikʼal máakeʼ yéetel jeʼel u kʼexik u kuxtaleʼ.

Baʼaleʼ yaan baʼax káaj u creertaʼal ka kíim le apostoloʼob yéetel ka anchaj apostataʼob ichil le máaxoʼob tsaypachtik Cristooʼ (2 Ped. 2:1-3). Ka máan kʼiineʼ u nuuktakil le Iglesiaoʼ joʼopʼ u yaʼalikoʼobeʼ yaan uláakʼ páajtalil tiʼ le Bibliaoʼ. Ka tʼaanaj le profesor Harry Y. Gamble tu yoʼolal «le páajtalil ku creertaʼal yaan tiʼ le Bibliaoʼ», tu yaʼaleʼ teʼ siglo III, Orígenes, juntúul tiʼ u nuuktakil le Iglesiaoʼ, tu tsʼáaj naʼatbileʼ «tak chéen u yuʼubaʼal kiliʼich tʼaanoʼobeʼ ku taasik utsil, le oʼolal wa yaan u páajtalil le tʼaanoʼob ku meyaj utiaʼal magiaoʼ, maas yaan u páajtalil le Kiliʼich Tsʼíiboʼob ku taal tiʼ Diosoʼ». Le profesor Gambleoʼ ku yaʼalik xaneʼ Juan Crisóstomo, kuxlaj tu tsʼoʼokbal le siglo IV, tu yaʼaleʼ yaan máaxeʼ ku chʼuykíintik tu kaal tekstoʼob tiʼ le Evangelioʼob utiaʼal u meyajtiʼ bey amuletoeʼ. Tsʼoʼoleʼ le profesor Gambleoʼ tu chʼaʼchiʼitaj le baʼax tu yaʼalaj Juan Crisostomoaʼ: «Le Kʼaasilbaʼaloʼ maʼ tu náatsʼal tiʼ junpʼéel naj tuʼux yaan le Evangeliooʼ». Le profesor Gambleoʼ ku yaʼalik xaneʼ Agustín de Hiponaeʼ «maʼalob u yilik kaʼach le u suukil u tsʼaʼabal u Evangelioil Juan yáanal u kʼáan joʼol máak ken wenek utiaʼal u chan jáawal u chiʼibal u pool». Jeʼex k-ilkoʼ, ku tuklaʼal kaʼacheʼ jeʼel u meyaj le Kiliʼich Tsʼíiboʼob bey amuletoeʼ. Baʼaleʼ ¿máasaʼ minaʼan baʼax oʼolal u yilaʼal le Biblia bey junpʼéel amuletoeʼ?

Bejlaʼeʼ yaan junpʼéel baʼal suuk u beetaʼal ku kʼaabaʼtik bibliomancia. ¿Bix leloʼ? Junpʼéel bix u yúuchul chuchuk naʼat, chéen ku jáan jeʼekʼabtaʼal junpʼéel libro, maases le Bibliaoʼ utiaʼal u xokik máak le yáax teksto ken u yiloʼ, tumen ku tuklikeʼ bey u nuʼuktaʼal u kuxtaloʼ. Le profesor Gambleoʼ tu yaʼaleʼ, Agustín de Hipona bineʼ tu yuʼubaj juntúul chan paal tiaʼan tiʼ uláakʼ junpʼéel naj táan u yaʼalik: «Chʼaʼe yéetel xoke, chʼaʼe yéetel xoke». Letiʼeʼ tu tukleʼ táan u yaʼalaʼaltiʼ tumen Dios ka u jeʼekʼabt le Bibliaoʼ yéetel ka u xok le yáax capítulo ken u yiloʼ.

Maʼ xaaneʼ techeʼ a wojel yaan máaxoʼobeʼ ken yanaktiʼob talamileʼ ku payalchiʼob tiʼ Dios tsʼoʼoleʼ ku jeʼekʼabtikoʼob le Biblia jeʼel tuʼuxakoʼ, tumen ku tuklikoʼobeʼ yaan u yáantaʼaloʼob u yutskíintoʼob le talamil tumen le baʼax ku yaʼalik le yáax teksto ken u yiloʼoboʼ. Kex táan u yilik u beetkoʼob baʼax maʼalobeʼ, le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ maʼ bey unaj u meyajtiʼob le Bibliaoʼ.

Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼobeʼ yaan u tsʼáaiktiʼob «kiliʼich [muukʼ]». Tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj: «Letiʼ kun u kaʼansteʼex tuláakal baʼal, yéetel yaan u kʼaʼajsikteʼex tuláakal le baʼaloʼob tsʼoʼok in waʼalikteʼexoʼ» (Juan 14:26). Baʼaleʼ utiaʼal leloʼ kʼaʼabéettoʼon junpʼéel chúukaʼan kʼaj óolal tiʼ le Bibliaoʼ, junpʼéel baʼal maʼ xaaneʼ minaʼan tiʼ máax suuktiʼ le bibliomanciaoʼ.

Kex jach suuk le bibliomancia yéetel suuk u beetaʼal uláakʼ baʼaloʼob yéetel le Bibliaoʼ, le Kiliʼich Tsʼíiboʼoboʼ ku yaʼalikeʼ maʼ unaj u chuchuk naʼat máakiʼ mix u kaxtik chíikulaloʼobiʼ (Lev. 19:26; Deu. 18:9-12; Hch. 19:19). U jaajileʼ «u tʼaan Jajal Dioseʼ kuxaʼan yéetel yaan u páajtalil», baʼaleʼ kʼaʼabéet k-ojéeltik bix unaj u meyajtoʼon. Le baʼax ku taasik utsil tiʼ máakoʼ letiʼe u yantaltiʼ junpʼéel chúukaʼan kʼaj óolal tiʼ le Bibliaoʼ, maʼ letiʼe u beetik baʼaloʼob jeʼex le tsʼoʼok k-ilkoʼ. Le chúukaʼan kʼaj óolaloʼ tsʼoʼok u yáantik yaʼab máak u yutskíint u kuxtal, u maas bisuba yéetel u láakʼtsiloʼob bey xan yéetel le Máax beet u tsʼíibtaʼal le Bibliaoʼ.

[Foto yaan te’ táan ju’un 3]