Maʼ u xuʼulul a natsʼkaba tiʼ Jéeoba
«Natsʼabaʼex tiʼ Jajal Dios, letiʼ xaneʼ bíin u natsʼuba tiʼ teʼex.» (SANT. 4:8)
1, 2. 1) ¿Baʼax u kʼáat ka k-tukult le Kʼaasilbaʼaloʼ? 2) ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-náatsʼal tiʼ Dioseʼ?
JÉEOBAEʼ u tsʼaamajtoʼon u tuukulil k-natsʼikba tu yiknal. Baʼaleʼ le Kʼaasilbaʼaloʼ u kʼáat ka k-tukult maʼ kʼaʼabéet k-natsʼikba tiʼ Diosiʼ. Lelaʼ bey tu beetil desde ka tu tusaj Eva tu jardinil Edén (Gén. 3:4-6). Desde teʼ kʼiinoʼ tsʼoʼok u beetik u creertaʼal tumen óoliʼ tuláakal máak le baʼax tu yaʼaloʼ.
2 Baʼaleʼ toʼoneʼ maʼatech k-creertik le baʼaxoʼob ku yaʼalik Satanasoʼ, tumen «maʼalob k-kʼaj óoltmail u kʼaakʼas tuukuloʼob» (2 Cor. 2:11). Letiʼeʼ u kʼáat ka k-bis le bej ku náachkuntkoʼon tiʼ Jéeobaoʼ. Baʼaleʼ jeʼex t-ilaj teʼ xook máanoʼ, jeʼel u páajtal k-yéeyik baʼax maʼalob ken k-chʼaʼtukult tiʼ baʼax ken k-meyaj, tiʼ baʼax ken k-náays k-óol yéetel tiʼ baʼaloʼob yaan yil yéetel k-familia. Teʼ xookaʼ yaan k-kanikeʼ wa k-ilik jeʼex unaj le tecnología, le toj óolal, le taakʼin yéetel le nojbaʼaliloʼ, yaan u yáantkoʼon utiaʼal k-náatsʼal tiʼ Dios (Sant. 4:8).
LE TECNOLOGÍAOʼ
3. Tsol bix jeʼel u meyaj maʼalob, wa bix jeʼel u meyaj kʼaas le tecnologíaoʼ.
3 Bejlaʼeʼ tiʼ tuláakal yóokʼol kaab ku jóoʼsaʼal baʼaloʼob túumbentak. Le baʼaloʼobaʼ jach jeʼel u yáantaj wa ku meyaj maʼalobeʼ, baʼaleʼ wa maʼeʼ jeʼel u náachkuntik máak tiʼ Dioseʼ. Koʼoneʼex ilik bix jeʼel u yúuchleʼ. Le revista ka xokikaʼ beetaʼab yéetel u yáantaj computadoraʼob. Le computadoraʼoboʼ jeʼel u meyaj utiaʼal investigar, utiaʼal u yojéeltaʼal bix anik wa máax bey xan utiaʼal u náaysik u yóol máak. Baʼaleʼ jeʼel xan u viciotal tiʼ máakeʼ. Le anuncioʼoboʼ ku tsʼáaikoʼob naʼatbileʼ kʼaʼabéet u maʼanal u maas túumbenil le baʼaloʼob ku jóoʼsaʼaloʼoboʼ. Juntúul xiʼipaleʼ jach tu tsʼíiboltaj u yantal junpʼéel tablet tiʼ (tableta electrónica), utiaʼal u manikeʼ tu konaj taʼakumbail junpʼéel u riñon. ¡Jach túun tu patuba!
4. ¿Baʼax tu beetaj juntúul máax meyajtik Dios utiaʼal u xulik u máansik yaʼab tiempo tu computadora?
4 Baʼaleʼ maas kʼaas u xuʼulul u biskuba máak yéetel * juntúul máax meyajtik Dios yaan óoliʼ 30 jaʼaboʼob tiʼeʼ, tu yaʼalaj: «In wojel le Bibliaoʼ ku yaʼalik ka k-jóoʼs tiempo utiaʼal k-meyajtik Dios, baʼaleʼ ken in mach junpʼéel computadoraeʼ maʼ tin pʼatik». Juaneʼ jach ku yokol kaʼach Internet yéetel maʼ tu pʼatik kex tsʼoʼok u jach áakʼabtal. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Wa maas kaʼanaʼan in wuʼuykinbaeʼ, maas istikyaj in xulik in chatear wa in chaʼantik videoʼob maʼ jach maʼalobtakiʼ». Utiaʼal u pʼatkeʼ, Juaneʼ tu programartaj u computadora utiaʼal u tuʼupul teʼ hora unaj u weenloʼ (xokaʼak Efesoiloʼob 5:15, 16).
Jéeoba tumen maʼ tu meyaj maʼalob tiʼ le tecnologíaoʼ. Juan,5, 6. 1) ¿Baʼax meyajil tsʼaʼan tiʼ le taatatsiloʼoboʼ? 2) ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-beetik utiaʼal u biskuba k-paalal yéetel máaxoʼob u tsʼaamaj u yóol u meyajtoʼob Dioseʼ?
5 Taatatsileʼex, kex maʼ unaj a controlartikeʼex u kuxtal a paalaleʼexeʼ, kʼaʼabéet a wojéeltikeʼex baʼaxoʼob ku beetkoʼob teʼ computadoraoʼ. Maʼ a pʼatkeʼexoʼob tu kʼab le núupkʼebanoʼ, le báaxaloʼob tuʼux ku sen beetaʼal looboʼ, le baʼaloʼob yaan yil yéetel espiritismo wa le kʼasaʼan máakoʼob jeʼel u kʼaj óoltikoʼob Internet, chéen tumen maʼ a kʼáateʼex ka u molestarteʼexoʼobiʼ. Wa maʼeʼ letiʼobeʼ jeʼel u tuklikoʼobeʼ: «Wa mix tech u yilik in taataʼob baʼax kin beetkeʼ, u kʼáat u yaʼaleʼ maʼ kʼaasiʼ». Taatatsileʼex kex tsʼoʼok u táankelemtal a paalaleʼexeʼ a meyajeʼex a kanáantkeʼexoʼob utiaʼal maʼ u náachkuntaʼaloʼob tiʼ Jéeoba tumen mix baʼal. Tukult baʼax ku beetik juntúul osa utiaʼal u kanáantik u mejnil. Jeʼex k-ilkoʼ, ¡tak le baʼalcheʼob kanáantik u mejniloʼoboʼ! (Ket yéetel Oseas 13:8.)
6 Áant a paalaleʼex utiaʼal u biskubaʼob yéetel máaxoʼob u tsʼaamaj u yóol u meyajtoʼob Dios kex táankelmoʼob wa tsʼoʼok u yantal u jaʼabiloʼob. Kʼaʼajseʼex xaneʼ kʼaʼabéet a jóoʼskeʼex tiempo utiaʼal a wantaleʼex tu yéeteloʼob utiaʼal a múul kiʼimakkúuntik a wóoleʼex, a báaxaleʼex, a meyajeʼex yéetel a múul natsʼkabaʼex tiʼ Jéeoba. *
LE TOJ ÓOLALOʼ
7. ¿Baʼaxten maʼ k-kʼáat kʼojaʼantaliʼ?
7 «¿Toj wa a wóol?» Le kʼáatchiʼaʼ yaan baʼax ku yeʼesik. K-yáax taataʼobeʼ tu chaʼaj u náachkuntaʼaloʼob tiʼ Jéeoba tumen le Kʼaasilbaʼaloʼ, le oʼolal tuláakloʼon k-kʼojaʼantal. Le Kʼaasilbaʼaloʼ ku kiʼimaktal u yóol ken u yil kʼojaʼanoʼon tumen beyoʼ ku talamtal k-meyajtik Dios. Tsʼoʼoleʼ wa k-kíimileʼ maas maʼ kun béeytal k-meyajtik Dios (Sal. 115:17). Le oʼolal mantatsʼ k-kanáantik maʼ k-kʼojaʼantal, yéetel k-tuukul tu yoʼolal u toj óolal le sukuʼunoʼoboʼ. *
8, 9. 1) ¿Baʼaxoʼob maʼ maʼalob ka k-beet tiʼ baʼaxoʼob yaan yil yéetel k-toj óolaliʼ? 2) ¿Baʼax utsiloʼob ku taasik k-ilik u yantaltoʼon kiʼimak óolal?
8 Baʼaleʼ maʼ unaj k-sen chiʼichnaktal yoʼolal k-toj óolaliʼ. Yaan máaxeʼ tsʼoʼok u maas chʼíikil u kaxt dietaʼob, tratamientoʼob wa
uláakʼ tsʼaakoʼob, tu lugar u kʼaʼaytik u Reino Dios. Maʼ xaaneʼ ku tuklik táan u yáantik u maasil, baʼaleʼ teʼ Najil Reino wa teʼ Najil Asambleaʼoboʼ maʼ maʼalob ka u yaʼal máak tiʼ u maasil baʼax tsʼaakiloʼob wa baʼax tratamientoiloʼob maʼalobtak utiaʼal u toj óolal wa utiaʼal u maas jatsʼutstal máakiʼ. ¿Baʼaxten?9 Toʼoneʼ k-bin muchʼtáambal utiaʼal k-maas kaanbal tiʼ Dios yéetel utiaʼal k-paklan k-líiʼsik k-óol, tumen leloʼ u yich le kiliʼich muukʼoʼ (Gal. 5:22). Teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ maʼ maʼalob ka k-aʼal tiʼ u maasil baʼax unaj u beetik wa baʼax tsʼaakil unaj u yukʼik kex ka u kʼáatoʼob wa maʼ, tumen ku beetik maʼ u béeytal le baʼax oʼolal k-muchʼikbaoʼ yéetel jeʼel u beetik u xuʼulul u kiʼimaktal u yóol le sukuʼunoʼoboʼ (Rom. 14:17). Kʼaʼajaktecheʼ cada juntúul unaj u yilik bix ken u kanáant u toj óolal. Tsʼoʼoleʼ mix máak u yojel jach baʼax jeʼel u tsʼakik cada kʼojaʼanileʼ. Tak le doctoroʼob maas maʼaloboʼob ku chʼíijloʼob yéetel ku kíimloʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ k-sen chiʼichnaktal yoʼolal k-toj óolaleʼ maʼ tu maas chowakkíintik k-kuxtal (Luc. 12:25). Baʼaleʼ junpʼéel «puksiʼikʼal kiʼimak u yóoleʼ maʼalob tsʼaak» (Pro. 17:22).
10. 1) ¿Baʼax beetik u jatsʼutstal máak tu táan Jéeoba? 2) ¿Baʼax kʼiin ken anaktoʼon maʼalob toj óolal?
10 Maʼ kʼaas xan ka chiʼichnakchajkoʼon yoʼolal k-jaʼtsiliʼ. Baʼaleʼ maʼ unaj k-chʼíikil k-kaxt baʼax jeʼel u luʼsik k-chʼijaʼanileʼ, tumen le chʼijaʼaniloʼ jeʼel u chíikbesik tsʼoʼok u kʼantal u tuukul máak yéetel ku chíikbesik u jatsʼutsil u puksiʼikʼal. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ «u sakil u tsoʼotsel joʼoleʼ junpʼéel [corona] yoʼolal tsiikil, náajaltaʼan yéetel junpʼéel maʼalob kuxtal» (Pro. 16:31). Jéeobaeʼ maas ku yilik baʼax yaan t-puksiʼikʼal, toʼon xaneʼ bey unaj k-beetkoʼ (xokaʼak 1 Pedro 3:3, 4). ¿Maʼalob wa túun ka k-operartba wa ka k-kʼam tratamientoʼob jach sajbeʼentsiloʼob chéen utiaʼal k-maas jatsʼutstal? «U kiʼimak óolal Yuumtsileʼ» letiʼe baʼax jatsʼutskíintik máak kex jeʼel jaypʼéel jaʼab yaantiʼeʼ yéetel kex maʼ jatsʼutsiʼ (Neh. 8:10). Chéen teʼ túumben luʼum kun antaltoʼon toj óolal yéetel kun kaʼa táankelemtal máakoʼ (Job 33:25; Isa. 33:24). Le maʼ kʼuchuk le kʼiinoʼ, chéen le naʼatil yéetel le fe kun áantkoʼon pʼáatal naatsʼ tiʼ Jéeoba mientras táan k-meyajtik tak tuʼux ku páajtaloʼ (1 Tim. 4:8).
LE TAAKʼINOʼ
11. ¿Baʼax jeʼel u yúuchul wa k-yaabiltik taakʼineʼ?
11 Le taakʼinoʼ maʼ kʼaasiʼ yéetel maʼ kʼaas xan u yilik máak u náajal jeʼex unajeʼ (Ecl. 7:12; Luc. 19:12, 13). Baʼaleʼ ‹k-yaabiltik le taakʼinoʼ› ku náachkuntkoʼon tiʼ Jéeoba (1 Tim. 6:9, 10). Le u «sen [tukultaʼal] u baʼaloʼobil le yóokʼol kaab» wa u chiʼichnaktal máak utiaʼal u yantal baʼax kʼaʼabéettiʼeʼ, jeʼel u náachkuntkoʼon tiʼ Dioseʼ. Lelaʼ láayliʼ bey xan u yúuchul ken u tsʼíibolt máak le ayikʼaliloʼoboʼ wa le u tuklik chéen letiʼe baʼax jeʼel u taasik kiʼimak óolaloʼ (Mat. 13:22). Jesuseʼ tu yaʼaleʼ mix máak jeʼel u páajtal u kʼubik u yóol u meyajt Dios yéetel u kʼubik u yóol xan u kaxt ayikʼalileʼ (Mat. 6:24).
12. ¿Baʼaxoʼob ku beetaʼal bejlaʼa utiaʼal u séeb ganartaʼal taakʼineʼ, yéetel baʼax unaj k-beetik toʼon?
12 Wa maʼ t-ilik le taakʼin jeʼex unajoʼ jeʼel u taasiktoʼon talamileʼ (Pro. 28:20). U tsʼíiboltik máak u séeb náajaltik taakʼineʼ, tsʼoʼok u beetik u manik jujuntúul sukuʼunoʼob u boletosil lotería. Yaan xaneʼ ku yilik u yoksikoʼob uláakʼ máakoʼob tu negocioʼob utiaʼal u maas náajaloʼob, yaan kʼiineʼ ku yoksikoʼob uláakʼ sukuʼunoʼob tiʼ baʼax ku beetkoʼob. Yanoʼobeʼ tsʼoʼok u yookloʼob tiʼ negocioʼob tumen aʼalaʼabtiʼob yaan u maas náajaloʼob. Maʼ a chaʼik a woklaʼal yéetel a tuʼusul chéen yoʼolal a tsʼíiboltik taakʼin. Yanaktech naʼatil: wa ku yaʼalaʼaltech jach séeb ken a ganart yaʼab taakʼineʼ, u maas seguroileʼ táan a tuʼusul.
13. ¿Baʼax ku yaʼalik Jéeoba yoʼolal le taakʼinoʼ, yéetel bix u yilaʼal way yóokʼol kaabeʼ?
13 Wa k-tsʼáaik táanil ichil k-kuxtal «u [Reino] Jajal Dios yéetel le toj kuxta[loʼ]» letiʼeʼ yaan u tsʼáaiktoʼon tuláakal baʼax Mat. 6:33; Efe. 4:28). Jéeobaeʼ u kʼáateʼ ken xiʼikoʼon muchʼtáambaleʼ maʼ u seguer k-tuukul yoʼolal taakʼin yéetel u kʼáat maʼ jach kaʼanaʼanoʼon tu yoʼolal k-meyajiʼ. Teʼ yóokʼol kaabaʼ, yaʼab máak tuklikeʼ utiaʼal ka yanak kiʼimak óolal yéetel ka xiʼik utsil tiʼeʼ kʼaʼabéet u náajaltik yaʼab taakʼin. Hasta ku sen aʼalikoʼob tiʼ u paalal ka u beetoʼob xan beyoʼ. Baʼaleʼ Jesuseʼ tu yaʼaleʼ maʼ maʼalob u tuukul máak beyoʼ (xokaʼak Lucas 12:15-21). Maʼ unaj k-beetik jeʼex Guehazieʼ, letiʼeʼ tu tukleʼ kex táan u kaxtik ayikʼaliloʼobeʼ jeʼel u páajtal u meyajtik Dioseʼ (2 Rey. 5:20-27).
kʼaʼabéettoʼon (14, 15. ¿Baʼaxten maʼ unaj k-confiar tiʼ le taakʼinoʼ? Aʼal junpʼéel baʼax uchaʼan.
14 Yaan aguilaʼobeʼ tsʼoʼok u búululoʼob tumen maʼ tu yóotaj u chaʼob le kay jach aaltak tu chukoʼoboʼ. ¿Jeʼel wa u yúuchul tiʼ máax meyajtik Dioseʼ? Juntúul anciano ku kʼaabaʼtik Alexeʼ, tu yaʼalaj: «Teneʼ maʼatech in xuʼuxupik baʼax yaanten. Jeʼex ken in yóotʼkʼabt u frascoil le xampuoʼ wa yaʼab jóokʼeʼ kin sutik junpʼíitiʼ». Baʼaleʼ Alexeʼ lúub tiʼ junpʼéel talamil tu beetaj u peʼertik yaʼab taakʼin. Tu invertirtaj u taakʼin utiaʼal u beetkuba socioil tiʼ junpʼéel empresa tumen tu tukleʼ ichil junpʼíit kʼiineʼ maʼ tun meyaj yéetel jeʼel u beetik u precursorileʼ. Joʼopʼ u sen kaxtik ofertas yéetel joʼopʼ u yilik bix u bin u naʼakal u tojol le taakʼinoʼ. Yéetel le taakʼin u líiʼsmaj, bey xan uláakʼ tu majáantaj tiʼ le máaxoʼob ku yáantkoʼob máak u yiloʼob bix jeʼel u invertirtik u taakʼinoʼ, tu manaj u jaats tiʼ junpʼéel empresa tumen aʼalaʼabtiʼeʼ jach séeb ken u náajaltil yaʼab taakʼin. Baʼaleʼ bin kʼaasil tiʼ. Alexeʼ ku yaʼalik: «Maʼ taak kaʼach in pʼatik chéen bey in taakʼin tin peʼertoʼ. Kin tuklik kaʼacheʼ wa ku máan tiempoeʼ jeʼel u kaʼa naʼakal u tojol le u jaats empresa tin manoʼ».
15 Alexeʼ máan yaʼab mesoʼob chéen le ku tuklik, pʼáat maʼ tu páajtal u wenel. Talamchaj u meyajtik Dios tumen yaanal baʼal ku tuklik. Baʼaleʼ u tojol le empresaoʼ maʼ kaʼa naʼakiʼ. Tu láaj peʼertaj le bajux u líiʼsmoʼ yéetel tu konaj tak u yotoch. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Tin beetaj u sen muʼyaj in familia». Baʼaleʼ tu kanaj junpʼéel baʼal jach kʼaʼanaʼan: «Bejlaʼeʼ in wojleʼ máax ku kʼubik u yóol tiʼ u yóokʼol kaab Satanaseʼ, ku bin kʼaasil tiʼ» (Pro. 11:28). Bey túunoʼ, u chʼíikil máak u líiʼs u taakʼin, u invertirt wa u yilik u maas náajal tumen chéen chʼaʼabil u yilkeʼ bey ka u kʼub u kuxtal tu kʼab Satanás, «u [diosil] le yóokʼol kaabaʼ» (2 Cor. 4:4; 1 Tim. 6:17). Desde teʼ kʼiinoʼ Alexeʼ xuʼul u kaxtik ayikʼalil utiaʼal u kʼaʼaytik le maʼalob péektsiloʼ. Bejlaʼeʼ letiʼ yéetel u familiaeʼ maas kiʼimak u yóoloʼob yéetel maas naatsʼ yaniloʼob tiʼ Jéeoba (xokaʼak Marcos 10:29, 30).
LE NOJBAʼALILOʼ
16. ¿Maʼalob wa ka u nojbaʼalkúuntuba máak?
16 Yaan horaeʼ maʼ kʼaas u nojbaʼalkúuntkuba máakiʼ. Toʼoneʼ k-nojbaʼalkúuntikba tumen u j-jaajkunajoʼon Jéeoba (Jer. 9:24). Wa k-yaabiltikbaeʼ yaan k-chʼaʼtuklik k-beetik baʼax maʼalob yéetel mix baʼal kun kʼexik k-tuukul. Baʼaleʼ wa k-tuklik maas maʼalob k-tuukul tiʼ u maasil bey xan wa k-tuklik maas maʼalob le meyaj k-beetkoʼ, jeʼel k-náachtal tiʼ Jéeobaeʼ (Sal. 138:6; Rom. 12:3).
17, 18. 1) Aʼal jujuntúul máaxoʼob ku chʼaʼchiʼitik le Biblia tu taasubaʼob nojbaʼaliloʼ. 2) ¿Baʼax tu beetaj juntúul sukuʼun utiaʼal maʼ u náachtal tiʼ Jéeoba?
17 Le Bibliaoʼ ku tʼaan tiʼ máaxoʼob tu yeʼesoʼob kabal óolal bey xan tiʼ máaxoʼob tu nojbaʼalkúuntubaʼob. Davideʼ tu kaxtaj u nuʼuktaj Jéeoba, le oʼolal kiʼikiʼtʼantaʼabi (Sal. 131:1-3). Baʼaleʼ Dioseʼ tu castigartaj Nabucodonosor yéetel Belsasar tumen tu nojbaʼalkúuntubaʼob (Dan. 4:30-37; 5:22-30). Bejlaʼa xaneʼ yaʼab baʼaloʼob beetik k-eʼesik wa kabal k-óol. Raúl, juntúul siervo ministerial yaan 32 jaʼaboʼob tiʼ, tu kʼexaj u múuchʼulileʼ, ku yaʼalik: «Tin tuklaj séeb kin tsʼaabil in beet in ancianoileʼ, baʼaleʼ máan junpʼéel jaʼab láayliʼ tin páaʼtikeʼ». ¿Lúub wa u yóol Raúl tumen tu tuklaj maʼ maʼalob tratartaʼabik tumen le ancianoʼoboʼ? ¿Náachchaj wa tiʼ Jéeoba yéetel xuʼul u bin muchʼtáambal tumen ku taaskuba nojbaʼalil? ¿Baʼax jeʼel a beetik kaʼach techeʼ?
18 Rauleʼ ku yaʼalik: «Tin xokaj tuláakal le jóoʼsaʼaniloʼob ku tʼaanoʼob tiʼ maʼ u béeytal baʼax ku páaʼtik máak jeʼex u yaʼalik Proverbios 13:12. Tin naʼateʼ kʼaʼabéet u maas chúukpajal in wóol yéetel in weʼesik kabal óolal. Kʼaʼabéet kaʼach in chaʼik u nuʼuktiken Jéeoba». Rauleʼ xuʼul u tuukul chéen tu yoʼolal yéetel tu tsʼáaj u yóol u yáant u maasil teʼ múuchʼuliloʼ bey xan teʼ kʼaʼaytajoʼ. Maʼ xáanchaj ka joʼopʼ u tsʼáaik xookoʼobiʼ yéetel le máaxoʼob tu kaʼansoʼ káaj u tsʼáaik ichil u kuxtaloʼob le baʼaxoʼob ku kankoʼoboʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Ka máan junpʼéel jaʼab yéetel táanchumukeʼ tsʼaʼab in beet in ancianoil, maʼ táan in páaʼtik kaʼachiʼ. Jach in tsʼaamaj in wóol in meyajt Dios, le oʼolal maʼ le kin tuklik kaʼachiʼ» (xokaʼak Salmo 37:3, 4).
PʼÁATKECH NAATSʼ TIʼ JÉEOBA
19, 20. 1) ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ u náachkuntkoʼon tiʼ Jéeoba le baʼaxoʼob deporsi k-máansik ichil k-kuxtaloʼ? 2) ¿Bey máaxoʼob unaj k-kuxtal utiaʼal maʼ k-náachtal tiʼ Jéeobaeʼ?
19 Le baʼaxoʼob tsʼoʼok k-ilik teʼ xookaʼ bey xan teʼ xook máanoʼ deporsi k-máansik ichil k-kuxtal. Toʼoneʼ k-nojbaʼalkúuntikba tumen u j-jaajkunajoʼon Jéeoba. K-antal tiʼ junpʼéel familia kiʼimak u yóol yéetel u yantaltoʼon toj óolaleʼ, kaʼapʼéel jatsʼuts siibaloʼob ku taal tiʼ Jéeoba. K-ojleʼ le meyaj yéetel le taakʼinoʼ ku yáantaj utiaʼal u yantal baʼax kʼaʼabéettoʼon. K-ojel xaneʼ le náaysaj óoloʼ ku taasiktoʼon kiʼimak óolal yéetel le tecnologíaoʼ jeʼel u yáantkoʼoneʼ. Baʼaleʼ jeʼel u náachkuntkoʼon tiʼ Jéeoba wa k-tsʼáaik táanil ichil k-kuxtal, wa k-jóoʼsik yaʼab tiempo utiaʼaloʼob, bey xan wa maʼ tu chaʼikoʼob k-meyajtik Jéeoba jeʼex unajeʼ.
¡Maʼ a chaʼik a náachkuntaʼal tiʼ Jéeoba tumen mix baʼal!
20 U jaajileʼ Satanaseʼ uts tu tʼaan ka náachchajkech teech wa a familia tiʼ Jéeoba. Baʼaleʼ ta kʼab yaan maʼ u yúuchultech (Pro. 22:3). Natsʼaba tiʼ Jéeoba, yéetel maʼ a chaʼik a náachtal tiʼ. Le Bibliaoʼ ku tʼaan tiʼ yaʼab máaxoʼob bey tu beetiloʼoboʼ. Jeʼex Enok yéetel Noeeʼ mantatsʼ kuxlajoʼob «jeʼel bix tu yóotilak [Dioseʼ]» (Gén. 5:22; 6:9). Moiseseʼ «pʼáat jeetsʼel tiʼ u tuukul bey táan u yilik le Jajal Dios maʼ táan u yilaʼaloʼ» (Heb. 11:27). Jesuseʼ jach áantaʼab tumen u Taata ikil u beetik mantatsʼ baʼax uts tu tʼaan (Juan 8:29). Chúukpajak a wóol jeʼex letiʼoboʼ. Beet le baʼax ku yaʼalik le Bibliaaʼ: «Mantatsʼ kiʼimakchajak a wóoleʼex. Payalchiʼineneʼex láaj kʼiin. Tiʼ tuláakal baʼax ka úuchkeʼ tsʼáaʼex nib óolal» (1 Tes. 5:16-18). Bey túunoʼ maʼ a chaʼik a náachkuntaʼal tiʼ Jéeoba tumen mix baʼal.
^ xóot’ol 4 Kʼexaʼan le kʼaabaʼobaʼ.
^ xóot’ol 6 Ilawil le xookoʼob ku taasik le revista ¡Despertad! tiʼ octubre tiʼ 2011, ku kʼaabaʼtik «Cómo criar hijos responsables».
^ xóot’ol 7 Ilawil le xookoʼob ku taasik le revista ¡Despertad! tiʼ marzo tiʼ 2011, ku kʼaabaʼtik «Cinco claves para mejorar la salud».