1, 2. 1) ¿Baʼax ku tsʼáaik naʼatbil le tʼaan «nojbeʼenil» ku meyaj teʼ Bibliaoʼ? 2) ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob kun núukbil teʼ xookaʼ?

¿BAʼAX ku taal ta tuukul ken a wuʼuy le tʼaan nojbeʼeniloʼ? ¿Ka tuukul wa tiʼ le jatsʼuts baʼaloʼob beetaʼanoʼ? (Sal. 19:1.) ¿Ka tuukul wa tiʼ le tsiikil ku tsʼaʼabal tiʼ le máaxoʼob ayikʼaloʼob, le yaan u naʼatoʼob yéetel le ku beetkoʼob nukuch baʼaloʼoboʼ? Teʼ Bibliaoʼ, le tʼaan ich hebreo ku meyaj utiaʼal «nojbeʼeniloʼ» ku tsʼáaik naʼatbil junpʼéel baʼal aal. Úuchjeakeʼ le taakʼinoʼ ku beetaʼal yéetel jatsʼuts metaloʼob, wa maas aaleʼ maas koʼoj. Le oʼolal le tʼaan ku suʼutul «nojbeʼeniloʼ» káaj u meyaj utiaʼal u yúuchul tʼaan tiʼ junpʼéel baʼal koʼoj, jach jatsʼuts yéetel ku beetik u jaʼakʼal u yóol máak.

² Maʼ xaaneʼ le máakoʼoboʼ ku nojbeʼenkúuntikoʼob wa ku yeʼeskoʼob tsiikil tiʼ juntúul máak yaan u páajtalil yéetel nojoch baʼal u yilaʼal. Baʼaleʼ ¿bey wa u beetik Jéeobaoʼ? Le Bibliaoʼ ku yaʼalik máaxoʼob ku nojbeʼenkúuntik wa ku yeʼesiktiʼob tsiikil. Proverbios 22:4 ku yaʼalik: «Kabal ichil yéetel tsiikil tiʼ Yuumtsileʼ, ku taaskoʼob bey boʼolaleʼ ayikʼalil, tsiikil yéetel kuxtal». Disipulo Santiagoeʼ tu yaʼalaj xan: «Kabalkúuntabaʼex tu táan Yuumtsil, letiʼ túuneʼ bíin u kaʼanalkúunseʼex» wa u nojbeʼenkúunteʼex (Sant. 4:10). Baʼaleʼ ¿bix u nojbeʼenkúuntikoʼon Jéeoba? ¿Baʼax jeʼel u beetik maʼ k-nojbeʼenkúuntaʼaleʼ? ¿Baʼax jeʼel k-beetik utiaʼal u nojbeʼenkúuntaʼal uláakʼ máakoʼobeʼ?

3-5. ¿Bix u nojbeʼenkúuntikoʼon Jéeoba?

³ Le máax tsʼíibt le Salmo 73, u yojel yaan u maʼachal tu x-noʼoj kʼab tumen Jéeoba yéetel yaan u yeʼesaʼal tsiikil tiʼ (xokaʼak Salmo 73:23, 24). ¿Bix u nojbeʼenkúuntik Jéeoba le máaxoʼob meyajtik yéetel kabal óolaloʼ? Jejeláas bix u beetik. Junpʼéel bixeʼ, letiʼe u kaʼansiktoʼon baʼax uts tu tʼaanoʼ (1 Cor. 2:7). Wa k-beetik baʼax ku yaʼalikeʼ, ku páajtal k-bisikba tu yéetel (Sant. 4:8).

 ⁴ Dioseʼ u tsʼaamaj junpʼéel nojoch meyaj tiʼ le máaxoʼob adorartikoʼ: u kʼaʼaytikoʼob le maʼalob péektsiloʼ (2 Cor. 4:1, 7). Ken k-beet utiaʼal k-kiʼikiʼtʼantik Jéeoba yéetel k-áantik u maasileʼ, ku nojbeʼenkúuntikoʼon. Jéeobaeʼ ku yaʼalik: «Teneʼ bíin in nojbeʼenkúunt le máaxoʼob nojbeʼenkúuntkeneʼ» (1 Sam. 2:30). Bey k-nojbeʼenkúuntaʼaleʼ, tumen k-antal maʼalob tu táan Dios bey xan tu táan le sukuʼunoʼoboʼ (Pro. 11:16; 22:1).

⁵ Wa k-kʼubik k-óol tiʼ Jéeoba yéetel k-beetik baʼax uts tu tʼaaneʼ, yaan u beetik u bintoʼon utsil. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «[Dioseʼ] bíin u kaʼanalkúunsech yéetel bíin u tsʼáatech le luʼum a tiaʼalintoʼ. Yéetel a wichoʼob bíin a wil bix kun xuʼulsbil le j-loolob máakoʼoboʼ» (Sal. 37:34). Bey túunoʼ k-jach ojel yaan k-kʼamik le kuxtal minaʼan u xuuloʼ (Sal. 37:29).

6, 7. ¿Baʼaxten yaʼab máakeʼ maʼ tu kʼamaj Jesusiʼ?

⁶ Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ Jéeobaeʼ taak u nojbeʼenkúuntikoʼon. Baʼaleʼ ¿baʼax jeʼel u beetik maʼ k-nojbeʼenkúuntaʼaleʼ? Junpʼéeleʼ letiʼe k-jach beetik u cuentail baʼax ku yaʼalik le máaxoʼob maʼ maʼalob yaniloʼob tu táan Diosoʼ. Bey úuchik tiʼ yaʼab gobernanteʼob tu kʼiinil Jesusoʼ. Apóstol Juaneʼ tu yaʼalaj yoʼolaloʼob: «Yaʼab tu yoksaj u yóoloʼob tiʼ letiʼ; baʼaleʼ maʼ tu [yaʼaloʼob tu yoʼolal] le fariseoʼob, utiaʼal maʼ u jóoʼsaʼaloʼob tiʼ le sinagogaoʼ. Tumen tu sen yaabiltoʼob u nojbeʼenil wíinikoʼob ke u nojbeʼenil Jajal Dios» (Juan 12:42, 43, Le Tumben Nuptʼan, LTN). U jaajileʼ maas jeʼel u bintiʼob utsil kaʼach wa maʼ u jach beetkoʼob u cuentail baʼax ku yaʼalik le fariseoʼoboʼ.

⁷ Le táan u kʼaʼaytaj Jesusoʼ tu yaʼalaj baʼaxten maʼ tu kʼaʼamal tumen yaʼab máak yéetel baʼaxten maʼ tu tsʼáaik u fejoʼob tiʼ letiʼ (xokaʼak Juan 5:39-44, LTN). Le israelitaʼoboʼ úuch káajak u páaʼtkoʼob u kʼuchul le Mesías wa Cristooʼ. Danieleʼ u yaʼalmiliʼ baʼax kʼiin ken chíikpajkeʼ, le oʼolal maʼ xaaneʼ yaan tiʼ letiʼob tu naʼatoʼob tsʼoʼok u kʼuchul u kʼiinil. Le oʼolal ka tu yiloʼob táan u kʼaʼaytaj Juan Bautistaeʼ joʼopʼ ‹u tuklikoʼob wa Juaneʼ letiʼe Cristooʼ› (Luc. 3:15). Jujunpʼéel mesoʼob tiʼ leloʼ, káaj u kʼaʼaytaj Jesús, bey káajik u kaʼansaʼaloʼob tumen le Mesías úuch káajak u páaʼtkoʼoboʼ. U kʼaasileʼ maʼ kʼaʼam tumen le máaxoʼob ku xokikoʼob u Ley Diosoʼ. Utiaʼal u yeʼesik baʼaxten bey tu beetiloʼoboʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj: «¿Bix jeʼel u páajtal a woksik a wóoleʼex, wa ka kʼamkeʼex nojbeʼenil ta baatsileʼex, yéetel maʼ ta kaxtikeʼex le nojbeʼenil ku taal tiʼ le juntúuliliʼ Jajal Dios[oʼ]?».

8, 9. Ket bix jeʼel u pixaʼal le nojbeʼenil ku tsʼáaik Dios tumen le nojbeʼenil ku tsʼáaik wíinikoʼ.

⁸ Le nojbeʼenil ku tsʼáaik wíinikoʼ jeʼel u pixik le nojbeʼenil ku tsʼáaik Diosoʼ. ¿Bix jeʼel u yúuchleʼ? Utiaʼal k-naʼatikeʼ koʼoneʼex aʼalikeʼ le nojbeʼeniloʼ bey jeʼex le sáasiloʼ. Teʼ kaʼanoʼ yaʼab baʼaloʼob ku tsʼáaikoʼob sáasil. ¿Kʼajaʼan wa tech ka paakatnajech teʼ kaʼan ka ta wilaj u milesil estrellaʼoboʼ? U jaajileʼ «u jatsʼutsil le kaʼanil wíinkliloʼoboʼ» ku pʼatik jaajap u chiʼ máak (1 Cor. 15:40, 41). Baʼaleʼ wa tiaʼanoʼon tiʼ junpʼéel noj kaaj tuʼux yaʼab sáasil yaneʼ, ¿ku béeytal wa k-ilik? U jaajileʼ maʼ. U sáasilil le noj kaajoʼ óoliʼ maʼatech u chaʼik k-ilik u sáasilil le estrellaʼoboʼ. Baʼaleʼ maʼ wa tumen maas jatsʼuts yéetel maas sáasil le calleʼoboʼ, le tuʼux ku yúuchul báaxaloʼ yéetel le nukuch najoʼoboʼ, baʼaxeʼ chéen tumen maas naatsʼ yaniloʼob tiʼ toʼon yéetel ku beetkoʼob maʼ k-ilik u jatsʼutsil le baʼax u beetmaj Jéeobaoʼ. Utiaʼal k-ilik u jatsʼutsil le baʼaxoʼob yaan teʼ kaʼanoʼ, unaj k-tupik le sáasil yaan naatsʼ tiʼ toʼonoʼ wa k-bin tuʼux éeʼjochʼeʼen.

⁹ Jeʼex u sáasil junpʼéel noj kaajeʼ, wa k-tsʼíiboltik u nojbeʼenkúuntikoʼon wíinikeʼ maʼ ken k-il bukaʼaj maʼalobil ka u nojbeʼenkúuntoʼon Jéeoba. Yaʼab máaxeʼ maʼ tu kʼamik  u maʼalob péektsilil le Reinooʼ tumen saajkoʼob yoʼolal baʼax jeʼel u yaʼalik u amigoʼob wa u láakʼtsiloʼob. Baʼaleʼ ¿kux túun le máaxoʼob u kʼubmaj u kuxtaloʼob tiʼ Diosoʼ? ¿Jeʼel wa xan u tsʼíiboltkoʼob ka nojbeʼenkúuntaʼakoʼob tumen wíinikeʼ? Tuukulnakoʼon tiʼ juntúul táankelem unaj u kʼaʼaytaj tuʼux jach kʼaj óolaʼan, baʼaleʼ maʼ ojéelaʼan wa u j-jaajkunaj Jéeobaiʼ. ¿Yaan wa u suʼlaktal ka ilaʼak? Tuukulnakoʼon xan tiʼ juntúul sukuʼun taak u maas meyajtik Jéeoba, baʼaleʼ ku pʼaʼastaʼal. ¿Baʼax ken u beete? ¿Maʼ wa ken u beet baʼax maʼalob chéen tu yoʼolal baʼax ku yaʼalik le máaxoʼob maʼ jach u tsʼaamaj u yóol u meyajtoʼob Diosoʼ? ¿Kux túun wa juntúul sukuʼun tsʼoʼok u lúubul tiʼ junpʼéel nojoch kʼeban? ¿Maʼ wa ken u yaʼal chéen tumen suʼlak u pʼáatal kʼaasil wa yoʼolal bix jeʼel u yuʼubikuba u láakʼtsiloʼobeʼ? Wa maas kʼaʼanaʼan u yilik u kaʼa biskuba yéetel Jéeobaeʼ yaan «u tʼanik u nuukiloʼob le [múuchʼulil]» utiaʼal u yáantaʼaloʼ (xokaʼak Santiago 5:14-16).

10. 1) ¿Baʼax jeʼel u yúuchul wa k-sen tuukul tiʼ baʼax ku yaʼalik u maasileʼ? 2) ¿Baʼax utsil ken kʼam wa kabal k-óol?

¹⁰ ¿Baʼax ken k-beet wa táan k-tsʼáaik k-óol k-meyajt Dios, baʼaleʼ k-tsolnuʼuktaʼal tumen juntúul sukuʼun? Wa maʼ kaʼanal k-icheʼ yaan k-kʼamik yéetel yaan u bintoʼon utsil. Bey túunoʼ, maʼ unaj k-jáan núukik baʼax ku yaʼalaʼaltoʼon yéetel k-kaxtik baʼax k-aʼaliʼ. Wa k-múul beetik junpʼéel meyaj yéetel juntúul sukuʼuneʼ, ¿yaan wa k-páaʼtik ka kiʼikiʼtʼantaʼakoʼon chéen toʼon tumen jach maʼalob jóokʼik? Teʼ súutukiloʼob beyoʼ kʼaʼajaktoʼoneʼ «máax kabal u yóoleʼ yaan u nojbeʼenkúuntaʼal» (Pro. 29:23, NM).

11. ¿Bix unaj k-uʼuyikba ken kiʼikiʼtʼantaʼakoʼon, yéetel baʼaxten?

¹¹ Le ancianoʼob wa le máaxoʼob taak u beetik u ancianoiloʼoboʼ, maʼ unaj u páaʼtkoʼob ka nojbeʼenkúuntaʼakoʼob tumen u maasiliʼ (1 Tes. 2:6; 1 Tim. 3:1). Le oʼolaleʼ, ¿bix unaj u yuʼubikuba juntúul sukuʼun ken kiʼikiʼtʼantaʼak yoʼolal baʼax u beetmaj? U jaajileʼ, maʼ ken u beet junpʼéel monumento tu kʼaabaʼ jeʼex tu beetil le rey Sauloʼ (1 Sam. 15:12). Baʼaleʼ ¿ku tsʼáaik wa cuenta chéen tu yoʼolal u yáantaj Jéeobaeʼ páajchaj u beetik, yéetel chéen wa ku yáantaʼal tumen Dioseʼ jeʼel u bin utsil tiʼ maas táanileʼ? (1 Ped. 4:11.) Le bix k-uʼuyikba ken kiʼikiʼtʼantaʼakoʼonoʼ ku yeʼesik baʼax nojbeʼenil k-kaxtik (Pro. 27:21).

12. ¿Baʼaxten jujuntúul judíoʼobeʼ maʼ tu chʼenxikintoʼob baʼax tu kaʼansaj Jesusiʼ?

¹² Le baʼaxoʼob kʼaas k-tsʼíiboltikoʼ jeʼel xan u beetik maʼ k-nojbeʼenkúuntaʼal tumen Dioseʼ, tumen maʼ xaaneʼ, maʼ kun taaktal k-uʼuyik u jaajil (xokaʼak Juan 8:43-47). Jesuseʼ tu yaʼaleʼ maʼ chʼenxikintaʼab tumen jujuntúul judíoʼobiʼ, tumen taak u beetkoʼob baʼax u kʼáat Kʼaasilbaʼal. Tu yaʼalajtiʼob: «A kʼáat a beeteʼex le baʼax u kʼáat [a taataʼexoʼ]».

13, 14. 1) ¿Baʼax tsʼoʼok u yilaʼal yoʼolal k-cerebro bey xan yoʼolal u tʼaan yaʼab máak? 2) Ken tʼaanak kaʼatúul máakeʼ, ¿máax ken k-chʼenxikinte?

¹³ U suukileʼ k-chʼenxikintik chéen le baʼax taak k-uʼuyikoʼ (2 Ped. 3:5). Jéeobaeʼ tu beetoʼon yéetel u páajtalil maʼ k-uʼuyik le baʼaxoʼob maʼ jach kʼaʼabéetoʼ. Beet lelaʼ: jeʼelkech u chan súutuk utiaʼal a wilik bukaʼaj baʼaloʼob jeʼel u páajtal a wuʼuyikeʼ. Maʼ xaaneʼ yaan jujunpʼéel baʼaxoʼob ta wuʼuyeʼ maʼ a tsʼáa cuenta wa táan u juumoʼobiʼ. Lelaʼ ku yúuchul tumen a cerebroeʼ ku yáantkech utiaʼal a chʼíikil a wuʼuy chéen junpʼéeliliʼ baʼal, kex jeʼel u páajtal a wuʼuyik jejeláas baʼaloʼob tiʼ junpʼéeliliʼ súutukileʼ. Baʼaleʼ tsʼoʼok u yilaʼaleʼ maas talam u chʼenxikintaʼal yaʼab máak tiʼ junpʼéeliliʼ súutukil. Ken tʼaanak kaʼatúul máakeʼ kʼaʼabéet k-yéeyik máax ken k-uʼuye, tumen maʼ tu páajtal k-chʼenxikintik tu kaʼatúulal. U jaajileʼ le baʼax taak k-uʼuyikoʼ letiʼe ken k-chʼenxikintoʼ. Le judíoʼob taak u beetkoʼob baʼax u kʼáat le Kʼaasilbaʼaloʼ  tu chʼaʼtukloʼob maʼ u chʼenxikintikoʼob Jesús.

¹⁴ U libroil Proverbioseʼ ku yaʼalikeʼ yaan kaʼapʼéel baʼal bey yaan u yotochoʼobeʼ: le ojéelaj yéetel le x-maʼ naʼatiloʼ (Pro. 9:1-5, 13-17). Tu kaʼatúulaleʼ ku tʼankoʼon utiaʼal k-chʼenxikintikoʼob tiʼ junpʼéeliliʼ súutukil. ¿Máax ken k-chʼenxikinte? Yaan k-chʼenxikintik máax taak k-lúubul utsil tiʼ. Jesuseʼ tu yaʼaleʼ yaan u chʼenxikintaʼal tumen u tamanoʼob (Juan 10:16). Letiʼobeʼ «ku yuʼubi[koʼob] le jaajoʼ» yéetel «maʼ u kʼaj óoloʼob u tʼaan yaanal máakiʼ» (Juan 10:5; 18:37). Máaxoʼob kabal u yóoloʼobeʼ ku nojbeʼenkúuntaʼaloʼob tumen Dios (Pro. 3:13, 16; 8:1, 18).

15. ¿Baʼaxten le baʼaxoʼob tu muʼyajtaj Pablooʼ, utiaʼal u nojbeʼenil u maasil?

¹⁵ Ken chúukpajak k-óol k-beet baʼax uts tu tʼaan Jéeobaeʼ, k-áantik u maasil utiaʼal u nojbeʼenkúuntaʼaloʼob xan. Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ le sukuʼunoʼob yanoʼob kaʼach Éfesooʼ: «Kin kʼáat óoltik tiʼ teʼexeʼ maʼ u lúubul a wóoleʼex, tu yoʼolal baʼax táan in muʼyajtik ta woʼolaleʼex tumen lelaʼ tu jaajileʼ junpʼéel nojbeʼenil atiaʼalteʼex» (Efe. 3:13). ¿Baʼax tu yóotaj u yaʼale? ¿Baʼaxten le baʼaxoʼob tu muʼyajtaj Pablooʼ utiaʼal u nojbeʼenil le sukuʼunoʼob yanoʼob Éfesooʼ? Tumen úuchik u seguer u yáantik le sukuʼunoʼob kex táan u muʼyajoʼ, tu yeʼeseʼ u meyajtaʼal Dioseʼ letiʼe baʼax maas maʼalob jeʼel u beetaʼaloʼ. Wa maʼ u chúukpajal u yóol kaʼach Pablo le táan u muʼyajoʼ, yaan u yeʼesik maʼ jach yaan u biilal u biskuba yéetel Jéeoba, u kʼaʼaytaj yéetel le baʼax táan u páaʼtikoʼ. Úuchik u chúukpajal u yóoleʼ tu yeʼeseʼ u beetkuba máak cristianoeʼ letiʼe baʼax maas maʼalob jeʼel u beetik máakoʼ, yéetel tu yeʼesaj maʼ kunel u beetaʼal jeʼel baʼaxak utiaʼal u tsaypachtaʼal Cristoiʼ.

16. ¿Baʼax tu muʼyajtaj Pablo tu kaajil Listra?

¹⁶ Tumen chúukpaj u yóol Pablo yéetel mantatsʼ kiʼimak u yóoleʼ maʼ xaaneʼ tu líiʼsaj u yóol uláakʼ sukuʼunoʼob. Beetaʼanoʼob 14:19 yéetel 20, ku yaʼalik: «Tsʼeʼetsʼek judíoʼob lukʼoʼob Antioquía yéetel Iconioeʼ, tu yoksoʼob tu tuukul le máakoʼoboʼ, ka tu muruxtuntoʼob Pablo. Le ka tu tukloʼob tsʼoʼok u kíimskoʼobeʼ tu jíiltajoʼobeʼ ka tu bisoʼob paach [u kaajil Listra]. Baʼaleʼ le ka muchʼlaj le j-oksaj óoloʼob[oʼ] tu baʼpachtoʼob Pablo [...], letiʼeʼ ka líikʼeʼ ka ook tu kaʼatéen ich kaaj; tu jeel kʼiineʼ bin yéetel Bernabé tak Derbe». Jach yaan baʼax ku kaʼansiktoʼon. Kex tuklaʼab kíimsaʼabeʼ, ka sáaschaj tuláakʼ kʼiineʼ viajarnaj 25 leguas (100 kilómetros), tsʼoʼoleʼ maʼ jeʼex u viajar máak bejlaʼeʼ.

17, 18. 1) ¿Baʼaxten ku yaʼalaʼal Timoteoeʼ tu jach ilaj le baʼaxoʼob tu muʼyajtaj Pablo tu kaajil Listraoʼ? 2) ¿Baʼax tu beetaj Timoteo úuchik u yilik u chúukpajal u yóol Pablo?

¹⁷ Kex maʼ tu yaʼalik u libroil Beetaʼanoʼobeʼ,  maʼ xaaneʼ ichil le disipuloʼob bin u yáantoʼob Pablooʼ tiaʼan kaʼach Timoteoiʼ. Ilawil baʼax tu tsʼíibtaj Pablo tiʼ letiʼ: «Techeʼ tsʼoʼok a bin maʼalob tu paach in kaʼansajoʼob, tiʼ bix in kuxtal, [...]. A wojel tuláakal baʼax úuchten tu kaajiloʼob Antioquía [jóoʼsaʼab tiʼ le kaajoʼ], Iconio [óotaʼab kíimsbil] yéetel Listra [muruxtuntaʼabi], yéetel le chʼaʼpachtajiloʼob tin muʼyajtoʼ; baʼaleʼ Yuumtsileʼ tu [salvarten] tiʼ tuláakal leloʼ» (2 Tim. 3:10, 11; Hch. 13:50; 14:5, 19).

¹⁸ Timoteoeʼ tu jach ilaj baʼaxoʼob tu muʼyajtaj Pablooʼ yéetel bix chúukpajik u yóol. Leloʼ le áant utiaʼal u tsʼáaik u yóol u meyajt Dios. Ka suunaj Pablo tu kaajil Listraeʼ tu yileʼ Timoteoeʼ jach u tsʼaamaj u yóol u meyajt Dios yéetel «le sukuʼunoʼob kajakbaloʼob Listra yéetel Iconioeʼ ku yaʼalikoʼob baʼax uts tu yoʼolal» (Hch. 16:1, 2). Ka máan kʼiineʼ béeychaj u tsʼaʼabal nukuch meyajoʼob tiʼ Timoteo (Fili. 2:19, 20; 1 Tim. 1:3).

19. ¿Bix jeʼel k-áantik u maasil ken chúukpajak k-óoleʼ?

¹⁹ Wa ku chúukpajal k-óol k-beet baʼax uts tu tʼaan Jéeobaeʼ, yaan k-áantik u maasil, maases le táankelmoʼoboʼ. Ken u yiloʼob bix k-meyajtik Dioseʼ yaan xan u tsʼáaik u yóol u beetoʼob. Letiʼobeʼ ku yilkoʼob bix k-tʼaan tu táan yaʼab máak, bix k-kʼaʼaytaj yéetel bix k-aktáantik u talamiloʼob le kuxtalaʼ. Le oʼolaleʼ jeʼex Pabloeʼ, unaj u seguer «[k-]muʼyajtik tuláakal» utiaʼal k-áantik u maasil ka páatak xan u chúukpajal u yóoloʼob yéetel «utiaʼal ka yanaktiʼob» salvación «yéetel nojbeʼenil minaʼan u xuul» (2 Tim. 2:10).

20. ¿Baʼaxten maʼ unaj u xuʼulul k-kaxtik le nojbeʼenil ku tsʼáaik Diosoʼ?

²⁰ ¿Máasaʼ maʼ unaj u xuʼulul k-kaxtik «le nojbeʼenil ku taal tiʼ le juntúuliliʼ Jajal Dios[oʼ]»? (Juan 5:44, LTN; 7:18; xokaʼak Romailoʼob 2:6, 7.) Jéeobaeʼ «bíin u tsʼáa kuxtal minaʼan u xuul» tiʼ le máaxoʼob ku chúukpajal u yóol u beetoʼob baʼax maʼalob yéetel ku «kaxtikoʼob nojbeʼenil[oʼ]». Tsʼoʼoleʼ le bix k-meyajtik Diosoʼ, jeʼel u yáantik u maasil utiaʼal u chúukpajal u yóoloʼob yéetel u kʼamkoʼob le kuxtal minaʼan u xuuloʼ. Le oʼolaleʼ unaj k-beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal k-nojbeʼenkúuntaʼal tumen Dios.