Le baʼax tin chʼaʼtuklaj tin paaliloʼ
Tu jaʼabil 1985, le yaan 10 jaʼaboʼob ten yéetel táan kaʼach in bin escuela tu kaajil Columbusoʼ (Ohio, Estados Unidos), káaj u bin tin escuela jujuntúul mejen paalal camboyailoʼob. Juntúul tiʼ letiʼobeʼ u yojel jujunpʼéel tʼaanoʼob ich inglés, yéetel u yáantaj jujunpʼéel dibujoʼobeʼ joʼopʼ u tsikbaltikten bix u sen beetaʼal u muʼyaj máakoʼob, bix u kíimsaʼaloʼob yéetel bix u púutsʼloʼob. De áakʼabeʼ kin wokʼol ken joʼopʼok in kʼaʼajsik bix u muʼyaj le mejen paalaloʼoboʼ. Taak in tsikbaltiktiʼob yoʼolal le Paraíso yéetel u kaʼa kuxkíintaʼal le kimenoʼoboʼ, baʼaleʼ maʼatech u naʼatkoʼob inglés. Kex chichneneʼ tin chʼaʼtuklaj in kanik camboyano utiaʼal ka páajchajak in kaʼansiktiʼob baʼax ku yaʼalik Jéeoba. Maʼ tin tuklaj wa jach yaan u yáantken maas táanil le baʼax tin chʼaʼtuklaj in beetkoʼ.
Maʼ chéen chʼaʼabil tin kanil camboyanoiʼ. Kaʼatéen tin wóotaj in pʼate, baʼaleʼ Jéeobaeʼ tu péeksaj in taataʼob utiaʼal u yaʼalikoʼobten maʼ in pʼatik. Tsʼoʼoleʼ in profesoroʼob yéetel in wéet xookoʼobeʼ tu yaʼaloʼobten ka xooknaken utiaʼal u yantalten junpʼéel meyaj maʼalob u boʼotaʼal. Baʼaleʼ teneʼ in kʼáat kaʼach in beet in precursoril, le oʼolal tin chʼaʼtuklaj in xokik junpʼéel baʼax jeʼel u chaʼik in meyaj chéen tsʼeʼetsʼek kʼiinoʼobeʼ. Cada ken jóokʼken escuelaeʼ kin jóokʼol kʼaʼaytaj yéetel le precursoroʼoboʼ. Káaj xan in tsʼáaik xook tiʼ jujuntúul táankelmoʼob taak u kankoʼob inglés, lelaʼ jach tu yáanten maas táanil.
Ka tu tsʼáaj 16 jaʼaboʼob teneʼ, tin wojéelteʼ tsʼoʼok u yantal junpʼéel grupo ich camboyano ku muchʼkubaʼob tu kaajil Long Beach (California, Estados Unidos). Binen in xíimbalt le chan grupooʼ, yéetel teʼ tin kanaj in xok camboyanoiʼ. Ka tsʼoʼok in xookeʼ káaj in beetik in precursoril yéetel seguernaj in kʼaʼaytaj tiʼ le camboyanoʼob kajaʼanoʼob naatsʼ tin wotochoʼ. Ka tu tsʼáaj 18 jaʼaboʼob teneʼ joʼopʼ in tuklik in bin Camboya. Le luʼumilaʼ láayliʼ jach sajbeʼentsileʼ, baʼaleʼ in wojleʼ tiʼ 10 millones máakoʼob kajaʼanoʼoboʼ chéen junpʼíit tiʼ letiʼob tsʼoʼok u tsikbaltaʼal u maʼalob péektsilil le Reinooʼ. Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ chéen junpʼéel múuchʼulil yaan yéetel chéen 13 j-kʼaʼaytajoʼob yaniʼ. Ka yáax bineneʼ yaan 19 jaʼaboʼob ten, yéetel ka máan kaʼapʼéel jaʼabeʼ binen kajtaliʼ. Joʼopʼ in kaʼansik yéetel in beetik in traductoril ich inglés utiaʼal u páajtal in seguertik in meyajtik Dios. Ka máan kʼiineʼ tsʼoʼok in beel yéetel juntúul kiik u chʼaʼtukultmaj u meyajtik Dios jeʼex teneʼ. Tu kaʼatúulaloʼoneʼ tsʼoʼok k-áantik yaʼab camboyanoʼob utiaʼal u kʼubik u kuxtaloʼob tiʼ Dios.
Jéeobaeʼ tsʼoʼok ‹u tsʼáaikten u tsʼíibolal in puksiʼikʼal› (Sal. 37:4). Maas ku taasik kiʼimak óolal u beetik máak disipuloʼob ke u beetik máak jeʼel baʼax meyajileʼ. Tiʼ le dieciséis jaʼaboʼob yanaken Camboyaoʼ, le 13 sukuʼunoʼob meyajtik Jéeoba ka káajoʼ, tsʼoʼok u chukik 12 múuchʼuliloʼob yéetel 4 grupoʼob. (Tsikbaltaʼab tumen Jason Blackwell.)