1, 2. ¿Baʼaxten Pabloeʼ u yojel bix u yuʼubikuba juntúul máax minaʼan u muukʼ?

TULÁAKLOʼON yaan hora k-uʼuyik minaʼan k-muukʼ. Ken tsaʼayaktoʼon seʼen wa uláakʼ kʼojaʼanileʼ, yaan horaeʼ ku pʼáatal maʼ tu páajtal k-meyaj. ¡Chéen máans ta tuukul wa ka máanak yaʼab semanaʼob wa mesoʼob bey a wuʼuyikabaoʼ! ¿Máasaʼ jeʼel u kiʼimaktal a wóol wa ka chʼaʼabak en cuenta bix a wuʼuyikabaeʼ?

² Le apóstol Pablooʼ u yojel kaʼach bix u yuʼubikuba juntúul máax minaʼan u muukʼ wa jach lubaʼan u yóol. Letiʼeʼ u yojel kaʼachi tumen yaʼab baʼaxoʼob úuch ichil u kuxtal yéetel yaʼab baʼaloʼob talamtak tu yilaj u yúuchul ichil le múuchʼuliloʼ. Yaʼab u téenel tu yuʼubaj tsʼoʼok tiʼ beyoʼ (2 Cor. 1:8; 7:5). Ka tuukulnaj tiʼ bix u kuxtal yéetel tiʼ bukaʼaj baʼaloʼob tsʼoʼok u aktáantik le táan u meyajtik Diosoʼ, tu yaʼalaj: «¿Máax ku lúubul u muukʼ wa maʼ tu lúubul in muukʼ xan tu yéetel?» (2 Cor. 11:29). Ka xan tu ketaj le múuchʼulil yéetel u xéexetʼal le wíinkliloʼ tu yaʼaleʼ tak le máaxoʼob «bey maas minaʼan u muukʼoʼoboʼ, u jaajileʼ kʼaʼabéetoʼob» (1 Cor. 12:22). ¿Baʼax tu yóotaj u yaʼal Pablo yéetel lelaʼ? ¿Bix u yilik Jéeoba le máaxoʼob minaʼan u muukʼoʼob wa lubaʼan u yóoloʼoboʼ? ¿Baʼaxten  unaj k-ilkoʼob jeʼex u yilaʼaloʼob tumen Jéeobaoʼ? Yéetel ¿baʼax utsiloʼob jeʼel k-kʼamik wa k-beetkeʼ?

3. ¿Baʼaxten jeʼel u káajal k-mixbaʼalkúuntik jujuntúul sukuʼunoʼobeʼ?

³ Bejlaʼeʼ yaʼab máax tuklikeʼ utiaʼal u bin utsil tiʼ máakeʼ kʼaʼabéet táankelem yéetel muʼukʼaʼan. Yaʼabeʼ ku beetkoʼob jeʼel baʼalak utiaʼal u jóokʼloʼob yéetel baʼax u kʼáatoʼobeʼ. Lelaʼ ku beetkoʼob kex ka yanak u mixbaʼalkúuntikoʼob u maasil. Le bix u tuukul le máakoʼob bejlaʼaʼ jeʼel u páakʼaltoʼoneʼ. Yaan kʼiineʼ kex maʼ k-tsʼáaik cuentaeʼ jeʼel u káajal k-mixbaʼalkúuntik jujuntúul sukuʼunoʼob maas kʼaʼabéet áantaj tiʼobeʼ. ¿Baʼaxten unaj k-ilkoʼob jeʼex u yilaʼaloʼob tumen Jéeobaeʼ?

4, 5. 1) ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon 1 Corintoiloʼob 12:21 tak 23 yoʼolal bix u yilik Jéeoba le máaxoʼob minaʼan u muukʼoʼoboʼ? 2) ¿Baʼax utsiloʼob ku taasiktoʼon k-áantik u maasil?

⁴ Junpʼéel baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-il tuláakal máak kʼaʼanaʼan tu táan Jéeobaeʼ letiʼe baʼax tu yaʼalaj Pablo teʼ Yáax tiʼ Corintoiloʼoboʼ. Teʼ capítulo 12, le apostoloʼ ku yaʼalikeʼ tak le u xéexetʼal le wíinklil maʼ jach jatsʼutstakoʼob wa k-tuklik maʼ kʼaʼanaʼanoʼoboʼ, yaan u biilaloʼob (xok 1 Corintoiloʼob 12:12, 18, 21-23). Jujuntúul máaxoʼob creertik le evolucionoʼ ku yaʼalikoʼobeʼ lelaʼ maʼ jaajiʼ. Baʼaleʼ tsʼoʼok u yilaʼaleʼ le u xéexetʼal le wíinklil ku tuklaʼal minaʼan u biilaloʼoboʼ, jach kʼaʼanaʼanoʼob tiʼ u wíinklil máak. Yaan máax tuklik kaʼacheʼ le u tʼuupil u yook máakoʼ mix baʼal u biilal, baʼaleʼ tsʼoʼok u yilaʼaleʼ ku meyaj utiaʼal u xíimbal máak toj yéetel utiaʼal u toj waʼatal.

⁵ Le baʼax tu yaʼalaj Pablooʼ ku yeʼesikeʼ tuláakal le máaxoʼob yanoʼob teʼ múuchʼulil jach kʼaʼabéetoʼoboʼ. Satanaseʼ u kʼáat ka k-tukult mix baʼal k-biilal yéetel maʼ u yaabiltmoʼon Jéeobaiʼ (Job 4:18, 19). Baʼaleʼ Jéeobaeʼ jach kʼaʼanaʼan u yilik tuláakal máaxoʼob meyajtik tak le máaxoʼob ku yuʼubikoʼob minaʼan u muukʼoʼob wa mix baʼal u biilaloʼoboʼ. Wa k-kʼaʼajsik bix u yilkoʼon Jéeobaeʼ yaan u kiʼimaktal k-óol yéetel le bukaʼaj ku páajtal k-beetik teʼ múuchʼuliloʼ bey xan ichil u kaajal. Utiaʼal k-naʼatik baʼaxten tuláakloʼon kʼaʼanaʼanoʼon tu táan Jéeobaeʼ koʼox tuukul tiʼ lelaʼ. Tuukulnen tiʼ le ka ta wáantaj xíimbal juntúul wa máax tsʼoʼok u chʼíijiloʼ. Maʼ xaaneʼ anchaj a xíimbal maas chaambelil tu yéetel. Tumen tu yuʼubaj ta wáanteʼ jach kiʼimakchaj u yóol, baʼaleʼ ¿máasaʼ tak teech kiʼimakchaj a wóol? Ken k-áant u maasileʼ ku kiʼimaktal k-óol, tsʼoʼoleʼ ku yáantkoʼon k-eʼes chúukaʼan óolal, yaabilaj yéetel ku yáantkoʼon utiaʼal ka yiijchajak k-tuukul (Efe. 4:15, 16). Jéeobaeʼ u kʼáat ka k-yaabilt tuláakal le sukuʼunoʼoboʼ, kex jeʼel bixak yaniloʼobeʼ. Wa k-beetik beyoʼ, yaan k-paklan áantikba teʼ múuchʼuliloʼ yéetel yaan u yantal yaabilajiʼ.

6. Tsol bix úuchik u meyaj tiʼ Pablo le tʼaan minaʼan u muukʼ yéetel muʼukʼaʼanoʼ.

⁶ Le apóstol Pablooʼ utiaʼal u yeʼesik baʼax ku tuklik le u maasil máakoʼob tu yoʼolal le sukuʼunoʼob teʼ yáax siglo yanoʼob Corintooʼ, meyajnaj tiʼ le tʼaan minaʼan u muukʼoʼ. Tsʼoʼoleʼ láayliʼ letiʼe tʼaan meyajnaj tiʼ Pablo utiaʼal u yaʼalik bix u yuʼubikuba letiʼoʼ (1 Cor. 1:26, 27; 2:3). Le ka tʼaanaj xan tiʼ jujuntúul sukuʼunoʼobeʼ meyajnaj tiʼ le tʼaan muʼukʼaʼanoʼ, baʼaleʼ maʼ táan u tsʼáaik naʼatbil kaʼach wa maas maʼaloboʼob tiʼ u maasil sukuʼunoʼobiʼ (Rom. 15:1). Baʼaxeʼ táan kaʼach u kaʼansikeʼ le máaxoʼob muʼukʼaʼanoʼoboʼ unaj u chúukpajal u yóol u yáantoʼob le máaxoʼob maʼ jach muʼukʼaʼan u fejoʼoboʼ.

7. ¿Baʼaxten yaan horaeʼ ku talamtal k-áantik u maasil?

⁷ Ken k-áant le máax «óotsiloʼ» táan k-beetik jeʼex Jéeobaeʼ yéetel lelaʼ jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal u kʼamkoʼoneʼ (Sal. 41:1; Efe. 5:1). Baʼaleʼ yaan horaeʼ jeʼel u talamtaltoʼon  k-áantik juntúul sukuʼuneʼ. ¿Baʼaxten? Tumen maʼ xaaneʼ k-tuklikeʼ le baʼax ku muʼyajtikoʼ u problema. Wa maʼ xaan xaneʼ maʼatan k-náatsʼal tu yiknal tumen maʼ k-ojel baʼax jeʼel k-aʼaliktiʼeʼ wa suʼlakoʼon. Rosario, * juntúul kiik pʼaʼat tumen u yíichameʼ, ku yaʼalik: «Jach ku yaatal a wóol ken a wil maʼ tu náatsʼal le sukuʼunoʼob ta wiknaloʼ, tsʼoʼoleʼ jach ku yaatal a wóol ken a wil maʼatan u yáantkechoʼob jeʼex ku páaʼtaʼal tiʼ juntúul amigoeʼ. Teʼ súutukiloʼob táan a muʼyajoʼ jach ku kʼaʼabéettal a amigoʼob». Le rey Davidoʼ u yojel bix u yuʼubikuba juntúul máax maʼ yaabiltaʼaniʼ (Sal. 31:12).

8. ¿Baʼax jeʼel u yáantoʼon k-naʼat bix u yuʼubikuba k-sukuʼunoʼobeʼ?

⁸ Yaʼab tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ tsʼoʼok u pʼáatal minaʼan u muukʼoʼob wa lubaʼan u yóoloʼob. Maʼ xaaneʼ bey u yuʼubikubaʼobaʼ tumen kʼojaʼanoʼob, ku yuʼubikoʼob mix baʼal u biilaloʼob wa tumen chéen tu juunaloʼob ku meyajtikoʼob Jéeoba. Wa k-chʼaʼik en cuenta le baʼaxoʼob ku muʼyajtikoʼobaʼ jeʼel k-maas naʼatkoʼobeʼ. Tsʼoʼoleʼ maʼ xaaneʼ jeʼel u kʼuchul u kʼiinil u yúuchul tak tiʼ toʼoneʼ. Le israelitaʼoboʼ jach muʼyajnajoʼob Egipto. Le oʼolaleʼ táanil tiʼ u yookloʼob teʼ Luʼum Aʼalaʼan u Tsʼaʼabaltiʼoboʼ Jéeobaeʼ tu yaʼalajtiʼobeʼ maʼ unaj u ‹tsʼuʼuykintik u puksiʼikʼaloʼob› ken u yiloʼob u muʼyaj u sukuʼunoʼobiʼ. Jéeobaeʼ u kʼáat kaʼach ka áantaʼak le máaxoʼob óotsiloʼob yéetel minaʼan u muukʼoʼoboʼ (Deu. 15:7, 11; Lev. 25:35-38).

9. ¿Maases baʼax unaj k-ilik k-beetik ken xuʼuluk u jach tsʼáaik u yóol u meyajt Dios juntúul sukuʼun? Kete.

⁹ Yaan horaeʼ tu lugar k-líiʼsik u yóol le sukuʼunoʼoboʼ, k-juzgartikoʼob wa k-tuklik: «Mi yaan baʼax kʼaas u beetmaj» (Job 33:6, 7; Mat. 7:1). Baʼaleʼ maʼ bey unaj k-beetkiʼ. Tuukulnakoʼon tiʼ lelaʼ, tiʼ junpʼéel hospitaleʼ ku bisaʼal juntúul máak úuch loob tiʼ yéetel u moto. Le ken kʼujsaʼakeʼ, ¿máasaʼ le baʼax ku kaxtik le doctoroʼoboʼ maʼ letiʼe u yojéeltikoʼob wa tiʼ letiʼ anchaj u culpailoʼ? Baʼax ku kaxtikoʼobeʼ u tsʼakikoʼob. Bey túunoʼ wa juntúul sukuʼun uchaʼan wa baʼax tiʼ yéetel ku xuʼulul u jach tsʼáaik u yóol u meyajt Dioseʼ, baʼax unaj k-kaxtikeʼ k-áantik u kaʼa tsʼáa u yóol (xok 1 Tesalonicailoʼob 5:14).

10. ¿Baʼaxten jeʼel u páajtal k-aʼalik jach muʼukʼaʼan u fe jujuntúul sukuʼunoʼobeʼ?

¹⁰ Wa ka kulakoʼon k-tukult bix u kuxtal le sukuʼunoʼoboʼ, maʼ xaaneʼ jeʼel k-ilkeʼ maas muʼukʼaʼanoʼob tiʼ toʼon. Yaan kiikoʼobeʼ tsʼoʼok u máan yaʼab jaʼaboʼob táan u meyajtikoʼob Dios kex táan u yaʼalaʼal baʼal tiʼob tumen u láakʼtsiloʼob. Kex beyoʼ jeʼel k-tuklikeʼ maʼ muʼukʼaʼan u fejoʼobiʼ. Baʼaleʼ ¿máasaʼ wa maʼ muʼukʼaʼan u fejoʼobeʼ úuch xuʼuluk u meyajtikoʼob Dioseʼ? Ken k-il juntúul maamatsil u bisik tu juunal u mejen paalal muchʼtáambaleʼ, ¿máasaʼ maʼ tu páajtal k-aʼalik wa maʼ muʼukʼaʼan xan u fejiʼ? ¿Máasaʼ le táankelem paalaloʼob ku meyajtikoʼob Dios kex ku pʼaʼastaʼaloʼob teʼ escuelaoʼ, láayliʼ muʼukʼaʼan u fejoʼobeʼ? Wa k-tuukul tiʼ le bukaʼaj baʼaloʼob ku beetik le sukuʼunoʼob utiaʼal u meyajtikoʼob Diosoʼ, yaan k-ilkeʼ kex yaan hora k-tuklik maʼ muʼukʼaʼanoʼobeʼ, u jaajileʼ ‹ayikʼaloʼob yéetel fe› (Sant. 2:5).

11, 12. 1) ¿Baʼax ken u yáantoʼon k-il u maasil jeʼex u yilaʼaloʼob tumen Jéeobaeʼ? 2) ¿Baʼax k-kanik tiʼ bix úuchik u tratartaʼal Aarón tumen Jéeoba?

¹¹ Maʼalob ka k-il bix tu tratartil Jéeoba jujuntúul máaxoʼob meyajt úuchjeakil, lelaʼ jeʼel u yáantkoʼon k-il bix jeʼel u páajtal k-tratartik xan le sukuʼunoʼoboʼ (xok Salmo 130:3). Wa tiaʼanoʼon kaʼach yiknal Moisés le ka tu beetaj Aarón le chan wakax de orooʼ, ¿baʼax jeʼel k-tuklik kaʼach tu yoʼolal Aarón ka joʼopʼ u yaʼalik baʼaloʼob minaʼan u cuentail tu yoʼolal le baʼax tu beetoʼ? (Éxo. 32:21-24). Juntéenjeakil xaneʼ Miriameʼ tu  yaʼalaj tiʼ Aarón maʼ maʼalob baʼax tu beetaj Moisés úuchik u tsʼoʼokol u beel yéetel juntúul x-táanxel luʼumiliʼ. Wa tiaʼanoʼon kaʼach ka joʼopʼ u yaʼalaʼal baʼal tiʼ Moisés tumen Aaroneʼ, ¿baʼax jeʼel k-tuklik kaʼacheʼ? (Núm. 12:1, 2). ¿Baʼax jeʼel k-beetik kaʼach wa ka k-il mix Aarón mix Moisés tu nojbeʼenkúuntoʼob Jéeoba le ka tu jóoʼsoʼob le jaʼ teʼ tuunichoʼ? (Núm. 20:10-13.)

¹² Jéeobaeʼ jeʼel kaʼach u páajtal u castigartik Aarón teʼ súutukoʼ. Baʼaleʼ letiʼeʼ u yojleʼ kex yaan baʼax maʼ maʼalob ku beetik Aaroneʼ, maʼ kʼasaʼaniʼ. Maʼ xaaneʼ Aaroneʼ maʼ tu kaxtaj baʼax u beetiʼ wa chéen tu beetaj baʼax aʼalaʼabtiʼ tumen u maasil. Baʼaleʼ ka aʼalaʼabtiʼ maʼ maʼalob baʼax tu beeteʼ maʼ tsʼíikilnajiʼ baʼaxeʼ tu beetaj baʼax tiaʼalaj Dios (Éxo. 32:26; Núm. 12:11; 20:23-27). Jéeobaeʼ tu yilaj u fe Aarón yéetel tu yilaj jach arrepentirnaji. Ka máan yaʼab jaʼaboʼobeʼ láayliʼ ku kʼaʼajsaʼal Aarón yéetel u paalal bey máaxoʼob tu beetoʼob baʼax uts tu tʼaan Jéeobaeʼ (Sal. 115:10-12; 135:19, 20).

13. ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal k-ilik le sukuʼunoʼob jeʼex u yilaʼaloʼob tumen Jéeobaoʼ?

¹³ Bey túunoʼ wa k-kʼáat k-il le sukuʼunoʼob jeʼex u yilaʼaloʼob tumen Jéeobaoʼ, yáax kʼaʼabéet k-ilik bix táan k-tratartikoʼob. Wa k-ilik maʼ maʼalob bix k-tratartikoʼobeʼ, ¿máasaʼ kʼaʼabéet k-kʼexik bix k-tuukul? (1 Sam. 16:7). Wa juntúul táankelem paal maʼ tu yéeyik maʼalob yéetel baʼax ken u náays u yóol yéetel maʼ tu chʼaʼtuklik u beetik baʼax maʼalobeʼ, ¿unaj wa k-jáan tuukul kʼaas tu yoʼolal? Maʼ unajiʼ, baʼaxeʼ unaj k-áantik utiaʼal ka u kan u chʼaʼtukult u beetik baʼax maʼalob. Ken k-áant wa máaxeʼ k-kanik k-eʼes yaabilaj yéetel k-kanik k-chʼaʼ en cuenta bix u yuʼubikuba u maasil.

14, 15. 1) ¿Baʼax tu beetaj Jéeoba ka tu yilaj jach lubaʼan u yóol u profeta? 2) ¿Baʼax k-kanik tiʼ le baʼax úuch tiʼ Elíasoʼ?

¹⁴ ¿Bix u yilik Jéeoba le máaxoʼob lubaʼan u yóoloʼoboʼ? Koʼox ilik bix úuchik u yáantik Elías, juntúul profeta jach lúub u yóol. Elíaseʼ maʼ sajakchaj u yeʼes máax u jaajil Dios  tu táan 450 u profetaʼob Baaliʼ, baʼaleʼ púutsʼ ka tu yojéeltaj taak u kíimsaʼal tumen le reina Jezabeloʼ. Letiʼeʼ tu xíimbaltaj óoliʼ 38 leguas (150 kilómetros) tak ka kʼuch Beer-seba, tsʼoʼoleʼ bin u taʼakuba teʼ desiertooʼ. Tumen jach kaʼanaʼan yéetel chaʼak tumen le Kʼiinoʼ, kulaj yáanal junkúul chan cheʼeʼ ka tu yaʼalaj tiʼ Dioseʼ taak u kíimil (1 Rey. 18:19; 19:1-4).

¹⁵ ¿Baʼax tu beetaj Jéeoba ka tu yilaj jach lubaʼan u yóol u profeta? ¿Tu tuklaj wa u pʼatik tumen tu chʼaʼaj saajkil? Maʼatech. Baʼaxeʼ tu chʼaʼaj en cuenta bix u yuʼubikuba ka tu túuxtaj juntúul ángel líiʼsik u yóol. Le angeloʼ kaʼatéen tu yaʼalajtiʼ ka janak tumen «yaʼab ku bineltik» u kʼuchul teʼ tuʼux ku binoʼ (xok 1 Reyes 19:5-8). Jeʼex k-ilkoʼ Jéeobaeʼ táanil tiʼ u yaʼalik tiʼ Elías baʼax unaj u beetkeʼ, tu yuʼubaj yéetel tu tsʼáaj baʼax kʼaʼabéettiʼ.

16, 17. Jéeobaeʼ tu yeʼesaj yaabilaj tiʼ Elías, ¿bix jeʼel k-eʼesik yaabilaj xan jeʼex letiʼoʼ?

¹⁶ ¿Bix jeʼel k-beetik jeʼex Dioseʼ? Maʼ unaj k-jáajan tsolnuʼuktik wa máaxiʼ (Pro. 18:13). Yáaxeʼ kʼaʼabéet k-chʼenxikintik yéetel k-ilik k-naʼatik le máaxoʼob ku yuʼubikoʼob mix baʼal u biilaloʼob yoʼolal baʼax ku yúuchultiʼoboʼ (1 Cor. 12:23). Leloʼ yaan u yáantkoʼon k-ojéelt baʼax ku yúuchultiʼob utiaʼal ka k-áantoʼob.

¹⁷ Tuukulnakoʼon tiʼ Rosario, le máax tsʼoʼok k-yáax chʼaʼchiʼitikoʼ. Letiʼeʼ kaʼatúul u hijas yéetel pʼaʼat tumen u yíicham. ¿Baʼax tu beetaj jujuntúul sukuʼunoʼob ka tu yojéeltoʼob baʼax úuchtiʼ? Rosarioeʼ ku yaʼalik: «Ka tin tsikbaltajtiʼob tiʼ teléfono baʼax tsʼoʼok u yúuchulteneʼ, mix junpʼéel hora in waʼaltiʼob ka taal u yilenoʼob tin wotoch. Táan in wokʼol. Tiʼ le kaʼapʼéel wa óoxpʼéel kʼiinoʼob seguernajoʼ maʼ pʼaʼatoʼon t-juunaliʼ. Tumen maʼatech k-janal tubeel yéetel maʼ maʼalob k-uʼuyikbaeʼ, le sukuʼunoʼoboʼ tu yaʼaloʼobtoʼon ka xiʼikoʼon tu yotochoʼob». Maʼ xaaneʼ lelaʼ ku kʼaʼajsiktoʼon le baʼax tu tsʼíibtaj Santiagoaʼ: «Koʼox aʼalikeʼ, tiʼ juntúul sukuʼun wa juntúul kiikeʼ táan u bineltik le nookʼ yéetel le janal kʼaʼabéettiʼ utiaʼal le kʼiinoʼ, baʼaleʼ juntúul ichileʼexeʼ ku yaʼaliktiʼ: ‹Xiʼiktech utsil, tepʼaba yéetel jaanen tubeel›, baʼaleʼ maʼ ta tsʼáaikeʼex baʼax kʼaʼabéettiʼeʼ, ¿baʼax u biilal leloʼ? Bey túun xanoʼ, le fe minaʼan utsil meyajoʼob tiʼoʼ kimen yanil» (Sant. 2:15-17). Rosario yéetel u hijaʼobeʼ jach áantaʼaboʼob yéetel líiʼsaʼab u yóoloʼob tumen le sukuʼunoʼob yéetel kiikoʼob yanoʼob tu múuchʼuliloʼ, yoʼolal lelaʼ kex chéen seis meses pʼaʼatakoʼobeʼ tu káajsaj u beetik u precursor auxiliariloʼob (2 Cor. 12:10).

18, 19. 1) ¿Bix jeʼel k-áantik le máaxoʼob lubaʼan u yóoloʼoboʼ? 2) Ken k-áant u maasileʼ, ¿máaxoʼob jóoʼsik u yutsil?

¹⁸ Jeʼex k-ojlileʼ ken tsaʼayak tiʼ máak junpʼéel yaayaj kʼojaʼanileʼ ku xáantal ken u chʼaʼ u yóol tubeel. Juntúul máax xan meyajtik Dioseʼ wa ku lúubul u yóol yoʼolal baʼaxoʼob maʼ maʼalobtak tu beetaj bey xan yoʼolal uláakʼ baʼaloʼobeʼ, maʼ xaaneʼ yaan u chan xáantal ken u kaʼa chʼaʼ u yóol. Utiaʼal lelaʼ yaan u kʼaʼabéettal u muʼukʼaʼankúuntik u fe, u xokik le Bibliaoʼ, u payalchiʼ yéetel u bin teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ. Baʼaleʼ ¿yaan wa u chúukpajal k-óol k-áantoʼob? Le táan u máanskoʼob le talamiloʼ, ¿yaan wa k-eʼesik yaabilaj tiʼob? Unaj k-ilik k-beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal ka u yuʼuboʼob yaabiltaʼanoʼob yéetel yaan u biilaloʼob (2 Cor. 8:8).

¹⁹ Unaj u kʼaʼajaltoʼoneʼ ken k-áant le sukuʼunoʼoboʼ k-uʼuyik le kiʼimak óolal ku taasik u tsʼáaik máak wa baʼaxoʼ. Tsʼoʼoleʼ ku yáantkoʼon utiaʼal ka yanaktoʼon yaabilaj yéetel chúukaʼan óolal. Baʼaleʼ maʼ chéen toʼon jóoʼsik u yutsiliʼ tumen tuláakal le máaxoʼob yanoʼob teʼ múuchʼuliloʼ ku kanik u yeʼesoʼob yaabilaj. Tsʼoʼoleʼ ken k-áant le máaxoʼob «kʼaʼabéet áantaj tiʼoboʼ» k-beetik jeʼex Jéeoba, le Máax kʼaʼanaʼan u yilik tuláakal máakoʼ (Bax. 20:35).