Le kʼáatchiʼaʼ yaʼab máax taak u yojéeltik u núukil, maases le máaxoʼob tsʼoʼok u kíimil u núupoʼob yéetel taak u kaʼa tsʼoʼokol u beeloʼob tu yéeteloʼob ken kaʼa kuxkíintaʼakoʼoboʼ. Juntúul sukuʼun kimen u yataneʼ, ku yaʼalik: «Teen yéetel in wataneʼ t-chʼaʼtuklaj yaan u pʼáatal tsʼokaʼan k-beel utiaʼal mantatsʼ. K-kʼáat k-meyajt Jéeoba utiaʼal minaʼan u xuul bey tsʼokaʼanil k-beeloʼ. Teneʼ tak bejlaʼa bey in tuukuloʼ». ¿Jeʼel wa ta tʼaan u páajtal u tsʼoʼokol u beel le máaxoʼob kun kaʼa kuxkíintbiloʼoboʼ? U jaajileʼ maʼ k-ojliʼ.

Teʼ jaʼaboʼob máanoʼoboʼ, teʼ jóoʼsaʼaniloʼoboʼ tsʼoʼok k-aʼalikeʼ le ka tʼaanaj Jesús tiʼ u tsʼoʼokol u beel le máaxoʼob kun kuxkíintbiloʼoboʼ, maʼ xaaneʼ táan kaʼach u tʼaan tiʼ le máaxoʼob kun kuxkíintbiloʼob way Luʼumoʼ. Tsʼoʼok xan u tsoʼololeʼ le máaxoʼob kun kuxkíintbiloʼob teʼ Luʼumaʼ maʼ kun kaʼa tsʼoʼokol u beeloʼob (Mat. 22:29, 30; Mar. 12:24, 25; Luc. 20:34-36). * Baʼaleʼ teʼ tekstoaʼ, ¿maʼ wa ta tʼaan táan u tʼaan Jesús tiʼ le máaxoʼob ku kuxkíintaʼaloʼob utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ? Maʼ tu páajtal k-aʼalik wa jach beyoʼ, baʼaleʼ maʼalob ka k-xakʼalt le baʼax tu yaʼalaj Jesusoʼ.

Yáaxeʼ koʼox ilik tiʼ baʼax táan u tʼaan kaʼach Jesús ka tu yaʼalaj lelaʼ (xok Lucas 20:27-33). Le saduceoʼoboʼ maʼatech u creertikoʼob wa jeʼel u kuxkíintaʼal le kimenoʼoboʼ. Le oʼolal juntéenjeakeʼ tu túuntoʼob u yóol Jesús. Tu beetoʼob junpʼéel kʼáatchiʼ tiʼ tu yoʼolal u kuxkíintaʼal le kimenoʼoboʼ yéetel yoʼolal juntúul koʼolel kíim u yíicham ka tsʼoʼok u beel yéetel u cuñado jeʼex u yaʼalik le Leyoʼ. * Jesuseʼ tu núukajtiʼob: «U paalal le yóokʼol kaabaʼ ku tsʼoʼokol u beeloʼob, baʼaleʼ le máaxoʼob ku náajmatkoʼob le túumben yóokʼol kaab yéetel ku náajmatkoʼob u kaʼa kuxkíintaʼaloʼoboʼ, maʼ kun tsʼoʼokol u beeloʼob teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ. Tsʼoʼoleʼ maʼ xan kun kíimloʼob, tumen beyoʼob jeʼex le angeloʼoboʼ; letiʼob xaneʼ u paalaloʼob Dios tumen kaʼa kuxkíintaʼaboʼob» (Luc. 20:34-36).

¿Baʼaxten teʼ jóoʼsaʼaniloʼoboʼ tsʼoʼok u yaʼalaʼaleʼ teʼ tekstoaʼ maʼ xaaneʼ Jesuseʼ táan u tʼaan tiʼ le máaxoʼob kun kuxkíintbiloʼob way Luʼumoʼ? Kaʼapʼéel baʼax oʼolal. Yáaxeʼ tumen le saduceoʼoboʼ maases jeʼel u tuukuloʼob kaʼach tiʼ u kuxkíintaʼal le kimenoʼob way Luʼumoʼ, le oʼolal núukaʼabtiʼob tumen Jesús beyoʼ. U kaʼapʼéeleʼ tumen Jesuseʼ utiaʼal u tsʼoʼoksik u tsolik lelaʼ tu chʼaʼchiʼitaj Abrahán, Isaak yéetel Jacob, letiʼobeʼ way Luʼum kun kuxkíintbiloʼobeʼ (Luc. 20:37, 38).

Baʼaleʼ maʼ xaaneʼ Jesuseʼ táan kaʼach xan u tuukul tiʼ le máaxoʼob kun kuxkíintbil utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ. ¿Baʼaxten k-aʼalik lelaʼ? Koʼox ilik kaʼapʼéel baʼax eʼesik.

«Le máaxoʼob ku náajmatkoʼob [...] u kaʼa kuxkíintaʼaloʼoboʼ.» Le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ ku ‹náajmatkoʼob u Reino Dios› (2 Tes. 1:5, 11). Letiʼobeʼ tu yoʼolal u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ ku yaʼalaʼaltiʼob toj u kuxtaloʼob yéetel ku náajmatkoʼob u kuxtaloʼob utiaʼal minaʼan u xuul. Le oʼolaleʼ maʼatech u kíimloʼob jeʼex u maasil j-kʼeban wíinikoʼoboʼ, tu táan Jéeobaeʼ letiʼobeʼ tsʼoʼok u jáalkʼabtaʼaloʼob tiʼ le kʼebanoʼ (Rom. 5:1, 18; 8:1). Tiʼ cada juntúuleʼ ku yaʼalaʼal «kiʼimak u yóol yéetel kiliʼich» yéetel ku náajmatik u kaʼa kuxkíintaʼal teʼ kaʼanoʼ (Apo. 20:5, 6). Baʼaleʼ ichil le máaxoʼob kun kuxkíintbiloʼob way Luʼumoʼ yaan u yantal «kʼasaʼanoʼob» (Bax. 24:15). Letiʼobeʼ ¿«ku náajmatkoʼob [wa] u kaʼa kuxkíintaʼaloʼob»?

 «Tsʼoʼoleʼ maʼ xan kun kíimloʼob.» Uláakʼ Bibliaʼobeʼ ku sutkoʼob le teksto beyaʼ: «Le kíimiloʼ junpuliʼ ku pʼáatal minaʼan u páajtalil tu yóokʼoloʼob» wa «maʼ tu páajtal u kíimloʼob tu kaʼatéen». Le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob ku chúukpajal u yóoloʼob tak ken kíimkoʼob way Luʼumeʼ, ku kuxkíintaʼaloʼob utiaʼal u binoʼob kaʼan yéetel ku pʼáatal mix bikʼin kun kíimloʼob (1 Cor. 15:53, 54). Le kíimiloʼ ku pʼáatal minaʼan u páajtalil tu yóokʼol le máaxoʼob kun binoʼob kaʼanoʼ. *

Le baʼaxoʼob tsʼoʼok k-ilkoʼ, ¿baʼax ku yeʼesiktoʼon? Ku yeʼesiktoʼoneʼ ka tʼaanaj Jesús tiʼ le tsʼoʼokol beel yéetel u kuxkíintaʼal le kimenoʼoboʼ, maʼ xaaneʼ táan u tʼaan tiʼ le máaxoʼob kun binoʼob kaʼanoʼ. Wa beyoʼ maʼalob úuchik u yaʼalik Jesús lelaʼ tumen letiʼobeʼ maʼatech u tsʼoʼokol u beeloʼob, maʼatech u kaʼa kíimloʼob yéetel tiʼ jujunpʼéel baʼaloʼobeʼ chíikaʼanoʼob tiʼ le angeloʼoboʼ tumen tiʼ kun kajtaloʼob teʼ kaʼanoʼ. Baʼaleʼ lelaʼ ku beetik u taaktal k-ojéeltik uláakʼ baʼaloʼob.

Yáaxeʼ, wa le saduceoʼob maases jeʼel u tuukuloʼob tiʼ le kaʼa kuxtal way Luʼumoʼ, ¿baʼaxten túun tʼaanaj Jesús tiʼ u kuxkíintaʼal le yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ? U jaajileʼ yaan horaeʼ Jesuseʼ maʼ tu núukaj tiʼ u enemigoʼob jach le baʼax taak u yojéeltikoʼoboʼ. Juntéenjeakileʼ le judíoʼoboʼ tu kʼáatoʼob tiʼ Jesús ka u beet junpʼéel chíikulal, Jesuseʼ tu núukajtiʼob: «Nikeʼex le temploaʼ, ka in líiʼs ichil óoxpʼéel kʼiin». Le ka tu yaʼalaj Jesús lelaʼ u yojel yaan u tuukuloʼob tiʼ le templo yaan Jerusalenoʼ, baʼaleʼ «letiʼeʼ táan kaʼach u tʼaan tiʼ u wíinklil» (Juan 2:18-21). Maʼ xaaneʼ Jesuseʼ tu tsʼáaj cuentaeʼ maʼ tsaaj u núukik tiʼ le saduceoʼob le baʼax tu kʼáatoʼoboʼ tumen letiʼobeʼ chéen j-kaʼapʼéel ichoʼob, maʼatech u creertikoʼob wa yaan u kaʼa kuxkíintaʼal máak mix xan wa yaan angeloʼob (Pro. 23:9; Mat. 7:6; Bax. 23:8). Baʼaxeʼ teʼ súutukaʼ Jesuseʼ tu tsolaj tiʼ u disipuloʼob baʼaxoʼob yaan yil yéetel u kaʼa kuxkíintaʼal le máaxoʼob kun binoʼob teʼ kaʼanoʼ. Le disipuloʼoboʼ maʼ j-kaʼapʼéel ichoʼobiʼ yéetel yaan u kuxkíintaʼaloʼob utiaʼal u binoʼob kaʼan.

U kaʼapʼéeleʼ, utiaʼal u tsʼoʼoksik u tsikbaleʼ Jesuseʼ tʼaanaj tiʼ Abrahán, Isaak yéetel Jacob, ¿baʼaxten tu chʼaʼchiʼitoʼob wa way Luʼum kun kaʼa kuxkíintbiloʼobeʼ? (Xok Mateo 22:31, 32.) Utiaʼal u káajsik u tʼaan tiʼ le máaxoʼob tsʼoʼok k-aʼalikaʼ tu yaʼalaj le tʼaanoʼob «yoʼolal u kaʼa kuxkíintaʼal le kimenoʼoboʼ». Úuchik u yaʼalik lelaʼ maʼ xaaneʼ káaj u tʼaan tiʼ máaxoʼob kun kuxkíintbiloʼob way Luʼumeʼ. Letiʼeʼ u yojel kaʼacheʼ le saduceoʼoboʼ ku creertikoʼob baʼax tu kaʼansaj Moisés. Le oʼolal meyajnajtiʼ le tʼaanoʼob tu yaʼalaj Jéeoba tiʼ Moisés le ka tóochʼbanaj u kʼáakʼil le chan cheʼoʼ. Lelaʼ tu beetaj utiaʼal u yeʼesiktiʼob yaan u béeytal le baʼax u yaʼalmaj Dios yoʼolal u kuxkíintaʼal le kimenoʼob way Luʼumoʼ (Éxo. 3:1-6).

U yóoxpʼéeleʼ, wa táan kaʼach u tʼaan Jesús tiʼ le máaxoʼob kun binoʼob kaʼan le ka tu chʼaʼchiʼitaj u tsʼoʼokol u beel le máaxoʼob kun kaʼa kuxkíintbiloʼoboʼ, ¿u kʼáat wa túun u yaʼal jeʼel u páajtal u tsʼoʼokol u beel le máaxoʼob kun kuxkíintbiloʼob way Luʼumoʼ? Le Bibliaoʼ maʼatech u jach aʼalik wa jeʼel u páajtaleʼ. Tsʼoʼoleʼ wa teʼ teksto táan u tʼaan Jesús tiʼ le máaxoʼob kun binoʼob kaʼanoʼ, u kʼáat u yaʼaleʼ mix baʼal tu yaʼalaj yoʼolal u tsʼoʼokol u beel le máaxoʼob kun kuxkíintbiloʼob way Luʼumoʼ.

Kex maʼ k-ojel le baʼaloʼobaʼ, baʼax k-ojleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le kíimiloʼ ku jubik le tsʼoʼokol beeloʼ. Le oʼolaleʼ juntúul máax ku kíimil u núupeʼ maʼ unaj u tuklik wa táan u beetik junpʼéel baʼax kʼaas wa ku chʼaʼtuklik u kaʼa tsʼoʼokol u beeliʼ. Lelaʼ tu juunal máak unaj u chʼaʼtuklik, mix máak unaj u tʼaan kʼaas wa yaan máax taak u kaʼa tsʼoʼokol u beel (Rom. 7:2, 3; 1 Cor. 7:39).

Maʼ kʼaas ka tuukulnakoʼon tiʼ bix ken k-kuxtal teʼ túumben luʼumoʼ, baʼaleʼ maʼ unaj k-tuklik baʼaloʼob maʼ k-ojel wa bey kun úuchloʼ. Unaj k-páaʼtik u kʼuchul le kʼiin utiaʼal k-ilik baʼax kun úuchloʼ. Baʼaleʼ desde beoraaʼ jeʼel u páajtal k-aʼalikeʼ tuláakal le máaxoʼob kun chúukpajal u yóoloʼoboʼ yaan u kiʼimaktal u yóoloʼob, tumen Jéeobaeʼ yaan u tsʼáaiktiʼob tuláakal baʼax kʼaʼabéettiʼob bey xan baʼax ku tsʼíiboltkoʼob (Sal. 145:16).