Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

U kaʼa kuxtal Jesuseʼ: ¿baʼaxten jach kʼaʼanaʼan?

U kaʼa kuxtal Jesuseʼ: ¿baʼaxten jach kʼaʼanaʼan?

«Tsʼoʼok u líiʼsaʼal.» (MAT. 28:6)

1, 2. 1) ¿Baʼax taak kaʼach u yojéeltik u nuuktakil le judíoʼoboʼ? 2) ¿Baʼax núukaʼabtiʼob tumen Pedro? (Ilawil le dibujo yaan tu káajbal le xookaʼ.) 3) ¿Baʼaxten maʼ tu chʼaʼaj saajkil Pedro u núuktiʼobiʼ?

LE MAʼ úuch kíimik Jesusoʼ u nuuktakil le judíoʼoboʼ tu muchʼubaʼob utiaʼal u sen kʼáatkoʼob tiʼ apóstol Pedro junpʼéel baʼal. Le máakoʼobaʼ letiʼe tu chʼaʼtukloʼob u kíimskoʼob Jesusoʼ. Pedroeʼ táant u tsʼakik kaʼach juntúul máak móoch desde ka síijeʼ, le oʼolal u nuuktakil le judíoʼoboʼ taak u yojéeltikoʼob máax tsʼáa u páajtalil tiʼ utiaʼal u beetik. Pedroeʼ yéetel x-maʼ saajkilileʼ tu yaʼalaj: «Jesucristo le Nazaretiloʼ, le máax ta bajeʼex tiʼ cheʼ baʼaleʼ kaʼa kuxkíintaʼab tumen Diosoʼ, tu yoʼolal letiʼ waʼalakbal ta táaneʼex le máak tsʼoʼok u yutstalaʼ» (Bax. 4:5-10).

2 Kʼaʼajaktoʼoneʼ Pedroeʼ maʼ úuch tiʼ lelaʼ yoʼolal u saajkileʼ óoxtéen tu yaʼalaj maʼ u kʼaj óol Jesusiʼ (Mar. 14:66-72). ¿Baʼaxten túun beoraaʼ maʼ tu chʼaʼaj saajkil u núuk baʼax kʼáataʼabtiʼiʼ? Yáaxeʼ u kiliʼich muukʼ Dios áante, tsʼoʼoleʼ jach u yojel tsʼoʼok u kaʼa kuxkíintaʼal Jesús. ¿Baʼax beet u jach creertik lelaʼ? ¿Baʼaxten jeʼel u páajtal k-creertik toʼon xaneʼ?

3, 4. 1) ¿Máaxoʼob kaʼa kuxkíintaʼab táanil tiʼ u síijil le apostoloʼoboʼ? 2) ¿Máaxoʼob tu kaʼa kuxkíintaj Jesús?

3 Yaʼab jaʼaboʼob táanil tiʼ u síijil u apostoloʼob Jesuseʼ, tsʼokaʼaniliʼ u kaʼa kuxkíintaʼal jujuntúul máakoʼobeʼ. Leʼ oʼolaleʼ  maʼ jelaʼan u yuʼubikoʼob u kaʼa kuxkíintaʼal le kimenoʼoboʼ. U yojloʼob kaʼacheʼ Elías yéetel Eliseoeʼ tu kaʼa kuxkíintoʼob kimenoʼob yéetel u yáantaj Dios (1 Rey. 17:17-24; 2 Rey. 4:32-37). Juntúul tiʼ le máakoʼobaʼ kaʼa kuxlaj chéen úuchik u ‹puʼulul yóokʼol u baakeloʼob Eliseo ichil u muknal› (2 Rey. 13:20, 21). Le yáax cristianoʼoboʼ jach tu creertoʼob le tsikbaloʼobaʼ, toʼon xaneʼ k-creertik jach jaaj le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ.

4 ¿Máasaʼ ku péeksik k-óol k-ojéeltik Jesuseʼ tu kaʼa kuxkíintaj le kimenoʼoboʼ? Kʼaʼajaktoʼon le ka tu kaʼa kuxkíintaj u juntúuliliʼ paal le viudaeʼ. ¡Chéen tukult bukaʼaj kiʼimakchajik u yóol le koʼolelaʼ! (Luc. 7:11-15.) Jesús xaneʼ tu kaʼa kuxkíintaj juntúul chan x-chʼúupal 12 jaʼaboʼob yaan tiʼ. ¡Bukaʼaj kiʼimakchajik u yóol u taataʼob ka tu yiloʼob tsʼoʼok u kaʼa kuxtal! (Luc. 8:49-56.) Tuukulnakoʼon xan tiʼ le máaxoʼob tu yiloʼob u kaʼa kuxkíintaʼal Lázarooʼ. ¡Le baʼaxoʼob úuchoʼoboʼ jach ku péeksik k-óol! (Juan 11:38-44.)

MIX MÁAK ULÁAKʼ KUXKÍINTAʼAK JEʼEX JESUSEʼ

5. ¿Baʼaxten mix máak uláakʼ kuxkíintaʼak jeʼex Jesuseʼ?

5 Le apostoloʼoboʼ u yojloʼob kaʼacheʼ le bix kaʼa kuxkíintaʼabik Jesusoʼ jelaʼan tiʼ le bix kaʼa kuxkíintaʼabik uláakʼ máakoʼoboʼ. Teʼ kʼiinoʼoboʼ le máaxoʼob kaʼa kuxlajoʼoboʼ kaʼa tsʼaʼab u wíinkliloʼob de bakʼ yéetel kaʼa kíimoʼob. Baʼaleʼ tiʼ Jesuseʼ tsʼaʼab junpʼéel wíinklil maʼ tu páajtal u kʼastal yéetel maʼ tu kaʼa kíimil (xok Baʼaxoʼob 13:34). Pedroeʼ tu tsʼíibteʼ Jesuseʼ «kíim bey wíinikeʼ baʼaleʼ kaʼa kuxkíintaʼab yéetel junpʼéel kaʼanilbeʼen wíinklil». Tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj xaneʼ «tiʼ yaan tu x-noʼoj kʼab Dios» teʼ kaʼanoʼ yéetel «tsʼaʼab angeloʼob, jalaʼachoʼob, bey xan páajtaliloʼob yáanal u kʼab» (1 Ped. 3:18-22). Le bix kaʼa kuxkíintaʼabik jujuntúul máakoʼoboʼ junpʼéel milagro, baʼaleʼ le milagro maas nojochoʼ letiʼe bix úuchik u kaʼa kuxkíintaʼal Jesusoʼ.

6. ¿Bix tu yuʼubiluba le disipuloʼob úuchik u kaʼa kuxtal Jesusoʼ?

6 Le disipuloʼoboʼ jach péeknaj u yóoloʼob ka kaʼa kuxkíintaʼab Jesús. Kex u enemigoʼob maʼ tu creertoʼobeʼ, letiʼeʼ kaʼa kuxkíintaʼabi yéetel tsʼaʼab nojoch páajtalil tiʼ, tsʼoʼoleʼ mix máak jeʼel u páajtal u beetik kʼaas tiʼeʼ. Lelaʼ tu yeʼeseʼ u Hijo Dios. Yoʼolal leloʼ kaʼa kiʼimakchaj u yóol le disipuloʼoboʼ, xuʼul u chʼaʼikoʼob saajkil yéetel béeychaj u kʼaʼaytikoʼob le maʼalob péektsilil tu jaajil u yóoloʼoboʼ. Úuchik u kaʼa kuxkíintaʼal Jesuseʼ tu yeʼeseʼ yaan u béeychajal baʼax u tukultmaj Dios.

7. 1) ¿Baʼax ku beetik Jesús bejlaʼeʼ? 2) ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob kun núukbil teʼ xookaʼ?

7 Toʼon k-meyajtik Jéeobaeʼ k-ojel Jesuseʼ maʼ chéen juntúul máak uts tu beetaj nukuch baʼaloʼobiʼ. Bejlaʼeʼ letiʼ nuʼuktik u kʼaʼaytaʼal le maʼalob péektsil tuláakal yóokʼol kaaboʼ. Tumen letiʼ u Reyil u Reino Dioseʼ, maʼ kun xáantaleʼ yaan u luʼsik le kʼasaʼaniloʼ, yaan u sutik Paraísoil le Luʼumaʼ yéetel mix máak kun kíimil (Luc. 23:43). Wa maʼ úuchik u kaʼa kuxkíintaʼal Jesuseʼ bejlaʼa maʼ kun béeytal lelaʼ. Baʼaleʼ ¿baʼaxten k-creertik kaʼa kuxkíintaʼab yéetel kuxaʼan tak bejlaʼeʼ? ¿Baʼaxten jach kʼaʼanaʼan k-ilik úuchik u kaʼa kuxkíintaʼaloʼ?

JÉEOBAEʼ MAAS YAAN U PÁAJTALIL TIʼ LE KÍIMILOʼ

8, 9. 1) U nuuktakil le judíoʼoboʼ, ¿baʼaxten u kʼáatoʼob kaʼach ka kanáantaʼak u muknal Jesús? 2) ¿Baʼax úuch ka kʼuch le koʼoleloʼob teʼ muknaloʼ?

8 Ka tsʼoʼok u kíimil Jesuseʼ, u nuuktakil le sacerdoteʼob yéetel le fariseoʼoboʼ binoʼob yiknal Pilatoeʼ, ka tu yaʼaloʼobtiʼ: «Yuumtsil, tsʼoʼok u kʼaʼajaltoʼoneʼ le máak yaanal máax u taaskubaoʼ, táanil tiʼ u kíimileʼ  tu yaʼalaj: ‹Tu yóoxpʼéel kʼiineʼ yaan in líiʼsaʼal›. Le oʼolaleʼ, túuxt kanáantbil u muknal tak tu yóoxpʼéel kʼiinil utiaʼal maʼ u taal u disipuloʼob u yokloʼob u wíinklil yéetel ka u yaʼaloʼob tiʼ le kaajoʼ: ‹¡Tsʼoʼok u líiʼsaʼal ichil le kimenoʼoboʼ!›, tumen wa ka u beetoʼobeʼ le tuusaʼ maas kʼaas tiʼ le yáaxoʼ». Pilatoeʼ maʼalob tu yilil le baʼax tu yaʼaloʼoboʼ ka tu tsʼáaj máax kanáantik le muknaloʼ (Mat. 27:62-66).

9 U wíinklil Jesuseʼ tsʼaʼab tiʼ junpʼéel muknal chʼakaʼan tiʼ tuunich tsʼoʼoleʼ maʼak yéetel junpʼéel wóolis tuunich. Lelaʼ letiʼe baʼax ku tsʼíiboltik u nuuktakil le judíoʼob ka beetaʼak tiʼ Jesús desde tu káajbaloʼ. Baʼaleʼ Jéeobaeʼ maʼ letiʼe baʼax u kʼáat kaʼachoʼ. Tu yóoxpʼéel kʼiineʼ María yéetel María Magdalenaeʼ binoʼob teʼ muknaloʼ. Ka kʼuchoʼobeʼ tu yiloʼob tsʼoʼok u luʼsaʼal le tuunich makmil le muknaloʼ yéetel kulukbal juntúul ángel tu yóokʼol. Le angeloʼ tu yaʼalajtiʼob ka okok u yiloʼob jach tu jaajil mix máak yaan teʼ muknaloʼ. Tu yaʼalajtiʼob: «Minaʼan wayeʼ, tumen tsʼoʼok u líiʼsaʼal» (Mat. 28:1-6). ¡Jesuseʼ kuxaʼan tu kaʼatéen!

10. ¿Baʼaxoʼob tu yaʼalaj Pablo tu yeʼesaj kaʼa kuxlaj Jesús?

10 Le baʼax úuch teʼ cuarenta kʼiinoʼob seguernajoʼ tu yeʼeseʼ jach tu jaajil tsʼoʼok u kaʼa kuxtal Jesús. Teʼ yáax carta tu tsʼíibtaj Pablo tiʼ le sukuʼunoʼob yanoʼob Corintooʼ, tu yaʼalaj jujunpʼéel baʼaloʼob eʼesik. Tu tsʼíibtaj: «Ichil le yáax baʼaloʼob tin kʼaʼaytajteʼexoʼ tiʼ yaan xan le baʼax kaʼansaʼabtenaʼ: Cristoeʼ kíim tu yoʼolal k-kʼebanoʼob, jeʼex u yaʼalik le Kiliʼich Tsʼíiboʼoboʼ, muʼuki yéetel líiʼsaʼab tu yóoxpʼéel kʼiin jeʼex u yaʼalik le Kiliʼich Tsʼíiboʼoboʼ, tu chíikbesuba tiʼ Cefas, ka tsʼoʼokeʼ tiʼ tu doceiloʼob. Tu chíikbesuba xan tiʼ maas tiʼ quinientos sukuʼunoʼob muchʼukbaloʼob; óoliʼ tuláakloʼobeʼ tak bejlaʼa pʼaatloʼob t-éeteleʼ, chéen wa jaytúul tsʼoʼok u kíimiliʼ. Ku tsʼoʼokoleʼ tu chíikbesuba tiʼ Santiago, tsʼoʼoleʼ tiʼ tuláakal le apostoloʼoboʼ; tu tsʼookeʼ tu chíikbesuba tiʼ teen, kex teneʼ beyen juntúul máax maʼ kʼuchaʼan u kʼiinil ka síijeʼ» (1 Cor. 15:3-8).

KANPʼÉEL BAʼAXOʼOB EʼESIK KAʼA KUXLAJ JESÚS

11. ¿Bix úuchik u kaʼa kuxtal Jesús «jeʼex u yaʼalik le Kiliʼich Tsʼíiboʼoboʼ»?

11 Jesuseʼ kaʼa kuxlaj «jeʼex u yaʼalik le Kiliʼich Tsʼíiboʼoboʼ». Le Bibliaoʼ tsʼokaʼaniliʼ u yaʼalik yaan u kaʼa kuxkíintaʼal Jesuseʼ. Davideʼ tu yaʼaleʼ le máax ‹yaabiltaʼanoʼ› maʼ kun pʼatbil «ichil le muknaloʼ» (xok Salmo 16:10). ¿Máax tiʼ tʼaanaj David? Teʼ Pentecostés tiʼ u jaʼabil 33, le apóstol Pedrooʼ tu yeʼesaj tiʼ máax tʼaanaji: «Davideʼ táanil tiʼ u yúuchleʼ tu yojéeltaj yaan u kaʼa kuxkíintaʼal le Cristooʼ, yéetel tʼaanaj tiʼ leloʼ; letiʼeʼ tu yaʼaleʼ Cristoeʼ mix xúumpʼattaʼab teʼ Muknaloʼ mix chaʼab u kʼastal u wíinkliliʼ» (Bax. 2:23-27, 31).

12. ¿Tiʼ máaxoʼob tu chíikbesuba Jesús ka tsʼoʼok u kaʼa kuxtal?

12 Yaʼab máax il Jesús le tsʼoʼok u kaʼa kuxtaloʼ. Ichil le cuarenta kʼiinoʼob tsʼoʼokok u kaʼa kuxkíintaʼaloʼ, Jesuseʼ tu chíikbesuba tiʼ u disipuloʼob teʼ jardín tuʼux muʼukoʼ, tu bejil Emaús yéetel tiʼ uláakʼ tuʼuxoʼob (Luc. 24:13-15). Yaan horaeʼ tu chíikbesuba tiʼ juntúuliliʼ máak jeʼex le ka tu chíikbesuba tiʼ Pedroeʼ, baʼaleʼ tu chíikbesuba xan tiʼ yaʼab máak. Juntéenjeakileʼ tu chíikbesuba tiʼ maas tiʼ quinientos máakoʼob. Mix máak jeʼel u yaʼalik wa maʼ jaaj le baʼax tu yilaj le bukaʼaj máakoʼobaʼ.

13. ¿Bix tu yeʼesil le disipuloʼob jach tu jaajil kaʼa kuxkíintaʼab Jesusoʼ?

13 Le disipuloʼoboʼ tu kʼaʼaytoʼob tsʼoʼok u kaʼa kuxtal Jesús. Yaʼab tiʼ le disipuloʼob kʼaʼayt kuxaʼan Jesusoʼ chʼaʼpachtaʼaboʼob, beetaʼab u muʼyajoʼob yéetel yaneʼ kíimsaʼaboʼob. Kʼaʼajaktoʼoneʼ Pedroeʼ tu yaʼalaj  kaʼa kuxkíintaʼab Jesús tu táan le judíoʼob pʼekmil yéetel kíimsoʼ. ¿Jeʼel wa u yaʼalik junpʼéel baʼal maʼ jaaj wa u yojel jeʼel tak u kíimsaʼaleʼ? Pedro yéetel u maasil disipuloʼoboʼ jach tu creertoʼob kuxaʼan Jesús yéetel letiʼ nuʼuktik le kʼaʼaytajoʼ. Le úuchik u kaʼa kuxtaloʼ tu yeʼesajtiʼobeʼ wa ku kíimloʼobeʼ yaan xan u kaʼa kuxtaloʼob. Jeʼex Estebaneʼ, yojel kaʼach yaan u kaʼa kuxkíintaʼal (Bax. 7:55-60).

14. Techeʼ, ¿baʼax beetik a creertik kuxaʼan Jesús?

14 Yaan baʼaxoʼob eʼesikeʼ Jesuseʼ táan u beetik u Reyil yéetel u Poolil le múuchʼuliloʼ. Le jaajil cristianoʼoboʼ táan u maas yaʼabtaloʼob. Lelaʼ ¿jeʼel wa u yúuchul wa maʼ kuxaʼan Jesuseʼ? Chéen tumen kaʼa kuxlaj Jesuseʼ yaʼab baʼax k-ojel tu yoʼolal. Baʼaleʼ yaan baʼaxoʼob eʼesik letiʼeʼ kuxaʼan yéetel táan u nuʼuktik le kʼaʼaytaj tiʼ tuláakal yóokʼol kaaboʼ.

BAʼAXTEN JACH KʼAʼANAʼAN K-ILIK ÚUCHIK U KAʼA KUXKÍINTAʼAL JESÚS

15. K-ojéeltik kaʼa kuxkíintaʼab Jesuseʼ, ¿baʼaxten ku yáantkoʼon kʼaʼaytaj yéetel x-maʼ saajkil?

15 K-ojéeltik kaʼa kuxkíintaʼab Jesuseʼ ku yáantkoʼon kʼaʼaytaj yéetel x-maʼ saajkilil. U enemigoʼob Dioseʼ tsʼoʼok dos mil jaʼaboʼob táan u yilkoʼob bix jeʼel u xuʼulskoʼob u kʼaʼaytaʼal le maʼalob péektsiloʼ. Utiaʼal u beetkoʼobeʼ yaʼab baʼaxoʼob tsʼoʼok u meyajtiʼob, yaan horaeʼ le sukuʼunoʼoboʼ ku pʼaʼastaʼaloʼob, ku beetaʼal loob tiʼob, ku prohibirtaʼal u meyajtikoʼob Dios, ku beetaʼal u sen muʼyajoʼob, ku kíimsaʼaloʼob yéetel yaan horaeʼ ku túuntaʼal u yóoloʼob yéetel le apostasíaoʼ. Baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalik tiʼ máaxoʼob meyajtik Dios: «Maʼ yanak máax beetik u nuʼukul baʼateʼel utiaʼal a xuʼulsaʼaliʼ» (Isa. 54:17). Le oʼolaleʼ le máaxoʼob tsaypachtik Satanasoʼ maʼ tu jaʼasikoʼob k-óol. Jesuseʼ ku kanáantkoʼon yéetel ku yáantkoʼon jeʼex tu yaʼaliloʼ (Mat. 28:20). Le oʼolaleʼ ¡maʼ unaj k-sajaktaliʼ! Kex jeʼel baʼalak ka u beetoʼobeʼ maʼ ken u beetoʼob u xuʼulul k-meyajtik Jéeoba.

K-ojéeltik kaʼa kuxkíintaʼab Jesuseʼ ku yáantkoʼon kʼaʼaytaj yéetel x-maʼ saajkil (Ilawil xóotʼol 15)

16, 17. 1) Le úuchik u kaʼa kuxtal Jesusoʼ, ¿bix u yeʼesik jaaj le baʼax tu kaʼansoʼ? 2) Juan 11:25, ¿baʼax páajtalil ku yaʼalik tsʼaʼab tiʼ Jesús tumen Jéeoba?

16 Le úuchik u kaʼa kuxtal Jesusoʼ ku yeʼesik jaaj tuláakal baʼax tu kaʼansaj. Le apóstol Pablooʼ tu yaʼaleʼ wa maʼ jaaj kaʼa kuxlaj Cristoeʼ, u fe le cristianoʼob yéetel le kʼaʼaytajoʼ mix baʼal u biilal. Juntúul máax ku xakʼaltik u tʼaaniloʼob le Bibliaoʼ tu yaʼalaj: «Wa maʼ kaʼa kuxkíintaʼab Jesuseʼ, [...] le cristianoʼoboʼ chéen ku creertikoʼob junpʼéel baʼal maʼ jaajiʼ». Tsʼoʼoleʼ wa maʼ kaʼa kuxkíintaʼabeʼ le baʼax ku yaʼalik le Evangelioʼoboʼ chéen u tsikbalil juntúul utsul máak yaan u naʼat kíimsaʼab tumen u enemigoʼob. Baʼaleʼ Jesuseʼ kaʼa kuxlaji. Leloʼ ku yeʼesikeʼ tuláakal baʼax tu kaʼansaj yéetel baʼax tu yaʼalaj kun úuchul maʼ kun xáantaloʼ, jach jaaj (xok 1 Corintoiloʼob 15:14, 15, 20).

17 Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Teen le kuxtaloʼ, bey xan le kaʼa kuxtaloʼ. Le máax ku tsʼáaik u fe tiʼ teneʼ, kex ka kíimkeʼ yaan u kaʼa kuxtal» (Juan 11:25). Le baʼax tu yaʼalaʼ yaan u béeychajal. Jéeobaeʼ tu tsʼáaj páajtalil tiʼ Jesús utiaʼal u kaʼa kuxkíintik le máaxoʼob kun binoʼob gobernar tu yéetel teʼ kaʼanoʼ bey xan le kun kuxtaloʼob way Luʼumoʼ. Le úuchik u kʼubik u kuxtal Jesús yéetel le úuchik u kaʼa kuxtaloʼ ku yeʼesikeʼ le kíimiloʼ yaan u xuʼulul. ¿Máasaʼ lelaʼ ku yáantkoʼon utiaʼal k-aktáantik le talamiloʼob yéetel utiaʼal maʼ k-chʼaʼik saajkil tiʼ le kíimiloʼ?

18. Úuchik u kaʼa kuxtal Jesuseʼ, ¿baʼax ku yeʼesiktoʼon?

18 Le úuchik u kaʼa kuxtal Jesusoʼ ku yeʼesikeʼ yaan k-juzgartaʼal jeʼex u yaʼalik u leyoʼob Jéeobaeʼ. Koʼox ilik baʼax tu yaʼalaj Pablo tiʼ junmúuchʼ máakoʼob yaan  kaʼach Atenas: «[Dioseʼ] tsʼoʼok u yéeyik junpʼéel kʼiin utiaʼal u juzgartik u kajnáaliloʼob Luʼum yéetel justicia tu kʼab juntúul xiib u yéeymaj; Dios xaneʼ tsʼoʼok u yeʼesik tiʼ tuláakal máak jach tu jaajil yaan u beetik, tumen tsʼoʼok u kaʼa kuxkíintik le xiib ichil le kimenoʼoboʼ» (Bax. 17:31). Jeʼex k-ilkoʼ Jesús, le Juez tsʼaʼan tumen Jéeobaoʼ, yaan u juzgartikoʼon yéetel justicia bey xan yéetel yaabilaj (xok Isaías 11:2-4).

19. ¿Bix u yáantkoʼon k-creertik kaʼa kuxlaj Jesús?

19 K-creertik kaʼa kuxlaj Jesuseʼ ku péeksikoʼon k-beet baʼax u kʼáat Dios. Wa maʼ úuchik u kʼubik u kuxtal Jesús yéetel u kaʼa kuxkíintaʼaleʼ bejlaʼa maʼ tu béeytal k-salvartaʼal tiʼ le kʼeban yéetel tiʼ le kíimiloʼ (Rom. 5:12; 6:23). Tsʼoʼoleʼ jeʼel u joʼopʼol k-tuukul jeʼex u maasil máakoʼob suuk u yaʼalikoʼob: «Koʼoneʼex túun janal yéetel ukʼul, tumen sáamaleʼ yaan k-kíimil» (1 Cor. 15:32). Baʼaleʼ toʼoneʼ maʼ táan k-bin tu paach le tsʼíibolaloʼobaʼ. Tumen k-ojel yaan u kaʼa kuxtal le kimenoʼoboʼ k-chʼaʼtukultmaj k-beetik tuláakal baʼax ku yaʼalik Jéeoba.

20. ¿Bix tu yeʼesil u páajtalil Jéeoba úuchik u kaʼa kuxkíintik Jesús?

20 Le úuchik u kaʼa kuxkíintaʼal Jesusoʼ ku yeʼesik u nojoch páajtalil Jéeoba, máax ku síik baʼaloʼob maʼalobtak tiʼ le máaxoʼob jach ku tsʼáaik u yóol u kaxtoʼoboʼ (Heb. 11:6). ¡Chéen tukult bukaʼaj u páajtalil yéetel u naʼat Jéeoba úuchik u kaʼa kuxkíintik u Hijo bey juntúul angeleʼ! Úuchik u beetik xaneʼ ku yeʼesik yaan u páajtalil u béeykuntik tuláakal baʼax ku yaʼalik. Jéeobaeʼ tu yaʼaleʼ yaan yantal junpʼéel «chʼiʼibal» kun eʼesik chéen letiʼ yaan u derechoil u gobernar. Utiaʼal túun u béeytal le profecíaaʼ Jesús, le Chʼiʼibaloʼ, anchaj u kíimil yéetel u kaʼa kuxkíintaʼal (Gén. 3:15).

21. Techeʼ, ¿baʼaxten ku kiʼimaktal a wóol a wojéeltik yaan u kaʼa kuxkíintaʼal le kimenoʼoboʼ?

21 ¡Jach kiʼimak k-óol k-ojéeltik Jéeobaeʼ yaan u kaʼa kuxkíintik le kimenoʼoboʼ! Apóstol Juaneʼ tu yuʼubaj le jatsʼuts promesaaʼ: «‹¡Ile! U pasel Dioseʼ tiʼ yaan yiknal le máakoʼoboʼ. Dioseʼ yaan u kajtal tu yéeteloʼob, letiʼob xaneʼ yaan u kʼuchul u beetubaʼob u kaajal. Jach beyoʼ, Dios kun yantal tu yéeteloʼob. Letiʼeʼ yaan xan u choʼik tuláakal u jaʼil u yichoʼob, maʼ tun yantal kíimil, mix okʼol, mix yaj óolal, mix kʼiʼinamil. Le baʼaxoʼob yanoʼob kaʼachoʼ tsʼoʼok u máanoʼob›. Le Máax kulukbal teʼ trono xanoʼ, tu yaʼalaj: [...] ‹Tsʼíibte, tumen le tʼaanoʼobaʼ jaajtak yéetel jach yaan u béeytaloʼob›». ¿Máax aʼal tiʼ Juan le tʼaanoʼobaʼ? ¡Jesucristo, le máax kaʼa kuxkíintaʼaboʼ! (Apo. 1:1; 21:3-5.)