1, 2. Jesuseʼ, ¿bix tu líiʼsil u yóol u disipuloʼob le kʼiin ka kaʼa kuxkíintaʼaboʼ?

LE KʼIIN ka kaʼa kuxkíintaʼab Jesusoʼ kaʼatúul u disipuloʼobeʼ táan kaʼach u binoʼob tiʼ junpʼéel kaaj yaan óoliʼ 3 leguas (junpʼíit maas tiʼ 11 kilómetros) tiʼ Jerusalén. Letiʼobeʼ maʼ u yojloʼob kaʼach wa kuxaʼan Jesusiʼ le oʼolal lubaʼan u yóoloʼob. Baʼaleʼ le táan u binoʼoboʼ chíikpaj Jesús tiʼob, joʼopʼ u bin tu yéeteloʼob ka tu líiʼsaj u yóoloʼob. ¿Bix tu beetilak? Letiʼeʼ «káaj u tsoliktiʼob tuláakal le baʼaxoʼob ku yaʼalik le Kiliʼich Tsʼíiboʼob tu yoʼolaloʼ; káaj yéetel le baʼaxoʼob tu tsʼíibtaj Moisés yéetel le profetaʼoboʼ» (Luc. 24:13-15, 27). ¡Jach kiʼimakchaj u yóoloʼob le ka tsoʼoltiʼob tubeel le baʼax ku yaʼalik u Tʼaan Diosoʼ! (Luc. 24:32.)

² Tu tardeileʼ le kaʼatúul disipuloʼobeʼ suunajoʼob Jerusalén. Le ka tu yiloʼob u maasil apostoloʼoboʼ tu tsikbaltoʼob le baʼax úuchoʼ, teʼ súutukiloʼ chíikpaj Jesús tiʼob. Le apostoloʼoboʼ jach jakʼ u yóoloʼob, maʼ tu creertikoʼob wa Jesús le máax táan u yilkoʼoboʼ. Baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ utiaʼal ka líiʼsaʼak yóoloʼobeʼ, Jesuseʼ «tu jeʼekʼabtaj u tuukuloʼob utiaʼal ka u naʼatoʼob baʼax u kʼáat u yaʼal le Kiliʼich Tsʼíiboʼoboʼ» (Luc. 24:45).

3. 1) ¿Baʼaxoʼob jeʼel u beetik u lúubul k-óoleʼ? 2) ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u lúubul k-óol kʼaʼaytajeʼ?

³ Yaan kʼiineʼ jeʼel k-uʼuyik lubaʼan k-óol jeʼex le disipuloʼoboʼ. Maʼ xaneʼ jach k-tsʼaamaj k-óol k-meyajt Jéeoba, baʼaleʼ ku lúubul k-óol tumen maʼ tu kʼaʼamal le maʼalob péektsiloʼ (1 Cor. 15:58).  Yaan hora xaneʼ le máaxoʼob ku xookoʼob t-éeteloʼ maʼ tu tsʼáaik u yóoloʼob u meyajtoʼob Jéeoba, wa yaan horaeʼ ku náachtaloʼob tiʼ u kaajal. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u lúubul k-óol kʼaʼaytajeʼ? Jach jeʼel u yáantkoʼon k-naʼatik tubeel baʼax u kʼáat u yaʼal le kettʼaanoʼob tu yaʼalaj Jesusoʼ. Koʼox xakʼaltik óoxpʼéel kettʼaanoʼob utiaʼal k-ilik baʼax ku kaʼansiktoʼon.

4. Tsol baʼax u kʼáat u yaʼal u kettʼaanil le j-paakʼal ku weenloʼ.

⁴ (Xok Marcos 4:26-29.) ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u kettʼaanil le j-paakʼal ku weenloʼ? Le máax ku paakʼaloʼ ku chíikbesik le máaxoʼob kʼaʼaytik le Reinooʼ. Le semillaoʼ ku chíikbesik u maʼalob péektsilil le Reino ku kʼaʼaytaʼal tiʼ le máaxoʼob taak u meyajtikoʼob Diosoʼ. Le máax ku paakʼaloʼ jeʼex suukileʼ «ken áakʼabchajkeʼ [...] ku bin wenel yéetel ken sáaschajkeʼ ku líikʼil». Le semillaoʼ ken tsʼoʼokok u paʼakʼaleʼ ku máan tiempo tsʼoʼoleʼ ‹ku jóokʼol yéetel ku nojochtal›, tu tsʼookeʼ ku joʼochol. Jeʼex k-ilkoʼ le semillaoʼ jejeláas baʼaloʼob ku yúuchultiʼ tak ken kʼuchuk u kʼiinil u joʼochol. Lelaʼ bey xan u yúuchul yéetel le máaxoʼob taak u meyajtikoʼob Diosoʼ, jejeláas baʼaxoʼob kun kʼaʼabéettal u beetkoʼob. Ken u chʼaʼtukult máak u meyajtik Dioseʼ, jeʼex le semillaoʼ ku tsʼáaik u yich tumen ku kʼubik u kuxtal tiʼ Jéeoba yéetel ku yokjaʼ.

5. ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Jesús u kettʼaanil le j-paakʼal ku weenloʼ?

⁵ ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Jesús le kettʼaanaʼ? Utiaʼal u yáantkoʼon k-naʼateʼ Jéeoba beetik u nojochtal u semillail le jaaj tu puksiʼikʼal le máakoʼob taak u kaanbaloʼoboʼ (Bax. 13:48; 1 Cor. 3:7). Toʼon pakʼik le semillaoʼ yéetel k-jóoyabtik, baʼaleʼ maʼ tu páajtal k-beetik u séeb nojochtal. Jeʼex le máak ku paakʼaloʼ toʼoneʼ maʼ k-ojel bix u nojochtal le semillaoʼ. Tsʼoʼoleʼ maases maʼ t-tsʼáaik cuenta bix u nojochtal tumen jeʼex suukileʼ toʼoneʼ táan k-beetik jejeláas baʼaloʼob. Baʼaleʼ ken máanak kʼiineʼ u semillail le Reinoaʼ ku tsʼáaik yich: ku yantal juntúul túumben disipulo ken u yáantoʼon teʼ joochoʼ (Juan 4:36-38).

6. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le kettʼaan meyajnaj tiʼ Jesusoʼ?

⁶ ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le kettʼaanaʼ? Yáaxeʼ ku kaʼansiktoʼoneʼ maʼ tu páajtal k-beetik u séeb meyajtik Jéeoba le máax tiʼ k-tsʼáaik xookoʼ. Ku yáantkoʼon xan k-naʼateʼ maʼ maʼalob ka k-sen aʼal wa ka k-obligart utiaʼal ka okjaʼanakiʼ. Toʼoneʼ jach k-tsʼáaik k-óol áantoʼob, baʼaleʼ unaj k-kʼaʼajsikeʼ tu juunaloʼob unaj u chʼaʼtuklikoʼob u meyajtikoʼob Dios, yéetel unaj u beetkoʼob tumen u yaabiltmoʼob. Lelaʼ junpʼéel baʼax unaj u beetik tuláakal máak tumen Jéeobaeʼ u náajaltmaj (Sal. 51:12; 54:6; 110:3).

7, 8. 1) ¿Baʼax uláakʼ ku kaʼansiktoʼon u kettʼaanil le j-paakʼal ku weenloʼ? Aʼal junpʼéel baʼal uchaʼan. 2) Le kettʼaanaʼ, ¿baʼax ku kaʼansiktoʼon yoʼolal Jéeoba yéetel Jesús?

⁷ U kaʼapʼéeleʼ le kettʼaanaʼ ku kaʼansiktoʼoneʼ maʼ unaj u lúubul k-óol wa k-ilik maʼ tu tsʼáaik u yóol le j-xoknáal u beet le baʼax táan u kanikoʼ. Kʼaʼabéet u yantaltoʼon paciencia (Sant. 5:7, 8). Wa maʼ tu beetik le j-xoknáal le baʼax ku kanik kex k-tsʼaamaj k-óol k-kaʼansoʼ, maʼ u kʼáat u yaʼal wa maʼ maʼalob k-kaʼansajiʼ. Jéeobaeʼ chéen ku beetik u nojochtal u semillail le jaaj tu puksiʼikʼal le máaxoʼob kabal u yóoloʼob yéetel u kʼáat u kʼex u kuxtaloʼoboʼ (Mat. 13:23). Jéeobaeʼ maʼatech u yilik wa maʼalob k-kaʼansaj yoʼolal le bukaʼaj máakoʼob tsʼoʼok k-áantik okjaʼoʼ, baʼaxeʼ yoʼolal le bix k-tsʼáaik k-óol k-meyajtoʼ (xok Lucas 10:17-20 yéetel 1 Corintoiloʼob 3:8).

⁸ U yóoxpʼéeleʼ, ku kaʼansiktoʼoneʼ yaan horaeʼ maʼatech k-tsʼáaik cuenta baʼax yaan tu puksiʼikʼal juntúul máak táan u kaanbal. Lelaʼ bey u yeʼesik le baʼax úuch tiʼ juntúul  máak yéetel u yatan táan u tsʼaʼabal xook tiʼob tumen juntúul misionero. Letiʼobeʼ tu yaʼaloʼob tiʼ le sukuʼunoʼ taak u jóokʼloʼob kʼaʼaytaj, baʼaleʼ aʼalaʼabtiʼobeʼ utiaʼal ka páajchajak u jóokʼloʼobeʼ kʼaʼabéet u xulik u tsʼuʼutsʼkoʼob chamal. Letiʼob túuneʼ tu yaʼaloʼobeʼ tsʼoʼok u máan yaʼab mesoʼob xuʼuluk u tsʼuʼutsʼkoʼob chamal, ka tu yojéeltaj le sukuʼun lelaʼ jach kiʼimakchaj u yóol. ¿Baʼaxten tu xuloʼob? Tumen tu kanoʼobeʼ Jéeobaeʼ u pʼekmaj le máaxoʼob j-kaʼapʼéel ichoʼoboʼ yéetel letiʼeʼ ku yilik baʼax ku beetkoʼob. Le oʼolal anchaj u chʼaʼtuklikoʼob baʼax ken u beetoʼob: wa ku tsʼuʼutsʼkoʼob chamal tu táan le misionerooʼ wa ku pʼatkoʼob junpuliʼ. Le yaabilaj ku yuʼubikoʼob yoʼolal Jéeobaoʼ le áantoʼob u beetoʼob baʼax maʼalob. Kex maʼ u tsʼáa cuenta kaʼach le misionerooʼ, tsʼokaʼaniliʼ kaʼach u nojochtal u semillail le maʼalob péektsil tu puksiʼikʼaloʼoboʼ.

9. ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u kettʼaanil u redil le chuk kayoʼ?

⁹ (Xok Mateo 13:47-50.) ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u kettʼaanil u redil le chuk kayoʼ? Jesuseʼ tu ketaj u redil le chuk kay ku puʼulul teʼ kʼáaʼnáab yéetel u kʼaʼaytaʼal u maʼalob péektsilil le Reino tiʼ tuláakal máakoʼ. Le redoʼ ku páajtal u chukik yaʼab «jejeláas kayoʼob», le kʼaʼaytaj xanoʼ ku beetik u yokol ichil u kaajal Jéeoba u millonesil máakoʼob jejeláas tuʼux u taaloʼob (Isa. 60:5). Lelaʼ bey u yeʼesik le bukaʼaj máakoʼob ku binoʼob teʼ asambleaʼob yéetel teʼ Kʼaʼajsajil cada jaʼaboʼ. Yaan tiʼ le máakoʼob ku keʼetel yéetel kayoʼobaʼ ‹maʼalobtakoʼob› le oʼolal ku yookloʼob ichil le múuchʼuliloʼ. Baʼaleʼ yaneʼ beyoʼob jeʼex le kayoʼob «maʼ pataloʼoboʼ» le oʼolal maʼ tu kʼaʼamloʼob tumen Jéeoba.

10. ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Jesús u kettʼaanil u redil le chuk kayoʼ?

¹⁰ ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Jesús le kettʼaanaʼ? Le u yéeyaʼal le kayoʼob tu yaʼalaj Jesús teʼ kettʼaanaʼ maʼ táan u tʼaan tiʼ le juicio kun úuchul tu kʼiiniloʼob le nojoch muʼyajiloʼ, baʼaxeʼ táan u tʼaan tiʼ le baʼax táan u yúuchul tu tsʼook u kʼiiniloʼob le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ. Jesuseʼ tu yeʼeseʼ yaʼab máakoʼob kun jatsʼutstal u yuʼubikoʼob le maʼalob péektsiloʼ, baʼaleʼ maʼ tuláakal ken u chʼaʼtukult u meyajtik Jéeobaiʼ. Yaʼab tiʼ le máakoʼobaʼ ku binoʼob muchʼtáambal wa tsʼoʼok u xookoʼob t-éetel, baʼaleʼ maʼ u kʼáat u beetoʼob junpʼéel compromisoiʼ (1 Rey. 18:21). Uláakʼoʼobeʼ tsʼoʼok u xuʼulul u binoʼob muchʼtáambal. Yaan táankelem paalaloʼobeʼ líikʼoʼob ichil u jaajil, baʼaleʼ maʼ u yaabiltmoʼob Jéeobaiʼ. Jesuseʼ tu yaʼaleʼ cada juntúul unaj u chʼaʼtuklik wa yaan u meyajtik Dios, wa maʼ. Le máaxoʼob ken u chʼaʼtukloʼob u beetkoʼob baʼax maʼaloboʼ yaan u yilaʼal jach koʼoj u tojoloʼob tumen Jéeoba (Ageo 2:7).

11, 12. 1) ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon u kettʼaanil u redil le chuk kayoʼ? 2) Le kettʼaanaʼ, ¿baʼax ku kaʼansiktoʼon yoʼolal Jéeoba yéetel Jesús?

¹¹ ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon u kettʼaanil u redil le chuk kayoʼ? Wa k-naʼatik le baʼax ku kaʼansiktoʼon le kettʼaanaʼ maʼ ken k-chiʼichnaktal wa u lúubul k-óol ken k-il maʼ tu meyajtaʼal Dios tumen juntúul j-xoknáal wa tumen juntúul tiʼ k-paalal. Kex ka k-sen tsʼáa k-óoleʼ maʼ tu páajtal k-obligartikoʼob. Kex wa tu chichnil máak ka káaj u xokik le Biblia wa kex maʼoʼ, maʼ u kʼáat u yaʼal wa yaan u amigotik Jéeobaiʼ. Tsʼoʼoleʼ Jéeobaeʼ yaan u jóoʼsik xan tu kaajal tuláakal le máaxoʼob maʼ tu beetkoʼob baʼax ku yaʼalikoʼ.

¹² ¿U kʼáat wa túun u yaʼaleʼ le máaxoʼob tsʼoʼok u náachtaloʼob tiʼ Jéeobaoʼ maʼ kun chaʼabil u kaʼa náatsʼloʼob tu yiknal? Le máaxoʼob maʼ u kʼub u kuxtaloʼob tiʼ Jéeobaoʼ, ¿u kʼáat wa túun u yaʼaleʼ tsʼoʼok xan tiʼob jeʼex le kayoʼob «maʼ pataloʼob» ku puʼululoʼoboʼ? Maʼatech, mientras maʼ káajak le nojoch muʼyajiloʼ jeʼel u kʼaʼamloʼob tumen Jéeobaeʼ. Letiʼeʼ táan u yaʼaliktiʼob:  «¡Suunakeʼex tiʼ teen, teen xaneʼ bíin suunaken tiʼ teʼex!» (Mal. 3:7). Lelaʼ tu kaʼansaj xan Jesús yéetel u kettʼaanil le hijo pródigo wa le paal ku xuʼuxupik u taakʼinoʼ (xok Lucas 15:11-32).

13. Tsol baʼax u kʼáat u yaʼal u kettʼaanil le paal ku xuʼuxupik u taakʼinoʼ.

¹³ ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u kettʼaanil le paal ku xuʼuxupik u taakʼinoʼ? Le taatatsil jach uts ku yaʼalik le kettʼaanoʼ ku chíikbesik Jéeoba, le Taatatsil jach u yaabiltmoʼonoʼ. Le paal ku kʼáatik u herencia yéetel ku xuʼuxupikoʼ ku chíikbesik le máaxoʼob ku náachtaloʼob tiʼ u kaajal Jéeobaoʼ. Ken náachchajkoʼobeʼ bey ka xiʼikoʼob tiʼ «junpʼéel náanach kaaj[eʼ]», le kaajaʼ u kʼasaʼan yóokʼol kaab Satanás (Efe. 4:18; Col. 1:21). Baʼaleʼ jujuntúul tiʼ le máaxoʼob ku náachtaloʼobaʼ ken máanak kʼiineʼ ku kʼaʼajal u yiikʼoʼob, le oʼolal ku tsʼáaik u yóoloʼob utiaʼal u kaʼa suutoʼob yiknal Jéeoba. Tumen ku yeʼeskoʼob kabal óolal yéetel ku arrepentiroʼobeʼ ku perdonartaʼaloʼob (Isa. 44:22; 1 Ped. 2:25).

14. ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Jesús u kettʼaanil le paal ku xuʼuxupik u taakʼinoʼ?

¹⁴ ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Jesús le kettʼaanaʼ? Utiaʼal u yeʼesikeʼ Jéeobaeʼ jach u kʼáat ka suunak le máaxoʼob tsʼoʼok u náachtaloʼob tiʼ letiʼoʼ. Le taatatsil ku yaʼalik le kettʼaanoʼ mix juntéen tu tuklaj wa mix bikʼin kun suut u hijo. Le ka tu yilaj u tíipʼileʼ kex «náach u taaleʼ», tu jáajan ilaj baʼax ken u beet utiaʼal u kʼamik yéetel kiʼimak óolal. Le baʼax tu beetaj le taatatsilaʼ unaj u péeksik u yóol le máaxoʼob tsʼoʼok u náachtaloʼob tiʼ Jéeoba utiaʼal ka séeb suunakoʼoboʼ. Maʼ xaaneʼ ku yuʼubikoʼob maʼ muʼukʼaʼan u fejoʼobiʼ, suʼlakoʼob yéetel istikyaj kun suutoʼob ichil u kaajal Jéeoba. Baʼaleʼ wa ku xachkubaʼob suuteʼ yaan u bin utsil tiʼob tsʼoʼoleʼ tak teʼ kaʼan kun antal kiʼimak óolaloʼ (Luc. 15:7).

15, 16. 1) ¿Baʼaxoʼob ku kaʼansiktoʼon u kettʼaanil le paal ku xuʼuxupik u taakʼinoʼ? Tsikbalt jujunpʼéel baʼaxoʼob uchaʼan. 2) Le kettʼaanaʼ, ¿baʼax ku kaʼansiktoʼon yoʼolal Jéeoba yéetel Jesús?

¹⁵ ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon u kettʼaanil le paal ku xuʼuxupik u taakʼinoʼ? Ku kaʼansiktoʼoneʼ mantatsʼ unaj k-beetik jeʼex Jéeobaeʼ. Mix juntéen unaj k-tuklik wa minaʼan uláakʼ máax maas uts jeʼex toʼoneʼ, tumen k-tuukul beyaʼ jeʼel u beetik maʼ k-kʼamik le máaxoʼob ku suutoʼob ichil u kaajal Diosoʼ, tsʼoʼoleʼ jeʼel u beetik xan k-náachtal tiʼ u kaajaleʼ (Ecl. 7:16). Le kettʼaanaʼ ku kaʼansik  xan toʼoneʼ unaj k-ilik le máax ku náachtal bey juntúul taman saataleʼ, mix juntéen unaj k-tuklik wa tsʼoʼok tiʼ beyoʼ (Sal. 119:176). Wa k-tʼaan yéetel juntúul máax náachchajaʼan tiʼ u kaajal Dios baʼaleʼ maʼ expulsartaʼaneʼ, ¿yaan wa k-áantik yéetel yaabilaj utiaʼal ka suunak? ¿Yaan wa k-tsʼáaik u yojéelt le ancianoʼob utiaʼal ka u yáantoʼoboʼ? Wa k-naʼatik yéetel k-kʼáat beet le baʼax tu kaʼansaj Jesús tu kettʼaanil le paal ku xuʼuxupik u taakʼinoʼ yaan k-áantik.

¹⁶ Jeʼex le paal bin ka tu xuʼuxupaj u taakʼin chéen beyoʼ, bejlaʼeʼ yaan xan jujuntúul máaxoʼob meyajtik Jéeobaeʼ náachchajoʼob tiʼ u kaajal. Baʼaleʼ ka suunajoʼobeʼ tu yiloʼob bix chʼaʼabik óotsilil tiʼob yéetel bix eʼesabiktiʼob yaabilaj teʼ múuchʼuliloʼ. Koʼox ilik baʼax ku yaʼalikoʼob. Juntúul sukuʼuneʼ veinticinco jaʼaboʼob expulsartaʼan ka suunaji, letiʼeʼ ku yaʼalik: «Desde ka suunajen tu kaajal Jéeobaeʼ, cada kʼiin ku máaneʼ maas kiʼimak in wóol tumen Jéeoba ‹tsʼáaikten muukʼ› (Bax. 3:19). Tuláakal le sukuʼunoʼoboʼ jach ku yáantkenoʼob yéetel ku yeʼeskoʼobten yaabilaj. Bejlaʼeʼ tiaʼanen ichil junpʼéel nojoch familia meyajtik Dioseʼ». Juntúul x-lóoʼbayan kiik máan cinco jaʼaboʼob náachchajaʼan tiʼ Jéeobaeʼ, le ka suunajeʼ tu yaʼalaj xan: «Maʼ tu páajtal in tsolik bix úuchik in wuʼuyikinba ka tin wilaj bix u yeʼesaʼalten le yaabilaj tu yaʼalaj Jesusoʼ. Minaʼan uláakʼ baʼal jach jatsʼuts jeʼex u yantal máak ichil u kaajal Jéeobaeʼ».

17, 18. 1) ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le óoxpʼéel kettʼaanoʼob tsʼoʼok k-xakʼaltik teʼ xookaʼ? 2) ¿Baʼax unaj u seguer k-beetik?

¹⁷ ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le óoxpʼéel kettʼaanoʼobaʼ? Yáaxeʼ, ku kaʼansiktoʼoneʼ maʼ tu páajtal k-beetik u séeb meyajtik Jéeoba le máax tiʼ k-tsʼáaik xookoʼ. Jéeoba kun péeksik u beete. U kaʼapʼéeleʼ, ku kaʼansiktoʼoneʼ maʼ tuláakal le máaxoʼob ku binoʼob muchʼtáambal wa ku xookoʼob t-éetel ken u chʼaʼtukult u meyajtikoʼob Jéeobaoʼ. U yóoxpʼéeleʼ, ku kaʼansiktoʼoneʼ mix juntéen unaj k-tuklik wa mix bikʼin kun suut juntúul máax náachchajaʼan tiʼ u kaajal Jéeoba. Tsʼoʼoleʼ le ken suunakoʼobeʼ unaj k-kʼamkoʼob jeʼex u kʼaʼamloʼob tumen Jéeobaeʼ.

¹⁸ Cada juntúul tiʼ toʼoneʼ unaj u seguer u kaxtik kʼaj óolal, ojéelaj yéetel naʼat. Ken k-xok le kettʼaanoʼob meyajnaj tiʼ Jesusoʼ, maʼalob ka k-tukult baʼax u kʼáat u yaʼale, baʼaxten tiaʼan teʼ Bibliaoʼ, bix jeʼel u meyajtoʼon le baʼax ku kaʼansikoʼ yéetel baʼax ku kaʼansiktoʼon yoʼolal Jéeoba bey xan Jesús. Beyoʼ yaan k-naʼatik le baʼaxoʼob tu kaʼansaj le Maʼalob j-Kaʼansajoʼ.