1. ¿Baʼaxten unaj k-tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba?

TIʼ JÉEOBA u taal «tuláakal baʼal maʼalob yéetel utsil chúukaʼan» (Sant. 1:17). Letiʼeʼ bey juntúul j-kanan taman jach u yaabiltmoʼoneʼ, ku kanáantkoʼon yéetel ku tsʼáaik tuláakal baʼax kʼaʼabéettoʼon (Sal. 23:1-3). Le oʼolaleʼ ku náajaltik ka k-tsʼáa gracias wa nib oʼolal tiʼ. Jéeobaeʼ ku tsʼáaiktoʼon muukʼ yéetel ku yáantkoʼon, maases ken joʼopʼok k-muʼyaj (Sal. 46:1). Toʼoneʼ k-uʼuyikba jeʼex le salmista ka tu tsʼíibtaj le tʼaanoʼobaʼ: «Tsʼáaʼex nib óolal tiʼ Jéeoba tumen letiʼeʼ uts, u yaabilajeʼ minaʼan u xuul» (Sal. 106:1, TNM).

2, 3. 1) ¿Baʼax jeʼel u yúuchultoʼon wa maʼ t-tsʼáaik u graciasil tiʼ Jéeoba yoʼolal le bendicionoʼob ku tsʼáaiktoʼonoʼ? 2) ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob kun núukbil teʼ xookaʼ?

² Teʼ Bibliaoʼ aʼalaʼaneʼ le máakoʼoboʼ yaan u pʼáatal maʼ ken u tsʼáaʼob u diosboʼotikil mix baʼal, chéen baʼaleʼ toʼoneʼ unaj k-kanáantikba utiaʼal maʼ u páakʼaltoʼon le tuukul beyaʼ (2 Tim. 3:2). Yaʼab máakeʼ maʼ tu tsʼáaikoʼob gracias tiʼ Jéeoba yoʼolal le baʼaxoʼob ku beetik tu yoʼolaloʼoboʼ. Teʼ yóokʼol kaabaʼ jach ku tsʼíiboltaʼal le ayikʼaliloʼoboʼ, le oʼolal u millonesil máakoʼob ku animartaʼal u manoʼob baʼaloʼob maʼ kʼaʼabéettiʼobiʼ. Tsʼoʼoleʼ yaʼab máakeʼ maʼ kiʼimak u yóol yéetel baʼax yaantiʼiʼ. Le israelitaʼob  úuchjeakiloʼ tu tuʼubsoʼob wa xuʼul u tsʼáaikoʼob u graciasil tiʼ Jéeoba tu yoʼolal le baʼaxoʼob tu beetaj tu yoʼolaloʼoboʼ. Toʼon xaneʼ wa maʼ t-kanáantikbaeʼ jeʼel u xuʼulul k-tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba yoʼolal le bendicionoʼob ku tsʼáaiktoʼonoʼ yéetel jeʼel k-náachtal tiʼ letiʼeʼ (Sal. 106:7, 11-13).

³ Maʼalob xan ka k-tukult baʼax jeʼel k-beetik ken k-aktáant yaʼab problemaʼobeʼ. Yaan horaeʼ k-chʼíikil k-tukult le problemaʼob yaantoʼonoʼ, le oʼolaleʼ maʼ t-ilik le bendicionoʼob táan k-kʼamkoʼ (Sal. 116:3). ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul k-tsʼáaik gracias tiʼ Jéeobaeʼ? Kex yaʼab problemaʼob yaantoʼoneʼ, ¿baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u lúubul k-óoleʼ? Koʼox ilik.

4. ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ u tuʼubultoʼon k-tsʼáaik u graciasil tiʼ Jéeoba?

⁴ Yaan horaeʼ ku tuʼubul k-tsʼáaik u graciasil tiʼ Jéeoba. Utiaʼal maʼ u yúuchultoʼon lelaʼ unaj k-kʼaʼajsik mantatsʼ le baʼaxoʼob ku tsʼáaiktoʼonoʼ. Wa k-beetik beyoʼ yaan k-tsʼáaik cuenta bukaʼaj u yaabiltmoʼon. Le salmistaoʼ bey tu beetiloʼ, yoʼolal lelaʼ tu tsʼáaj cuenta jach yaabiltaʼan tumen Jéeoba (xok Salmo 40:5 yéetel 107:43).

5. ¿Baʼax jeʼel k-kanik tiʼ le apóstol Pablooʼ?

⁵ Yaʼab baʼaloʼob jeʼel u páajtal k-kanik tiʼ le apóstol Pablooʼ. Letiʼeʼ mantatsʼ tuukulnaj tiʼ le bendicionoʼob tsʼaʼabtiʼ tumen Diosoʼ, le oʼolaleʼ maʼ xuʼul u tsʼáaik gracias tiʼ ich oracioniʼ. Pabloeʼ u yojleʼ letiʼ kaʼacheʼ jach ku ‹tʼaan tu contra Dios, ku chʼaʼpachtik máaxoʼob meyajtik yéetel minaʼan u suʼtal›. Kex beyoʼ Dios yéetel Jesucristoeʼ tu yaʼaloʼobtiʼ ka u kaʼans tiʼ uláakʼ máakoʼob le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Yoʼolal lelaʼ Pabloeʼ tu tsʼáaj gracias tiʼ Dios (xok 1 Timoteo 1:12-14). Pabloeʼ tu tsʼáaj xan gracias tiʼ Dios yoʼolal le sukuʼunoʼoboʼ tumen yaan jatsʼuts modos tiʼob yéetel chúukaʼan u yóoloʼob kʼaʼaytaj (Fili. 1:3-5, 7; 1 Tes. 1:2, 3). Letiʼ xaneʼ yaʼab u téenel tu tsʼáaj gracias tiʼ Jéeoba úuchik u yáantaʼal tumen le sukuʼunoʼob le ka tu aktáantaj problemaʼoboʼ (Bax. 28:15; 2 Cor. 7:5-7). Le apóstol Pablooʼ tu yaʼalaj tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ: ‹Tsʼáaʼex xan u graciasil tuláakal baʼal. Paklan líiʼs a wóoleʼex ta baatsileʼex táan a kʼaykeʼex salmoʼob, kiʼikiʼtʼaanoʼob utiaʼal Dios yéetel kiliʼich kʼaayoʼob utiaʼal a tsʼáaikeʼex gracias› (Col. 3:15-17).

6. Techeʼ, ¿yoʼolal baʼax bendicioniloʼob tsʼoʼok a tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba?

⁶ ¿Bix jeʼel u páajtal k-beetik jeʼex le apóstol Pablooʼ? Jeʼel u páajtal k-tuukul tiʼ tuláakal le baʼaxoʼob tsʼoʼok u beetik Jéeoba t-oʼolaloʼ (Sal. 116:12). Le bendicionoʼob ku tsʼáaiktoʼon Jéeobaoʼ ku péeksikoʼon k-tsʼáaik gracias tiʼ. Techeʼ, ¿yoʼolal baʼax bendicioniloʼob tsʼoʼok a tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba? ¿Tsʼoʼok wa a tsʼáaik u graciasil tiʼ ikil u tsʼáaiktech u páajtalil a amigotik? ¿Wa le úuchik u tsʼáaik u kuxtal u Paal utiaʼal u perdonartaʼal a kʼebanoʼoboʼ? ¿Tsʼoʼok wa a tsʼáaik gracias yoʼolal le bix u yáantkoʼon le sukuʼunoʼob ken muʼyajnakoʼonoʼ? ¿Tsʼoʼok wa a tsʼáaik gracias yoʼolal a núup bey xan yoʼolal a paalal? Maʼalob ka a jóoʼs tiempo utiaʼal a tuukul tiʼ bix tsʼoʼok u bendecirtikech Jéeoba. Lelaʼ yaan u péeksikech a tsʼáa gracias tiʼ sáamsamal (xok Salmo 92:1, 2).

7. 1) ¿Bix u yuʼubikuba Dios ken orarnakoʼon utiaʼal k-tsʼáaik gracias? 2) ¿Baʼax utsiloʼob ku taasiktoʼon k-orar utiaʼal k-tsʼáaik gracias?

⁷ K-tuukul tiʼ le baʼax ku tsʼáaiktoʼon Jéeobaoʼ, ku péeksikoʼon k-tsʼáa gracias tiʼ ich oración (Sal. 95:2; 100:4, 5). Yaan máakoʼobeʼ chéen ku oraroʼob tiʼ Dios utiaʼal u kʼáatkoʼob wa baʼax. Chéen baʼaleʼ letiʼeʼ jach ku  kiʼimaktal u yóol ken orarnakoʼon utiaʼal k-tsʼáaik gracias tiʼ yoʼolal baʼax u tsʼaamajtoʼon. Yaʼab tiʼ le máaxoʼob meyajt Dios úuchjeakil jeʼex Ana yéetel Ezequíasoʼ, tu tsʼáajoʼob gracias tiʼ Jéeoba ichil u oracionoʼob (1 Sam. 2:1-10; Isa. 38:9-20). Toʼoneʼ bey unaj xan k-beetkoʼ, mantatsʼ unaj k-tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba yoʼolal baʼaxoʼob tsʼoʼok u tsʼáaiktoʼon (1 Tes. 5:17, 18). Wa k-beetik beyaʼ yaan k-maas yaabiltik Dios tsʼoʼoleʼ yaan k-maas bisikba tu yéetel (Sant. 4:8).

8. ¿Baʼax jeʼel u beetik u xuʼulul k-tsʼáaik gracias tiʼ Jéeobaeʼ?

⁸ Wa maʼ t-kanáantikbaeʼ jeʼel u xuʼulul k-tsʼáaik gracias yoʼolal le baʼaxoʼob ku tsʼáaiktoʼon Jéeobaoʼ. Jeʼex Adán yéetel Eva, k-yáax taataʼobeʼ, toʼon xaneʼ j-kʼebanoʼon, le oʼolal maʼ chéen chʼaʼabil k-tsʼáaik gracias yoʼolal baʼax ku tsʼaʼabaltoʼoniʼ. Jéeobaeʼ ka tu beetaj Adán yéetel Evaeʼ tu tsʼáajoʼob tiʼ junpʼéel paraíso utiaʼal u kajtaloʼobiʼ yéetel tu tsʼáaj tuláakal baʼax kʼaʼabéettiʼob, tsʼoʼoleʼ jeʼel u páajtal kaʼach u kuxtaloʼob mantatsʼ ich kiʼimak óolal teʼ jatsʼuts luʼumaʼ (Gén. 1:28). Chéen baʼaleʼ letiʼobeʼ maʼ tu tsʼáajoʼob u graciasil yoʼolal le baʼaxoʼob tsʼaʼabtiʼobaʼ. Tu tsʼíiboltoʼob u yantaltiʼob uláakʼ baʼaloʼob, le oʼolal tu peʼertoʼob tuláakal le baʼax tsʼaʼabtiʼoboʼ (Gén. 3:6, 7, 17-19). Teʼ kʼiinoʼobaʼ óoliʼ mix máak tsʼáaik gracias, le oʼolaleʼ wa maʼ t-kanáantikbaeʼ jeʼel xan u xuʼulul k-tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba yoʼolal le baʼaxoʼob ku tsʼáaiktoʼonoʼ, jeʼex u chaʼik k-bisikba tu yéeteloʼ bey xan k-antal ichil u kaajal (1 Juan 2:15-17). Utiaʼal maʼ u yúuchultoʼon lelaʼ mantatsʼ unaj k-tuukul tiʼ cada junpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob tsʼoʼok u tsʼáaiktoʼon Jéeobaoʼ yéetel k-tsʼáaik u graciasil tiʼ ikil u chaʼik k-antal ichil u kaajal (xok Salmo 27:4).

9. ¿Baʼaxten maʼalob ka tuukulnakoʼon tiʼ le baʼaxoʼob ku tsʼáaiktoʼon Jéeoba ken muʼyajnakoʼonoʼ?

⁹ U suuktal k-tsʼáaik gracias tiʼ Jéeobaeʼ jeʼel u yáantkoʼon ken k-muʼyajnakoʼon yoʼolal wa baʼaxeʼ. Bejlaʼeʼ yaʼab baʼaloʼob jeʼel u beetik u jáan kʼexpajal k-kuxtal yéetel u lúuʼsik k-óoleʼ. Maʼ xaaneʼ jeʼel u tuʼusul máak tumen u núupeʼ, u tsaʼayal junpʼéel kʼaakʼas kʼojaʼanil tiʼ, u kíimil juntúul u láakʼtsilil wa u muʼyaj yoʼolal junpʼéel nojoch loob. K-tuukul tiʼ le baʼaxoʼob ku tsʼáaiktoʼon Jéeobaoʼ jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal u chúukpajal k-óol ken muʼyajnakoʼoneʼ. Koʼox ilik baʼax uchaʼan tiʼ jujuntúul sukuʼunoʼob.

10. ¿Bix áantaʼabik Irina ikil u tuukul tiʼ le bendicionoʼob tsʼaʼantiʼoʼ?

 ¹⁰ Irina, * juntúul precursora regular kajaʼan Estados Unidoseʼ, tsʼokaʼan kaʼach u beel yéetel juntúul anciano. Chéen baʼaleʼ Irinaeʼ tuʼus tumen u yíicham yéetel pʼaʼat tu juunal yéetel u mejen paalal. ¿Baʼax áant Irina utiaʼal u seguer u chúukpajal u yóol u meyajt Jéeoba? Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Jach kin tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba tumen ku kanáantken. Sáamsamal kin tuukul tiʼ le bendicionoʼob ku tsʼáaiktenoʼ yéetel ku kiʼimaktal in wóol tumen kin wilkeʼ letiʼeʼ jach ku chʼaʼiken en cuentail yéetel u yaabiltmen. Teneʼ in wojleʼ letiʼeʼ mix bikʼin ken u pʼaten». Kex tsʼoʼok u sen muʼyaj Irinaeʼ kiʼimak u yóol, lelaʼ le áantik utiaʼal u chúukpajal u yóol yéetel u líiʼsik u yóol u maasil.

11. ¿Baʼax tsʼoʼok u yáantik Kyung-sook utiaʼal u chúukpajal u yóol?

¹¹ Kyung-sook, juntúul kiik asiaileʼ, tsʼoʼok maas tiʼ 20 años joʼopʼok u beetik u precursorail junmúuchʼ yéetel u yíicham. Chéen ka téek aʼalaʼabtiʼobeʼ le kiikoʼ yaan cáncer tu pulmón. Le doctoroʼ tu yaʼalajtiʼeʼ chéen óoxpʼéel wa seis meses pʼaataltiʼ. Letiʼ yéetel u yíichameʼ tsʼoʼok kaʼach u aktáantkoʼob uláakʼ problemaʼob, chéen baʼaleʼ mix juntéen kʼojaʼanchajkoʼob. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Ka tin wojéeltaj kʼojaʼaneneʼ jach yaachaj in wóol. Tin wuʼuyaj mix baʼal in biilal tsʼoʼoleʼ jach sajakchajen». ¿Baʼax áantik le kiik utiaʼal u chúukpajal u yóoloʼ? Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Sáamsamal táanil tiʼ in chital weenleʼ kin naʼakal tu techoil in wotoch (azotea) utiaʼal in orar. Teʼeloʼ kin kʼaʼam tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba yoʼolal cinco u pʼéelel baʼaloʼob maʼalobtak úuchten teʼ kʼiinoʼ. Leloʼ ku yáantken utiaʼal maʼ in chiʼichnaktal yéetel ku yáantken utiaʼal in waʼalik tiʼ Jéeoba jach in yaabiltmaj». ¿Bix tsʼoʼok u yáantik Kyung-sook u orar beyaʼ? Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Bejlaʼeʼ in wojleʼ Jéeobaeʼ ku yáantkoʼon ken muʼyajnakoʼon tsʼoʼoleʼ ku yáantken xan in wileʼ maas yaʼab baʼaloʼob maʼalobtak yaan ichil k-kuxtal ke le baʼaloʼob kʼaastakoʼ».

12. ¿Baʼax áant Jason ka tsʼoʼok u kíimil u yatan?

¹² Jasoneʼ juntúul sukuʼun ku meyaj tu betelil Africa yéetel tsʼoʼok 30 años joʼopʼok u xupkuba u meyajt Dios. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Siete años kíimik in watan, lelaʼ jach yaachaj tin wóol. Tak chéen in tuukul kaʼach tiʼ bix u muʼyaj yoʼolal le canceroʼ kin wuʼuyik hasta bey ku yeʼetsʼel in puksiʼikʼaleʼ». ¿Baʼax áant Jason utiaʼal u líikʼil u yóol? Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Juntéenjeakeʼ kʼaʼajten junpʼéel súutukil jach táaj jatsʼuts tin máansaj yéetel in watan, ka tin tsʼáaj gracias tiʼ Jéeoba yoʼolal le baʼax tin kʼaʼajsaʼ. Lelaʼ jach tu líiʼsaj in wóol, desde teʼ kʼiin jeʼeloʼ joʼopʼ in kʼaʼajsik le jatsʼuts súutukiloʼob tin máansaj yéetel in watanoʼ, le oʼolal maʼ xuʼul in tsʼáaik gracias tiʼ Jéeobaiʼ. In tsʼáaik gracias mantatsʼeʼ tsʼoʼok u yáantken in kʼex in tuukul. Láayliʼ ku yaatal in wóol ken in kʼaʼajs kimen in wataneʼ, chéen baʼaleʼ jach kin tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba tumen tiʼ le bukaʼaj tiempo tsʼokaʼan k-beeloʼ jatsʼuts úuchik k-bisikba. Tsʼoʼoleʼ tin meyajtaj Jéeoba yéetel juntúul máax jach yaabiltmil kaʼachi».

13. ¿Baʼax áant Sheryl ka kíim u láakʼtsiloʼob?

¹³ Tu añoil 2013, máan le chak ikʼal Haiyan tu chúumuk u islail Filipinasoʼ, teʼ kʼiinoʼoboʼ Sheryleʼ 13 años yaantiʼ yéetel tu peʼertaj óoliʼ tuláakal baʼax yaantiʼ. Sheryleʼ ku yaʼalik: «Tin peʼertaj in wotoch yéetel óoliʼ tuláakal in láakʼtsiloʼob». Kíim u taata, u maama yéetel óoxtúul u yíitsʼinoʼob yoʼolal le chak ikʼaloʼ. ¿Baʼax áant utiaʼal maʼ u lúubul u yóol? Sheryleʼ tuukulnaj tiʼ tuláakal le bendicionoʼob tsʼoʼok u kʼamkoʼ ka tu tsʼáaj gracias tiʼ Jéeoba. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Tin wileʼ  tuláakal le sukuʼunoʼob yéetel le kiikoʼoboʼ tu yáantoʼob yéetel tu líiʼsoʼob u yóol tuláakal le máaxoʼob táan u muʼyajoʼoboʼ. Teneʼ in wojel xan kaʼacheʼ tuláakal le sukuʼunoʼob yanoʼob teʼ yóokʼol kaabaʼ orarnajoʼob tin woʼolal». Ku yaʼalik xan: «Teneʼ jach kin tsʼáaik gracias tumen in Dioseʼ, Jéeoba. Letiʼeʼ mantatsʼ táan u tsʼáaik tuláakal baʼax kʼaʼabéettoʼon». Jeʼex k-ilkoʼ k-tsʼáaik gracias mantatsʼ yoʼolal le bendicionoʼob tsʼoʼok k-kʼamkoʼ ku yáantkoʼon utiaʼal maʼ u lúubul k-óol yéetel ku tsʼáaiktoʼon le muukʼ kʼaʼabéettoʼon ken muʼyajnakoʼonoʼ (Efe. 5:20; xok Filiposiloʼob 4:6, 7).

14. ¿Baʼax nojoch bendicionil táan k-páaʼtik? (Ilawil le dibujo yaan tu káajbaloʼ.)

¹⁴ Desde úuchjeakileʼ le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ suuk u tsʼáaikoʼob gracias yoʼolal le bendicionoʼob ku tsʼaʼabaltiʼoboʼ. Jeʼex ka tsʼoʼok u salvartaʼal le israelitaʼob teʼ Chak Kʼáaʼnáaboʼ, letiʼobeʼ tu tsʼáajoʼob gracias tiʼ Jéeoba yéetel kʼaayoʼob (Éxo. 15:1-21). Toʼoneʼ k-ojleʼ maʼ kun xáantaleʼ Dioseʼ yaan u bendecirkoʼon tumen yaan u xuʼulsik le muʼyajiloʼ (Sal. 37:9-11; Isa. 25:8; 33:24). ¡Chéen tukult bix ken k-uʼuyba ken u xuʼuls Jéeoba u enemigoʼob yéetel ken u tsʼáatoʼon le túumben luʼum tuʼux kun antal jeetsʼelil yéetel kiʼimak óolaloʼ! ¿Máasaʼ jach yaan k-tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba ken úuchuk lelaʼ? (Apo. 20:1-3; 21:3, 4.)

15. ¿Baʼax tsʼoʼok a chʼaʼtuklik a beetik teʼ añoaʼ?

¹⁵ Teʼ añoaʼ yaʼab bendicionoʼob ken u tsʼáatoʼon Jéeoba. K-ojel xaneʼ yaʼab baʼaloʼob ken k-muʼyajte. Pero k-ojleʼ kex jeʼel baʼaxak ka úuchuktoʼoneʼ mix bikʼin ken u pʼatoʼon Jéeoba (Deu. 31:8; Sal. 9:9, 10). Letiʼeʼ mantatsʼ ken u tsʼáatoʼon baʼax kʼaʼabéet utiaʼal k-meyajtik yéetel chúukaʼan óolal. Le oʼolaleʼ koʼoneʼex chʼaʼtuklik k-beetik jeʼex le profeta Habacukoʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Bíin sen kiʼimakchajak in wóol túun tu yoʼolal Yuumtsil in j-toksajil. Bíin in kiʼikiʼtʼant kex maʼ u loolankil le higoʼoboʼ mix ka chʼéenek u tsʼik yich u pakʼliloʼob le uvaʼoboʼ; kex ka pʼáatak maʼ u yantal u joochil le kooloʼoboʼ; kex ka xuʼupuk u múuchʼul le tamanoʼob mix ka minaʼanak wakaxoʼob teʼ tu kúuchiloʼoboʼ» (Hab. 3:17, 18). Tiʼ tuláakal le añoaʼ, koʼox tuukul tiʼ le bendicionoʼob ku tsʼáaiktoʼon Jéeobaoʼ yéetel koʼox chʼaʼtuklik k-beetik le baʼax ku yaʼalik u textoil le año 2015: «Tsʼáaʼex nib óolal tiʼ Jéeoba tumen letiʼeʼ uts» (Sal. 106:1, TNM).