1. ¿Baʼaxten kʼaʼabéet k-ilik k-maas bisikba yéetel Jéeoba?

 WA TSʼOʼOK a wokjaʼeʼ jach maʼalob baʼax tsʼoʼok a beetik, tumen tsʼoʼok u káajal a biskaba yéetel Jéeoba. Chéen baʼaleʼ yaan kaʼapʼéel baʼal jeʼel u beetik u xuʼulul k-bisikba tu yéeteleʼ: u kʼasaʼan yóokʼol kaab Satanás yéetel le kʼeban yaan t-wíinkliloʼ. Le oʼolal jach kʼaʼabéet k-beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal k-maas bisikba yéetel Jéeoba.

2. 1) ¿Baʼax táakaʼan ichil u biskuba máak yéetel wa máax? (Ilawil le tsolajiloʼ.) 2) ¿Bix jeʼel k-maas bisikba yéetel Jéeobaeʼ?

² ¿Ka creertik wa tu jaajil yaan Jéeoba? ¿Ka wuʼuyik wa tu jaajil a amigo? ¿A kʼáat wa a maas natsʼaba tiʼ letiʼ? Santiago 4:8, ku yaʼalik: «Natsʼabaʼex tiʼ Dios, letiʼ túuneʼ bíin u natsʼuba tiʼ teʼex». Jeʼex k-ilkoʼ utiaʼal k-bisikba tu yéeteleʼ yaan baʼax kʼaʼabéet k-beetik bey xan Jéeoba. * Wa k-natsʼikba tiʼ Jéeobaeʼ letiʼ xaneʼ yaan u natsʼkuba tiʼ toʼon. Mientras maas k-natsʼikba tiʼ letiʼeʼ maas yaan k-creertik jach tu jaajil yaan, yaan k-maas bisikba tu  yéetel, hasta yaan k-uʼuyikba jeʼex Jesús le ka tu yaʼalaj: «Le máax túuxtenoʼ jach tu jaajil kuxaʼan» yéetel «in kʼaj óol» (Juan 7:28, 29). Pero ¿baʼaxoʼob jeʼel u yáantkoʼon k-maas natsʼba tiʼ Jéeobaeʼ?

3. ¿Bix jeʼel k-tsikbal yéetel Jéeobaeʼ?

³ Wa k-kʼáat k-maas natsʼba tiʼ Jéeobaeʼ, mantatsʼ kʼaʼabéet k-tsikbal tu yéetel. Pero ¿bix jeʼel k-beetkeʼ? Tuukulnakoʼon tiʼ bix k-ojéeltik bix yanil juntúul k-amigo náach kajaʼanil tiʼ toʼon. Maʼ xaaneʼ k-túuxtik mensaje tiʼ wa k-tʼanik tiʼ teléfono. Toʼon xaneʼ jeʼel u páajtal k-tsikbal yéetel Jéeoba ken orarnakoʼon tiʼ letiʼ sáamsamaleʼ (xok Salmo 142:2). Chéen baʼaleʼ, ¿bix u tsikbal Jéeoba t-éetel? Letiʼe ken k-xok le Biblia sáamsamaloʼ yéetel ken tuukulnakoʼon tiʼ baʼax ku yaʼalikoʼ (xok Isaías 30:20, 21). Koʼox ilik bix jeʼel u yáantkoʼon le oración yéetel u xookil le Biblia utiaʼal k-maas bisikba yéetel Jéeoba bey xan utiaʼal k-ilik jach tu jaajil k-amigo.

4, 5. ¿Baʼaxten jeʼel u páajtal k-aʼalikeʼ Jéeobaeʼ ku tsikbal t-éetel ken k-xok le Bibliaoʼ? Aʼal junpʼéel ejemplo.

⁴ Jeʼex k-ojliloʼ le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ tsʼíibtaʼan utiaʼal tuláakal máak. Chéen baʼaleʼ, ¿jeʼel wa u yáantkoʼon k-maas natsʼba tiʼ Jéeobaeʼ? Jeʼeleʼ. Le ken kulakoʼon k-xok le Biblia sáamsamaloʼ, tuukulnakoʼon tiʼ bix u beetik k-uʼuyikba le baʼax k-xokikoʼ yéetel bix jeʼel k-tsʼáaik ichil k-kuxtaleʼ. Le ken k-beet beyaʼ Jéeobaeʼ ku tsikbal t-éetel. Ku pʼáatal bey juntúul k-amigo yaan naatsʼ tiʼ toʼoneʼ yéetel toʼon xaneʼ k-maas natsʼikba tiʼ letiʼ (Heb. 4:12; Sant. 1:23-25).

⁵ Juntéenjeakileʼ Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Xuʼuluk a muchʼkíintikeʼex ayikʼaliloʼob way Luʼumeʼ». ¿Bix a wuʼuyikaba ken a xok le baʼax tu yaʼalaj Jesusaʼ? Wa táan k-beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal k-tsʼáaik Jéeoba táanil ichil k-kuxtaleʼ yaan k-uʼuyik kiʼimak u yóol yéetel le baʼax k-beetkoʼ. Pero wa táan k-tuklik k-kuxtal chéen yéetel baʼax kʼaʼabéettoʼon utiaʼal k-maas tsʼáaik k-óol k-meyajt Jéeobaeʼ le ken k-xok le tekstooʼ yaan k-uʼuyik táan u yáantkoʼon Jéeoba utiaʼal k-ilik bix jeʼel k-maas natsʼikba tiʼ letiʼeʼ (Mat. 6:19, 20).

6, 7. 1) ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-maas yaabilt Jéeoba yéetel ka u maas yaabiltoʼoneʼ? 2) ¿Yéetel baʼax tuukulil unaj k-xokik le Bibliaoʼ?

⁶ Le ken k-xok le Bibliaoʼ k-ilik baʼaxoʼob kʼaʼabéet k-kʼexik ichil k-kuxtal utiaʼal k-maas maʼalobkíintik bix k-meyajtik Jéeoba. Pero k-kanik xan le jatsʼuts modos yaantiʼoʼ bey xan le baʼaxoʼob ku beetik  tumen u yaabiltmoʼonoʼ, tuláakal lelaʼ ku beetik k-maas yaabiltik. Wa k-maas yaabiltik Jéeobaeʼ letiʼ xaneʼ yaan u maas yaabiltikoʼon, bey túunoʼ yaan k-maas bisikba tu yéetel (xok 1 Corintoiloʼob 8:3).

⁷ Wa k-kʼáat maas kʼaj óolt Jéeobaeʼ le ken k-xok le Bibliaoʼ unaj k-beetik yéetel le tuukul jeʼeloʼ. Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Lelaʼ letiʼe baʼax ku tsʼáaik kuxtal minaʼan u xuuloʼ: ka kʼuchuk u kʼaj óoltechoʼob, teech le u juntúuliliʼ jaajil Diosoʼ, bey xan ka u kʼaj óoltoʼob Jesucristo, le máax ta túuxtoʼ» (Juan 17:3). U jaajileʼ yaʼab baʼaloʼob jatsʼutstak yéetel túumbentak jeʼel k-kanik ken k-xok le Bibliaoʼ, chéen baʼaleʼ unaj k-xokik yéetel u tuukulil k-maas kʼaj óoltik Jéeoba (xok Éxodo 33:13; Sal. 25:4).

8. 1) Maʼ xaaneʼ, ¿bix jeʼel a wuʼuyikaba yoʼolal bix tratartaʼabik Azarías tumen Jéeobaeʼ? 2) Wa k-kʼaj óol tubeel Jéeobaeʼ, ¿bix unaj k-uʼuyikba yoʼolal le baʼaxoʼob ku beetkoʼ?

⁸ Wa k-kʼaj óol Jéeoba tubeel jeʼex juntúul maʼalob amigoeʼ, maʼ ken k-chiʼichnaktal wa yaan hora maʼ tu tsolik le Biblia baʼaxten tu beetaj wa baʼaxoʼ. Jeʼex le táan u beetik u reyil Azarías tu kaajil Judaeʼ le máakoʼoboʼ ku adorartikoʼob yaanal diosoʼob. Pero Azaríaseʼ maʼ bey tu beetiliʼ, baʼaxeʼ tu beetaj baʼaloʼob «tojtakoʼob tu táan Yuumtsil» (2 Rey. 15:1-5). Pero juntéenjeakeʼ Jéeobaeʼ tu beetaj u tsaʼayal lepra tiʼ Azarías, ¿baʼaxten tu beetaj beyoʼ? Le Bibliaoʼ maʼatech u jach tsolik. Techeʼ ¿bix a wuʼuyikaba yoʼolal le baʼax tu beetaj Jéeobaoʼ? ¿Ku beetik wa a chiʼichnaktal yéetel a tuklik maʼ justo le baʼax tu beetoʼ? ¿Ku beetik wa a tuklik chéen kʼasaʼan Jéeoba úuchik u castigartik Azarías? Wa k-kʼaj óol Jéeoba tubeeleʼ k-ojleʼ le baʼax ku beetkoʼ utiaʼal u yutsil máak. Kʼaʼajak tiʼ toʼoneʼ, letiʼeʼ mantatsʼ ku beetik tiʼ máak ‹jeʼel bix ku náajmatikeʼ› (Jer. 30:11). Kex maʼ k-ojel baʼaxten castigartaʼab Azaríaseʼ, k-ojleʼ Jéeobaeʼ tu beetaj baʼax maʼalob.

9. ¿Baʼaxoʼob jeʼel u yáantkoʼon k-naʼat baʼaxten tsaʼay lepra tiʼ Azaríaseʼ?

⁹ Le Bibliaoʼ yaan uláakʼ baʼaloʼob ku yaʼalik yoʼolal rey Azarías, le máax kʼaj óoltaʼab xan bey rey Uzíaseʼ (2 Rey. 15:7, 32). Kaʼapʼéel tiʼ Crónicas 26:3 tak 5 yéetel 16 tak 21, ku yaʼalikeʼ rey Azaríaseʼ «toj úuchik u kuxtal tu táan Yuumtsil». Pero ku yaʼalik xaneʼ ka máan kʼiineʼ «suunaj kaʼanal ichil», ka túun bin kʼaasil tiʼ. Letiʼeʼ tu yóotaj u beet junpʼéel baʼal chéen le sacerdoteʼob unaj u beetkoʼoboʼ. Le oʼolal 81 sacerdoteʼobeʼ binoʼob u yaʼaloʼobtiʼ maʼ maʼalob le baʼax taak u beetkoʼ. ¿Baʼax túun tu beetaj? Tumen jach kaʼanal u yicheʼ, ¡hasta pʼuʼuj tu contra le sacerdoteʼoboʼ! Le uláakʼ baʼaloʼobaʼ ku yáantkoʼon k-naʼat baʼaxten Jéeobaeʼ tu beetaj u tsaʼayal lepra tiʼ le reyoʼ.

10. 1) ¿Baʼaxten yaan kʼiineʼ maʼ kʼaʼabéet k-ojéeltik baʼax oʼolal ku beetik Jéeoba wa baʼaxiʼ? 2) ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon confiar de ke Jéeobaeʼ mantatsʼ ku beetik baʼax maʼalob?

¹⁰ ¿Baʼax k-kanik tiʼ lelaʼ? K-kanikeʼ yaan horaeʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalik u maasil baʼaloʼob yoʼolal baʼaxten ku beetik Jéeoba wa baʼax, jeʼex tu caso Azaríaseʼ. Le oʼolal ku páajtal k-naʼatik baʼaxten castigartaʼabi. Pero wa maʼ tu jach tsolik baʼaxten ku beetik Jéeoba wa baʼaxeʼ, ¿baʼax ken k-beete? ¿Yaan wa k-tuklik maʼ maʼalob baʼax ku beetik Jéeobaiʼ, wa yaan k-creertik maʼalob baʼax ku beetik kex maʼ yaʼab baʼax ku tsoʼolol tu yoʼolaliʼ? (Deu. 32:4.) Wa k-kʼaj óoltik Jéeoba tubeeleʼ yaan k-maas yaabiltik yéetel yaan k-maas confiar tiʼ letiʼ. Bey túunoʼ maʼ kun kʼaʼabéettal k-ojéeltik jach baʼax oʼolal ku beetik wa baʼax. Wa k-xokik le Biblia sáamsamaloʼ yaan k-tsʼáaik cuenta jach tu jaajil yaan Jéeoba yéetel yaan k-maas natsʼikba tiʼ letiʼ (Sal. 77:12, 13).

11-13. ¿Baʼaxten seguroʼon ku yuʼubik Jéeoba le oracionoʼob k-beetkoʼ? (Ilawil le dibujo yaan tu káajbal le xookaʼ.)

¹¹ Le ken orarnakoʼon tiʼ Jéeobaeʼ k-maas natsʼikba tiʼ letiʼ, k-alabartik, k-tsʼáaik gracias tiʼ yéetel k-kʼáatik u yáantaj (Sal. 32:8). Pero wa k-kʼáat k-maas bisba tu yéeteleʼ, kʼaʼabéet k-creertik jach tu jaajil ku yuʼubik k-oración.

¹² Yaan máakoʼobeʼ ku yaʼalikoʼobeʼ Dioseʼ maʼatech u yuʼubik le oracionoʼoboʼ, tumen chéen bin ku beetik máak utiaʼal u yuʼubikuba maʼalobil. Ku yaʼalikoʼob xaneʼ ku yáantik máak u yil baʼax problemail yaantiʼ utiaʼal u kaxtik bix jeʼel u yutskíintikeʼ. Leloʼ jaaj, chéen baʼaleʼ le ken orarnak máak tiʼ Jéeobaeʼ, letiʼeʼ jach tu jaajil ku yuʼubik máak, ¿baʼaxten jach seguroʼon tiʼ leloʼ?

¹³ Tuukulnen tiʼ lelaʼ: Antes u taal Jesús way yóokʼol kaabeʼ, ku yilik bix u núukik Jéeoba le oración ku beetik le máaxoʼob adorartikoʼ. Le ka taal Jesús way Luʼumeʼ orarnaj tiʼ Jéeoba utiaʼal u yaʼaliktiʼ bix u yuʼubikuba yéetel baʼax ku tuklik. Juntéenjeakeʼ bul áakʼab táan u orar (Luc. 6:12; 22:40-46). ¿Jeʼel wa kaʼach u orar Jesús bul áakʼab wa u yojel maʼatech u yuʼubaʼal tumen Jéeobaeʼ? Jesuseʼ tu kaʼansaj xan u disipuloʼob ka orarnakoʼob tiʼ Jéeoba. ¿Jeʼel wa kaʼach u beetik wa u yojel maʼatech u yuʼubik Jéeoba le oracionoʼoboʼ? Jeʼex k-ilkoʼ Jesuseʼ u yojel de ke Jéeobaeʼ jach tu jaajil ku yuʼubik le oracionoʼoboʼ. Hasta tu yaʼalaj tiʼ Jéeoba: «In Yuum, kin tsʼáaiktech gracias tumen tsʼoʼok a wuʼuyik in oración. U jaajileʼ, teneʼ in wojel mantatsʼ ka wuʼuyik in oracionoʼob» (Juan 11:41, 42). Toʼon xaneʼ láayliʼ jeʼel u páajtal k-creertik de ke Jéeobaeʼ ku yuʼubik le oracionoʼob k-beetkoʼ (Sal. 65:2).

14, 15. 1) ¿Baʼax utsil jeʼel u taasik wa k-aʼalik tiʼ Jéeoba jach baʼax kʼaʼabéettoʼoneʼ? 2) ¿Baʼax utsiloʼob tu kʼamaj Carmen úuchik u sen orar tiʼ Jéeoba?

¹⁴ Yaan kʼiineʼ maʼ jach chíikaʼan k-ilik bix u núukaʼal k-oración tumen Jéeobaiʼ. Chéen baʼaleʼ wa k-aʼalik tiʼ Jéeoba jach baʼax kʼaʼabéettoʼoneʼ yaan k-ilik bix ken u núukiltoʼon, tsʼoʼoleʼ yaan k-ilik jach tu jaajil yaan Jéeoba. Wa k-aʼalik tiʼ Jéeoba jach  baʼaxoʼob preocuparkoʼoneʼ letiʼeʼ yaan u maas natsʼkuba tiʼ toʼon.

¹⁵ Koʼox tʼaan tiʼ Carmen, * letiʼeʼ suuk kaʼach u jóokʼol kʼaʼaytaj, chéen baʼaleʼ maʼatech u disfrutartik. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Maʼ uts tin wich kaʼach in jóokʼol kʼaʼaytajiʼ. Jach tu jaajil maʼ uts tin tʼaan kaʼach in jóokʼoliʼ». Le ka tu jubilartuba tu meyajeʼ animartaʼab tumen juntúul anciano utiaʼal ka u beet u precursorail. Le kiikaʼ tu yaʼalaj xan: «Hasta tu tsʼáajten u solicitudil in chupe. Ka tsʼoʼokeʼ tin chʼaʼtuklaj in beetik in precursorail, chéen baʼaleʼ tin sen kʼáataj tiʼ Jéeoba ka u yáanten ka utschajak tin wich in jóokʼol kʼaʼaytaj». ¿Núukaʼab wa u oración tumen Jéeoba? Núukaʼabi, bejlaʼeʼ tsʼoʼok u máan tres años káajak u beetik u precursorail. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Tumen maas yaʼab tiempo kin máansik táan in kʼaʼaytaj yéetel táan in kaanbal tiʼ u maasil kiikoʼobeʼ tsʼoʼok in maas kanik kʼaʼaytaj. Bejlaʼeʼ jach uts tin wich in jóokʼol kʼaʼaytaj, jach kin disfrutartik. Tsʼoʼoleʼ bejlaʼeʼ kin wuʼuyik maas naatsʼ yanilen tiʼ Jéeoba». Jeʼex k-ilkoʼ le oracionoʼob tu beetaj Carmenoʼ jach tu yáantaj utiaʼal u maas natsʼkuba tiʼ Jéeoba.

16, 17. 1) ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal ka seguernak k-maas natsʼikba tiʼ Jéeobaeʼ? 2) ¿Baʼax ken k-kan teʼ xook ku segueroʼ?

¹⁶ Toʼoneʼ unaj u seguer k-maas natsʼikba tiʼ Jéeoba. Utiaʼal lelaʼ kʼaʼabéet k-xokik le Biblia sáamsamaloʼ tumen bey u tsikbal Jéeoba t-éeteloʼ, tsʼoʼoleʼ kʼaʼabéet u seguer k-orar tiʼ letiʼ tumen beyoʼ táan k-tsikbal xan tu yéetel. Wa k-beetik beyoʼ mix baʼal ken u beet u xuʼulul k-bisikba tu yéetel, tsʼoʼoleʼ letiʼeʼ yaan u yáantkoʼon k-aguantart jeʼel baʼaxak problemail ka yanaktoʼoneʼ.

¹⁷ Pero yaan kʼiineʼ kex táan k-sen orar tiʼ Jéeobaeʼ láayliʼ yaantoʼon problemaseʼ. Ken úuchuk beyaʼ, jeʼel u xuʼulul k-confiar tiʼ letiʼeʼ. Maʼ xaaneʼ jeʼel tak u káajal k-tuklik maʼatech u yuʼubik Jéeoba k-oracioneʼ yéetel jeʼel u káajal k-tuklik maʼ u amigoʼoneʼ. Wa ku káajal k-tuukul beyaʼ, ¿baʼax jeʼel u páajtal k-beetkeʼ? Lelaʼ yaan k-kanik teʼ xook ku segueroʼ.