Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

Maʼ u pʼáatal lubaʼan a wóol yoʼolal le baʼaxoʼob ku yúuchultechoʼ

Maʼ u pʼáatal lubaʼan a wóol yoʼolal le baʼaxoʼob ku yúuchultechoʼ

Maʼ u pʼáatal lubaʼan a wóol yoʼolal le baʼaxoʼob ku yúuchultechoʼ

¿MÁASAʼ tuláakal máak yaan kʼiin ku lúubul u yóol? Tak Jéeoba Dios yaan kʼiin bey u yuʼubikubaoʼ. Letiʼeʼ kex tu jóoʼsaj le israelitaʼob tu kaajil Egipto yéetel kex tu tsʼáaj tuláakal baʼax kʼaʼabéetchajtiʼobeʼ, le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ letiʼobeʼ yaʼab utéenel «tu túuntajoʼob u yóol» yéetel tu okʼomkíintoʼob «u yóol u kiliʼichil Israel» (Salmo 78:41). Kex beyoʼ Jéeobaeʼ maʼ pʼáat lubaʼan u yóoliʼ, tumen jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ, letiʼeʼ utúul «Dios kiʼimak u yóol» (1 Timoteo 1:11, NM).

U jaajileʼ yaʼab baʼax beetik u lúubul u yóol máak. ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-beetik utiaʼal maʼ u pʼáatal lubaʼan k-óoleʼ? ¿Baʼax ku beetik Jéeoba ken yanak baʼax beetik u lúubul u yóol?

Baʼaxoʼob beetik u lúubul u yóol máak

Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «U súutuk u jáan úuchul wa baʼax» (Eclesiastés 9:11, NM). Séebaʼan jeʼel u jáan u lúubul u yóol máakeʼ, jeʼex ken úuchuk upʼéel loob wa ken jáan tsaʼayak upʼéel kʼojaʼanil tiʼ máak. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik xan: «Alab óolal maʼ tu béeytaleʼ puksiʼikʼal ku yaj óolal» (Proverbios 13:12). Ku taasik kiʼimak óolal u páaʼtik máak wa baʼax, baʼaleʼ wa tu jáan béeytaleʼ, jeʼel u jach lúubul u yóol máakeʼ. Bey úuchik tiʼ Duncan. * Letiʼeʼ jach kiʼimak u yóol kaʼachi, tumen misionero, baʼaleʼ ka máan jaʼaboʼobeʼ, letiʼ yéetel u yataneʼ yanchaj u suutoʼob tu kaajaloʼob. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Tin wuʼuyaj jach mix baʼal in beelal. Pʼáat maʼ taak in beetik mix baʼaliʼ». Yaan kʼiineʼ jeʼel u xáantal lubaʼan u yóol máakeʼ, jeʼex úuchik tiʼ Claire, letiʼeʼ ku yaʼalik: «Siete meses embarazadailen le ka kíim in chaambal. Kex tsʼoʼok u máan yaʼab jaʼab úuchukeʼ, ken in wil u máansik utúul chan paal upʼéel tsoltʼaaneʼ, kin tuklik: “Wa kuxaʼan in chan hijoeʼ, bejlaʼa bukaʼaj jeʼex letiʼeʼ”».

Yaan kʼiin xaneʼ ku lúubul u yóol máak ken pʼataʼak tumen u novia wa u novio, ken xuʼuluk u biskuba u núup tu yéetel, ken beetaʼak kʼaas tiʼ tumen utúul u amigo bey xan ken pʼáatak maʼ tu yuʼubaʼal u tʼaan tumen utúul u paal. Tumen láaj kʼeban wíinkoʼon yéetel tumen kuxaʼanoʼon tiʼ talam kʼiinoʼobeʼ, jach yaʼab baʼax jeʼel u beetik u jáan lúubul k-óoleʼ.

Ku lúubul xan k-óol wa maʼ tu jóokʼol tubeel baʼax k-beetik. Maʼ xaaneʼ jeʼel k-uʼuyik mix baʼal k-beelal tumen maʼ t-máansaj upʼéel exameniʼ, tumen maʼ tsʼaʼabtoʼon upʼéel meyajiʼ wa tumen maʼ tu yeʼesajtoʼon u yaabilaj wa máaxiʼ. Jeʼel xan u lúubul k-óol wa utúul máax k-yaabilmaj ku joʼopʼol u náachtal tiʼ Dios. Marieʼ ku yaʼalik: «In hijaeʼ bey jach u tsʼaamaj u yóol kaʼach u meyajt Jéeobaeʼ. Teen xaneʼ tin tuklaj jach maʼalob úuchik in kaʼansik. Baʼaleʼ ka náachchaj tiʼ Jéeoba yéetel ka xuʼul u beetik baʼax k-aʼaliktiʼeʼ, tin wuʼuyaj bey teen yaan baʼax maʼ maʼalob tin beetajeʼ. Mix baʼal beet in wuʼuykimba maʼalobil. ¡Jach lúub in wóol!».

¿Baʼax jeʼel u páajtal k-beetik utiaʼal maʼ u jach lúubul k-óoleʼ? Koʼox ilik baʼax ku beetik Jéeoba ken yanak baʼax beetik u lúubul u yóol.

Tuukulnakoʼon tiʼ baʼax jeʼel u páajtal k-beetkeʼ

Kex Jéeoba tu kanáantaj Adán yéetel Evaeʼ, letiʼobeʼ maʼ tu yuʼuboʼob u tʼaaniʼ (Génesis, capítulo 2 yéetel 3). Ka máan kʼiineʼ, Caín, u paaloʼobeʼ maʼ xan tu yuʼubaj u tʼaan Diosiʼ, ka tu kíimsaj u yíitsʼin (Génesis 4:1-8). ¿Chéen tukult bix tu yuʼubiluba Jéeoba tu yoʼolal le baʼax tu beetaj le máakoʼobaʼ?

Baʼaleʼ, Dioseʼ maʼ pʼáat lubaʼan u yóol tu yoʼolal le baʼax úuchaʼ. ¿Baʼaxten? Tumen letiʼeʼ maʼ tu pʼataj u meyaj utiaʼal ka chuʼupuk le Luʼum yéetel wíinikoʼob minaʼan kʼeban tiʼob jeʼex u tukulmil desde tu káajbaloʼ (Juan 5:17). Utiaʼal ka béeychajkeʼ, tu túuxtaj u Hijo utiaʼal u kíimil tu yoʼolal wíinikoʼob yéetel tu tsʼáaj xan u Reino (Mateo 6:9, 10; Romailoʼob 5:18, 19). Jéeobaeʼ maʼ chéen chʼíik tuukul tu yoʼolal le talmil yanchajoʼ, baʼaleʼ tu yilaj bix jeʼel u yutskíintikeʼ.

Le Bibliaoʼ ku yaʼaliktoʼon ka k-il baʼax jeʼel u páajtal k-beetkeʼ, yéetel maʼ k-sen chiʼichnaktal ikil k-tuklik baʼax jeʼel u yúuchul kaʼach wa yaanal baʼax ka k-beeteʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Tuláakal baʼax jaaj, tuláakal baʼax ku náajmatik tsiikil, tuláakal baʼax toj, tuláakal baʼax sak, tuláakal baʼax ku lúubul utsil, tuláakal baʼax ku yúuchul tʼaan maʼalob tu yoʼolal, tukulteʼex le baʼax utsoʼ yéetel le baʼax ku náajmatik u kiʼ tʼantaʼaloʼ» (Filiposiloʼob 4:8).

Le bix unaj k-ilik le baʼaxoʼob ku yúuchultoʼonoʼ

Yaʼab baʼaxoʼob jeʼel u jáan beetik u kʼexpajal u kuxtal máakeʼ. Jeʼex u jáan kíimil u núup máak, u pʼáatal minaʼan meyaj tiʼ, u kʼojaʼantal, u peʼertik u yotoch wa u amigoʼob. Wa ka úuchuktoʼon beyaʼ, ¿baʼax jeʼel u páajtal k-beetikeʼ?

Yaan máaxoʼobeʼ ku yilkoʼob tiʼ baʼax unaj u tsʼáaik u yóol u beetoʼob. Duncan, tiʼ le máax tsʼoʼok k-tʼaaneʼ, ku yaʼalik: «Jach lúub k-óol ka t-tsʼáaj cuenta maʼ ken k-kaʼa beet misioneroi. Baʼaleʼ t-ilaj kaʼapʼéel baʼal unaj k-tsʼáaik óol k-beete: k-kanáantik in suegra yéetel k-tsʼáaik óol predicar le bukaʼaj ku páajtaleʼ. Ken k-óot beet wa baʼaxeʼ, k-tuukul yáax tiʼ le kaʼapʼéel baʼax tiʼ k-tsʼaamaj k-óoloʼ. Beyoʼ maʼatech k-jach chiʼichnakkúuntikba».

Yaʼab tiʼ toʼoneʼ, ken lúubuk k-óoleʼ k-tuklik jach mix baʼal ku páajtal k-beetik tubeel. Jeʼex ken k-il nojochkíintik utúul hijo, ken k-il kaxtik upʼéel meyaj wa ken k-il predicar tiʼ máaxoʼob yaanal u tʼaanoʼobeʼ, maʼ xaaneʼ maʼ tu jóokʼol jach jeʼex kʼáat kaʼachoʼ. Maʼ xaaneʼ jeʼel k-tuklikeʼ: «Jach mix baʼal in beelal». Baʼaleʼ jeʼex Dios maʼ pʼáat mix baʼal u beelal le ka náachchaj le yáax wíinikoʼob tiʼoʼ, toʼon xaneʼ maʼ unaj k-tuklik mix baʼal k-beelal chéen tumen maʼ tu jóokʼol tubeel upʼéel wa baʼax k-beetkiʼ (Deuteronomio 32:4, 5).

Ken beetaʼak xan u lúubul k-óol tumen máax yéetel k-bisikbaeʼ, maʼ xaaneʼ jeʼel k-kʼuuxtal mantatsʼ tu yéeteleʼ. Baʼaleʼ Jéeobaeʼ maʼ bey u beetkiʼ. Rey Davideʼ jach tu beetaj u lúubul u yóol Dios, tumen núupkʼebanchaj yéetel utúul koʼolel yéetel tu beetaj u kíimsaʼal u yíicham le koʼoleloʼ. Kex beyoʼ, Jéeobaeʼ tu perdonartaj David tumen tu yilaj yaachajaʼan u yóol yoʼolal le baʼax tu beetoʼ. Rey Josafat xaneʼ tu beetaj baʼax maʼ maʼalobiʼ, tumen tu nupuba yéetel u enemigoʼob Dios. Tu yoʼolal leloʼ, u profeta Jéeobaeʼ tu yaʼalajtiʼ: «Yuumtsileʼ tsʼoʼok u kʼuuxtal ta wéetel tu yoʼolal baʼax ta beetaj. Chéen baʼaleʼ yaan baʼaxoʼob uts a beetmaj» (2 Crónicas 19:2, 3). Jéeobaeʼ tu yileʼ le baʼax tu beetaj Josafatoʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa tsʼoʼok u tsʼáaikuba tu contraiʼ. Toʼon xaneʼ, wa maʼ t-pʼáatal kʼuuxoʼon yéetel k-amigoʼob ken u beetoʼob baʼax maʼ maʼalobeʼ, maʼ kun xuʼulul k-bisikba tu yéeteloʼob. Maʼ xaaneʼ yaan baʼax tsʼoʼok u beetik utúul k-amigo tu beetaj u lúubul k-óol, baʼaleʼ maʼ u kʼáat yaʼal wa kʼasaʼaniʼ (Colosailoʼob 3:13).

Yaan u yantal baʼaxoʼob ken u beetoʼob u lúubul u yóol máak. Maʼ xaaneʼ jeʼel u lúubul k-óol yoʼolal upʼéel kʼeban tsʼoʼok k-beetikeʼ. Kex beyoʼ, jeʼel k-uʼuyikba maʼalobil wa k-kʼáatik perdón yéetel wa k-tsʼáaik k-óol beet baʼax maʼalob. Le ka jach lúub u yóol tu yoʼolal u kʼebaneʼ, le rey Davidoʼ tu yaʼalaj tiʼ Jéeoba: «In wíinklileʼ táan kaʼach u bin u lúubul u muukʼ tu yoʼolal in áakam okʼol bulkʼiin. [...] Baʼaleʼ tin [waʼalaj] tiʼ teech tuláakal in kʼeban yéetel in kʼasaʼanil [...], teech túuneʼ ta saʼatsajoʼobten» (Salmo 32:3-5). Wa k-ilik tsʼoʼok k-kʼebantal tu táan Dioseʼ, unaj k-kʼáatiktiʼ perdón yéetel unaj k-ilik beetik le baʼaxoʼob ku yaʼalikoʼ (1 Juan 2:1, 2).

Muʼukʼaʼankúuntaba utiaʼal a aktáantik le baʼaxoʼob jeʼel u lúuʼsik a wóoloʼ

U jaajileʼ tuláakloʼon yaan u yantal baʼax kun lúuʼsik k-óol. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼoneʼ? Maʼ xaaneʼ jeʼel u yáantkoʼon le baʼax ku yaʼalik Bruno, utúul nojoch máak úuch joʼopʼok u meyajtik Dios; letiʼeʼ jach lúub u yóol yoʼolal upʼéel baʼax úuch ichil u kuxtal. Brunoeʼ ku yaʼalik: «Baʼax áanten ka lúub in wóoleʼ, letiʼe maʼ u xuʼulul in meyajtik Dios jeʼex suukil in beetkoʼ. Tsʼoʼoleʼ, in wojel xan kaʼach baʼaxten ku chaʼik Dios u yantal muʼyajiloʼob way Luʼumeʼ yéetel úuch xan joʼopʼok in wilik in biskimba maʼalob yéetel Jéeoba. In wojéeltik maʼ ken u pʼaten Jéeobaeʼ tu yáanten in aktáant le talamil anchajtenoʼ».

Maʼ unaj u tuʼubultoʼoneʼ, kex ka lúubuk k-óol yoʼolal baʼaxoʼob k-beetik wa yoʼolal baʼaxoʼob ku beetaʼaltoʼoneʼ, Jéeobaeʼ mix bikʼin ken u beet u lúubul k-óol. Tsʼoʼoleʼ, letiʼeʼ u yaʼalmeʼ u kʼaabaʼeʼ u kʼáat u yaʼal: «Teneʼ yaan in kʼuchul in beetimba le baʼax kʼaʼabéet in kʼuchul in beetimbaeʼ» (Éxodo 3:14, NM). Leloʼ ku yeʼesiktoʼoneʼ Jéeobaeʼ yaan u kʼuchul u beetuba jach jeʼel baʼaxak kʼaʼabéet utiaʼal u béeykuntik le baʼaxoʼob tsʼoʼok u yaʼalik u beetkoʼ. U yaʼalmeʼ yaan u tsʼáaik u Reino utiaʼal ka beetaʼak baʼax utstutʼaan «way luʼumeʼ jeʼel bix u beetaʼal teʼ kaʼanoʼ». Le oʼolaleʼ, le apóstol Pablooʼ tu yaʼalaj: «Maʼalob in wojelil minaʼan mix baʼal ku páajtal u tselikoʼon tiʼ u yaakunaj Jajal Dios. Mix le kíimiloʼ, mix le kuxtaloʼ, mix le angeloʼoboʼ, mix kaʼanilbeʼen páajtaliloʼob yéetel muukʼoʼob» (Mateo 6:10; Romailoʼob 8:38, 39).

Le oʼolaleʼ, k-ojel yaan u béeytal le baʼax tu beetaj u tsʼíibtaʼal Dios tumen le profeta Isaíasoʼ: «Bin in kaʼaj in beet jumpʼéel túumben kaʼan yéetel jumpʼéel túumben luʼum. Le baʼax tsʼoʼok u yúuchuloʼ bíin tuʼubsaʼak, maʼ bíin kʼaʼajak tiʼ mix máakiʼ» (Isaías 65:17). ¡Jach ku kiʼimaktal k-óol ojéeltik, ichil upʼíit kʼiineʼ, mix baʼal ken u beet u lúubul k-óol yéetel mix ken k-kʼaʼajs le baʼaxoʼob t-muʼyajtoʼ!

[Tsolajiloʼob]

^ xóot’ol 5 Kʼexaʼan u kʼaabaʼob.

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]

Maʼ unaj k-tuklik wa mix baʼal k-beelal chéen tumen maʼ jóokʼ tubeel upʼéel wa baʼax t-beetiʼ

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 16]

Le Bibliaoʼ ku yaʼaliktoʼon maʼ k-sen chiʼichnaktal tiʼ k-tuklik baʼax jeʼel u yúuchul kaʼach wa ka k-beet yaanal baʼaleʼ

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 17]

Jéeobaeʼ maʼatech u pʼáatal lubaʼan u yóol kex le wíinikoʼob ku beetkoʼob baʼaloʼob maʼ maʼalobtakoʼ, tumen u yojel yaan u béeytal baʼaxoʼob u tukulmaj

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 18]

K-maas tsʼáaik k-óol meyajt Dioseʼ ku yáantkoʼon k-aktáant le baʼaxoʼob beetik u lúubul k-óoloʼ