Le baʼaxoʼob aʼalaʼab yoʼolal le Mesíasoʼ

LE JUDÍOʼOBOʼ u yojloʼob kaʼach baʼax u tsʼíibtmaj Isaías bey xan uláakʼ profetaʼob yoʼolal le Mesíasoʼ, le beetik úuch joʼopʼok u páaʼtikoʼob. Le oʼolal le judíoʼob tu kʼiiniloʼob Jesusoʼ jach táan kaʼach xan u páaʼtikoʼob ka chíikpajak (Lucas 3:15). Tsʼoʼoleʼ tuláakal le baʼax tu yaʼalaj le profetaʼob yoʼolal le Mesíasoʼ wa chéen tu juunal u yóoloʼob ka u yaʼaloʼobeʼ, bejlaʼa maʼ tu béeytaloʼobeʼ. Koʼox ilik jujumpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob tu yaʼalaj Isaíasoʼ.

U síijil. Isaíaseʼ tu yaʼaleʼ le Mesías wa Cristooʼ, yaan u síijil tiʼ utúul sujuy x-chʼúupal. Le oʼolal ka tʼaanaj apóstol Mateo tiʼ bix úuchik u síijil Jesuseʼ, tu yaʼalaj: «Tuláakal lelaʼ úuch tu yoʼolal u tsʼoʼokpajal le baʼax aʼalaʼan tumen Yuumtsil jeʼel bix tu tsʼíibtaj le [profetaaʼ]: Juntúul sujuy x-chʼúupaleʼ bíin u kaʼaj antal u chan paal» (Mateo 1:22, 23; Isaías 7:14). Isaías xaneʼ le ka tu chʼaʼachiʼitaj Jesé, u taata Davideʼ, tu yeʼeseʼ Cristoeʼ yaan u taal tiʼ u chʼiʼibal David. Yéetel lelaʼ jach bey úuchikoʼ (Mateo 1:6, 16, NM; Lucas 3:23, 31, 32, NM). Le oʼolal táanil tiʼ u síijil u chaambal Maríaeʼ, le ángel Gabrieloʼ tu yaʼalaj yoʼolal Jesús: «Jajal Dios Yuumtsil kun beetik [reyil] jeʼel bix David u taataeʼ» (Lucas 1:32, 33; Isaías 11:1-5, 10, NM; Romailoʼob 15:12).

U kuxtal. Utéenjeak le tiaʼan Jesús tu sinagogai Nazareteʼ tu xokaj uʼuybil le baʼaxoʼob u tsʼíibtmaj Isaíasaʼ: «U pixan Yuumtsileʼ tiʼ yaan tin wóokʼoleʼ, tumen u jumpáaykunsmajen utiaʼal in tsʼáa maʼalob péektsil tiʼ le óotsiloʼoboʼ». Ka tsʼoʼokeʼ tu yaʼalaj: «Bejelaʼeʼ tsʼoʼokpajaʼan ta táaneʼex le tsʼíiboʼobaʼ», yéetel le tʼaanoʼobaʼ tu tsʼáaj naʼatbileʼ tiʼ letiʼ táan u béeytal le baʼax tu  xokoʼ (Lucas 4:17-21; Isaías 61:1, 2). Isaíaseʼ tu yaʼalaj xaneʼ Cristoeʼ yaan u chʼaʼik óotsilil tiʼ le kʼojaʼanoʼoboʼ yéetel maʼ ken u nojbaʼalkúunsuba. Lelaʼ jach bey úuchikoʼ, u Evangelioi Mateoeʼ ku yaʼalik: «Yaʼab máakoʼob binoʼob tu paach. Jesuseʼ tu tsʼáaj u toj óolal tuláakal le máaxoʼob kʼojaʼanoʼoboʼ, ka tu jach kʼubéentajtiʼob maʼ u yaʼalikoʼob máax letiʼ. Lelaʼ úuch utiaʼal u tsʼoʼokpajal baʼax tu yaʼalaj [profeta] Isaías, ka tu yaʼalaj: [...] Maʼ bíin baʼateʼeltʼaanakiʼ mix bíin awatnakiʼ [...]. Maʼ bíin u kach le jalal oopʼoloʼ» (Mateo 8:16, 17; 12:10-21; Isaías 42:1-4; 53:4, 5).

Le baʼaxoʼob tu muʼyajtoʼ. Isaíaseʼ tu yaʼalaj xaneʼ u maas yaʼabil le israelitaʼoboʼ maʼ ken u kʼamoʼob Cristo, baʼaxeʼ yaan kaʼach u yilkoʼob bey «jumpʼéel tuunich utiaʼal tʼóochpajal[eʼ]» (1 Pedro 2:6-8; Isaías 8:14, 15). Lelaʼ bey úuchikoʼ. Kex yaʼab milagroʼob tu beetaj Jesuseʼ, le judíoʼoboʼ «maʼ tu yoksaj u yóoloʼob tiʼiʼ, tumen yanchaj u tsʼoʼokpajal le baʼax tu tsʼíibtaj [profeta] Isaías[aʼ]: Yuumtsil, ¿máax tsʼoʼok u yoksaj óoltik k-tseʼek?» (Juan 12:37, 38; Isaías 53:1). Tsʼoʼoleʼ le judíoʼoboʼ maʼ chéen minaʼan u fejoʼob kaʼachiʼ, ku tuklikoʼobeʼ Cristoeʼ yaan u jáalkʼabtikoʼob tiʼ u páajtalil le romanoʼoboʼ yéetel yaan u séeb káajal u gobernar way Luʼumeʼ. Baʼaleʼ tumen jach yaʼab baʼaxoʼob tu muʼyajtaj yéetel kíimsaʼabeʼ, u maas yaʼabil le judíoʼoboʼ maʼ tu kʼamoʼob bey le Mesíasoʼ. Lelaʼ bey tu beetiloʼob kex u yojloʼob tu libroi Isaíaseʼ aʼalaʼan yaan u muʼyaj táanil tiʼ u beetkuba Reyil.

Tu libroi Isaíaseʼ tsʼíibtaʼab xan yoʼolal le Mesíasoʼ: «Tin síilaj in paach utiaʼal a jatsʼiken [...]. Maʼ tin lukʼesaj in wich tu tojiloʼob máaxoʼob pochʼiken yéetel ku túubikenoʼobiʼ». Lelaʼ letiʼe baʼax beetaʼab tiʼ Jesús ka juzgartaʼaboʼ. Mateoeʼ ku tsikbaltik: «Tu túubajoʼob túun u yicheʼ ka tu jaʼajatsʼoʼob. Uláakʼoʼobeʼ tu lajoʼob tu táan yich» (Isaías 50:6; Mateo 26:67). Isaíaseʼ tu tsʼíibtaj xan: «Tu láaj kʼamaj yéetel suuk óolal, mix tu tsʼáajuba tʼaaniʼ». Yéetel ka aʼalaʼabtiʼ tumen Pilato ka u yaʼal wa jaaj le baʼax ku yaʼalaʼal tu contraoʼ, letiʼeʼ «mix baʼal tu núukajtiʼ; le jalaʼach wíinik túunoʼ sen jaʼakʼ u yóol» (Isaías 53:7; Mateo 27:12-14; Beetaʼanoʼob [Hechos] 8:28, 32-35).

U Kíimil. Le bix úuchik u kíimil Jesús bey xan le baʼaxoʼob úuch ka tsʼoʼok u kíimloʼ tu béeykuntoʼob le baʼax aʼalaʼan tumen Isaíasoʼ. Le profetaoʼ u yaʼalmaj: «Letiʼeʼ yaan u beetik u muknal yéetel le kʼasaʼan máakoʼoboʼ, yéetel ken kíimikeʼ yaan u yantal ichil le ayikʼaloʼoboʼ» (Isaías 53:9, NM). ¿Bix béeychajik lelaʼ? Yáaxeʼ Jesuseʼ kíim tiʼ upʼéel toj cheʼ chúumuk tiʼ kaʼatúul j-ookoloʼob (Mateo 27:38, NM). Ka tsʼoʼokeʼ José arimateaileʼ tu tsʼáaj tiʼ upʼéel túumben muknal jeʼex le tuʼux ku muʼukul le máaxoʼob ayikʼaloʼoboʼ (Mateo 27:57-60). Le úuchik u kíimil Jesusoʼ tu béeykuntaj upʼéel tiʼ le baʼaxoʼob maas kʼaʼanan u yaʼalmaj Isaíasoʼ. Ka tʼaanaj yoʼolal le Mesíasoʼ Isaíaseʼ tu yaʼalaj: «U toj palitsil Yuumtsiloʼ, bíin u jáalkʼabt yaʼabkach máakoʼob, tumen letiʼ bíin kuchik u kʼebanoʼob». Jeʼex u yaʼalik le tekstoaʼ le úuchik u kíimil Jesusoʼ, tu tsʼáaj u páajtalil u jáalkʼabtaʼal tiʼ le kʼeban tuláakal le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ (Isaías 53:8, 11; Romailoʼob 4:25).

 Uláakʼ baʼaxoʼob aʼalaʼan kun béeytaloʼob

Utiaʼal u yeʼeskoʼob máax le Mesíasoʼ, Jesús yéetel u apostoloʼobeʼ yaʼab utéenel tu chʼaʼachiʼitoʼob u libroi Isaías. Baʼaleʼ maʼ chéen tu libroi Isaías tsʼíibtaʼan baʼaxoʼob ku taal u kʼiiniliʼ. Teʼ Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Hebreooʼ yaan xan uláakʼ baʼaxoʼob aʼalaʼan yoʼolal Jesús, yoʼolal u Reino bey xan yoʼolal le baʼaxoʼob maʼalobtak ken u beetoʼ (Beetaʼanoʼob 28:23; Apocalipsis 19:10). * ¿Yaan wa baʼax eʼesik jach yaan u béeytaloʼob? Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ le judíoʼob uʼuykoʼ: «Maʼ a tukultikeʼex wa taalen in lukʼes u yaʼalmajtʼaan mix xan u kaʼambesaj le [profetaʼoboʼ] [wa le Tsʼíiboʼob ich Hebreooʼ]: Maʼ taalen in lukʼesiʼ baʼaleʼ taalen in weʼes baʼax jach u kʼáat u yaʼale. Tumen tu jaajil kin waʼalik tiʼ teʼex kaʼalikil yaan kaʼan yéetel luʼumeʼ maʼ bíin lukʼesaʼak mix u [maas] chichanil tiʼ le aʼalmajtʼaanoʼ tak ken tsʼoʼokpajak tuláakal le baʼax oʼolal tsʼaʼanoʼ» (Mateo 5:17, 18).

Jesuseʼ tʼaanaj xan tiʼ le baʼaloʼob béeychajoʼob tu kʼiiniloʼ bey xan tiʼ le kun béeychajloʼob ken tsʼoʼokok u kíimiloʼ (Daniel 9:27; Mateo 15:7-9; 24:15). Tsʼoʼoleʼ letiʼ xan yéetel u disipuloʼobeʼ tu yaʼaloʼob uláakʼ baʼaxoʼob kun taal u kʼiinil u yúuchul, yaʼab tiʼ leloʼobaʼ táan k-ilik u béeytaloʼob bejlaʼeʼ. Teʼ tuláakʼ xookoʼ yaan k-ilik le baʼaxoʼob táan u béeytaloʼoboʼ bey xan le kun béeytal maʼ kun xáantaloʼ.

[Tsolajiloʼob]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 4]

«Juntúul sujuy x-chʼúupaleʼ bíin u kaʼaj antal u chan paal»

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 5]

«Maʼ tin lukʼesaj in wich tu tojiloʼob máaxoʼob pochʼiken»