¿Baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal le alcoholoʼ?

LE Bibliaoʼ maʼatech u yaʼalik wa kʼaas u yuʼukʼul le baʼaloʼob ku káalkunaj wa ku tsʼáaik máak u pʼiisoʼ. * Ku yaʼalikeʼ Dios tsʼaamil «le vino kiʼimakkúunsik [u yóol máakoʼ], bey xan le aceite beetik u léembal le u yichoʼ, yéetel le janal beetik u yantal u muukʼoʼ» (Salmo 104:15). Tak Jesucristoeʼ tiʼ upʼéel tsʼoʼokol beeleʼ tu sutaj le jaʼ ich «maʼalob vinooʼ» (Juan 2:3-10).

Dios le máax beetmil tuláakal baʼaloʼ jach u yojel baʼax jeʼel u beetik le alcohol tu wíinklil yéetel tu tsʼoʼomel máakoʼ. Tumen u kʼáat ka xiʼiktoʼon maʼalobeʼ, letiʼeʼ ku yaʼaliktoʼon teʼ Biblia le talamiloʼob jeʼel u taasik u píitmáan u yukʼik máakoʼ (Isaías 48:17).

Teʼ Bibliaoʼ k-xokik tsolnuʼukoʼob jeʼex leloʼobaʼ: «Maʼ a káaltaleʼex yéetel vino tumen leloʼ ku bisik máak tiʼ saʼatalil» (Efesoiloʼob 5:18). Tsʼoʼoleʼ ku yaʼalikeʼ «le ku káaltaloʼoboʼ [...] maʼ bíin utiaʼaltoʼob u [reino] Jajal Diosiʼ» (1 Corintoiloʼob 6:9-11). Ku yaʼalik xaneʼ maʼ maʼalob u yilik le «káaltalil, kʼaakʼas kʼiimbesajil, yéetel uláakʼ baʼaloʼob jeʼel bix leloʼobaʼ» (Gálatas 5:19-21, Le Tumben Nuptʼan).

Baʼaleʼ ¿jach wa tu jaajil kʼaas ka u sen ukʼ máak?

Le talamiloʼob ku taasik u sen ukʼik máakoʼ

U yuʼukʼul chéen upʼíit alcoholeʼ yaan horaeʼ jeʼel u beetik uts tiʼ u wíinklil máakeʼ, baʼaleʼ wa ku píitmáan u yukʼik máakeʼ jeʼel u kʼaskúuntik u tuukul yéetel u kʼojaʼankúunsikeʼ. Koʼox ilik baʼax talamiloʼob jeʼel u taasik u sen uʼukʼleʼ:

Ku kʼaskúuntik u tuukul máak yéetel ku beetik u yaʼalik baʼaloʼob kʼaastak (Proverbios 23:33, NM). Alberto, le máax tiʼ tʼaanajoʼon teʼ xook máanikoʼ ku yaʼalik: «Le alcoholismooʼ maʼ chéen ku kʼojaʼankúunsik máakiʼ; baʼaxeʼ ku kʼaskúuntik u tuukul yéetel ku beetik xan máak baʼaloʼob minaʼan u cuentai. Tsʼoʼoleʼ maʼ tu yilik máak le talamiloʼob ku taasik tiʼ u maasiloʼ».

 Ku beetik u saʼatal u yóol máak. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ: «U yuʼukʼul vinoeʼ ku beetik u saʼatal u yóol wíinik» (Oseas 4:11). Jeʼex túun k-ilkoʼ le ken píitmáanak u yukʼik máakeʼ jeʼel u beetik baʼaloʼob maʼ tu beetik wa joomol u yóoleʼ. Yoʼolal lelaʼ maʼ tu tuklik máak wa maʼ maʼalob baʼax ku beetkiʼ, yéetel jeʼel u kʼuchul u beet tak baʼaloʼob kʼebantak tu táan Dioseʼ.

Le baʼax úuch tiʼ Johnoʼ bey u yeʼesik. Utéenjeakil le ka tsʼoʼok u baʼateltʼaan yéetel u yatneʼ jóokʼeʼ ka bin cantina. Tsʼokaʼaniliʼ u yukʼik wa jaypʼéeleʼ ka náatsʼ utúul koʼolel tu yiknal. Ka tsʼoʼok u yukʼik wa jaypʼéel yéetel le koʼoleloʼ, binoʼobeʼ ka anchaj baʼax u yil tu yéetel. Ka tsʼoʼokeʼ Johneʼ jach arrepentirnaji, yéetel tu yaʼaleʼ wa maʼ u káaltal kaʼacheʼ bejlaʼa maʼ tu beetik upʼéel baʼal beyoʼ.

Ku pʼáatal minaʼan u cuentai baʼax ku yaʼalik yéetel baʼax ku beetik máak. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «¿Máax ku mukʼyaj? ¿Máax ku yáakam? ¿Máax ku máan ich baʼateʼel yéetel okʼol tʼaanoʼob?» Le Bibliaoʼ ku núukik xan: «Le máax maʼ tu pʼatik le káaltaloʼ, táan xan u yilikoʼob bix bíin u xaʼakʼtoʼob u yukʼulil u káaltaloʼob» (Proverbios 23:29, 30). Le Bibliaoʼ ku yaʼalik yoʼolal le máax kalaʼanoʼ: «Bíin u beet a tukultik tiʼ yanech yóokʼol u taamil kʼáaʼnáabeʼ, chʼuyukbalech tu noj cheʼil jumpʼéel cheem» (Proverbios 23:34). U maas kʼaasileʼ ken jóomok u yóoleʼ yaan u yaʼalik: «Kóolaʼaben maʼ tin wuʼuyajiʼ; jaʼatsʼeneʼ maʼ tin wojéeltajiʼ» (Proverbios 23:35).

Ku beetik u kʼojaʼantal máak. Tu tsʼíibil Proverbios 23:32 ku yaʼalikeʼ le alcoholoʼ ku envenenar «bey u chiʼibal juntúul kaan[eʼ]». Le doctoroʼoboʼ tsʼoʼok u yilkoʼobeʼ, jeʼex u yaʼalik le tekstoaʼ, le u píitmáan u yuʼukʼul le alcoholoʼ jeʼel u kíimsik máak jeʼex u beetik le venenooʼ. Tsʼoʼok u yilaʼaleʼ ku tsaʼaysik cáncer, hepatitis alcohólica, cirrosis, pancreatitis, hipoglucemia tiʼ le diabeticoʼoboʼ, síndrome alcohólico fetal, derrame cerebral, paro cardíaco yéetel uláakʼ kʼojaʼaniloʼob. Yaan horaeʼ tak chéen yéetel utéen ka píitmáanak u yukʼik máakeʼ jeʼel u beetik u pʼáatal tiʼ estado de comaeʼ wa tak u beetik u kíimleʼ. Baʼaleʼ le talamil maas nojoch jeʼel u taasik le u píitmáan u yukʼik máakoʼ maʼ letiʼe kʼojaʼaniloʼoboʼ.

Ku beetik u lúubul máak tiʼ le talamil maas nojoch yanoʼ. Kex maʼ u káaltal máakeʼ, u píitmáan u yukʼikeʼ jeʼel u beetik u xuʼulul u biskuba yéetel Dioseʼ. Le profeta Isaíasoʼ tu yaʼalaj: «¡Yaj a wanileʼex, máaxeʼex ka líikʼileʼex áakʼab u bin u sáastal, utiaʼal a káaltaleʼex utiaʼal u pʼáatal kalaʼaneʼex tak u yookbal kʼiin!». ¿Baʼaxten ku  yaʼalik yaj yaniloʼob? Tumen u yojel le baʼax ku beetkoʼoboʼ jeʼel u beetik u náachtaloʼob tiʼ Jéeobaeʼ: «Maʼ ta wilikeʼex baʼax ku beetik Yuumtsil, maʼ ta máansikeʼex a tuukuleʼex tiʼ u meyajoʼob» (Isaías 5:11, 12).

Ichil u Tʼaaneʼ Dioseʼ ku yaʼalikeʼ maʼ unaj k-beetikba jeʼex le máaxoʼob ku píitmáan u yukʼikoʼob vinooʼ (Proverbios 23:20, NM). Tiʼ le koʼoleloʼob tsʼoʼok u yantal u jaʼabiloʼoboʼ ku yaʼalik xaneʼ maʼ unaj u «káaltaloʼobiʼ» (Tito 2:3). Baʼaleʼ ¿baʼaxten unaj k-kanáantikba? Tumen u suukaʼanileʼ, le ken káajakeʼ chéen upʼíit ku yukʼik máak, baʼaleʼ jujumpʼíitil u bin u maas yaʼabtal yéetel ku pʼáatal mantatsʼ u yukʼik. Yaan horaeʼ tak ken chilakoʼobeʼ ku tuklikoʼob: «Ken jóomok [in wóoleʼ] bíin xiʼiken in kaxant uláakʼ vino» (Proverbios 23:35). Le máaxoʼob ku yuʼubikoʼob kʼaʼabéet u yukʼikoʼob tu kaʼatéen ken sáasakoʼ tsʼoʼok u lúubuloʼob tiʼ upʼéel nojoch talamil.

Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le máaxoʼob u kʼubmubaʼob «tiʼ káaltaliloʼob, tiʼ patan janaliloʼob, tiʼ patan ukʼuliloʼob[eʼ] [...] yaan u yaʼalik u tʼaanoʼob tu táan le máax nuʼuktaʼan utiaʼal u pʼis óolt kuxaʼanoʼob yéetel kimenoʼob» (1 Pedro 4:3, 5). Ka tʼaanaj xan Jesús tiʼ upʼéel profecía yaan yil yéetel u kʼiinil u pʼis óol Jéeoba teʼ kʼiinoʼobaʼ, tu yaʼalaj: «Kanáantabaʼex, maʼ a chaʼik u chichtal a puksiʼikʼaleʼex tu yoʼolal kʼaakʼas kuxtal, káaltal yéetel u táan óolal u baʼaluba le kuxtalaʼ, utiaʼal maʼ u taasik jakʼ óolal tiʼ teʼex le kʼiinoʼ» (Lucas 21:34, 35).

Baʼaleʼ beoraaʼ koʼox ilik baʼax jeʼel u páajtal u beetik le máaxoʼob ku píitmáan u yukʼikoʼoboʼ yéetel bix jeʼel u pʼatkoʼobeʼ.

[Tsolajiloʼob]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 4]

Le u píitmáan u yukʼik máak le baʼaloʼob ku káalkunajoʼ ku taasik yaʼab talmiloʼob