«Ken payalchiʼinakeʼexeʼ aʼaleʼex beyaʼ: K-Yuum»

¿Baʼax ku taal ta tuukul ken a wuʼuy le tʼaan «yuum» wa taataoʼ? ¿Juntúul máak jach ku tsʼáaik u yóol u kanáant u familia yéetel yaabilaj? ¿Wa juntúul máak ku maltratartik u familia yéetel maʼ tu tsʼáaik baʼax kʼaʼabéettiʼiʼ? Le bix u núukik máak le kʼáatchiʼobaʼ yaan yil yéetel bix u taata kaʼachi.

JESUSEʼ yaʼab u téenel tu yaʼalaj «k-yuum» wa «taata» utiaʼal u tʼaan tiʼ Dios. * Le ka tu kaʼansaj payalchiʼ u disipuloʼobeʼ tu yaʼalaj: «Ken payalchiʼinakeʼexeʼ aʼaleʼex beyaʼ: K-Yuum» (Lucas 11:2). Baʼaleʼ ¿bix u modos Jéeoba le Taataoʼ? Jach kʼaʼabéet k-ojéeltik, tumen jeʼex kun bin k-kʼaj óoltikeʼ bey kun bin k-maas yaabiltik yéetel k-ilik bey k-Taataeʼ.

¿Máax maas jeʼel u kaʼansiktoʼon bix le Taataoʼ? Jesuseʼ desde úuch jach maʼalob u biskuba yéetel u Taata. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Mix máak u kʼaj óol tu jaajil le Paaloʼ, chéen le Taataoʼ; mix máak xan u kʼaj óol tu jaajil le Taataoʼ, chéen le Paaloʼ, yéetel le máax tsʼaʼantiʼ tumen le Paal ka u kʼaj óoltoʼ» (Mateo  11:27). Jeʼex túun k-ilkoʼ, Jesuseʼ letiʼe máax maas jeʼel u kaʼansiktoʼon bix le Taataoʼ.

¿Baʼax ku kaʼansik Jesús yoʼolal le Taataoʼ? Ilawil baʼax tu yaʼalaj: «Jajal Dioseʼ tu sen yaabiltaj le yóokʼol kaabaʼ, ka tu tsʼáaj u juntúuliliʼ Paal, utiaʼal tuláakal le máax ku yoksik u yóol tiʼeʼ maʼ u saʼatal, baʼaleʼ ka yanak kuxtal minaʼan u xuul tiʼ» (Juan 3:16). Teʼelaʼ Jesuseʼ ku yeʼesikeʼ le modos maas ku yilaʼal tiʼ le Taataoʼ letiʼe yaabilajoʼ (1 Juan 4:8). Jéeobaeʼ jejeláas bix u yeʼesik u yaabilaj: ku kʼamkoʼon bey u paalaloʼoneʼ, ku chʼaʼiktoʼon óotsilil, ku kanáantkoʼon, ku tsoliktoʼon u nuʼuk yéetel ku tsʼáaik baʼax kʼaʼabéettoʼon.

Ku kʼamkoʼon bey u paalaloʼoneʼ

Le paalaloʼoboʼ ku líikʼil u yóoloʼob ken aʼalaʼaktiʼob tumen u taataʼob maʼalob baʼax ku beetkoʼob. Chéen tukult bukaʼaj líikʼik u yóol Jesús le tu yuʼubaj u yaʼalaʼal tumen u Taata: «Lelaʼ in paal in yaabilaj, tu yoʼolal máax jach kiʼimak in wóol» (Mateo 3:17). Jesús xaneʼ tu yaʼaleʼ le Taataoʼ jach tu jaajil u yaabiltmoʼon yéetel ku kʼamkoʼon. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «In Taataeʼ yaan u yaabiltik le máax u yaameneʼ» (Juan 14:21). ¡Bukaʼaj maʼalobil leloʼ! Baʼaleʼ yaan máax u kʼáat ka k-tukult maʼ kʼamaʼanoʼon tumen Diosiʼ.

Satanaseʼ u kʼáat ka k-tukleʼ le k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ maʼ tu kʼamik le baʼaloʼob maʼalobtak k-beetkoʼ. U kʼáat ka k-tukleʼ maʼ k-náajaltmaj k-kʼaʼamal tumen Diosiʼ. Ken u yil kʼojaʼanoʼon, lubaʼan k-óol, wa tsʼoʼok k-jach chʼíijileʼ, maas ku yilik u yoksik t-tuukul leloʼ. Koʼox ilik baʼax úuch tiʼ Lucas, juntúul máak tu tuklaj maʼ u náajaltmaj ka yaabiltaʼak tumen Diosiʼ. Tu paalil Lucaseʼ u taataʼobeʼ káaj u beetkoʼob u kúulpachil le baʼaxoʼob u kaʼansmoʼobtiʼoʼ. Maʼ xaaneʼ letiʼe baʼax beet u talamtaltiʼ u yilik Jéeoba bey u taataeʼ. Tsʼoʼoleʼ Lucaseʼ séeb u yaʼalik baʼal, yéetel yaʼab u yoksikuba tiʼ talamiloʼob yéetel u maasil. Baʼaleʼ jujunpʼíitil úuchik u yáantaʼal tumen u yatan utiaʼal u kʼexik u modos. Ku yaʼalik Lucaseʼ u yataneʼ «junpʼéel nojoch siibal ku taal tiʼ Dios» tumen letiʼ líiʼs u yóol yéetel eʼes pacienciatiʼ. Lucaseʼ kʼuch u yileʼ «Cristo Jesuseʼ taal way yóokʼol kaabeʼ utiaʼal u tok le j-kʼebanoʼoboʼ» (1 Timoteo 1:15). Ku yaʼalikeʼ u chʼíikil u tukult jach tu jaajil kʼamaʼan yéetel yaabiltaʼan tumen Dioseʼ ku beetik u jach kiʼimaktal u yóol.

Wa yaan kʼiin ka tuklik bey maʼ yaabiltaʼanech yéetel maʼ kʼamaʼanech tumen Jéeobaeʼ, jeʼel u líiʼsik a wóol le baʼax ku yaʼalik Romailoʼob 8:31 tak 39. Teʼ tekstoaʼ apóstol Pabloeʼ ku yaʼalikeʼ mix baʼal «ku páajtal u tselikoʼon, tiʼ le yaakunaj tu yeʼesajtoʼon [Diosoʼ]». *

Ku chʼaʼiktoʼon óotsilil

K-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ ku yuʼubik baʼax k-muʼyajtik. Letiʼeʼ juntúul Dios nojoch «u chʼaʼ óotsilil» (Lucas 1:78). Jeʼex u Taataeʼ, Jesuseʼ tu chʼaʼaj óotsilil tiʼ le máakoʼoboʼ (Marcos 1:40-42; 6:30-34). Le u jaajil cristianoʼoboʼ ku yilik u chʼaʼikoʼob óotsilil jeʼex u beetik Jéeobaoʼ. Ku beetkoʼob jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ: «Yanakteʼex yaakunaj yéetel chʼaʼ óotsilil ta baatsileʼex» (Efesoiloʼob 4:32).

Tuukulnen tiʼ baʼax úuch tiʼ juntúul máak ku kʼaabaʼtik Felipe. Juntéenjeak le táan u bin tu meyajeʼ, chéen ka tu yuʼubaj jach yaj u puʼuch, bey táan u loʼomoleʼ. Tu séebaʼanil bisaʼab hospital. Ka máan ocho horaʼobeʼ le doctoroʼoboʼ tu yiloʼobeʼ yaan baʼax úuch tiʼ le nojoch arteria taakʼal tu puksiʼikʼaloʼ (aorta). Aʼalaʼabtiʼeʼ chéen kunel ka operartaʼak tumen jeʼel bixakeʼ chéen 25 minutos u kuxtal pʼaataltiʼ.

Jujuntúul tiʼ u yéet religioniloʼob Felipeeʼ tiaʼanoʼob kaʼach yéeteleʼ. Letiʼobeʼ tu  chʼaʼajoʼob óotsilil tiʼeʼ ka tu bisoʼob tu séebaʼanil tiʼ uláakʼ hospital utiaʼal ka séeb operartaʼak, ka pʼáatoʼob tak ka tsʼoʼok le operacionoʼ. Felipeeʼ tu salvartuba. Bejlaʼeʼ jach ku tsʼáaik u diosboʼotikil tiʼ le máaxoʼob chʼaʼ óotsilil tiʼoʼ. Baʼaleʼ u yojleʼ letiʼe u Taata yaan teʼ kaʼan péeksoʼob utiaʼal u beetkoʼob beyoʼ. «Tin wuʼuyaj bey tiʼ waʼalakbal Dios tin tséel bey juntúul taatatsil táan u líiʼsik u yóol u hijoeʼ», ku yaʼalik Felipe. U jaajileʼ Jéeobaeʼ mantatsʼ ku péeksik máaxoʼob meyajtik utiaʼal ka u chʼaʼob xan óotsilil tiʼ u maasil.

Ku kanáantkoʼon

Juntúul chan paal sajakchajaʼaneʼ áalkabil u bin yiknal u taata utiaʼal ka kanáantaʼak. Ken méekʼaʼakeʼ ku yuʼubik bey mix baʼal jeʼel u páajtal u yúuchultiʼeʼ. Jesuseʼ u yojel ku kanáantaʼal tumen Jéeoba (Mateo 26:53; Juan 17:15). Toʼon xaneʼ jeʼel u páajtal k-uʼuyik kanáantaʼanoʼon tumen k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ. Bejlaʼeʼ Jéeobaeʼ maases ku tsʼáaiktoʼon áantaj utiaʼal maʼ u beetaʼaltoʼon kʼaas bey xan utiaʼal maʼ u xuʼulul k-bisikba yéeteliʼ. Junpʼéel baʼax ku meyajtiʼ utiaʼal u kanáantkoʼoneʼ letiʼe Bibliaoʼ. Ken k-kʼam le tsolnuʼukoʼob yaan teʼ Bibliaoʼ bey ka k-uʼuy Jéeoba táan u yaʼaliktoʼoneʼ: «Way yaan le bejaʼ, xeeneʼex teʼelaʼ» (Isaías 30:21).

Ilawil baʼax tu beetaj Tiago yéetel u sukuʼunoʼob, Fernando yéetel Rafael. Letiʼobeʼ tiaʼanoʼob kaʼach tiʼ junpʼéel grupo ku paxik rock. Letiʼobeʼ jach kiʼimakchaj u yóoloʼob tumen invitartaʼaboʼob paax tiʼ junpʼéel auditorio jach kʼaj óolaʼan tu kaajil São Paulo (Brasil). Tu tukloʼob jach yaan u bin utsil tiʼob. Baʼaleʼ juntúul tiʼ u yéet j-Jaajkunajiloʼobeʼ tu yaʼalajtiʼob sajbeʼentsil ka u jach bisubaʼob yéetel máaxoʼob maʼ tu kuxtaloʼob jeʼex u yaʼalmil Diosoʼ (Proverbios 13:20). Tu yaʼalaj xan tiʼobeʼ letiʼeʼ tsʼoʼok u yilik jach jaaj le tsolnuʼuk ku tsʼáaik le Bibliaoʼ, tumen u sukuʼuneʼ káaj u beetik baʼaloʼob kʼaastak úuchik u biskuba yéetel máaxoʼob maʼ unajiʼ. Le ka tu yuʼuboʼob lelaʼ, Tiago yéetel u sukuʼunoʼobeʼ tu chʼaʼtukloʼob u xuʼulul u máanoʼob paax. Bejlaʼeʼ tu yóoxtúuliloʼob u tsʼaamaj u yóol u meyajtoʼob Dios. U yojloʼobeʼ Dios kanáantoʼob yéetel u tsolnuʼukiloʼob le Biblia utiaʼal maʼ u náachtaloʼobtiʼoʼ.

Ku tsoliktoʼon u nuʼuk

Juntúul taatatsil u yaabiltmaj u paalaleʼ ku tsoliktiʼob u nuʼuk, tumen u kʼáat ka xiʼik utsil tiʼob (Efesoiloʼob 6:4). Maʼ tu jaʼajatsʼik u paalal, baʼaleʼ maʼ xan tu chaʼik u beetkoʼob jeʼel baʼaxak u kʼáatoʼobeʼ. K-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ xanoʼ mantatsʼ ku tsoliktoʼon u nuʼuk baʼaleʼ ku beetik yéetel yaabilaj;  maʼatech u beetik u kʼasaʼanil. Jeʼex u Taataeʼ, Jesuseʼ mix juntéen tu kʼeʼekʼeyaj u disipuloʼob, kex yaan hora maʼ tu séeb beetkoʼob baʼax ku yaʼalaʼaltiʼob (Mateo 20:20-28; Lucas 22:24-30.

Ricardoeʼ juntúul máak jach tu tsʼáaj nib óolal tiʼ Jéeoba úuchik u tsoʼolol u nuʼuk tiʼ yéetel yaabilaj. Letiʼeʼ pʼaʼat tumen u taata le yaan chéen siete meses tiʼoʼ. Tu táankelmileʼ tu yuʼubaj jach kʼaʼabéetchaj u taata tiʼ. Letiʼeʼ joʼopʼ u beetik baʼaloʼob kʼaastak, ka káaj u chiʼichnaktal u conciencia. Ka tu tsʼáaj cuenta maʼ táan u kuxtal jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ, tʼaanaj yéetel le ancianoʼob yaan teʼ múuchʼulil tuʼux ku binoʼ. Le ancianoʼoboʼ juntaatsʼ tu yaʼaloʼobtiʼ baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ, baʼaleʼ tu yeʼesoʼob yaabilaj tiʼ. Ricardoeʼ tu kʼamaj le tsolnuʼuk tsʼaʼabtiʼoʼ ka tu tsʼáaj u diosboʼotikil tiʼob. Kex beyoʼ jach muʼyajnaj yoʼolal le baʼaxoʼob u beetmoʼ: ku bin u wenel, chéen okʼol ku beetik yéetel pʼáat jach lubaʼan u yóol. Baʼaleʼ kʼuch u tsʼáa cuentaeʼ, yaabiltaʼan tumen Jéeoba le oʼolal tsoʼol u nuʼuk tiʼ. Jeʼex u yaʼalik Hebreob 12:6, «Yuumtsileʼ ku tojkíintik le máaxoʼob u yaabiltmoʼ».

Maʼalob ka kʼaʼajaktoʼoneʼ u tsoʼolol u nuʼuk tiʼ máakeʼ maʼ chéen u kʼáat u yaʼal u castigartaʼal wa u kʼeʼeyel yoʼolal le baʼax kʼaas tu beetoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ u kʼáat u yaʼal xan u kaʼansaʼal máak. K-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ tumen u yaabiltmoʼon yéetel u kʼáat ka kaanbalnakoʼoneʼ ku chaʼik k-muʼyajtik le baʼaxoʼob kʼaastak k-beetmoʼ. Bey u yeʼesiktoʼon le maʼalob bejoʼ (Hebreob 12:7, 11). Jeʼex k-ilkoʼ k-Taata Jéeobaeʼ u kʼáat ka xiʼiktoʼon utsil le oʼolal ku tsoliktoʼon u nuʼuk.

Ku tsʼáaiktoʼon baʼax kʼaʼabéet

Juntúul taatatsil u yaabiltmaj u paalaleʼ ku tsʼáaik le baʼax kʼaʼabéettiʼoboʼ. Jéeobaeʼ bey xan u beetkoʼ. Jesuseʼ tu yaʼaleʼ le k-Taata teʼ kaʼanoʼ u yojel kʼaʼabéettoʼon tuláakal le baʼaloʼobaʼ (Mateo 6:25-34). Jéeobaeʼ u yaʼalmajtoʼon: «Mix bikʼin kin in pʼatech mix kin in xúumpʼattech» (Hebreob 13:5).

Juntúul koʼolel ku kʼaabaʼtik Niceeʼ, le ka luʼsaʼab meyaj tiʼ u yíichameʼ tu yilaj jach jaaj le baʼax ku yaʼalik le tekstooʼ. Niceeʼ jach táant u pʼatik junpʼéel meyaj maʼalob u boʼotaʼal utiaʼal u maas pʼáatal yéetel u kaʼatúul hijaʼob bey xan utiaʼal u maas meyajtik Dios. Beoraaʼ ¿baʼax ken u beetoʼob? Letiʼeʼ payalchiʼinaj tiʼ Jéeoba. Tuláakʼ kʼiineʼ u yíichameʼ bin u chʼaʼ u nuʼukul teʼ tuʼux ku meyaj kaʼachoʼ. ¡Jaʼakʼ u yóol ka aʼalaʼabtiʼ tumen u patroneʼ yaan uláakʼ meyaj u tiaʼal letiʼ! Bey túunoʼ mix junpʼéel kʼiin pʼáat x-maʼ meyajil. Nice yéetel u yíichameʼ tu tsʼáajoʼob u nib óolalil tiʼ Jéeoba. Le baʼax úuchtiʼoboʼ ku yeʼesiktoʼoneʼ k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ u yaabiltmoʼon yéetel mantatsʼ ku tsʼáaiktoʼon baʼaxoʼob kʼaʼabéettoʼon.

Yaabilt le Taata jach u yaabiltmoʼonoʼ

U jaajileʼ minaʼan tʼaanoʼob utiaʼal k-aʼalik bukaʼaj u yaabiltmoʼon le k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ. Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ, Jéeobaeʼ ku kʼamkoʼon, ku chʼaʼiktoʼon óotsilil, ku kanáantkoʼon yéetel ku tsʼáaik baʼax kʼaʼabéettoʼon. Ken tuukulnakoʼon tiʼ lelaʼ k-ilkeʼ minaʼan uláakʼ jeʼex Jéeoba, le k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ.

¿Bix jeʼel k-tsʼáaik u nib óolalil yoʼolal le yaabilaj ku yeʼesiktoʼonoʼ? Kʼaʼabéet k-kanik u maasil tiʼ letiʼ bey xan tiʼ le baʼaxoʼob u tukultmaj u beetkoʼ (Juan 17:3). Kʼaʼabéet xan k-kuxtal jeʼex u yaʼalikoʼ (1 Juan 5:3). Tsʼoʼoleʼ unaj xan k-eʼesik yaabilaj tiʼ uláakʼ máakoʼob (1 Juan 4:11). Wa k-beetik beyoʼ yaan k-eʼesik k-ilik Jéeoba bey k-Taataeʼ yéetel noj baʼal k-ilik u kʼamkoʼon bey u paalaloʼoneʼ.

[Tsolajiloʼob]

[Uláakʼ baʼax ku tsoʼolol teʼ táan juʼun 19]

Jeʼex kun bin k-kʼaj óoltik Jéeobaeʼ bey kun bin k-maas yaabiltik yéetel k-ilik bey k-Taataeʼ

[Uláakʼ baʼax ku tsoʼolol teʼ táan juʼun 22]

Jeʼel u páajtal k-ilik Jéeoba bey k-Taataeʼ yéetel noj baʼal k-ilik u kʼamkoʼon bey u paalaloʼoneʼ

[Fotoʼob yéetel cuadroʼob yaan teʼ táan juʼun 21]

K-TAATA JÉEOBAEʼ JEJELÁAS BIX U YEʼESIKTOʼON U YAABILAJ

KU KʼAMKOʼON

KU CHʼAʼIKTOʼON ÓOTSILIL

KU KANÁANTKOʼON

KU TSOLIKTOʼON U NUʼUK

KU TSʼÁAIK BAʼAX KʼAʼABÉETTOʼON