Tu libroil Ruteʼ ku yúuchul tʼaan tiʼ juntúul máak maʼ tu yóotaj u beet junpʼéel baʼax ku yaʼalik u Ley Moisesiʼ, baʼaleʼ chéen ku yaʼalaʼal «letiʼ» wa «Fulano» (Rut 4:1-12). ¿U kʼáat wa túun u yaʼaleʼ le máaxoʼob maʼ tu yaʼalaʼal u kʼaabaʼob teʼ Bibliaoʼ kʼasaʼanoʼob wa maʼ tu náajmatkoʼob u kʼaʼajsaʼaloʼob?

Maʼ, maʼ beyiʼ. Koʼox ilik baʼaxten. Utiaʼal u kʼiinbesik le Pascuaoʼ Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob ka xiʼikoʼob teʼ «kaaj yiknal Fulanooʼ [«juntúul máak», Le Tumben Nuptʼan]», utiaʼal u listokíintkoʼob tuláakal baʼax kʼaʼabéet (Mateo 26:18). Le ken aʼalaʼak «Fulano» teʼ versiculoaʼ, ¿u kʼáat wa u yaʼal kʼasaʼan le máakaʼ wa maʼ tu náajmatik u kʼaʼajsaʼal? Maʼ, maʼ beyiʼ. Le máakaʼ u disipulo Jesús, chéen maʼ kʼaʼabéetchaj u yaʼalaʼal u kʼaabaʼ teʼ súutukoʼ.

Tsʼoʼoleʼ le Bibliaoʼ ku chʼaʼchiʼitik u kʼaabaʼ yaʼab máakoʼob kʼasaʼanoʼob; uláakʼoʼob xaneʼ kex utsoʼobeʼ maʼ aʼalaʼab u kʼaabaʼobiʼ. Eva, le yáax koʼoleloʼ, maʼ tu yuʼubaj tʼaaniʼ, tu beetaj u kʼebantal Adán, ka tu taasaj yaʼab muʼyajil tiʼ tuláakloʼon; kex beyoʼ yaʼab máakoʼob kʼaj óoltmil (Romailoʼob 5:12). Baʼaleʼ u yatan Noeeʼ tu yuʼubaj tʼaan yéetel jach tu yáantaj u yíicham, kex beyoʼ maʼ tsʼaʼab u kʼaabaʼ teʼ Bibliaoʼ. Jeʼex k-ilkoʼ leloʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa maʼ lúub utsil tiʼ Diosiʼ.

Anchaj uláakʼ máakoʼob maʼ tu yaʼalaʼal u kʼaabaʼob teʼ Biblia kex táakpajoʼob ichil le baʼax u chʼaʼtukultmaj Diosoʼ; yaneʼ hasta tu salvartoʼob uláakʼ máakoʼob. Jeʼex le chan x-chʼúupal palitsiltaʼab tumen Naamán, u nojchil u soldadoiloʼob Asiriaoʼ. Letiʼeʼ maʼ tu chʼaʼaj saajkil u yaʼal tiʼ u yatan Naamaneʼ tu luʼumil Israeleʼ yaan juntúul u profeta Jéeoba jeʼel u yáantikeʼ. Yoʼolal leloʼ úuch junpʼéel milagro (2 Reyes 5:1-14). Le baʼax tu beetaj xan u hija Jefté, juntúul juez israelitaeʼ, yaʼab baʼax ku kaʼansiktoʼon. Kex u yojel maʼ kun páajtal u tsʼoʼokol u beel mix u yantal u paalaleʼ tu tsʼoʼokbesaj baʼax u yaʼalmaj u taata tiʼ Jéeoba (Jueces 11:30-40). Bey úuchik xan yéetel le máaxoʼob tsʼíibt maas tiʼ 40 Salmosoʼ bey xan yéetel le profetaʼob chúukpaj u yóol u tsʼoʼokbesoʼob le nukuch meyajoʼob tsʼaʼabtiʼob tumen Diosoʼ (1 Reyes 20:37-43).

Le angeloʼob ku yuʼubikoʼob u tʼaan Diosoʼ jach ku yáantkoʼon k-il jaaj le baʼax táan k-tsolikaʼ. Kex u millonesil angeloʼob yaneʼ chéen kaʼatúul ku yaʼalaʼal u kʼaabaʼob teʼ Bibliaoʼ: Gabriel yéetel Miguel (Daniel 7:10; Lucas 1:19; Judas 9). U maasiloʼobeʼ maʼ tu yaʼalaʼal u kʼaabaʼob teʼ Bibliaoʼ. Jeʼex le ángel bin yiknal Manoa, u taata Sansoneʼ. Manoaeʼ tu yaʼalajtiʼ: «Aʼaltoʼon bix a kʼaabaʼ, utiaʼal ka [k-tsʼáa] nib óolal tiʼ teech le ken kʼuchuk u kʼiinil u béeytal le baʼax ta waʼalajoʼ». Le angeloʼ chéen tu yaʼalaj: «¿Baʼaxten a kʼáat a wojéelt in kʼaabaʼ?». Tumen kabal u yóoleʼ le angeloʼ maʼ tu yóotaj u kʼam le nojbeʼenil chéen tiʼ Dios unaj u tsʼaʼabaloʼ (Jueces 13:17, 18).

Le Bibliaoʼ maʼ tu tsolik baʼaxten yaan máakoʼobeʼ ku yaʼalaʼal u kʼaabaʼob yéetel yanoʼobeʼ maʼ. Baʼaleʼ yaʼab baʼax k-kanik tiʼ le máaxoʼob chúukpaj u yóol u meyajtoʼob Dios maʼ tu yóotoʼob ka jach kʼaj óoltaʼakoʼob wa ka nojbeʼenkúuntaʼakoʼoboʼ.