Le domingo jeʼeloʼ ku kʼiinbesaʼal u kaʼa kuxkíintaʼal Jesús. Le Encyclopædia Britannicaoʼ ku yaʼalikeʼ «letiʼe kʼiinbesaj maas kʼaʼanaʼan tiʼ le iglesia cristianaoʼ». Baʼaleʼ ¿baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal le kʼiinbesajaʼ?

Utiaʼal u yilaʼal wa original junpʼéel pinturaeʼ unaj u jach xakʼaltaʼal maʼalob. Bey túunoʼ utiaʼal u yilaʼal wa ku kʼamik Dios u kʼiinbesajil le Domingo de Pascuaoʼ (wa Domingo de Resurrección) unaj xan u xakʼaltaʼal baʼax ku beetaʼaliʼ.

Yáaxeʼ Jesuseʼ maʼ tu yaʼalaj tiʼ u apostoloʼob ka u kʼiinbesoʼob le ka kuxkíintaʼaboʼ, baʼaxeʼ tu yaʼalaj ka u kʼaʼajsoʼob le ka kíimoʼ. Apóstol Pabloeʼ tu yaʼaleʼ u kʼaabaʼ le kʼiinbesajaʼ «u ookʼin janal Yuumtsil» (1 Corintoiloʼob 11:20; Lucas 22:19, 20).

Tsʼoʼoleʼ le enciclopediaoʼ ku yaʼalik xaneʼ yaʼab tiʼ le baʼax ku beetaʼaloʼ «óoliʼ mix baʼal yaan yil» yéetel u kʼiinbesaʼal u kaʼa kuxtal Jesusoʼ, baʼaxeʼ chéen tiʼ «baʼax suuk u beetik wíinik» u taaloʼob. Jeʼex tiʼ jujunpʼéel luʼumoʼobeʼ ichil le kʼiinbesajoʼ ku meyajtiʼob jeʼ yéetel tʼuʼul. Yoʼolal lelaʼ, uláakʼ enciclopediaeʼ ku yaʼalik: «Le jeʼoʼ ku chíikbesikeʼ ken kíimik máakeʼ ku káajal junpʼéel túumben kuxtal, bey ka tsʼéejek u sóol le jeʼoʼ» (The Encyclopedia of Religion). Ku yaʼalik xan: «Ojéelaʼaneʼ le tʼuʼuloʼ jach ku yantal u mejnil, le oʼolal ku chíikbesik u káajbal le primaveraoʼ».

Philippe Walter, juntúul máak jach u xokmaj baʼax uchaʼan teʼ Edad Mediaoʼ (siglo 5 tak 15), tu tsolaj bix káajik u yoksaʼal uláakʼ baʼaloʼob ichil u kʼiinbesajil le Domingo de Pascuaoʼ. Tu yaʼaleʼ le ka joʼopʼ u «suut cristianoil le religionoʼoboʼ» maʼ talamchaj u keʼetel u kaʼa kuxtal Jesús yéetel «u kaʼa kuxtal tuláakal baʼal teʼ primaveraoʼ». Le oʼolal bin káaj u «yoksaʼal kʼiinbesajoʼob cristianoʼob» tu calendario le máaxoʼob adorartik yaanal diosoʼoboʼ. Le oʼolal xan yaʼab máakoʼob káaj u binoʼob iglesia.

Le kʼiinbesajoʼob maʼ cristianoʼoboʼ káaj u beetaʼal tak ka kíim le apostoloʼoboʼ, tumen letiʼob ‹kʼatik u beel› kaʼach le maʼ jaajil kaʼansajoʼoboʼ (2 Tesalonicailoʼob 2:7). Apóstol Pabloeʼ tu yaʼaleʼ ken kíimkeʼ yaan u «líikʼil xiiboʼob ken u kaʼansoʼob baʼaloʼob maʼ pataliʼ, utiaʼal ka u jíilt le disipuloʼob tu paachoʼoboʼ» (Baʼaxoʼob [Hechos] 20:29, 30). Tu tsʼoʼokbal le yáax siglooʼ, apóstol Juaneʼ tu tsʼíibteʼ jujuntúul máakoʼob maʼatech u kaʼanskoʼob u jaajileʼ yaan u kʼaskúuntik u tuukul jujuntúul cristianoʼob (1 Juan 2:18, 26). Lelaʼ tu beetaj u káajal u kʼiinbesaʼal baʼaloʼob minaʼan teʼ Bibliaoʼ.

Yaan máax jeʼel u yaʼalikeʼ maʼ kʼaas úuchik u káajal u beetaʼal le kʼiinbesajoʼoboʼ, tumen maʼ xaaneʼ hasta áantajnaj utiaʼal u naʼataʼal baʼaxten kaʼa kuxkíintaʼab Jesús. Chéen baʼaleʼ, jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ Pabloeʼ mix juntéen tu yilaj wa maʼalob le kʼiinbesajoʼob káaj u beetaʼaloʼ. Kex yaʼab kʼiinbesajoʼob tu yilaj teʼ viajeʼob tu beetaj tiʼ tuláakal Romaoʼ, mix junpʼéel tiʼ le kʼiinbesajoʼob meyajnajtiʼ utiaʼal u yáantik wa máax u kʼaj óolt Jesusiʼ. Hasta tu yaʼalaj tiʼ jujuntúul cristianoʼob: «Maʼ a nupkabaʼex yéetel máaxoʼob maʼatech u meyajtikoʼob Dios. Tumen, ¿baʼax yaan yil le tojil yéetel le kʼasaʼaniloʼ? Wa, ¿baʼax yaan yil le sáasil yéetel le éeʼjochʼeʼeniloʼ?» (2 Corintoiloʼob 6:14, 17).

Tuláakal le baʼax tsʼoʼok k-xakʼaltikaʼ ku yáantkoʼon k-ileʼ le Domingo de Pascuaoʼ u jaajileʼ maʼ junpʼéel kʼiinbesaj cristianoiʼ.