Máans ta tuukuleʼ a núupeʼ ku beetik a tsʼíikil yoʼolal wa baʼax ku beetik wa ku yaʼalik, baʼaleʼ techeʼ maʼatech a weʼesik wa kʼuuxech. Kéen u tsʼáa cuenta a núup yaan baʼax ku yúuchultecheʼ, ku joʼopʼol u kʼáatiktech baʼax yaantech. Leloʼ ku beetik túun a pʼuʼujul. ¿Baʼax jeʼel a beetik utiaʼal a controlarkaba teʼ súutukoʼobaʼ?

•  Le baʼax unaj a wojéeltikoʼ

•  Le baʼax unaj a beetkoʼ

•   Wa séeb a pʼuʼujuleʼ séeb jeʼel a kʼojaʼantaleʼ. Tsʼoʼok u yilaʼaleʼ, wa maʼ t-controlartikba kéen pʼuʼujkoʼoneʼ jeʼel u tsaʼayaltoʼon kʼojaʼaniloʼob jeʼex: u naʼakal k-presión, kʼojaʼaniloʼob tiʼ k-puksiʼikʼal, depresión yéetel u yaatal k-nakʼ. U sen pʼuʼujul máakeʼ jeʼel u beetik maʼ u weenleʼ, u chiʼichnaktal, u tsaʼayal kʼojaʼaniloʼob tu yootʼel yéetel tu tsʼoʼomel. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Maʼ a tsʼíikil mix a pʼuʼujul. Maʼ a kʼuuxil, tumen leloʼ jeʼel u biskech a beet baʼax kʼaaseʼ» (Salmo 37:8).

•   Maʼ maʼalob u chaʼik u kuup tu puksiʼikʼal máak u pʼujaʼaniloʼ. U kuup tu puksiʼikʼal máak u pʼujaʼanil yéetel maʼ u controlarkeʼ jeʼel u páajtal u keʼetel yéetel junpʼéel kʼojaʼanil yaan ichil u wíinklil máakeʼ. Le máax beyaʼ jeʼel u chʼíikil u yil chéen le baʼaloʼob maʼ maʼalobtak ku beetaʼaloʼ wa u suuktal u criticartik u maasil. Le modos beyaʼ ku beetik maʼ u jach biskuba máak yéetel u núup, tsʼoʼoleʼ jeʼel u beetik u yantal problemas ichiloʼobeʼ.

•   Ilawil le jatsʼuts modos yaan tiʼ a núupoʼ. Tsʼíibt óoxpʼéel modos jatsʼuts a wilik tiʼ a núup. Le kéen kʼuuxilnakech tu kaʼatéeneʼ kʼaʼajs le jatsʼuts modos ta tsʼíibtoʼ. Lelaʼ yaan u yáantkech utiaʼal maʼ a séeb pʼuʼujul.

   Teksto jeʼel u yáantajeʼ: «Tsʼáaʼex xan u graciasil tuláakal baʼal» (Colosenses 3:15).

•   Kan perdonar. Tsʼáaba tu lugar a núup. Leloʼ yaan u yáantkech a naʼat bix u yuʼubikuba, wa jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ, a muʼyajtik baʼax ku yuʼubik u maasil (1 Pedro 3:8). Tsʼoʼoleʼ tukulte: «¿Jach wa kʼaas baʼax tu beetajten le oʼolal maʼ tu páajtal in perdonartik?».

   Teksto jeʼel u yáantajeʼ: «Jatsʼuts u yilaʼal maʼ u beetik u cuentail le baʼax ku beetaʼaltiʼoʼ» (Proverbios 19:11).

•   Aʼal bix a wuʼuyikaba yéetel yaabilaj bey xan yéetel jatsʼuts tʼaanoʼob. Tu lugar a waʼalik: «Jach kʼasaʼanech tumen maʼ ta tʼanken utiaʼal a waʼalikten tuʼux yanech», maas maʼalob ka a waʼal: «Jach kin chiʼichnaktal kéen in wil maʼ kʼuchkechiʼ, tumen ku joʼopʼol in tuklik wa yaan baʼax úuchtech». A tʼaan yéetel jeetsʼelileʼ jeʼel u yáantkech utiaʼal maʼ a pʼuʼujuleʼ.

   Teksto jeʼel u yáantajeʼ: «Tʼaanakeʼex mantatsʼ yéetel utsil» (Colosenses 4:6).

•   Chʼenxikint baʼax ku yaʼalaʼal. Kéen tsʼoʼokok a tʼaaneʼ uʼuy baʼax ken u yaʼal a núup, maʼ a kʼáatnúuktik u tʼaan. Kéen tsʼoʼokkeʼ jel aʼaltiʼ le baʼax ta wuʼuyoʼ utiaʼal a wilik wa ta naʼataj tubeel. A chʼenxikintik baʼax ku yaʼalaʼaltecheʼ yaan u yáantkech utiaʼal maʼ a séeb pʼuʼujul.

   Teksto jeʼel u yáantajeʼ: «Cada juntúuleʼ kʼaʼabéet u séeb uʼuyik baʼax ku yaʼalaʼaltiʼ, chéen baʼaleʼ maʼ unaj u séeb tʼaaniʼ» (Santiago 1:19).