Xeen tiʼ baʼax ku taasik

LE PAALALOʼOBOʼ TAAK U YOJÉELTIKOʼOB

¿Baʼaxten maʼ unaj a chaʼantik pornografíaiʼ?

¿Baʼaxten maʼ unaj a chaʼantik pornografíaiʼ?

 ¿Jeʼel wa u páajtal u xuʼulul a chaʼantikeʼ?

 Wa suuk u meyajtech Interneteʼ jeʼel u tocar u jáan chíikpajal wa baʼax yaan yil yéetel pornografíaeʼ. Hayley, juntúul x-chʼúupal yaan 17 años tiʼeʼ, ku yaʼalik: «Le pornografíaoʼ maʼ tsaaj ka máankech a kaxtiʼ, letiʼ kaxtikech».

 Tak le máaxoʼob u chʼaʼtukultmaj maʼ u chaʼantikoʼob pornografíaeʼ yaan kʼiineʼ jeʼel u taaktal u yilkoʼobeʼ. Greg, yaan 18 años tiʼeʼ, ku yaʼalik: «Tin tuklaj mix bikʼin ken in chaʼant pornografíaeʼ, pero junpʼéel kʼiineʼ tin chaʼantaj. Maʼ tu páajtal u descuidarkuba máak».

 Bejlaʼeʼ maas fácil u chaʼantik máak pornografía. Yaʼab paalaloʼobeʼ uts tu tʼaan u túuxtikoʼob mensajeʼob wa fotoʼob tiʼ uláakʼ paalaloʼob yaan yil yéetel pornografía (sexting).

 Baʼax k-kanik: Le ka líikʼ a taataʼob yéetel a abueloʼobeʼ maʼ jach piim le pornografíaoʼ, chéen baʼaleʼ bejlaʼeʼ tuláakal tuʼux yaan. Le oʼolaleʼ, ¿jeʼel wa u páajtal u xuʼulul a chaʼantikeʼ? (Salmo 97:⁠10).

 Jeʼeleʼ, chéen baʼaleʼ kʼaʼabéet jach tu jaajil letiʼe baʼax a kʼáatoʼ. Táanileʼ kʼaʼabéet a wojéeltik baʼaxten maʼ maʼalob ka u chaʼant máak pornografíaiʼ. Koʼox ilik jujunpʼéel baʼaxoʼob suuk u yaʼalaʼal yoʼolal le pornografíaoʼ.

 Le baʼaxoʼob suuk u yaʼalaʼaloʼ

 Baʼax suuk u yaʼalaʼal: Le pornografíaoʼ maʼatech u beetik kʼaas tiʼ máak.

 U jaajil: Jeʼex le chamal ku kʼaskúuntik u pulmón máakoʼ, le pornografía xanoʼ ku kʼaskúuntik u tuukul máak tumen ku beetik u tsʼíiboltik baʼaloʼob maʼ pataloʼobiʼ. Le sexooʼ junpʼéel baʼax Dios tsʼaamil utiaʼal ka u maas yaabiltuba le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ yéetel maʼ u pʼatkubaʼob (Génesis 2:​24). Le pornografíaoʼ jeʼel u beetik u tuklik máak maʼalob junpʼéel kʼaaseʼ. Por ejemploeʼ le máaxoʼob kaʼanchajaʼan u xookoʼoboʼ ku yaʼalikoʼobeʼ le xiiboʼob suukaʼan u chaʼantikoʼob pornografíaoʼ maʼ kʼaas u yilkoʼob u maltratartaʼal le koʼoleloʼoboʼ.

  Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ jujuntúul máakoʼobeʼ «tsʼoʼok u pʼáatal jach junpuliʼ maʼ u yojloʼob baʼax uts yéetel baʼax kʼaasiʼ» (Efesios 4:⁠19). Le máakoʼob beyaʼ tsʼoʼok u pʼáatal maʼ chiʼichnak u concienciaʼobiʼ le oʼolal maʼ jelaʼan u yilkoʼob le baʼaloʼob kʼaastak ku beetkoʼoboʼ.

 Baʼax suuk u yaʼalaʼal: Le pornografíaoʼ yaʼab baʼaloʼob ku kaʼansik yoʼolal sexo.

 U jaajil: Le máax chaʼantik pornografíaoʼ ku pʼáatal chéen u yutsil ku kaxtik. Ku yilik u maasil bey chéen baʼaloʼob jeʼel u meyajtiʼ utiaʼal u béeykuntik u tsʼíibolaloʼobeʼ. Tsʼoʼok u yilaʼal xaneʼ le máaxoʼob chaʼantik pornografíaoʼ maases maʼ kiʼimak u yóoloʼob kéen yanak baʼal u yiloʼob yéetel u núupoʼobiʼ.

  Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ unaj u pʼektikoʼob baʼaloʼob «jeʼex núupkʼeban, éekʼ kuxtalil, u jíiltaʼal máak tumen u tsʼíibolalil u núupchital, kʼaakʼas tsʼíibolaloʼob, bey xan u tsʼíiboltaʼal baʼax utiaʼal yaanal» (Colosenses 3:5). Chéen baʼaleʼ le pornografíaoʼ letiʼe baʼaxoʼob ku beetik u tsʼíiboltik máakoʼ.

 Baʼax suuk u yaʼalaʼal: Le máaxoʼob maʼatech u chaʼantikoʼob pornografíaoʼ yaʼab baʼax táan u perderkoʼob. U tiaʼaloʼobeʼ junpʼéel baʼal suʼtsil le sexooʼ.

 U jaajil: Le máaxoʼob maʼatech u chaʼantikoʼob pornografíaoʼ ku respetarkoʼob le baʼaloʼob yaan yil yéetel sexooʼ. U tiaʼaloʼobeʼ le relaciónes sexualesoʼ junpʼéel regalo u tsʼaamaj Dios tiʼ le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ yéetel ku yáantaj utiaʼal ka u yeʼes u yaabiltmaj u núupoʼob. Le máaxoʼob maʼatech u chaʼantikoʼob pornografíaoʼ kéen tsʼoʼokok u beeloʼobeʼ ku kiʼimaktal u yóoloʼob kéen yanak baʼal u yiloʼob yéetel u núupoʼob.

  Tak teʼ Bibliaoʼ ku yúuchul tʼaan tu yoʼolal sexo. Por ejemploeʼ ku yaʼalik tiʼ le xiiboʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ: «Kiʼimakchajak a wóol yéetel u koʼolelil a táankelmil, [...]. Mantatsʼ ka u méekʼech yéetel yaakunaj» (Proverbios 5:​18, 19, Quiliʼich Biblia ich Maya).

 Bix jeʼel a náachtal tiʼ le pornografíaoʼ

 ¿Baʼax jeʼel a beetik wa jach ku taaktal a chaʼantik pornografíaeʼ? Ilawil le jaats ich español ku kʼaabaʼtik: «¿Cómo rechazar la pornografía?». Le baʼax ku yaʼalik ka a beetoʼ jach jeʼel u yáantkecheʼ.

 Tsʼáa ta tuukul de ke yaan u béeytal a náachtal tiʼ le pornografíaoʼ. Wa tsʼoʼok a lúubuleʼ, maʼ u kʼáat u yaʼal wa tsʼoʼoktech beyoʼ, jeʼel u béeytal a pʼatkeʼ. Intentart tu kaʼatéen, maʼ a chaʼik u ganarkech.

 Ilawil baʼax úuch tiʼ Calvin, letiʼeʼ 13 años yaantiʼ ka káaj u chaʼantik pornografía, ku yaʼalik: «In wojel maʼ maʼalob le baʼax kin beetkoʼ, pero kin wuʼuyik maʼ tu páajtal in pʼatik. Tsʼoʼoleʼ kéen tsʼoʼokok in chaʼantikeʼ maʼ maʼalob in wuʼuyikinbaiʼ. Junpʼéel kʼiineʼ tu chuken in papá, leloʼ jach tu sáalkunsaj in kuuch tumen tin wuʼuyaj jach kʼaʼabéetten áantaj».

 Calvineʼ tsʼoʼok u kanik náachtal tiʼ le pornografíaoʼ, letiʼeʼ ku yaʼalik: «U jaajileʼ jach maʼ maʼalob úuchik u káajal in chaʼantik pornografíaiʼ tumen tak bejlaʼa táan u afectarkeneʼ. Teneʼ maʼ tu páajtal in tuʼubsik le baʼaxoʼob in chaʼantmoʼ yéetel yaan hora xaneʼ ku máan tin tuukul in kaxtik pornografía. Pero en seguida kin kʼaʼajsik bukaʼaj jatsʼutsil le kuxtal yaantenoʼ yéetel kiʼimak in wóol tumen táan in beetik baʼax uts tu tʼaan Jéeoba. Bejlaʼeʼ yaanten junpʼéel maʼalob conciencia yéetel in wojel Jéeobaeʼ yaan u tsʼáaikten le jatsʼuts kuxtal teʼ túumben luʼumoʼ».