TEKSTOʼOB KU MAAS TSOʼOLOL
Josué 1:9 | «Maʼ a sajaktal mix u péek a wóol»
«Teen aʼaliktech, maʼ a sajaktal mix u péek a wóol. Maʼ a chʼaʼik saajkil mix u joʼopʼol a kikilankil, tumen Jéeoba a Dioseʼ tiaʼan ta wéetel jeʼel tuʼuxak ka xiʼikecheʼ» (Josué 1:9, Túumben Luʼum).
«Teen kin waʼaliktech ka xiibchajkech yéetel ka muʼukʼaʼanchajkech. Maʼ a chʼaʼik saajkil mix u lúubul a wóol, tumen teen a Yuumtsil [a Dios] xaneʼ tiʼ yanen ta wéetel jeʼel tuʼux bíin xiʼikecheʼ» (Josué 1:9, Quiliʼich Biblia ich Maya; túumbenkuntaʼan u tsʼíibil).
Baʼax u kʼáat u yaʼal Josué 1:9
Yéetel le tʼaanoʼob yaan teʼ tekstoaʼ Jéeobaeʼ a tu yaʼalaj tiʼ Josué «maʼ u sajaktal mix u péek u yóol» kex jeʼel baʼalak problema ka yanaktiʼeʼ. Wa ku beetik baʼax ku yaʼalik Dioseʼ maʼ kun sajaktal yoʼolal baʼax ku taal u kʼiin u yúuchul, tumen bey tiaʼan Jéeoba tu yiknal utiaʼal u yáantikeʼ. Dioseʼ anchaj tu yéetel Josué tumen tu yaʼalajtiʼ baʼax unaj u beetik yéetel tu yáantaj utiaʼal u ganartik u enemigoʼob.
¿Baʼax kun áantik kaʼach Josué utiaʼal maʼ u sajaktal yéetel utiaʼal u ganartik u enemigoʼob? Teʼ kʼiinoʼoboʼ Jéeobaeʼ tsʼokaʼaniliʼ u beetik u tsʼíibtaʼal jujunpʼéel tiʼ u jaatsoʼob le Bibliaoʼ, leloʼ jach tu yáantaj Josué. Ichil le jaatsoʼobaʼ táakaʼan le Ley tu tsʼíibtaj Moisésoʼ (Josué 1:7). b Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Josué tu yoʼolal le leyoʼ: «Bul kʼiin yéetel bul áakʼab unaj a xokik yéetel unaj a tuukul tiʼ baʼax ku yaʼalik» (Josué 1:8). Utiaʼal ka u beet baʼax ku yaʼalik Jéeobaeʼ Josuéeʼ kʼaʼabéet kaʼach u xokik, u tuukul tiʼ baʼax ku yaʼalik u Ley Dios yéetel u beetik le baʼax tsʼoʼok u kanikoʼ. Kʼaʼabéet kaʼach u beetik tuláakal le baʼax tsʼíibtaʼanoʼ, wa ku beetik beyoʼ yaan kaʼach u bin utsil tiʼ. Josuéeʼ jach bey tu beetiloʼ, le oʼolal kiʼimakchaj u yóol úuchik u meyajtik Jéeoba kex maʼ chéen chʼaʼabil le problemas tu aktáantoʼ (Josué 23:14; 24:15).
Le baʼax tu yaʼalaj Jéeoba tiʼ Josuéoʼ láayliʼ ku líiʼsik k-óoleʼ. Le baʼax tu yaʼalajtiʼoʼ ku yeʼesikeʼ Jéeobaeʼ jach u kʼáat u kanáant máaxoʼob meyajtik, maases wa táan u aktáantkoʼob problemas. Letiʼeʼ u kʼáat ka xiʼiktoʼon utsil jeʼex úuchik yéetel Josuéoʼ. Tsʼoʼoleʼ wa k-xokik le Bibliaoʼ, k-tuukul tiʼ baʼax ku yaʼalik yéetel k-tsʼáaik ichil k-kuxtaleʼ maʼ kun péek k-óol yéetel maʼ ken k-sajaktal ken k-aktáant problemasiʼ.
U contekstoil Josué 1:9
Le ka tsʼoʼok u kíimil Moiséseʼ Jéeobaeʼ tu tsʼáaj Josué utiaʼal u nuʼuktik u kaajil Israel (Josué 1:1, 2). Le israelitaʼoboʼ jach nukaʼajoʼob kaʼach okol Canaán, le luʼum aʼalaʼan u tsʼaʼabaltiʼoboʼ. Chéen baʼaleʼ táanileʼ kʼaʼabéet kaʼach u baʼateloʼob yéetel le cananeoʼoboʼ, le máakoʼobaʼ jach kʼasaʼanoʼob kaʼachi (Deuteronomio 9:5; 20:17, 18). c Le cananeoʼoboʼ maas jach yaʼaboʼob tiʼ le israelitaʼoboʼ yéetel maas u yojloʼob baʼateʼel kaʼachi (Josué 9:1, 2; 17:18). Chéen baʼaleʼ Josuéeʼ maʼ tu chʼaʼaj saajkiliʼ, le oʼolal tu beetaj baʼax aʼalaʼabtiʼ tumen Jéeoba. Jéeobaeʼ tu yáantaj Josué, le oʼolal chéen seis años tu bisaj tiʼ le israelitaʼob utiaʼal u xuʼulskoʼob tiʼ u enemigoʼoboʼ (Josué 21:43, 44).
a U kʼaabaʼ Dios ich mayaeʼ Jéeoba. Le kʼaabaʼ jeʼelaʼ ku chʼaʼabal tiʼ le cuatro letraʼob ich hebreo YHWH, le cuatro letraʼobaʼ kʼaj óolaʼan xan bey Tetragrámatoneʼ. Utiaʼal a wojéeltik baʼaxten jujunpʼéel bibliaʼobeʼ maʼatech u meyajtiʼob u kʼaabaʼ Dioseʼ, ilawil le xook «¿Máax Jéeoba?».
b Maʼ xaaneʼ le tsʼíiboʼob anchaj tu kʼiiniloʼob Josuéoʼ letiʼe libroʼob tu tsʼíibtaj Moisésoʼ (Génesis, Éxodo, Levítico, Números yéetel Deuteronomio), bey xan u libroil Job yéetel junpʼéel wa kaʼapʼéel salmos. Le jeʼeloʼobaʼ táakaʼanoʼob ichil le Bibliaoʼ.
c Utiaʼal a wojéeltik baʼaxten kʼaʼabéetchaj u baʼateʼel le israelitaʼob tu contra le cananeoʼoboʼ, ilawil le xook «¿Por qué mandó Dios exterminar a los cananeos?» jóokʼ tiʼ U Pʼíich Tulumil Kanan 1 tiʼ enero tiʼ 2010, ich español.