Primé libru de Samuel 25:1-44

  • Guti Samuel (1)

  • Cadi galán modo bicabi Nabal ca xpinni David (2-13)

  • Bisihuinni Abigaíl nuu xpiaaniʼ (14-35)

    • Rapa Jehová ca xpinni casi rápacabe xiixa risaca ndaaniʼ ti bolsa (29)

  • Biiti Jehová Nabal, hombre huati que (36-38)

  • Bichaganáʼ David Abigaíl (39-44)

25  Gudiʼdiʼ si ti tiempu, guti Samuel. Ne guidubi naca guidxi Israel biinacaʼ ne guca reunircaʼ para gucaachicaʼ laabe Ramá, ra lídxibe. De raqué biree David zeʼ lu desiertu stiʼ Parán.  Ca dxi que, bibani ti hombre ricu ndaaniʼ guidxi Maón ne nápabe ca maniʼ stibe ndaaniʼ guidxi Carmelo.* Nápabe chonna mil dendxuʼ ne ti mil chiva. Ne tiempu que, laabe ne ca xpínnibe cugácabe guicha ladi ca dendxuʼ stibe ndaaniʼ guidxi Carmelo.  Nabal láʼ hombre riʼ, zabe de familia stiʼ Caleb ne xheelabe láʼ Abigaíl. Naca Abigaíl ti gunaa nuu xpiaaniʼ ne sicarú, peru xheelabe Nabal nabé naguidxi ladxidóʼ ne runi cosa malu.  Dxi nuu David lu desiertu, gúnnabe cugá Nabal ne ca xpinni guicha ladi ca dendxuʼ stiʼ.  Ngue runi gudxi David chii de ca xpinni: «Laché guidxi Carmelo, laguyubi Nabal ne lagabi laabe canabadiidxaʼ David ximodo nuube.  Lagabi laabe: “Gupa guendariuudxi ne bibani xadxí. Cuʼ ndaayaʼ Dios familia stiluʼ ne guiráʼ ni nápaluʼ.  Maʼ gunnaʼ cugaluʼ guicha ladi ca dendxuʼ stiluʼ. Biaʼ dxi guyuu ca pastor stiluʼ ládedu ndaaniʼ guidxi Carmelo, qué nuchiichidu laacabe ne guirutiʼ ñaxha laacabe gastiʼ.  Gunabadiidxaʼ ca xpínniluʼ, laacabe zábicabe lii. Nga runi canabaʼ lii guidxaagaluluʼ ca xpinneʼ, purtiʼ galán ca dxi bedandadu riʼ. Canabaʼ lii gudiiluʼ ca xpinneʼ ne xiiñiluʼ David intiica cosa ni nápaluʼ”».  Para biree ca xpinni David zecaʼ ra nuu Nabal ne gúdxicaʼ laabe guiráʼ ni gudxi David laacaʼ. Biluxe guniʼsícabe, 10  ná Nabal rabi ca xpinni David: «¿Tuu nga David ca yaʼ? ¿Tuu nga ná xiiñiʼ Jesé ca naca pue? Ca dxi riʼ, stale mozo cusaana xpixuaanaʼ. 11  Maʼ guleechuaʼ pan, nisa ne beela para ca ni cugá guicha ladi ca dendxuʼ stinneʼ, ¿xiñee gudieeʼ ni ca hombre ca pa nin qué lica gannaʼ padé zeedacaʼ?». 12  Para biguetaʼ ca hombre que ra nuu David ne gúdxicaʼ laabe xi guiráʼ guníʼ Nabal. 13  Oraqueca ná David rabi ca xpinni: «¡Cada tobi guicaa espada stiʼ!». Ngue runi cada tobi gucuaa espada stiʼ, dede né David. Biaʼ tapa gayuaa hombre ziné laabe, ne biaʼ chupa gayuaa hombre biaanacaʼ cayápacaʼ ca cosa stícabe. 14  Laga cazaaca ndiʼ, guyé ti mozo stiʼ Nabal ra nuu Abigaíl, xheelaʼ Nabal, ne gúdxibe laa: «Dede lu desiertu beeda caadxi hombre ni biseendaʼ David, ne gunábacabe cuʼ Dios ndaayaʼ señor stinu, peru nabé feu modo gudindené señor stinneʼ laacabe. 15  Nabé nachaʼhuiʼ guca ca hombre ca né laadu. Qué ñuu hora ñúnicabe laadu xiixa ne guirutiʼ ñaxha laadu xiixa biaʼ tiempu guyuʼdu lu ca layú ca. 16  Beeda gácabe casi ti muru para laadu ridxíʼ ne huaxhinni. Gúpacabe laadu biaʼ tiempu yegápadu dendxuʼ ne chiva lu ca layú ca. 17  Yanna guníʼ ique xi gúniluʼ. Purtiʼ nannaʼ zeeda stale cosa malu luguiáʼ señor stinu ne luguiáʼ ca ni nabeza ra lídxibe. Ne cumu qué iquiiñeʼ hombre riʼ la? guirutiʼ zanda guiniʼné laa». 18  Oraqueca gucuaa Abigaíl chupa gayuaa pan, chupa jarra naroʼbaʼ de vinu, gaayuʼ dendxuʼ ni maʼ guca preparar para gaca guendaró, gaayuʼ sea* de biidxiʼ ni maʼ biguii, ti gayuaa torta de pasa* ne chupa gayuaa torta de duʼgaʼ ni bicaachecabe, ne bidxiibabe guiráʼ ni deche caadxi burru. 19  Óraque gúdxibe ca mozo stibe: «Lasániru, nagasi maʼ nandáʼ laatu». Peru qué ñábibe Nabal xheelabe xi cayúnibe. 20  Laga zedayétebe cueʼ dani que ne dxíʼbabe burru stibe, laaca zedayete David ne ca xpinni ne bidxaagalucaʼ laabe. 21  Peru guidubi neza que zeeda guiníʼ David: «Pur gana si gupaʼ guiráʼ cosa napa hombre riʼ lu desiertu. Guirutiʼ ñaxha laabe xiixa ne yanna, lugar de ñacanebe naa, biaa ni cayúnibe. 22  Pa guixíʼ siadóʼ caʼruʼ guuteʼ Nabal ne ca hombre* ni naca xpínnibe, xcuenta Dios guni castigar ca enemigu stinneʼ».* 23  Ora biʼyaʼ Abigaíl David, nagueendaca biete deche burru stiʼ, bizuxíbibe nezalú David ne gundeteʼ íquebe layú. 24  De raqué bidxíñabe xañee David ne gúdxibe laa: «Señor stinneʼ, bigaaniʼ donda ca luguiaʼyaʼ, canabaʼ lii gudiiluʼ lugar guiniéʼ. Bicaadiaga ni chitidxeʼ lii, señor stinneʼ. 25  Señor stinneʼ, canabaʼ lii cadi gulábiluʼ ni guiníʼ Nabal. Qué iquiiñeʼ hombre ca, biaʼsi peʼ gulee lácabe laabe Nabal,* purtiʼ nahuátibe. Dxandíʼ peʼ la? señor stinneʼ, qué ñuuyaʼ diaʼ ora guyé ca hombre biseendaluʼ. 26  Nga runi, señor stinneʼ, cayabeʼ lii nezalú Jehová ne nezaluluʼ, Jehová nga cucueeza lii para cadi guquíxeluʼ ni biʼniʼ ca binni riʼ lii ne cadi gaʼniʼ donda íqueluʼ pur guxhiiluʼ rini stícabe. Guiráʼ ni guizaaca Nabal, nga ca guizaaca ca enemigu stiluʼ ne guiráʼ ca ni racalaʼdxiʼ guniná lii. 27  Yanna, señor stinneʼ, bidii lugar guicaa ca xpínniluʼ regalu riʼ,* purtiʼ zeedaniáʼ ni para laacaʼ. 28  Canabaʼ lii gutiidiláʼdxiluʼ naa pa bicheeniaʼ lii. Señor stinneʼ, nannaʼ zacané Jehová lii para guni mandar ca ni zá de lii xadxí. Purtiʼ ritíndeluʼ lu ca guerra stiʼ Jehová, ne biaʼ dxi nabániluʼ qué huayúniluʼ xiixa cosa malu. 29  Señor stinneʼ, ora sananda tuuxa lii ne gacalaʼdxiʼ guuti lii la? Jehová, Dios stiluʼ, zapa xquendanabániluʼ, casi rapa binni xiixa risaca ndaaniʼ ti bolsa. Peru zusáʼbibe xquendanabani ca enemigu stiluʼ zitu, casi rusáʼbicabe ti guié né ti guixhe bixeendaʼ. 30  Ne ora maʼ biʼniʼ cumplir Jehová guiráʼ cosa galán biʼniʼ prometer lii ne guni lii xaíque stiʼ guidxi Israel la? 31  qué ziuubaʼ ladxidoʼloʼ ne qué zaca arrepentirluʼ pur biquíxeluʼ ni bíʼnicabe lii ne pur bixhiiluʼ rini. Ora cuʼ Jehová ndaayaʼ lii, bietenalaʼdxiʼ de naa, señor stinneʼ». 32  Óraque ná David rabi Abigaíl: «¡Guisaca Jehová, Dios stiʼ Israel, ni biseendaʼ lii yannadxí para gueeda guidxaagaluluʼ naa! 33  ¡Dios cuʼ ndaayaʼ lii, purtiʼ nabé nuu xpiaaniluʼ! Ne purtiʼ bicueezaluʼ naa de nuquixeʼ ni bíʼnicabe naa ne qué nuxhieeʼ rini. 34  Casi peʼ nabani Jehová, Dios stiʼ Israel, —ni bilá lii lu nayaʼ—, pa qué ñaca puraluʼ ñeeda guiníʼneluʼ naa la? nin ti xpinni Nabal* qué nirá gueelaʼ guixíʼ siadóʼ». 35  Ne óraque, gucuaa David ni beedanebe que ne gudxi laabe: «Biguetaʼ ra lídxiluʼ ne gupa guendariuudxi. Maʼ bicaadiagaʼ guiráʼ ni gúdxiluʼ naa ne zuneʼ ni canábaluʼ naa». 36  Despué, biguetaʼ Abigaíl ra nuu Nabal, nuu hombre riʼ ra lidxi cayuni ti guendaró especial casi runi ti rey. Nayecheʼ nuu ladxidóʼ Nabal ne naxudxi dxeʼ. Ngue runi qué niná Abigaíl ñabi laabe gastiʼ dede sti dxi que. 37  Ora birá gueelaʼ, ne maʼ cadi naxudxi Nabal, gudxi xheelabe laabe xi guiráʼ bizaaca. Óraque, biaʼ que nibezadxí si ladxidoʼbe, ne bichongabe casi ti guié. 38  Gudiʼdiʼ si chii gubidxa, bidii Jehová lugar gatiʼ Nabal. 39  Ora gunna David maʼ guti Nabal, guníʼ: «¡Guisaca Jehová! Neca bisituí Nabal luaʼ, peru biʼniʼ defender Jehová naa. Bicueezabe naa de guneʼ ti cosa malu ne biquíxebe Nabal guiráʼ ni gunabaʼ para naa». De raqué biseendaʼ David tu chitidxi Abigaíl nápabe gana guichaganabe laa. 40  Ora yendá ca xpinni David ndaaniʼ guidxi Carmelo, gúdxicaʼ Abigaíl: «Biseendaʼ David laadu gueedayúbidu lii purtiʼ nápabe gana guichaganabe lii». 41  Oraqueca bizuxíbibe, gundeteʼ íquebe layú ne guniʼbe: «Raríʼ nuaaʼ, nuaaʼ dispuesta gacaʼ xcriada señor stinneʼ, ne quiibeʼ ñee ca xpínnibe». 42  Casi biluxe guníʼ Abigaíl, biasa ne gudxiʼbaʼ burru stiʼ ne zinanda gaayuʼ criada stibe laabe a pie, zinécabe ca xpinni David, ne despué bichaganabe laa. 43  Peru maca bichaganáʼ David ti gunaa de Jezreel láʼ Ahinoham. Ne guiropa gunaa riʼ gúcacaʼ xheelabe. 44  Neca maʼ bichaganáʼ David Mical, xiiñiʼ Saúl, peru bicheelaʼ Saúl laabe Paltí, xiiñiʼ Lais, ti hombre de Galim.

Nota

Ti guidxi stiʼ Judá; cadi laa diʼ ni nga dani Carmelo.
Ti sea nga 7.33 L. Biiyaʼ apén. B14.
Laani nga caadxi pasa ni bicaachecabe.
Lit. «ca ni rinesa cueʼ pader». Lu diidxaʼ hebreu riquiiñecabe ca diidxaʼ riʼ ora caníʼcabe mal de ca hombre.
O zándaca «guni castigar David».
Riníʼ lá riʼ “ni qué riuu razón” o “binni huati”.
Lit. «ndaayaʼ riʼ».
Lit. «nin tobi de ca ni rinesa cueʼ pader». Lu diidxaʼ hebreu riquiiñecabe ca diidxaʼ riʼ ora caníʼcabe mal de ca hombre.