Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

CAPÍTULO 15

Gucanécabe «ca congregación para guzuhuaa chaahuicaʼ»

Gucanécabe «ca congregación para guzuhuaa chaahuicaʼ»

Riganna ca superintendente de circuito ca congregación para gacanécabe laacaʼ iguidxi fe sticaʼ

Zeeda ni lu Hechos 15:36–16:5

1-3. a) ¿Tuu ziné Pablo de compañeru lu viaje stiʼ, ne xi nánnanu de laabe? b) ¿Xi zazíʼdinu lu capítulo riʼ?

 LAGA zidíʼdicabe lu ca layú nabé feu stiʼ ca guidxihuiiniʼ que la? dede rasi Pablo ruuyadxí joven ni ziné que. Laabe nga Timoteo. Napa biaʼ 20 iza ne caníʼ íquebe xi guiráʼ zanda guni. Cada pasu gudii joven riʼ jma zixeleʼ de ra lidxi ne jma zitu ziyaana guidxi Listra ne Iconio. Peru ¿xi cabeza laacabe lu viaje riʼ yaʼ? Zándaca maʼ nanna Pablo zadxaagalucaʼ stale peligru ne guendanagana purtiʼ maʼ ndiʼ nga guiropa viaje misional gúnibe. Peru ¿ñee zuni huantar joven zinebe riʼ ca guendanagana ca la?

2 Guizáʼ napa Pablo confianza Timoteo, zándaca jma de ni biaʼ napa joven riʼ laca laa. Pur ni bizaaca Pablo cadi tan xadxí, nanna pabiáʼ risaca nga gapa ti buen compañeru de viaje. Purtiʼ zigánnacabe ca congregación que para gacanécabe iguidxi fe stiʼ ca hermanu que. Ne laaca nánnabe para ganda gúnicabe ni la? caquiiñeʼ gúnicabe dxiiñaʼ juntu ne chúʼcabe dispuestu guni cumplírcabe dxiiñaʼ ni caquiiñeʼ gúnicabe. ¿Xiñee guníʼ íquebe ni yaʼ? Purtiʼ bietenaláʼdxibe guendanagana ni gupanebe Bernabé ne pur ngue bixélecabe.

3 Lu capítulo riʼ zazíʼdinu caadxi cosa ni zacané laanu gánnanu xi gúninu ora raca nagana para laanu chuʼnu de acuerdu. Laaca zazíʼdinu xiñee gulí Pablo Timoteo para gaca compañeru de viaje stiʼ ne ziénenu xiñee risaca dxiiñaʼ ni runi ca superintendente de circuito.

«Ibiguétanu ne chigánnanu ca hermanu» (Hechos 15:36)

4. ¿Xiñee guyé apóstol Pablo guiropa viaje misional stiʼ?

4 Lu capítulo gudiʼdiʼ que bidúʼyanu guyé Pablo, Bernabé, Judas ne Silas congregación de Antioquía. Guyécabe para gábicabe laacaʼ xi decisión gucuaa grupu ni zániru de circuncisión, ne laaca guyécabe para cúʼcabe gana ne gacanécabe laacaʼ iguidxi fe sticaʼ. ¿Xi bizaaca despué yaʼ? Gudxi Pablo Bernabé: «Ibiguétanu ne chigánnanu ca hermanu ni nuu ndaaniʼ cada tobi de ca guidxi ra biʼniʼ predicarnu stiidxaʼ Jehová para guidúʼyanu ximodo nuucaʼ» (Hech. 15:36). Cadi caníʼ ique Pablo chiganna si ca ni nacubi naca xpinni Cristu para si ugapadiuxi laacabe, sínuque bíʼnibe ni pur chupa razón. Lu libru de Hechos cusiene xiñee biʼniʼ Pablo guiropa viaje misional riʼ. Primé la? para gábibe ca hermanu xi decisión gucuaa ca apóstol ne ancianu de Jerusalén (Hech. 16:4). Ne guiropa la? para chebe casi superintendente ne gacanebe ca congregación que iguidxi fe sticaʼ (Rom. 1:11, 12). Tiempu riʼ, ¿ximodo zinanda ca testigu stiʼ Jehová ejemplu stiʼ grupu ni zániru ni guyuu lu primé siglu que yaʼ?

5. ¿Ximodo rudii Grupu ni Zániru instrucción ne riguu gana ca congregación ca?

5 Tiempu riʼ Grupu ni Zániru nga ni riquiiñeʼ Cristu para guni dirigir ca testigu stiʼ Jehová. Ca hermanu ungidu riʼ rudiicaʼ instrucción ne riguucaʼ gana guiráʼ congregación ni nuu lu guidubi Guidxilayú. Ne rúnicabe ni pur mediu de carta, reunión ne ca publicación ca. Laaca ruyubi Grupu ni Zániru guʼyaʼ xi caquiiñeʼ guiráʼ congregación. Ne pur nga ribícabe caadxi ancianu ni nuu capacitadu para gácacaʼ superintendente de circuito ne chigánnacaʼ ca congregación ca.

6, 7. ¿Xi dxiiñaʼ runi ca superintendente de circuito?

6 Tiempu riʼ nabé ricá ique ca superintendente de circuito gacanecaʼ ne cuʼcaʼ gana cada tobi de ca hermanu ni nuu ndaaniʼ ca congregación ni rigánnacaʼ. ¿Ximodo rúnicabe ni yaʼ? Rinándacabe ejemplu stiʼ Pablo ne stiʼ xcaadxi xpinni Cristu ni guyuu lu primé siglu que. Ndiʼ nga conseju bidii Pablo ti superintendente, laabe nga Timoteo, gúdxibe laa: «Biʼniʼ predicar stiidxaʼ Dios, biʼniʼ ni né stale gana ora galán nuu tiempu ne ora nuu guendanagana; biluíʼ laacabe paraa cucheecabe, gudixhená laacabe ne bidii conseju laacabe né seriedad. Ne ora gúniluʼ ni la? biʼniʼ ni né paciencia, ne biʼniʼ ni casi runi ti maestru ni nanna gusiidiʼ». Ne laaca guniʼbe: «Biʼniʼ predicar ca noticia galán» (2 Tim. 4:2, 5).

7 Casi peʼ ná ca diidxaʼ ni guníʼ apóstol Pablo ca, ca superintendente ni maʼ bichaganáʼ ne ni caʼruʼ guichaganáʼ, runi predicarcaʼ de gadxé gadxé modo né ca hermanu de congregación ne riguucabe gana laacaʼ purtiʼ guizáʼ nánnacabe gusiidicabe ne runi predicárcabe né stale gana (Rom. 12:11; 2 Tim. 2:15). Nabé runi ca superintendente de circuito stale sacrificiu ne nadxiicaʼ binni. Rigánnacabe ca congregación ca neca nuu de laacani nuucani lugar ra nabé peligroso o nabé feu clima raqué (Filip. 2:3, 4). Ne laaca rudii ca superintendente de circuito riʼ discursu para cuʼcaʼ gana, gusiidicaʼ ne gudiicaʼ conseju ca hermanu de congregación. Galán chinándanu ejemplu stiʼ ca hermanu riʼ ne gúninu stipa gaca fe stinu jma naguidxi (Heb. 13:7).

«Nabé nadipaʼ modo biʼniʼ discutírcabe» (Hechos 15:37-41)

8. ¿Xi biʼniʼ sentir Bernabé ora gudxi Pablo laa pa zabiguétacaʼ chigánnacaʼ ca hermanu?

8 Guizáʼ biecheʼ Bernabé ora gudxi Pablo laa guibiguétacaʼ chigánnacaʼ ca hermanu (Hech. 15:36). Ne cumu maca ruʼ yeguni predicárcabe ca lugar que la? maca runibiáʼcabe ca congregación ni nuu ca guidxihuiiniʼ que (Hech. 13:2–14:28). Ngue runi biiyacabe maʼ cadi nagana guibiguetaʼ gúnicabe dxiiñaʼ que sti biaje. Peru guyuu ti guendanagana. Hechos 15:37 ná: «Nuu Bernabé chiné Juan, ni rábicabe Marcos». Racá ridúʼyanu cadi guníʼsibe pa zanda chinécabe Marcos, xprímube, sínuque nuupebe chinebe laa.

9. ¿Xiñee qué ñuulaʼdxiʼ Pablo ni gunabaʼ Bernabé laa?

9 Qué ñuulaʼdxiʼ Pablo ni gunabaʼ Bernabé laa riʼ, ¿xiñee yaʼ? Relatu ca ná: «Qué naʼ Pablo chinécabe laabe, purtiʼ bisaanabe laacaʼ Panfilia ne maʼ qué niguni predicarnebe laacaʼ» (Hech. 15:38). Casi bidúʼndanu ca, maca yené Marcos laacabe lu primé viaje misional bíʼnicabe, peru bisaana laacabe raqué ne biree zeʼ (Hech. 12:25; 13:13). Deruʼ peʼ bizulúcabe viaje que, nuurúcabe Panfilia, mápeca biguétabe Jerusalén. Neca qué ruzeeteʼ Biblia xi pur bíʼnibe ni la? peru cadi jneza biiyaʼ Pablo ni bíʼnibe riʼ, ne zándaca pur nga maʼ qué ñapa confianza laabe.

10. ¿Xi biʼniʼ Pablo ne Bernabé despué de biʼniʼ discutircaʼ?

10 Cá Bernabé tema chiné Marcos, peru Pablo que lica naʼ, ngue runi «nabé nadipaʼ modo biʼniʼ discutírcabe pur ngue ne cada tobi gucuaa gadxé gadxé ladu» (Hech. 15:39). Gucuaa Bernabé Marcos, xprimu, ne gudxíʼbacaʼ lu barcu ni zeʼ Chipre, xquídxicaʼ. Ne Pablo biʼniʼ seguir ra zeʼ. Relatu ca ná gulí Pablo Silas para chiné, «ne despué de gunabaʼ ca hermanu Jehová gapa laacabe, bireecabe zécabe» (Hech. 15:40). De raqué gudíʼdicabe Siria ne Cilicia, yegacanécabe «ca congregación para guzuhuaa chaahuicaʼ» (Hech. 15:41).

11. ¿Xi cualidad naquiiñeʼ gápanu para guni perdonarnu ni guni tuuxa hermanu laanu?

11 Rusietenalaʼdxiʼ relatu riʼ laanu guiranu nácanu binni ruchee. Cadi guianda laanu Pablo ne Bernabé nga guca representante stiʼ grupu ni zániru ni guyuu lu primé siglu que. Ne zándaca laaca guyuu Pablo lade grupu ca. Peru neca zacá la? óraque cada tobi de laacabe biʼniʼ ni rabi jma jneza guni. ¿Ñee zudiicabe lugar gusaana de gaca xhamígucabe pur ni bizaacacabe riʼ la? Coʼ, purtiʼ neca cadi nácacabe perfectu la? humilde laacabe ne racaláʼdxicabe chinándacabe ejemplu stiʼ Cristu. Ngue runi despué biʼniʼ perdonarsaacabe ne guca xhamígucabe sti biaje (Efes. 4:1-3). Ne caadxi iza despué, maʼ biʼniʼ Pablo ne Marcos dxiiñaʼ juntu sti biaje (Col. 4:10). a

12. ¿Xi cualidad gupa Pablo ne Bernabé ni naquiiñeʼ chinanda ca ancianu?

12 Neca bidxiichi Pablo ne Bernabé, peru cadi maca zacá diʼ laacabe. Binibiáʼ ca hermanu que Bernabé casi ti hombre guizáʼ nachaʼhuiʼ ne rudii de ni napa, nga runi lugar de ñábicabe laabe labe José la? binibiáʼcabe laabe casi Bernabé ni riníʼ «tobi ni riguixhedxí ladxidóʼ binni» (Hech. 4:36). Ne Pablo binibiáʼcabe laa casi ti hombre ni napa stale cariñu ne nachaʼhuiʼ (1 Tes. 2:7, 8). Galán chinanda ca ancianu, dede né ca superintendente ejemplu stiʼ Pablo ne Bernabé ne guni tratárcabe guiráʼ ca xpinni Cristu né stale cariñu ne gácacabe humilde (1 Ped. 5:2, 3).

«Nabé galán guiráʼ ni riníʼ ca hermanu» de laabe (Hechos 16:1-3)

13, 14. a) ¿Tu guca Timoteo, ne ximodo binibiáʼ Pablo laabe? b) ¿Xiñee biiyadxí Pablo Timoteo? c) ¿Xi dxiiñaʼ risaca bidiicabe Timoteo?

13 Guiropa viaje misional biʼniʼ Pablo, guyé Galacia, ti guidxi stiʼ Roma, ne raqué nuu caadxi congregación. Relatu ca ná: «Yendá Pablo Derbe de raqué maʼ guyé Listra. Raqué nuu ti discípulo láʼ Timoteo. Xiiñiʼ ti judía ni naca xpinni Cristu, peru bixhózebe griegu laa» (Hech. 16:1). b

14 Zándaca binibiáʼ Pablo familia stiʼ Timoteo biaʼ lu iza 47, primé biaje guyebe lugar que. Ne chupa o chonna iza despué, lu guiropa viaje ni bíʼnibe jma maʼ biiyadxibe joven riʼ. ¿Xiñee yaʼ? Purtiʼ «nabé galán guiráʼ ni riníʼ ca hermanu» de Timoteo. Lu relatu stiʼ Hechos ná nabé galán riníʼ ca hermanu de Listra ne de Iconio de laabe, riaana ndaʼ ca lugar riʼ biaʼ 30 kilómetru de raqué (Hech. 16:2). Pur mediu de espíritu santu bidii ca ancianu ti dxiiñaʼ nabé risaca Timoteo, gacanebe Pablo ne Silas casi superintendente ni riganna ca congregación (Hech. 16:3).

15, 16. ¿Xiñee guníʼcabe bien de Timoteo?

15 ¿Xiñee nabé galán modo binibiáʼcabe Timoteo neca joven ruʼ laa yaʼ? ¿Ñee pur nuu xpiaanibe, pur galán laabe o pur ca habilidad ni nápabe la? Nga nga ni jma ruuyaʼ binni. Ne dede profeta Samuel biiyadxí ca ni. Ngue runi sicaríʼ gudxi Dios laabe: «Binni ruuyaʼ ni rihuinni si, peru Jehová ruuyaʼ ni nuu ndaaniʼ ladxidóʼ binni» (1 Sam. 16:7). Nga runi, pur ca cualidad ni napa Timoteo ndaaniʼ ladxidóʼ nga guníʼ ca hermanu que bien de laa ne cadi pur ca cosa ni rihuinni si.

16 Caadxi iza despué guníʼ Pablo de ca cualidad sicarú ni gupa Timoteo. Chupa chonna de laacani nga: bíʼnibe xhiiñabe jneza, gunnaxhiibe ca hermanu, bizaaláʼdxibe ne bíʼnibe stale sacrificiu pur laacaʼ (Filip. 2:20-22). Ne laaca bizeeteʼ Pablo biʼniʼ cré Timoteo Dios de guidubi ladxidóʼ (2 Tim. 1:5).

17. ¿Ximodo zanda chinanda ca joven ejemplu stiʼ Timoteo?

17 Ca dxi stinu riʼ stale joven zinándacaʼ ejemplu stiʼ Timoteo, rúnicaʼ stipa gápacaʼ ca cualidad ni gúpabe, ne pur nga riníʼ ca hermanu bien de laacabe ne riuulaʼdxiʼ Jehová ni rúnicabe neca nahuiinirúcabe (Prov. 22:1; 1 Tim. 4:15). Ne laaca rusihuínnicabe runi crécabe Dios de guidubi ladxidóʼcabe purtiʼ nabánicabe modo riuulaʼdxiʼ (Sal. 26:4). Nga runi, cásica Timoteo, laaca zanda gacané ca joven riʼ lu ca dxiiñaʼ ni raca ndaaniʼ congregación. Ne guiranu riéchenu ora guidúʼyanu maʼ nácacabe publicador, rudiicabe laacabe Jehová ne riuʼnísacabe.

«Zeʼ dxi jma naguidxi ziyaca fe» stícabe (Hechos 16:4, 5)

18. a) ¿Xi dxiiñaʼ risaca biʼniʼ Pablo ne Timoteo? b) ¿Xi ndaayaʼ gucuaa ca congregación que?

18 Stale iza biʼniʼ Pablo ne Timoteo dxiiñaʼ juntu. Biʼniʼ ca superintendente riʼ dxiiñaʼ ni bidii grupu ni zániru laacaʼ. Ne ora rigánnacabe ca hermanu, rábicabe laacaʼ «xi naquiiñeʼ gúnicaʼ pur decisión ni maʼ gucuaa ca apóstol ne ca ancianu nuu Jerusalén» (Hech. 16:4). Ne cumu yenanda ca hermanu que ca instrucción que la? «zeʼ dxi jma naguidxi ziyaca fe stiʼ ca congregación que ne zeʼ dxi jmaruʼ si zidáleca» (Hech. 16:5).

19, 20. ¿Xiñee naquiiñeʼ guzúʼbanu stiidxaʼ ca ni zániru lu dxiiñaʼ ni rúninu?

19 Ca dxi riʼ, laaca riguu Jehová ndaayaʼ ca xpinni ni ruzuubaʼ stiidxaʼ ca ni runi dirigir laacaʼ (Heb. 13:17). Cumu gatigá cuchaa ca cosa ni cayaca lu Guidxilayú riʼ la? nabé risaca guicaanu ca guendaró espiritual ni rudii «mozo ni nuu xpiaaniʼ ne ni runi jneza» (Mat. 24:45; 1 Cor. 7:29-31). Pa gúninu zacá, zucaʼnanu ca cosa dxabaʼ ni nuu ndaaniʼ guidxilayú riʼ ne zaca fe stinu jma naguidxi (Sant. 1:27).

20 Ca ni nuu lu Grupu ni Zániru ne ca ancianu ni nuu yanna riʼ, laaca imperfectu laacabe cásica Pablo, Bernabé, Marcos ne ca ancianu ni bibí ni guyuu lu primé siglu que (Rom. 5:12; Sant. 3:2). Cadi guiaandaʼ laanu naquiiñeʼ gápanu confianza Grupu ni Zániru purtiʼ rusiidicabe guiráʼ ni zeeda lu Biblia ne rinándacabe ejemplu stiʼ ca apóstol que (2 Tim. 1:13, 14). Ne pur nga zeʼ dxi jma zidale ca congregación ca ne jma naguidxi ziyaca fe sticaʼ.