Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Cadi gusaana de gudxíʼlunu para guicaanu ndaayaʼ stiʼ Jiobá

Cadi gusaana de gudxíʼlunu para guicaanu ndaayaʼ stiʼ Jiobá

«Bidxiiluluʼ Dios ne bidxiiluluʼ hombre ne biʼniʼ ganarluʼ» (GÉNESIS 32:28).

DIIDXAʼ RIUUNDAʼ: 23 NE 38

1, 2. Xi guiráʼ rudxíʼlunu ca xpinni Jiobá.

DEDE ca dxi bibani Abel hasta ca dxi nabáninu riʼ, guiranu ca xpinni Dios, huayuu ora huadxíʼlunu xiixa para cadi guchéʼnenu Dios. Gudxi apóstol Pablu ca xpinni Cristu ni naca hebreu maʼ biʼniʼ huantarcaʼ stale yuubaʼ ne bidxiilucaʼ para guyuulaʼdxiʼ Jiobá ni bíʼnicaʼ ne gúpacaʼ ndaayaʼ stibe (Hebreos 10:32-34). Pablu bichaaga stipa ni runi ca xpinni Cristu ne ni runi ca atleta, ca boxeador ne luchador ni guyuu ndaaniʼ guidxi Grecia dxiqué (Hebreos 12:1, 4). Ca dxi riʼ, guiráʼ ca xpinni Cristu nuunu lu ti carrera para guicaanu guendanabani ni qué zaluxe. Peru nápanu enemigu ni nuu cueechú laanu para cadi chuʼnu nayecheʼ ne gunítinu cani cudii stiidxaʼ Jiobá gudii laanu.

2 Laanu jma nadipaʼ modo cudxíʼlunu purtiʼ Binidxabaʼ ne ca xpinni nga cucaalunu (Efesios 6:12). Risácapeʼ nga cadi gudiʼnu lugar guniná guidxilayú riʼ laanu né cani rusiidiʼ binni, modo riníʼ íquecaʼ, ne xcaadxi cosa malu rúnicaʼ casi chúʼnecaʼ ni cadi xheelacaʼ, cúbacaʼ gueza, gueʼ xhaatacaʼ nisadxuʼniʼ o iquiiñecaʼ droga. Nuu biaje laaca naquiiñeʼ gúninu stipa para cadi guireʼnu gana o para cadi gúninu ca cosa malu ni ruquiinde laanu (2 Corintios 10:3-6; Colosenses 3:5-9).

3. Ximodo rusiidiʼ Jiobá laanu para gudxíʼlunu ca enemigu stinu.

3 Ñee zanda guni ganarnu ca cosa malu ni zeeda gaca casi xhenemígunu ca la? Zanda pue, peru zaca ni nagana. Bichaaga Pablu laa né ti boxeador ora guníʼ ca diidxaʼ riʼ: «Laca rune casi tobi ni rucaa, ni qué runi si invite» (1 Corintios 9:26). Naquiiñeʼ gudxíʼlunu ca enemigu stinu casi ora ñácanu ti boxeador ne Jiobá racané ne rusiidiʼ laanu para gúninu ni. Ximodo rúnibe ni yaʼ. Riquiiñebe Biblia, ca publicación, ca reunión ne ca asamblea. Ñee riquiiñenu guiráʼ ni cudii Jiobá laanu para gusiidiʼ laanu la? Pa qué iquiiñenu cani la? cadi cayuʼnu listu para gudxíʼlunu ca enemigu stinu. Zeeda gácanu casi ti boxeador ni runi si invite.

4. Xi zanda gúninu para cadi guni ganar ca cosa malu ca laanu.

4 Guiráʼ ora naquiiñeʼ gatananu. Xiñee yaʼ. Purtiʼ órapeʼ cadi cabézanu zándaca gucaalú ca enemigu stinu laanu o zándaca ora maʼ que gápanu stipa. Sicaríʼ caguixhená Biblia ne caguu gana laanu: «Cadi udiiu lugar cuaqui dxí ni nadxaba lii, sínuque gudixhe dxí ni nadxaba pur ni nachaʼhuiʼ» (Romanos 12:21). Ni riníʼ ca diidxaʼ riʼ nga pa gudxíʼlunu ca cosa malu ca zanda guni ganarnu cani. Peru pa qué gatananu ne gusaananu de gudxíʼlunu la? zanda guni ganar Binidxabaʼ laanu, guidxilayú stiʼ ne ca cosa malu ni ruquiinde laanu gúninu. Nga runi cadi guiabayunu. Cadi guireʼnu gana, o gudiʼnu lugar guiaba nanu (1 Pedro 5:9).

5. a) Pa racaláʼdxinu chuulaʼdxiʼ Jiobá ni rúninu, xi naquiiñeʼ guietenaláʼdxinu. b) Tu ca binni ruzeeteʼ Biblia zadúʼyanu ejemplu stiʼ.

5 Pa racaláʼdxinu guni ganarnu, cadi guiaandaʼ laanu xi pur cudxíʼlunu. Rúninu ni purtiʼ racaláʼdxinu chuulaʼdxiʼ Jiobá ni rúninu ne cuʼ ndaayaʼ laanu. Hebreos 11:6 na: «Para idxiña cabe laabe la? napa cabe xidé guni cre cabe nuu be ne rulabi be [o riguíxebe] cani uyubi laabe». Racá ridúʼyanu, naquiiñeʼ gúninu stale stipa pa racaláʼdxinu uguu Jiobá ndaayaʼ laanu la? (Hechos 15:17). Biblia ruzeeteʼ stale ejemplu stiʼ ca hombre ne gunaa ni bíʼnicaʼ stipa de guidubi ladxidoʼcaʼ. Caadxi de laacabe nga Jacob, Raquel, José ne Pablu. Guirácabe gudíʼdicabe lu guendanagana ni guluu laacabe triste o ni bininá laacabe. Peru cumu bíʼnicabe stipa pur guicaacabe ndaayaʼ stiʼ Dios la? bidii ni laacabe. Ejemplu stícabe rusihuinni pa gúninu stipa pur guicaanu ndaayaʼ stiʼ Jiobá la? laaca zudii ni laanu. Guidúʼyanu ximodo zanda chinándanu ejemplu stícabe.

ZAGUU JIOBÁ NDAAYAʼ LAANU PA GUNI HUANTARNU

6. a) Xiñee qué nusaana Jacob de nudxiilú. b) Xi guleendú Jacob pur bidxiilú. (Biiyaʼ foto ni zeeda ra ruzulú tema riʼ).

6 Guca Jacob ti hombre ni qué nucheené Dios ne bidxiilube sin nireebe gana. Xiñee yaʼ. Purtiʼ gunnaxhiibe Jiobá né bisaca para laabe gaca xhamígube laa. Biʼniʼ crebe zuni cumplir Jiobá ni bidii stiidxaʼ laabe: uguu ndaayaʼ cani za de laabe (Génesis 28:3, 4). Dxi mayaca gapa Jacob 100 iza, bidxelasaané ti ángel para guicaa ndaayaʼ stiʼ Jiobá. Biblia na: «De raqué guníʼ: “Maʼ qué zaree laluʼ Jacob, sínuque Israel, purtiʼ bidxiiluluʼ Dios ne bidxiiluluʼ hombre ne biʼniʼ ganarluʼ”» (Génesis 32:28). Xiñee gunda bidxiilube ti ángel yaʼ. Cadi purtiʼ si nadípabe, sínuque purtiʼ gucuá íquebe gúnibe stipa para guicaabe ndaayaʼ stiʼ Jiobá. Ne gucuaabe ni. Guluu Jiobá ndaayaʼ laabe purtiʼ qué nireebe gana dede ora gucuaabe ni. Ngue runi gulee lá laabe Israel, ni riníʼ «Ni rudxiilú Dios». Ne bidii Jiobá laabe ndaayaʼ stiʼ ne guyuulaʼdxiʼ cani bíʼnibe. Ngaca nga ni racaláʼdxinu.

7. a) Xi bicaa Raquel chuʼ triste. b) Xi biʼniʼ Raquel ne xi ndaayaʼ gucuaa.

7 Raquel nga xheelaʼ Jacob ni gunnaxhii. Laaca racaláʼdxibe gúʼyabe ximodo guni cumplir Jiobá ni bidii stiidxaʼ xheelabe. Peru nagana para gaca cumplir ni. Xiñee yaʼ. Purtiʼ qué ganda gapa Raquel xiiñiʼ. Ne para ca gunaa ni bibani dxiqué nabé triste ngue ora qué gápacaʼ xiiñicaʼ. Xi biʼniʼ Raquel yaʼ. Qué ñuu dxi niníʼ íquebe qué zanda gápabe xiiñibe. Ne para gusihuínnibe cudxiilube guendanagana stibe que la? qué nusaana de ñuni orarbe Jiobá. Bicaadiaga Jiobá ca oración ni bíʼnibe de guidubi ladxidoʼbe, ne bedandá dxi gúpabe xiiñibe. Ngue runi ti dxi guniʼbe bidxiilube né guiráʼ stipa stibe. Ne laaca guniʼbe: «¡Ne bineʼ ganar!» (Génesis 30:8, 20-24).

8. a) Xi guendanagana gupa José. b) Xi rusiidiʼ ejemplu stiʼ José laanu.

8 Nánnanu gucané fe ni gupa Jacob ne Raquel xiiñicaʼ José para gudxiilú guendanagana ni gapa. Dxi napa José 17 iza, bichaa xquendanabani. Guca nanalaʼdxiʼ ca bíʼchibe laabe, ngue runi bitoocaʼ laabe casi esclavu. Despué guyuu José ndaaniʼ cárcel stale iza guidxi Egipto neca gastiʼ ñuni (Génesis 37:23-28; 39:7-9, 20, 21). Peru qué nireebe gana, qué nidaabe xiana ne qué nuyúbibe nuquíxebe ni laacaʼ. Xiñee yaʼ. Purtiʼ jma bisaca para laabe gaca xhamígube Jiobá, ne ngue nga ni jma gucuá íquebe (Levítico 19:18; Romanos 12:17-21). Neca nagana modo bibáninu dxi nahuiininu o guni sentirnu qué zanda guni chaahuinu ca guendanagana stinu la? ejemplu stiʼ José rusiidiʼ laanu cadi gusaananu de gudxíʼlunu cani. Peru naquiiñeʼ chuʼnu seguru zaguu Jiobá ndaayaʼ laanu pa qué gusaana de gudxíʼlunu ca guendanagana gápanu. Biblia na: «Qué lica ñuuyaʼ jefe stiʼ cárcel que dxiiñaʼ ni biʼniʼ José, purtiʼ guyuuné Jiobá laabe ne pur Jiobá bireendú guiráʼ ni bíʼnibe» (Génesis 39:23).

9. Ximodo zanda chinándanu ejemplu stiʼ Jacob, Raquel ne José.

9 Laaca nadipaʼ ca guendanagana ni zándaca guidxaagalunu ca dxi riʼ. Zándaca cadi jneza ni cayúnicabe laanu, cayúnicabe menu laanu, cayuni búrlacabe laanu o cucaalúcabe laanu purtiʼ nanaláʼdxicabe laanu. Peru cadi guireʼnu gana. Cadi guiaandaʼ laanu xi gucané Jacob, Raquel ne José gúnicaʼ ni na Jiobá né guendanayecheʼ. Nabé bisaca para laacabe gaca xhamígucabe Jiobá, ne pur ngue bidii stipa laacabe ne guluu ndaayaʼ laacabe. Ca xpinni Dios riʼ qué nusaanacaʼ de nudxiilucaʼ ne bíʼnicaʼ ni gunábacaʼ lu ca oración sticaʼ. Cumu nabáninu lu ca últimu riʼ la? nabé risaca nga cadi lica gundaanu esperanza nápanu. Ñee naguixhe íquenu gúninu stipa pur guicaanu ndaayaʼ stiʼ Jiobá la?

GUDXÍʼLUNU PARA GUICAANU NDAAYAʼ

10, 11. a) Xiñee naquiiñeʼ gudxíʼlunu para guicaanu ndaayaʼ stiʼ Dios. b) Xi zacané laanu quixhe íquenu gúninu ni jneza.

10 Xiñee naquiiñeʼ gudxíʼlunu para guicaanu ndaayaʼ stiʼ Dios yaʼ. Nuu stale razón para gúninu ni. Pur pecadu ni gulenenu, stale xpinni Cristu rudxiilucaʼ cosa malu ni ruquiinde laacaʼ gúnicaʼ. Xcaadxi cayuni stipa pur cadi gusaana de gucheeche diidxaʼ né guendanayecheʼ, ne nuu xcaadxi cudxiilucaʼ xiixa guendahuará o cayúnicaʼ stipa para cadi guni sentircaʼ stúbicaʼ. Ne xcaadxi raca nagana para laacaʼ gutiidiláʼdxicaʼ donda stiʼ tuuxa ni bininá laacaʼ. Neca maʼ zinenu stale iza de cayúninu ni na Jiobá, guiranu rudxíʼlunu xiixa ni zándaca ucueeza laanu de gúninu ni na Dios. Cadi guiaandaʼ laanu riguube ndaayaʼ cani qué rucheené laabe.

Ñee cayúninu stipa pur guicaanu ndaayaʼ stiʼ Jiobá la? (Biiyaʼ párrafo 10 ne 11).

11 Nanna dxíchinu nagana nga gácanu ti xpinni Cristu ne quixhe íquenu xi gúninu, ne jmaruʼ si ora cudxíʼlunu ca cosa malu ni ruquiinde laanu gúninu (Jeremías 17:9). Pa zacá cazaacanu la? guinábanu Jiobá gudii laanu espíritu santu stiʼ. Oración ne espíritu santu zanda gudii laanu stipa para gúninu ni jneza. Zacá zacaanu ndaayaʼ stiʼ Dios. Quixhe íquenu gúninu cani guinábanu lu oración stinu. Naquiiñeʼ gúninu stipa para guidúʼndanu Biblia guiráʼ dxi ne cueenu tiempu para guidúʼndanu ni stúbinu ne para gúninu adoración en familia. Biblia na: «Ne gana ziaaʼ lu neza stiʼ ca mandamientu stiluʼ, purtiʼ naguuluʼ ti lugar para laani ndaaniʼ ladxiduáʼ» (Salmo 119:32).

12, 13. Xi gucané chupa xpinni Cristu gudxiilucaʼ ca cosa malu ni ruquiinde laacaʼ gúnicaʼ.

12 Stale de ca hermanu stinu huayacané Biblia, espíritu santu ne xcaadxi publicación laacaʼ para ganda gudxiilucaʼ ca cosa malu ni ruquiinde laacaʼ gúnicaʼ. Ti hombrehuiiniʼ biindaʼ tema ni láʼ «¿Cómo puede usted resistirse a los malos deseos?» ni zeeda lu revista ¡Despertad! 8 de diciembre 2003. Xi biʼniʼ sentirbe yaʼ. Laabe guniʼbe: «Cudxieeluáʼ ca cosa malu ni riníʼ iqueʼ. Ora biiyaʼ tema que na “para stale, nabé nadipaʼ nga gudxiilú ca cosa malu ni ruquiinde laacaʼ gúnicaʼ”, bineʼ sentir cadi nuaadiáʼ stubeʼ, sínuque nuaaʼ lade ti familia ni nuu lu guidubi Guidxilayú». Laaca gucané tema riʼ laabe «¿Aprueba Dios los estilos de vida alternativos?», ni biree lu ¡Despertad! 8 de octubre 2003. Lu tema que biiyabe para caadxi xpinni Cristu zeeda gaca ca guendanagana ni cudxiilucaʼ «casi ra ridaabi guichi» (2 Corintios 12:7). Peru laaca biiyabe cayúnicabe stipa pur gúnicabe ni jneza ne ruuyacabe galán nga ni cabeza laacabe despué. Laaca guníʼ hombrehuiiniʼ que sicaríʼ: «Nga runi, rabeʼ cada dxi tiidiʼ qué zucheeniáʼ Dios. Ne rudieeʼ xquíxepeʼ Jiobá purtiʼ riquiiñeʼ xquidxi para gacané naa gudxieeluáʼ guidxilayú malu riʼ».

13 Guidúʼyanu ejemplu stiʼ ti hermana ni nabeza Estados Unidos. Laabe bicaabe: «Racalaʼdxeʼ gudieeʼ xquíxepeʼ laatu purtiʼ rudiitu laadu guendaró [espiritual] ora jmapeʼ caquiiñedu ni. Stale biaje huayuneʼ sentir ruluiʼpeʼ para naa gucuá ca tema ca. Maʼ stale iza de cudxieeluáʼ ti cosa malu ni nanalaʼdxiʼ Jiobá ni ruquiinde naa guneʼ. Nuu biaje, riníʼ iqueʼ maʼ qué zanda gudxieeluáʼ ni. Nannaʼ riuubalaʼdxiʼ Jiobá laanu ne rutiidilaʼdxiʼ stóndanu, peru runeʼ sentir qué runeʼ merecer gacanebe naa purtiʼ malu nga ni racalaʼdxeʼ guneʼ ne cadi nanaladxeʼ ni. Cumu guiráʼ dxi nga naquiiñeʼ gudxieeluáʼ ni la? cayuniná ni naa lu guiráʼ ni guneʼ». Despué biindabe tema «Ñee rapa ladxidoʼloʼ gana gunibiáʼ Jiobá la?», ni zeeda lu revista Torre stiʼ ni rapa 15 de marzo 2013. Ximodo biʼniʼ sentirbe yaʼ. Sicaríʼ guniʼbe: «Bieneʼ dxandíʼ racalaʼdxiʼ Jiobá gacané naa».

14. a) Xi gunna Pablu pur guiráʼ ni bizaaca. b) Ximodo zanda guni ganarnu ca cosa malu ni ruquiinde laanu gúninu.

14 (Biindaʼ Romanos 7:21-25). Pur cani bizaaca Pablu gunna dxichi nagana nga gudxiilú binni ca cosa malu ni ruquiinde laa guni. Peru gúnnabe zanda guni ganarbe cani pa guni orarbe Jiobá, gápabe confianza zacané laabe ne gápabe fe lu sacrificiu stiʼ Jesús. Laanu yaʼ. Ñee laaca zanda guni ganarnu ca cosa malu ni ruquiinde laanu gúninu la? Zanda pue, chinándanu ejemplu stiʼ Pablu, gápanu fe lu sacrificiu stiʼ Jesús ne gápanu confianza Jiobá lugar de gápanu confianza laca laanu.

15. Ximodo racané Jiobá laanu cadi guchéʼnenu laa ne guni huantarnu ora gápanu guendanagana.

15 Nuu biaje, rudii Jiobá lugar gusihuínninu pabiáʼ riuʼnu xizaa pur xiixa cosa. Casi ora gaca huará tuuxa familia stinu o gúnicabe laa xiixa cosa ni cadi jneza, xi gúninu yaʼ. Pa gápanu confianza Jiobá de guidubi ladxidoʼno, zanábanu laa gudii stipa laanu para cadi guchéʼnenu laa ne para chuʼnu nayecheʼ ne gaca xhamígunu laa (Filipenses 4:13TNM). Ejemplu stiʼ ca xpinni Cristu ni bibani dxiqué ne cani nabani yanna rusihuinni cani zacané Jiobá laanu gácanu nadxibalú ne zudii stipa laanu para guni huantarnu pa guni orarnu Jiobá.

CADI GUSAANA DE GUDXÍʼLUNU PARA GUICAANU NDAAYAʼ STIʼ JIOBÁ

16, 17. Xi naquiiñeʼ quixhe íquenu gúninu.

16 Guizáʼ ñuulaʼdxiʼ Binidxabaʼ ñuuyaʼ laanu triste, nireʼnu gana ne nusaba nanu. Nga runi quixhe íquenu gúninu ni jneza ne cadi gundaanu ni (1 Tesalonicenses 5:21). Zanda guni ganarnu Binidxabaʼ, guidxilayú malu stiʼ ne intiica cosa malu ni ruquiinde laanu gúninu. Zuni ganarnu pa gápanu confianza zuquidxi Jiobá nanu ne zacané laanu (2 Corintios 4:7-9; Gálatas 6:9).

17 Nga runi qué chuʼ dxi gusaananu de gudxíʼlunu ca enemigu ca. Zanda chuʼnu seguru zuni Jiobá ni na ca diidxaʼ riʼ: «Zundaateʼ ndaayaʼ stinneʼ luguiatu dede ora maʼ cadi cayaadxaʼ gastiʼ laatu» (Malaquías 3:10).