Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

¿Xiñee caquiiñeʼ gápanu esperanza?

¿Xiñee caquiiñeʼ gápanu esperanza?

¿Xiñee caquiiñeʼ gápanu esperanza?

¿XI nizaaca pa qué nuniti Daniel esperanza? Hombrehuiiniʼ ni huará de cáncer ni bizéʼtenu lu primé artículo que, ¿ñee ñándabe ne nibánirube la? Nin binni ni jma napa esperanza qué niníʼ ñándabe o nibánirube. Cadi guiaandaʼ laanu, neca risaca gapa binni esperanza peru cadi ti remediu ni.

Lu ti entrevista bíʼnicabe doctor Nathan Cherney guníʼ cadi jneza nga gábicabe tuuxa ni napa ti guendahuará ni maʼ qué rianda guiníʼ ique de qué zianda. Laabe guniʼbe: «Huadúʼyadu modo rabi caadxi hombre xheelaʼ xiñee qué guiníʼ íquecaʼ ziándacaʼ o ziuucaʼ jma galán. Cadi galán nga guiníʼ ique binni zacá, purtiʼ ora cadi cayanda ti binni huará la? casi ñaca nininu laa napa donda purtiʼ lu náʼ nga nuu guianda».

Stale stipa nga runi ti binni ora cudxiilú xiixa guendahuará ni maʼ qué rianda. Nga runi, cadi galán diʼ nga gabi familia stiʼ binni ni huará ca laa, laa napa donda purtiʼ cadi cayanda. Pur ni maʼ bizéʼtenu riʼ, ¿ñee rábiluʼ qué lica racané esperanza ca binni la?

Racané pue. Doctor Cherney ni bizéʼtenu que, nácabe ti especialista ni ruyubi modo cadi guni sufrir binni ora napa xiixa guendahuará malu. Caadxi especialista ná nabé racané ca tratamientu stícabe chuʼ binni gana, dede ca ni maʼ huará ne maʼ qué zanda guianda. Nuu prueba ni rusihuinni zanda gacané esperanza ca binni ni huará.

Pabiáʼ racané gapa binni esperanza

Ti doctor ne periodista láʼ W. Gifford-Jones ni biʼniʼ investigar ximodo zanda gacanécabe tuuxa ni huará ne maʼ chigati ora cúʼcabe gana laa guníʼ: «Naca esperanza ca ti terapia ni racané binni». Ora cúʼcabe gana ti binni ni huará racaneni laa gapa esperanza ne guni sentir galán. Ti estudiu ni guca lu iza 1989 bisihuínnini ca binni ni huará ni guluucabe gana laacaʼ gunda bibánicaʼ xcaadxi. Neca sti investigación ni bíʼnicabe despué ná qué ñanda diʼ nibánicabe xcaadxi. Peru pur guiráʼ estudiu ni huayaca maʼ bihuinni ca binni ni huará ni riguucabe gana laacaʼ huaxiéʼ rápacaʼ yuubaʼ ne qué raca deprimircaʼ que xcaadxi binni ni qué riguucabe gana laacaʼ.

Guidúʼyanu ximodo rusihuinni ti estudiu ni bíʼnicabe, ora guiníʼ ique binni zieni laa galán huaxiéʼ raca huará. Peru ti binni ni puru si caníʼ ique cadi jneza zaree ca cosa ca laa jma nagueenda raca huará de corazón. Bíʼnicabe ti prueba né jma de ti mil chonna gayuaa hombre ne gunabadiidxacabe laacaʼ ximodo ruuyacaʼ xquendanabánicaʼ. Gudiʼdiʼ si chii iza bidiicabe cuenta jma de doce por ciento de ca hombre que guca huaracaʼ de corazón ne mayoría de ca ni guca huará que nabé riníʼ íquecaʼ cadi jneza zaree ca cosa ca laacaʼ. Ti doctora especialista lá Laura Kubzansky guníʼ: «Stale tu ná ora guiníʼ ique zieni laa galán jma riuu nazaaca, peru estudiu riʼ maʼ bisihuínnini dxandíʼ racané guiníʼ ique tobi zieni laa galán purtiʼ riuu jma nazaaca ne qué raca huará de corazón».

Stale investigación maʼ bisihuinni ca ni riníʼ ique cadi nazaaca nuu, jma rindaa para guianda de ti operación que ca ni riníʼ ique nuu galán. Laaca maʼ bihuinni jma xadxí ribani tuuxa ni riníʼ ique puru si cosa galán. Ti estudiu ni bíʼnicabe caadxi binnigola rusihuínnini modo runi sentircaʼ ora cúʼcabe gana laacaʼ. Ora gúdxicabe caadxi binnigola nuu xpiaanicaʼ ne nápacaʼ stale experiencia, jma guyuucaʼ gana dede jma derechu guzacaʼ. Jma nagueendaca gúpacaʼ stipa que ñúnicaʼ ejerciciu doce semana.

¿Xiñee jma riuu binni nazaaca ora gapa esperanza o guiníʼ ique cosa galán? Neca qué riene chaahuiʼ ca doctor ne ca científicu ximodo peʼ nga runi guendabiaaniʼ ne cuerpu stinu dxiiñaʼ, peru pur ni maʼ biʼniʼ investigar ca especialista ca zanda guiníʼcabe dxandíʼ racané esperanza ca binni. Ti neurologo guníʼ: «Ora nuu ti binni nayecheʼ la? huaxiéʼ estrés napa ne ndiʼ racané para chuʼ xcuerpu nazaaca. Ndiʼ nga sti cosa ni zanda gacané chuʼ binni nazaaca».

Zándaca nacubi ndiʼ para caadxi doctor, psicólogo ne científicu, peru maca nanna ca binni ruundaʼ Biblia ni. ¿Xiñee yaʼ? Purtiʼ raca casi chonna mil iza, bicaa rey Salomón ca diidxaʼ riʼ: «Ti ladxidóʼ nayecheʼ la? racané para guianda ra gucaná, peru ti binni nuu triste la? rirá stipa stiʼ» (Proverbios 17:22). ¡Biaʼsi ca diidxaʼ riʼ! Cadi nani ti ladxidóʼ nayecheʼ la? rusianda guiráʼ guendahuará, sínuque racaneni «para guianda ra gucaná».

Purtiʼ pa ñaca esperanza ca ti medicina, ¿cadi dxandíʼ guiráʼ doctor nudiini la? Maʼ bidúʼyanu racané esperanza ca laanu chuʼnu nazaaca, peru nuuni xcaadxi modo zanda gacaneni laanu.

Ximodo racané guiníʼ ique binni zaree ca cosa ni chiguni jneza que ora guiníʼ ique qué zareeni laa jneza

Maʼ biʼniʼ investigar ca científicu modo racané guiníʼ ique ti binni zaree ca cosa ni chiguni jneza, casi ora chiguni estudiar, chiguni dxiiñaʼ o quite ti deporte. Guzéʼtenu ti ejemplu, bíʼnicabe ti prueba né ti equipu de gunaa ni ruxooñeʼ. Biʼniʼ estudiar ca entrenador hasta pabiáʼ zanda guni huantárcabe, ne laaca biʼniʼ entrevistárcabe ca gunaa riʼ para gúʼyacabe hasta pabiáʼ riníʼ íquecabe zuni huantárcabe. Bihuinni biʼniʼ ca gunaa riʼ biaʼ guníʼ íquecaʼ chigúnicaʼ, jma que biaʼ guníʼ ique ca entrenador que ñúnicabe. ¿Xiñee gucané esperanza gúpacabe para biʼniʼ huantárcabe yaʼ?

Laaca maʼ bihuinni ximodo qué racané guiníʼ ique binni cosa ni cadi galán o guiníʼ ique qué zanda guni xiixa. Biaʼ lu iza 1960 biʼniʼ estudiar ca científicu caadxi maniʼ ne binni, ne bíʼyacabe laacaʼ riziidicaʼ guiníʼ íquecaʼ qué zanda gúnicaʼ xiixa. Guzéʼtenu ti ejemplu, bíʼnicabe ti prueba né caadxi binni ni guluucabe ndaaniʼ ti cuartu ra cayaca ruidu ne gúdxicabe laacaʼ zanda gucueezacaʼ ruidu ca pa quiecaʼ caadxi botón modo maca nexheʼ gácani, guirácabe gunda bíʼnicabe ni.

Ngueca bíʼnicabe né xcaadxi binni, peru cumu qué ñanda nucueezacabe ruidu que la? bireecabe gana. Ne lu xcaadxi prueba que la? maʼ qué lica ninácabe ñúnicabe gastiʼ purtiʼ guníʼ íquecabe maʼ qué zanda gucueezacabe ruidu que. Peru primé grupu ni bizéʼtenu que la? qué ñabayucaʼ.

Ti doctor ni láʼ Martin Seligman ni gucané para guca ca prueba riʼ, biʼniʼ estudiarbe ximodo racané guiníʼ ique binni zanda guni xiixa que ora guiníʼ ique qué zanda gúnini. Bidiibe cuenta ora riníʼ ique binni qué zanda guni xiixa, jma raca nagana para laa gúnini o dede qué randa rúnini. Sicaríʼ guníʼ Seligman: «Maʼ ziniaʼ venticincu iza de cayuneʼ estudiar ndiʼ ne maʼ bidieeʼ cuenta ora riníʼ ique binni laa napa donda pur ca cosa malu ni rizaaca ne siempre zapa guendanagana neca guni xiixa para guni chaahuini, rapa jma guendanagana que ca ni qué riníʼ ique zacá».

Zándaca para stale binni nacubi ndiʼ, peru para ca ni ruundaʼ Biblia la? maca nanna cani. Sicaríʼ ná Biblia: «Pa guireeluʼ gana ora cadíʼdiluʼ ra nagana, zará stipa stiluʼ» (Proverbios 24:10). Zacá ni, Biblia rusiidiʼ ora guiníʼ ique tuuxa qué zanda guni xiixa, riree gana ne maʼ qué rúnini. Yanna, ¿xi zanda gúninu para maʼ cadi guiníʼ íquenu zacá, sínuque gápanu esperanza ne guiníʼ íquenu zaree ca cosa ca jneza yaʼ?

[Imagen]

Guizáʼ riuu binni gana ora gapa esperanza