Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Ni rinabadiidxaʼ cani ruundaʼ

Ni rinabadiidxaʼ cani ruundaʼ

¿Tuu nga ca benefactor o ca binni ni runi cosa galán pur xcaadxi ni bizeeteʼ Jesús gueelaʼ ante gatiʼ, ne xiñee binibiáʼcabe ca binni riʼ zacá yaʼ?

Gueelaʼ ante gatiʼ Jesús, gúdxibe ca apóstol stibe cadi guyúbicaʼ gusisaca xcaadxi laacaʼ ne cadi guiníʼ íquecaʼ jma risácacaʼ que xcaadxi xpinni Dios. Sicaríʼ gúdxibe laacaʼ: «Ca rey stiʼ ca guidxi ca runi mandarcaʼ binni modo racaláʼdxicaʼ, ne cani napa autoridad runibiáʼcabe laacaʼ casi binni ni runi cosa galán pur xcaadxi. Peru laatu la? cadi gácatu zacá» (Luc. 22:25, 26TNM).

¿Tuu nga ca benefactor o ca binni ni runi cosa galán pur xcaadxi ni bizeeteʼ Jesús yaʼ? Pur caadxi dibuju, moneda ne guiʼchiʼ gucuá dxiqué, rihuinni gupa ca griegu ne ca romanu costumbre de gusisácacaʼ tuuxa gobernante ne xcaadxi binni risaca, ne binibiáʼcabe laacaʼ casi benefactor (euerguétes o evérgetes lu diidxaʼ griegu). Binibiáʼcabe laacaʼ zacá purtiʼ racanecaʼ binni.

Guyuu caadxi gobernante ni binibiáʼcabe zacá. Ládecabe nuu rey de Egipto Tolomeo III Evérgetes (g. 247-222 a.J.) ne Tolomeo VIII Evérgetes II (g. 147-117 a.J.). Laaca zacá binibiáʼcabe ca gobernante de Roma Julio César (48-44 a.J.) ne Augusto (31 a.J.-14 d.J.), ne zaqueca binibiáʼcabe rey de Judea Herodes el Grande. Últimu riʼ zándaca binibiáʼcabe laa zacá purtiʼ guzíʼ trigu para binni xquidxi dxi guyuu ti guendarindaana ne purtiʼ bisigáʼdebe lari cani caquiiñeʼ ni.

Ti biblista alemán láʼ Adolf Deissmann guníʼ nabé biquiiñecabe diidxaʼ benefactor dxiqué. Sicaríʼ bizeetebe: «Guizáʼ nagueenda para guidxela binni lu ca dibuju de dxiqué [título riʼ]».

Peru ¿xiñee gudxi Jesús ca discípulo stiʼ cadi naquiiñeʼ gácacaʼ casi ca binni riʼ yaʼ? ¿Ñee caníʼ Jesús cadi naquiiñeʼ guizaaláʼdxicabe binni xquídxicabe la? Coʼ. Ni nuu Jesús nga guiénecabe xi pur racaláʼdxicabe gudiicabe de ni nápacabe.

Ca dxi bibani Jesús, rudii ca binni ricu que bueltu para gaca xiixa espectáculo o juegu, para gaca parque, yuʼduʼ ne xcaadxi eventu para guidxi sticaʼ. Peru qué rúnicaʼ ni purtiʼ riale ni de laacaʼ, sínuque para gusisaca xcaadxi laacaʼ, para ganna binni xi bíʼnicaʼ ne para guni votárcabe pur laacaʼ. Sicaríʼ bizeeteʼ ti libru: «Neca guyuu binni bidii de ni napa purtiʼ biale ni de laa la? jma stale binni biʼniʼ ni para si guʼyaʼ xcaadxi rudiicaʼ de ni nápacaʼ». Ne ndiʼ nga actitud ni gudxi Jesús ca discípulo stiʼ cadi naquiiñeʼ gápacaʼ, purtiʼ zándaca gucaa ni laacaʼ guyúbicaʼ gápacaʼ jma o dede guyúbicaʼ puru para laasicaʼ.

Caadxi iza despué, lu carta ni bicaa apóstol Pablo ra nuu ca xpinni Cristu de Corinto bisiénebe laacaʼ pabiáʼ risaca gudiicaʼ de ni nápacaʼ ne gúnicaʼ ni purtiʼ cayale de ladxidoʼcaʼ gúnicaʼ ni. Sicaríʼ gúdxibe laacaʼ: «Cada tobi udii biaʼ ruluiʼlaʼdxiʼ, ne cadi acaná ladxidóʼ ti ma bidii ni, nin udii ni purti canaba cabe ni laa, purti nadxii Dios ni rudii ni laa de idubi ladxidóʼ» (2 Cor. 9:7).