Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Lagacané xiiñitu gácacaʼ binni nuu xpiaaniʼ para guilacaʼ

Lagacané xiiñitu gácacaʼ binni nuu xpiaaniʼ para guilacaʼ

«Dede dxi nahuiiniluʼ binibiaʼluʼ cani cá lu xquiʼchiʼ Dios, ni zanda gacané lii gácaluʼ ti binni nuu xpiaaniʼ para guilaluʼ» (2 TIM. 3:15TNM).

DIIDXAʼ RIUUNDAʼ: NE 41

1, 2. ¿Xiñee nuu caadxi de cani napa xiiñiʼ riuucaʼ xizaa ora maʼ racalaʼdxiʼ xiiñicaʼ gudii xquendanabani Dios ne chúʼnisa?

GUIRÁʼ iza, mil binni runi estudiar Biblia rudiicaʼ xquendanabánicaʼ Dios ne riuunísacaʼ. Stale de laacaʼ nácacaʼ joven ni biniisi ndaaniʼ ti familia ni naca xpinni Cristu ne maʼ gulicaʼ modo guibánicaʼ jma galán (Sal. 1:1-3). Nanna dxíchinu racalaʼdxiʼ ca testigu stiʼ Jiobá ni napa xiiñiʼ guedandá dxi chúʼnisa ca xiiñicaʼ (bichaaga ni né 3 Juan 4).

2 Peru zándaca nuu xiixa ni riguu xizaa cani napa xiiñiʼ. Zándaca purtiʼ runibiáʼcabe tuuxa joven ni maʼ guyuunisa peru despué bizulú guníʼ ique pa dxandíʼ zabeendú ni galán pa chinanda ca norma stiʼ Dios. Nuu de laacaʼ dede bisaanacaʼ de gúnicaʼ ni ná Jiobá. Nga runi, nuu de cani napa xiiñiʼ ridxíbicaʼ guchaa modo riníʼ ique ca xiiñicaʼ despué de chuʼnísacaʼ ne maʼ qué gannaxhiicaʼ cani dxandíʼ rusiidiʼ Biblia. Zacapeʼ bizaaca né congregación ni guyuu Éfeso lu primé siglu que. Sicaríʼ gudxi Jesús laacabe: «Ma cadi nadxii tu naa casi chiqué» (Apoc. 2:4). ¿Xi zanda guni cani napa xiiñiʼ para cadi guizaaca nga ne para jmaruʼ si guiene ca xiiñicaʼ ti ganda guilacaʼ yaʼ? (1 Ped. 2:2). Guidúʼyanu ejemplu stiʼ Timoteo.

«BINIBIAʼLUʼ CANI CÁ LU XQUIʼCHIʼ DIOS»

3. a) ¿Padxí guca Timoteo xpinni Cristu, ne xi bíʼnibe né cani biziidibe? b) ¿Xi chonna cosa gudxi Pablo Timoteo?

3 Zándaca binibiáʼ Timoteo cani bisiidiʼ Jesús lu iza 47, primé biaje yeganna Pablo guidxi Listra. Neca dxiqué nácabe ti jovenhuiiniʼ, rihuínnica bíʼnibe cani biziidibe que lu xquendanabánibe, ne chupa iza despué bizulú yenebe Pablo ca viaje ni biʼniʼ. Biaʼ dieciséis iza despué, bicaa Pablo ra nuube: «Nga runi lii la? cadi gusaanaluʼ cani maʼ biziidiluʼ ne ni gucanécabe lii guni creluʼ, purtiʼ nánnaluʼ tu bisiidiʼ cani lii ne dede dxi nahuiiniluʼ binibiaʼluʼ cani cá lu xquiʼchiʼ Dios [Escrituras Hebreas], ni zanda gacané lii gácaluʼ ti binni nuu xpiaaniʼ para guilaluʼ pur fe ni gápaluʼ Cristu Jesús» (2 Tim. 3:14, 15TNM). Guidúʼyanu xi riníʼ chonna cosa ni gudxi Pablo laabe: 1) «binibiaʼluʼ cani cá lu xquiʼchiʼ Dios», 2) «ni gucanécabe lii guni creluʼ» ne 3) «ni zanda gacané lii gácaluʼ ti binni nuu xpiaaniʼ para guilaluʼ pur fe ni gápaluʼ Cristu Jesús».

4. ¿Xi huayacané lii para ganda gusiidiluʼ ca xiiñihuiiniluʼ jma jneza? (Biiyaʼ foto ni zeeda ra ruzulú tema riʼ).

4 Ca xpinni Cristu ni napa xiiñiʼ racaláʼdxicaʼ gunibiáʼ xiiñicaʼ «cani cá lu xquiʼchiʼ Dios», cásica cani nuu lu Escrituras Hebreas ne cani nuu lu Escrituras Griegas Cristianas ni nápanu yanna. Dede ca xcuidi jma nahuiiniʼ, biaʼ ganda guiénecaʼ, zanda guzulú guiziidicaʼ ca cosa ni naquiiñeʼ gánnanu de ca relatu ni zeeda lu Biblia o de ca binni ni riete luni. Maʼ bidii organización stiʼ Jiobá stale libru, folletu ne videu lu stale idioma para ganda iquiiñeʼ cani napa xiiñiʼ cani ti gacanecaʼ ca xiiñicaʼ. ¿Ñanda nuzeeteluʼ caadxi de laacani la? Cadi guiaandaʼ laanu guiráʼ ni guizíʼdinu de lu Stiidxaʼ Dios risaca cani para gápanu ti amistad né Jiobá.

«NI GUCANÉCABE LII GUNI CRELUʼ»

5. a) ¿Xi riníʼ ca diidxaʼ gacanécabe tuuxa guni cré? b) ¿Xiñee zanda guininu guyuu Timoteo seguru Jesús nga Mesías?

5 Cadi naquiiñeʼ si gusiidiʼ binni xiiñiʼ cani cá lu stiidxaʼ Dios, o guiniʼné si laacabe de ca binni ne ca relatu ni riete lu Biblia. Timoteo laaca gucanécabe laa guni cré. Lu textu griegu original, ca diidxaʼ ca zanda guiníʼ cani «gucuudxicabe laanu de xiixa» ne «guni crenu ne chuʼnu seguru dxandíʼ xiixa». Maca runibiáʼ Timoteo cani zeeda lu Escrituras Hebreas dede dxi nahuiiniʼ. Peru, caadxi iza despué, bicaa ca prueba que laabe guni crebe Jesús nga Mesías. Nabé guyuube seguru de laani dede bicaa ni laabe chuʼnísabe ne yenebe Pablo lu ca viaje ni biʼniʼ casi misioneru.

6. ¿Ximodo zanda gacané tuuxa xiiñiʼ para guni cré ni caziidiʼ de lu Biblia?

6 ¿Ximodo zanda gacané tuuxa xiiñiʼ guni cré, cásica Timoteo yaʼ? Lade ca cosa ni naquiiñeʼ gúnibe nga gápabe paciencia. Cadi casi zeʼ xiiñibe zuni cré, ne laaca qué zuni ni purtiʼ si nuu bixhoze ne jñaa seguru de ni runi crecaʼ. Para chuʼ xiiñibe seguru de cani dxandíʼ rusiidiʼ Biblia, naquiiñeʼ guiníʼ ique chaahuiʼ o iquiiñeʼ xquendabiaaniʼ para guiníʼ ique (biindaʼ Romanos 12:1). Nabé risaca chuʼ binni listu para gacané xiiñiʼ iguidxi fe stiʼ, jmaruʼ si ora guinabadiidxacaʼ. Guidúʼyanu ti ejemplu.

7, 8. a) ¿Ximodo rusihuinni ti hermanu napa paciencia ora rusiidiʼ dxaapahuiiniʼ stiʼ? b) ¿Pora bisihuínniluʼ nápaluʼ paciencia casi ni gupa hermanu riʼ?

7 Ti hermanu láʼ Thomas napa ti xiiñiʼ dxaapahuiiniʼ de 11 iza. Nuu biaje nabe runi caadxi pregunta laabe casi: «¿Nouʼ biquiiñeʼ Jiobá evolución ca para guzáʼ guiráʼ ni nabani la?» ne «¿Xiñee qué runi votarnu ne qué rúninu xcaadxi cosa para ñuni chaahuinu xquídxinu pue?». Nuu biaje runi Thomas stipa para gucueeza laa ti cadi gabi laabe xi naquiiñeʼ guni crebe. Nánnabe jma nagueenda riguudxi tuuxa né stale prueba nahuiiniʼ que gabi laabe ni dxandíʼ né ti diidxaʼ si.

8 Para ca xpinni Cristu la? nabé risaca nga gápacaʼ paciencia. Ne nanna Thomas caquiiñeʼ gapa cualidad riʼ para gusiidiʼ dxaapahuiiniʼ stiʼ (Col. 3:12). Nánnabe riquiiñeʼ ni tiempu ne güícabe diidxaʼ stale biaje. Naquiiñeʼ gacanebe xiiñibe guiníʼ ique para guni cré dxandíʼ cani caziidiʼ de lu Biblia. Laabe nabe: «Naa ne xheelaʼ ridúʼyadu pa dxandíʼ cayuni cré xiiñidu cani caziidiʼ ne pa ruuyabe jneza cani, jmaruʼ si ora nabé risaca ca tema ca. Ne galán nga guinabadiidxabe. Jmápeca ñuaaʼ xizaa pa casi zebe ñuni crebe xiixa sin ninabadiidxabe».

9. ¿Ximodo zanda gusiidiʼ binni ca xiiñiʼ cani dxandíʼ zeeda lu Biblia?

9 Ora napa binni paciencia, racané ni ca xiiñicabe guiénecaʼ pabiáʼ «nalaga, ne ziuulaʼ, ne gueteʼ, ne nasoo» fe ni naquiiñeʼ gápacaʼ (Efes. 3:18). Naquiiñeʼ gusiidicabe laacaʼ biaʼ iza nápacaʼ ne biaʼ ganda guiziidicaʼ. Ra jma guni cré xiiñicabe ni caziidiʼ, jma zuni defendercaʼ cani runi crecaʼ nezalú ca xcompañérucaʼ ra scuela ne xcaadxi binni (1 Ped. 3:15). Casi, ¿ñee zanda gusiénecabe né Biblia xi rizaacanu ora gátinu la? ¿Ruluíʼ runi crécabe ni la? * Rihuinni dxíchica riquiiñeʼ gapa tuuxa paciencia para gusiidiʼ cani zeeda lu Biblia ca xiiñiʼ, peru nabé risaca gusihuínnicabe ni (Deut. 6:6, 7).

10. ¿Xi ti cosa nabé risaca naquiiñeʼ guni cani napa xiiñiʼ?

10 Peru, para ganda chuʼ xiiñiʼ binni seguru de cani dxandíʼ rusiidiʼ Biblia la? laaca risaca nga gudii bixhózecabe ne jñaacabe ti ejemplu galán laacabe. Stephanie, ni napa chonna xiiñiʼ dxaapahuiiniʼ, guníʼ: «Dede dxi nahuiinicabe, huanabadiidxaʼ laca naa: “¿Ñee rusieneʼ laacabe xiñee dxandíʼ runeʼ cré nuu Jiobá ne rúnibe ni jneza ne nadxiibe binni la? ¿Ruuyaʼ dxíchicabe dxandíʼ nadxieeʼ laabe la?”. Qué zanda cuezaʼ guni crécabe ni pa naa qué runeʼ cré ni».

«NI ZANDA GACANÉ LII GÁCALUʼ TI BINNI NUU XPIAANIʼ PARA GUILALUʼ»

11, 12. ¿Xii nga guendanuuxpiaaniʼ, ne xiñee zanda guininu cadi pur iza stiʼ tuuxa nga rihuinni ni?

11 Casi maʼ bidúʼyanu, Timoteo 1) gunna xi rusiidiʼ Stiidxaʼ Dios dxiqué ne 2) guyuu seguru de cani biʼniʼ cré. Peru ¿xidé nga caníʼ Pablo ora gudxi laabe zanda guni cani cá lu xquiʼchiʼ Dios laabe «ti binni nuu xpiaaniʼ» para guilabe yaʼ?

12 Lu volumen 2 stiʼ libru Perspicacia ná guendanuuxpiaaniʼ ni ruzeeteʼ Biblia ca nga «ora riquiiñeʼ tuuxa ni maʼ nanna ne ni riene para guni chaahuiʼ xiixa guendanagana, para cadi chuʼ lu peligru, quixhe ique ugaanda xiixa meta o gabi xcaadxi guni zacaca ne ribeendú ni galán né laani. Gadxepeʼ ni de guendahuati». Biblia ná «guendahuati ca liibi ni ndaaniʼ ladxidóʼ ti xcuidi» (Prov. 22:15). Peru, guendanuuxpiaaniʼ ca gadxepeʼ ni de guendahuati, purtiʼ rusihuinni ni pa maʼ riníʼ ique tuuxa casi ti binni ni huaniisi. Cadi pur iza stiʼ ti binni nga rihuinni pa maʼ riníʼ ique casi ti binni ni maʼ huaniisi, sínuque rihuinni ni ora ridxíbibe Jiobá ne racaláʼdxibe guzuubabe stiidxaʼ (biindaʼ Salmo 111:10).

13. ¿Ximodo zanda gusihuinni ti joven naca «ti binni nuu xpiaaniʼ» para guilá?

13 Ca joven ni maʼ caniisi lu stiidxaʼ Dios qué rúnicaʼ «casi runi xcuidi, ti dxi rarí, sti dxi raricaʼ» qué rinándacaʼ cani riuuláʼdxicaʼ gúnicaʼ o purtiʼ rucaa ca xcompañérucaʼ laacaʼ gúnicaʼ xiixa (Efes. 4:14). Cayúnicaʼ stipa pur gánnacaʼ «uná nga jneza ne uná nga ni cadi jneza, purti ma biaa ca guni ca jneza» (Heb. 5:14). Rusihuínnicabe maʼ riníʼ íquecabe casi ti binni huaniisi ora ricaacabe decisión jneza dede né ora cadi cayuuyaʼ bixhózecabe ne jñaacabe laacabe o sti binni huaniisi (Filip. 2:12). Nabé risaca guendanuuxpiaaniʼ riʼ para guilá binni (biindaʼ Proverbios 24:14). ¿Ximodo zanda gacaneluʼ ca xiiñiluʼ gácacaʼ binni nuu xpiaaniʼ yaʼ? Ni jma naquiiñeʼ guʼnuʼ nga, gacaneluʼ laacabe gánnacabe gunáʼ nga ca cosa risaca maʼ biziidiluʼ lu Biblia. Pur cani riniʼluʼ ne rúniluʼ biluíʼ laacabe cayuʼnu stipa pur guibániluʼ casi ná ca norma zeeda lu Biblia (Rom. 2:21-23).

¿Xiñee risaca nga cadi gusaana de gacané binni xiiñiʼ? (Biiyaʼ párrafo 14 hasta 18).

14, 15. a) ¿Xi naquiiñeʼ guiníʼ ique ti joven ni racalaʼdxiʼ chúʼnisa? b) ¿Ximodo zanda gacaneluʼ xiiñiluʼ guiníʼ ique xi guiráʼ zabeendú pa chinanda ni ná ca norma zeeda lu Biblia?

14 Peru, cadi naquiiñeʼ si gabi ti binni ca xiiñiʼ xii nga ni jneza ne ni cadi jneza. Galán nga gacanécabe laacaʼ guiníʼ íquecaʼ pregunta casi: «¿Xiñee ná Biblia cadi gúninu ca cosa ni ruluíʼ galán? ¿Xi rucaa lii chuʼluʼ seguru zacané ca norma zeeda lu Biblia lii guiráʼ ora yaʼ?» (Is. 48:17, 18).

15 Ora guiníʼ xiiñiʼ tuuxa maʼ rapa gana chúʼnisa, naquiiñeʼ gacané bixhózebe ne jñaabe laabe guiníʼ íquebe pabiáʼ risaca nga chúʼnisa tuuxa ne cadi guendariguite ni. ¿Ximodo ruuyabe cani? ¿Xi zabeendube? ¿Ne xi guendanagana zadxaagalube? ¿Xiñee jma stale ni zabeendube que ca guendanagana ni guidxagalube? (Mar. 10:29, 30). Nabé risaca nga guiníʼ ique xiiñiʼ binni ca pregunta riʼ ante chúʼnisa. Pa gacané bixhózebe ne jñaabe laabe guiníʼ íquebe xi guiráʼ zabeendube pa guzuubabe diidxaʼ ne ca guendanagana ni zadxaagalube pa qué gúnibe ni la? zándaca jma nagueenda guni crebe jma galán chinándabe ni ná ca norma zeeda lu Biblia guiráʼ ora (Deut. 30:19, 20).

XI GÚNINU PA GUZULÚ GUINÍʼ IQUE TI JOVEN NI MAʼ GUYUUNISA PA DXANDÍʼ CANI RUNI CRÉ

16. ¿Xi naquiiñeʼ guni cani napa xiiñiʼ pa guzulú guinabadiidxaʼ xiiñicaʼ de ni runi crecaʼ despué de chuʼnísacaʼ?

16 ¿Xi zanda guni cani napa xiiñiʼ pa despué de chúʼnisa xiiñicaʼ guzulú guinabadiidxaʼ xiixa de ni runi crecaʼ yaʼ? Guzéʼtenu ti ejemplu, zándaca chuulaʼdxiʼ ti joven ca cosa stiʼ Guidxilayú riʼ o guzulú guinabadiidxaʼ pa jma galán nga chinanda tobi ca principiu zeeda lu Biblia (Sal. 73:1-3, 12, 13). Naquiiñeʼ ganna cani napa xiiñiʼ pur modo guicábicaʼ zanda gucaa ni xiiñicaʼ gúnicaʼ ni ná Jiobá o gusaana de gúnicaʼ ni nabe. Naquiiñeʼ gucueezacabe laacabe para cadi tindenécabe laabe, pa nácabe joven o pa nahuiinirube. Naquiiñeʼ gusihuínnicabe nadxiicabe laabe ne racaláʼdxicabe gacanécabe laabe.

17, 18. Pa napa ti joven pregunta, ¿xi naquiiñeʼ guni bixhózebe ne jñaabe para gacanecaʼ laabe?

17 Dxandíʼ, maʼ bidii stiidxaʼ joven ni guyuunisa ca gannaxhii Jiobá ne guni ni nabe primé lu xquendanabani (biindaʼ Marcos 12:30). Qué ruuyaʼ diʼ Jiobá promesa riʼ casi guendariguite, ne zacaca nga naquiiñeʼ guʼyaʼ guiráʼ cani maʼ bidii xquendanabani laabe ni (Ecl. 5:4, 5). Cani napa xiiñiʼ, zuyúbicaʼ pora jma galán para gusietenaláʼdxicaʼ ni xiiñicaʼ né stale cariñu. Peru ante la? naquiiñeʼ guni estudiárcabe información ni maʼ gulee organización stiʼ Jiobá para cani napa xiiñiʼ. Ndiʼ zacané laacabe gusiénecabe laacaʼ cadi guendariguite gaca tobi ti testigu stiʼ Jiobá, gudii laa Dios ne chúʼnisa, peru laaca rapa tobi stale ndaayaʼ.

18 Zadxela cani napa xiiñiʼ caadxi sugerencia nabé risaca lu apéndice ni láʼ «Los padres preguntan» ni zeeda lu libru Los jóvenes preguntan volumen 1. Nani: «Cadi guiníʼ íqueluʼ maʼ qué náʼ xiiñiluʼ chuʼ ndaaniʼ religión stiluʼ. Ni rizaaca stale biaje nga, caquiiñeʼ si guni chaahuicabe xiixa guendanagana nápacabe». Zándaca purtiʼ rucaa ca xcompañérucabe laacabe gúnicabe xiixa, runi sentírcabe stúbicabe o purtiʼ si runi sentírcabe jma nagueenda caniisi xcaadxi joven ndaaniʼ congregación que laacabe. Sicaríʼ cuzeeteruʼ apéndice ca: «Qué riuu diʼ fe stiʼ ca xpinni Cristu lu peligru pur ca guendanagana riʼ. Ni rizaaca nga, ridxaagalú joven riʼ xiixa guendanagana ra raca nagana para laa guibani modo ná ni caziidiʼ o chinanda ni caziidiʼ». De racá bidii apéndice ca conseju cani napa xiiñiʼ xi gúnicaʼ pa napa xiiñicaʼ xiixa pregunta de cani dxandíʼ rusiidiʼ Biblia.

19. ¿Ximodo zanda gacané binni xiiñiʼ para gácacaʼ binni nuu xpiaaniʼ para guilacaʼ?

19 Ti dxiiñaʼ naroʼbaʼ ne ti privilegiu nga napa binni para gusiniisi ca xiiñiʼ casi modo ná Jiobá (Efes. 6:4). Casi maʼ bidúʼyanu, cadi naquiiñeʼ si gusíʼdinu laacabe ni ná Biblia, sínuque laaca naquiiñeʼ gacanenu laacabe chúʼcabe seguru de ni caziidicabe. Naquiiñeʼ chúʼcabe seguru stálepeʼ dede gucaa ni laacabe gudiicabe xquendanabánicabe Jiobá ne gúnicabe ni nabe de guidubi ladxidóʼcabe. Ribézadu gacané Biblia, espíritu santu ne stipa ni gúnitu para gacanetu ca xiiñitu gácacaʼ binni nuu xpiaaniʼ para guilacaʼ.

^ párrafo 9 Lu sitiu jw.org zeeda caadxi guía de estudiu ni láʼ «¿Qué enseña realmente la Biblia?» nuu cani lu stale idioma ne zanda gacané cani ca joven ne cani huaniisi guiénecaʼ ne gánnacaʼ gusiénecaʼ cani dxandíʼ rusiidiʼ Stiidxaʼ Dios. Nuu ca guía de estudiu riʼ lu sección ENSEÑANZAS BÍBLICAS > AYUDAS PARA ESTUDIAR LA BIBLIA.