Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Ñee zazíʼdinu xiixa de cani gucuá lu xquiʼchiʼ Dios la?

Ñee zazíʼdinu xiixa de cani gucuá lu xquiʼchiʼ Dios la?

«Irá nga [...] ucuá ni lu Xquiʼchi Dios para iziʼdi nu iduʼya gá nu laanu, cani nabani nu ra ma zeda iluxe guidxilayú riʼ» (1 CORINTIOS 10:11).

DIIDXAʼ RIUUNDAʼ: 11 NE 29

1, 2. Xiñee chidúʼyanu ejemplu stiʼ guidapaʼ rey de Judá.

PA NIDÚʼYANU nuxooñeʼ ñee ti binni ni zeʼ ndaaniʼ calle ne ñaba, ñee cadi ñuʼnu cuidadu ora nidídinu neza ra biábabe que la? Nga runi ora guidúʼyanu paraa bichee xcaadxi, zacané ni laanu cadi gúninu casi bíʼnicabe. Zanda guizíʼdinu ra bichee caadxi binni ni ruzeeteʼ Biblia.

2 Guidapaʼ rey stiʼ Judá ni bizéʼtenu lu tema ni gudiʼdiʼ ca bíʼnicabe ni ná Jiobá de guidubi ladxidóʼcabe. Neca zacá, nabé feu modo bicheecabe. Gucuá ni bíʼnicabe lu Biblia para guiníʼ íquenu de laacani ne para guizíʼdinu stale cosa risaca de laacani. Xi zanda guizíʼdinu de laacani yaʼ. Ne, xi zanda gúninu para cadi gucheʼnu modo bicheecabe yaʼ. (Biindaʼ Romanos 15:4).

NABÉ NAXOO NGA GÁPANU CONFIANZA LACA LAANU

3-5. a) Neca biʼniʼ Asá ni ná Jiobá de guidubi ladxidóʼ, xi ti cosa cadi jneza bíʼnibe. b) Xi zándaca bicaa Asá gapa confianza xcaadxi binni dxi gudindené Baasá.

3 Primeru guidúʼyanu ejemplu stiʼ Asá. Gúpabe confianza Jiobá dxi yegucaalú ti millón soldadu etíope Judá. Peru qué ñápabe confianza Jiobá dxi gudindenebe Baasá, rey stiʼ lsrael. Gucalaʼdxiʼ Asá nucueeza Baasá de nucuí guidxi Ramá jma naguidxi, ti guidxi stiʼ Israel ni nabé risaca ni nuu gaxha de ra dxaagacabe reinu stiʼ Judá (2 Crónicas 16:1-3). Guníʼ ique Asá galán guni pa ugadxe lu náʼ rey stiʼ Asiria para gacané laa. Ora bicaalú ca siriu ca guidxi stiʼ Israel, Baasá «nagueendaca bisaana de nucuí guidxi Ramá ne bicueeza guiráʼ dxiiñaʼ cayuni» (2 Crónicas 16:5). Zándaca guníʼ ique Asá biaʼsi ngue ni gudixhe ique guni.

4 Ximodo biʼniʼ sentir Jiobá ora biʼyaʼ qué ñapa Asá confianza laa yaʼ. Qué ñuulaʼdxiʼ Jiobá ni bíʼnibe. Ngue runi, biseendaʼ profeta Hananí para uguu jneza laabe. Biblia ná: «Tiempu que beeda Hananí, hombre ni ruuyaʼ visión, ra nuu Asá rey stiʼ Judá ne gudxi laabe: “Pur gúpaluʼ confianza rey stiʼ Siria ne qué ñápaluʼ confianza Jiobá, Dios stiluʼ la? nga runi maʼ qué zuni ganarluʼ ejércitu stiʼ rey stiʼ Siria”. Purtiʼ cayuuyaʼ Jiobá guiráʼ ni cayaca lu guidxilayú para guluiʼbe stipa stibe cani runi ni nabe de guidubi ladxidóʼ. Ti guendahuati nga ni bíʼniluʼ, nga runi dede yanna qué ziaadxaʼ tu guni guerra né lii» (2 Crónicas 16:7, 9). Gudxi Hananí Asá qué ziaadxaʼ tu guni guerra né laa dede dxi que. Gunda biaana guidxi Ramá lu náʼ Asá. Peru biaʼ tiempu biʼniʼ mandarbe, laabe ne xquídxibe stale biaje guyécabe lu guerra.

5 Lu tema ni gudídinu que bidúʼyanu bisiecheʼ Asá Jiobá. Biiyaʼ Dios biʼniʼ Asá ni ná de guidubi ladxidóʼ, neca naca imperfectu (1 Reyes 15:14). Neca zaqué, qué ñanda ñuni Asá gastiʼ para nucueeza ca guendanagana beeda luguiáʼ pur decisión ni cadi jneza gucuaa. Xiñee gúpabe confianza laca laabe ne xcaadxi binni lugar de ñápabe confianza Jiobá yaʼ. Zándaca guníʼ íquebe zuni ganarbe guerra que pa quixhe chaahuibe modo tinde ca soldadu stibe. O zándaca bicaadiágabe ca conseju ni cadi jneza bidii xcaadxi binni laabe.

6. Xi rizíʼdinu de ra bichee Asá. Bizeeteʼ pora zanda guluinu nápanu confianza Jiobá.

6 Xi rizíʼdinu de ra bichee Asá yaʼ. Cadi naquiiñeʼ gusaana de gápanu confianza Jiobá, ne cadi gápanu confianza laca laanu. Naquiiñeʼ guinábanu laabe gacanebe laanu, biaʼ tiica guendanagana gápanu. Galán guinabadiidxanu laca laanu xi rúninu ora nápanu ti guendanagana. Ñee rápanu confianza laca laanu ne ruyúbinu guni chaahuinu ni modo rábinu jma jneza la? O nápanu costumbre de guidúʼyanu primeru xi ná Biblia ne riguixhe íquenu chinándanu ni ná ni para guni chaahuinu guendanagana stinu. Casi pa nápanu guendanagana né xfamílianu pur riuunu ca reunión stinu o pur guyuunu ti asamblea. Ñee ninábanu Jiobá nuluíʼ laanu xi ñúninu ora nidídinu lu guendanagana riʼ la? O guiníʼ íquenu maʼ xadxí de canayúbinu dxiiñaʼ ne málasi bidxélanu tuuxa racalaʼdxiʼ gúninu xhiiñaʼ. Ñee ñábinu binni ca nápanu xidé chuunu ca reunión stinu guiráʼ semana, neca zándaca qué gudiicabe laanu dxiiñaʼ ca la? Intiica guendanagana gápanu, cadi guiaandaʼ laanu conseju stiʼ tobi de ca hombre bicaa Salmos: «Bidii lugar gabi Jiobá lii modo saluʼ lu neza stiluʼ, ne gupa confianza laabe, ne laabe zacanebe lii» (Salmo 37:5).

NI ZANDA GUIZAACANU PA QUÉ CUINU TU GUIDXAAGANU

7, 8. Xii nga ca cosa ni cadi jneza biʼniʼ Jehosafat, ne xi bizaacabe pur laacani. (Biiyaʼ dibuju ni zeeda ra ruzulú tema riʼ).

7 Yanna guidúʼyanu ejemplu stiʼ Jehosafat, xiiñiʼ Asá. Laabe gúpabe stale cualidad ni guyuulaʼdxiʼ Jiobá. Dxi gupa Jehosafat confianza Jiobá la? biʼniʼ stale cosa galán. Neca zacá, laaca gucuaabe decisión ni cadi jneza. Casi dxi bidiibe lugar guichaganáʼ xiiñibe ti xiiñidxaapaʼ rey malu ni láʼ Acab. Despué gucanebe Acab lu ti guerra ni gupané ca siriu, neca gudxi profeta Micaya laabe cadi gúnibe ni. Lu guerra que bicaalú ca soldadu siriu que Jehosafat ne gucaláʼdxicaʼ ñuuticaʼ laabe (2 Crónicas 18:1-32). Guidúʼyanu xi gudxi profeta Jehú Jehosafat ora bibiguetaʼ Jerusalén. Biblia ná: «Jehú, xiiñiʼ Hananí, hombre ni ruuyaʼ visión que biree lu rey Jehosafat ne gudxi laabe: “Ñee ca binni malu nga naquiiñeʼ gacaneluʼ ne cani nanalaʼdxiʼ Jiobá nga naquiiñeʼ gannaxhiiluʼ la? Nga runi, cadxiichiné Jiobá lii. Peru maʼ bidxélabe caadxi cosa galán luguialuʼ, purtiʼ maʼ guleeluʼ ca poste risaca de ndaaniʼ guidxi riʼ ne maʼ guluuluʼ listu ladxidoʼloʼ para guyúbiluʼ Dios ni dxandíʼ”» (2 Crónicas 19:2, 3).

8 Ñee biziidiʼ Jehosafat xiixa de ni bizaaca ne de ni gudxi profeta Micaya laa la? Triste guininu ni, peru coʼ. Neca nadxiirube Jiobá ne racaláʼdxibe gusiéchebe laa, peru guca xhamígube ti hombre ni qué runi adorar Jiobá. Hombre riʼ nga Ocozías, xiiñiʼ Acab. Jehosafat ne Ocozías bizaʼcaʼ barcu juntu. Peru binitilú ca barcu riʼ ante iquiiñecabe cani (2 Crónicas 20:35-37).

9. Xi zanda guizaacanu pa qué cuinu tu guidxaaganu.

9 Xi zanda guizíʼdinu de ni bizaaca Jehosafat yaʼ. Laabe bíʼnibe stale cosa galán ne biyúbibe Jiobá de guidubi ladxidoʼbe (2 Crónicas 22:9). Peru guca xhamígube binni ni cadi nadxii Jiobá, ne pur ngue gúpabe guendanagana naroʼbaʼ. Dede bilá nunítibe xquendanabánibe. Guietenaláʼdxinu ni ná Biblia: «Tu canazané binni nuu xpiaaniʼ la? zaca binni nuu xpiaaniʼ, peru tu ridxaaga binni ni nahuati la? qué zié ni laa jneza» (Proverbios 13:20). Dxandíʼ racaláʼdxinu gacanenu binni guiziidiʼ de Jiobá. Peru ziuʼnu ra naxoo pa nabé gaca xhamígunu ca binni ni qué runi ni ná Dios.

10. a) Xi zanda guizíʼdinu de ejemplu stiʼ Jehosafat pa racaláʼdxinu guichagananu. b) Xi naquiiñeʼ guietenaláʼdxinu.

10 Xi zanda guizíʼdinu de ejemplu stiʼ Jehosafat pa racaláʼdxinu guichagananu yaʼ. Zándaca guzulú guni sentirnu xiixa pur tuuxa ni cadi nadxii Jiobá. Ne zándaca guiníʼ íquenu qué zadxélanu tuuxa ndaaniʼ xquidxi Dios para guichagananu. O zándaca tuuxa binnilídxinu gabi laanu gatigá maʼ naquiiñeʼ guichagananu ante guiaananu. Dxandíʼ bizáʼ Jiobá laanu para gannaxhiinu ne gannaxhiicabe laanu. Peru, xi naquiiñeʼ gúninu pa qué guidxélanu binni biáʼsipeʼ para guichagananu yaʼ. Ti cosa ni zanda gacané laanu nga guiníʼ íquenu ni bizaaca Jehosafat. Laabe qué nusaanabe de ninábabe Jiobá nuluíʼ laabe xi gúnibe (2 Crónicas 18:4-6). Peru qué nuzuubabe stiidxaʼ Jiobá ora guca xhamígube Acab, ti binni ni cadi nadxii Jiobá. Cadi naquiiñeʼ ñaandaʼ laabe «cayuuyaʼ Jiobá guiráʼ ni cayaca lu guidxilayú para guluiʼbe stipa stibe cani runi ni nabe de guidubi ladxidóʼ» (2 Crónicas 16:9). Laanu laaca naquiiñeʼ guietenaláʼdxinu racalaʼdxiʼ Jiobá gacané laanu. Laabe nadxiibe laanu ne riénebe ximodo nuunu. Ñee nápanu confianza zuni Dios guiráʼ ni gándatiʼ para gannaxhiicabe laanu ne gannaxhiinu la? Zanda chuʼnu seguru zúnibe ni ora jma caquiiñeʼ gúnibe ni.

Cadi guzulú gannaxhiinu tuuxa ni qué runi ni ná Jiobá. (Biiyaʼ párrafo 10).

CADI GUDIʼNU LUGAR GUCAA LADXIDOʼNO LAANU GUCHANU BI YÁNNINU

11, 12. a) Ximodo bisihuinni Ezequías ni nuu ndaaniʼ ladxidóʼ. b) Xiñee bitiidilaʼdxiʼ Jiobá stonda Ezequías.

11 Xi rizíʼdinu de ejemplu stiʼ Ezequías yaʼ. Ti biaje gucané Jiobá laabe gudiibe cuenta xipeʼ nuu ndaaniʼ ladxidoʼbe. Biblia ná: «Peru, ora biseendaʼ ca príncipe stiʼ Babilonia, ca hombre ni riníʼ pur laacaʼ, para chinabadiidxacaʼ laabe de seña ni bihuinni ndaaniʼ guidxi que, bisaana Dios ni dxandíʼ laabe stúbibe para gutiidiʼ laabe prueba, ne zaqué ganna xi nuu ndaaniʼ ladxidoʼbe» (2 Crónicas 32:31). Dxi nabé huarabe. Gudxi Dios laabe ziándabe ne bidii ti seña para gúʼyabe dxandíʼ zacané laabe. Biʼniʼ Jiobá ti milagru ra bicuisá bandáʼ ni bihuinni lu ti escalera chii escalón. Despué, ruluíʼ si gucalaʼdxiʼ ca príncipe stiʼ Babilonia ñánnacaʼ jma de seña riʼ. Ngue runi biseendacaʼ caadxi hombre ra nuu Ezequías para gánnarucaʼ xi bizaaca (2 Reyes 20:8-13; 2 Crónicas 32:24). Qué ñabi diʼ Jiobá Ezequías ximodo ñuni tratar ca hombre que. Biblia ná bisaana Jiobá laabe stúbibe para guʼyaʼ xi gúnibe. Biluíʼ Ezequías laacabe guiráʼ tesoro ni napa. Zaqué bisihuinni xi nuu ndaaniʼ ladxidóʼ.

12 Triste guininu ni, bizulú Ezequías bichá bi yanni. Ngue runi bisaana de nudiibe xquíxepeʼ Jiobá pur guiráʼ modo gucané laabe. Qué ruzeeteʼ Biblia xiñee bichaabe modo laabe. Zándaca purtiʼ biʼniʼ ganarbe ejércitu stiʼ ca asiriu o purtiʼ bisianda Jiobá laabe. O zándaca purtiʼ gúcabe ricu ne binibiáʼ binni laabe. Neca biʼniʼ Ezequías ni ná Jiobá de guidubi ladxidóʼ, guyuu ti tiempu bichá bi yanni. Qué ñuulaʼdxiʼ Jiobá ni bíʼnibe. Peru despué guca Ezequías humilde, ne bitiidilaʼdxiʼ Dios stóndabe (2 Crónicas 32:25-27; Salmo 138:6).

13, 14. a) Pora nga zándaca gusihuínninu ni nuu ndaaniʼ ladxidoʼno. b) Xi gúninu ora gusisaca xcaadxi binni laanu.

13 Xi rizíʼdinu de Ezequías ne de ra bichee yaʼ. Cadi guiaandaʼ laanu nin cadi xadxí de gucané Jiobá laabe para biʼniʼ ganarbe ca asiriu ne gucané laabe para biándabe nga bizulú bichabe bi yánnibe. Ndiʼ rusiidiʼ laanu naquiiñeʼ chuʼnu cuidadu ora cueendunu xiixa ni galán ne ora gusisaca xcaadxi binni laanu. Xiñee yaʼ. Purtiʼ ni gúninu óraca zusihuinni ni xi nuu ndaaniʼ ladxidoʼno. Guzéʼtenu ti ejemplu, zándaca nabé guca preparar ti hermanu para gudii ti discursu nezalú stale binni. Ne zándaca stale tu gusisaca laabe pur modo bitiidibe discursu stibe. Xi gúnibe ora gusisaca xcaadxi laabe yaʼ.

14 Ora gusisácacabe laanu, naquiiñeʼ guietenaláʼdxinu ca diidxaʼ guníʼ Jesús riʼ: «Ora ma biʼni tu ni bisaana Dios lu ná tu la? sicarí nga lainíʼ: “Gasti qué ñuni du purti bini du ni nexhe si guni du”» (Lucas 17:10). Cadi guiaandaʼ laanu dxi bichá Ezequías bi yanni, bisaana de nudii xquixe Jiobá pur guiráʼ modo gucané laa. Yanna, xi zacané laanu gácanu humilde ora gusisácacabe laanu pur ti discursu ni bitíʼdinu yaʼ. Pa guiníʼ íquenu guiráʼ ni maʼ biʼniʼ Jiobá pur laanu la? ca diidxaʼ ni guininu ca zusihuinni cani rudiʼnu xquíxepeʼ laabe ne zaninu ximodo huayacanebe laanu. Purtiʼ pur Biblia ne espíritu santu si stiʼ Jiobá nga zanda gutíʼdinu ti discursu galán.

GUDIʼNU LUGAR GULUÍʼ JIOBÁ LAANU XI GÚNINU ORA GUICAANU DECISIÓN

15, 16. Xiñee guti Josías.

15 Últimu la? guidúʼyanu xi zanda guizíʼdinu de Josías. Neca laaca gúcabe ti rey nachaʼhuiʼ, peru bicheebe ne pur laani gútibe. Biblia ná: «Guca si guiráʼ ngue, dxi maʼ biʼniʼ chaahuiʼ Josías yuʼduʼ que, guyé Nekó rey stiʼ Egipto para tindené Carquemis cueʼ Éufrates. Biree Josías zichagalú laabe. Peru hombre que biseendaʼ mensajeru stiʼ ra nuube, ne ná: “Xi napaniáʼ lii rey stiʼ Judá, cadi lii diouʼ zedagucaaluáʼ yannadxí, gadxé sti yoo nga zedagucaaluáʼ para tindeniáʼ, ne maʼ gudxi Dios naa gacapuraʼyaʼ. Gupa lii para cadi guizaacaluʼ xiixa, pur Dios ni nuuné naa ne cadi gudiiluʼ lugar gunitilube lii”. Peru qué niduubaʼ Josías de laabe; laga biyubi modo para cadi gunibiáʼcabe laa para tindené laabe ne qué nucaadiaga ca diidxaʼ zeeda de Dios ni guníʼ Nekó. Ngue runi yetinde lu pampa stiʼ Meguidó» (2 Crónicas 35:20-22). Xi bizaaca yaʼ. Bicaalú Josías Nekó, rey stiʼ Egipto, neca qué gapa xi pur guni ni. Ne dede gudxi Nekó laabe qué gapa gana tindené laabe. Biblia ná «de Dios» ngue zeeda ca diidxaʼ ni gudxi Nekó laabe. Peru guyé Josías lu guerra que ne biiticabe laa raqué. Yanna, xiñee yetíndenebe Nekó yaʼ. Qué ruzeeteʼ Biblia ni.

16 Naquiiñeʼ nuyubi Josías ñanna pa dxandíʼ ngue de Jiobá zeeda ca diidxaʼ gudxi Nekó laa. Ñanda ninabadiidxabe Jeremías tobi de ca profeta stiʼ Jiobá (2 Crónicas 35:23, 25). Laaca naquiiñeʼ niníʼ ique chaahuiʼ Josías ni cayaca que. Cadi cá diʼ ique Nekó gucaalú Jerusalén. Carquemis nga zebe, zitíndenebe sti guidxi. Ne cadi canayubi diʼ Nekó tindené Jiobá nin xquidxi. Qué niníʼ ique chaahuiʼ Josías guiráʼ ndiʼ ante guicaa decisión stiʼ. Xi rizíʼdinu de laabe yaʼ. Rizíʼdinu ora gápanu xiixa guendanagana ne caquiiñeʼ guicaanu ti decisión, naquiiñeʼ guiníʼ íquenu primeru xi ñuulaʼdxiʼ Jiobá ñúninu.

17. Xi zacané laanu para cadi gucheʼnu casi bichee Josías ora chicaanu decisión.

17 Ante guicaanu ti decisión, naquiiñeʼ guiníʼ íquenu de chupa chonna principiu zeeda lu Biblia ni zanda gacané laanu ne ximodo zanda gúninu ni ná cani. Nuu tiru zanda guidxélanu información lu ca publicación ca o dede zanda guinábanu conseju ti ancianu. Laabe zanda gacanebe laanu guiníʼ íquenu de xcaadxi principiu zeeda lu Biblia. Guiníʼ íquenu ejemplu riʼ. Cadi Testigu diʼ xheelaʼ ti hermana ne laabe maʼ gudíxhebe xi dxi guni predicarbe (Hechos 4:20). Peru málasi gabi xheelabe laabe cadi chiguni predicarbe. Ne gabi laabe rapa gana chizané laabe dxi que purtiʼ qué huayuucabe juntu lu ca dxi que. Hermana riʼ guníʼ ique chupa chonna textu ni zanda gacané laa guicaa ti decisión. Laabe nánnabe caquiiñeʼ guzuubabe stiidxaʼ Dios ne nánnabe Jesús biʼniʼ mandar gacanenu binni gaca discípulo (Mateo 28:19, 20; Hechos 5:29). Peru laaca bietenaláʼdxibe naquiiñeʼ guni respetar ca gunaa xheelacaʼ casi xaíque ne ca xpinni Dios naquiiñeʼ chuʼcaʼ razón (Efesios 5:22-24; Filipenses 4:5). Naquiiñeʼ guinabadiidxaʼ hermana riʼ laa pa ni racalaʼdxiʼ xheelabe nga gusaanabe de guni predicarbe o pa racalaʼdxiʼ si chuʼné laabe dxi ca. Laanu, ca xpinni Jiobá racaláʼdxinu guicaanu decisión jneza ne ni gusiecheʼ laabe.

CADI GUSAANA DE GÚNINU NI NÁ JIOBÁ DE GUIDUBI LADXIDOʼNO NE ZIUʼNU NAYECHEʼ

18. Xiñee risaca nga guiníʼ íquenu de ejemplu stiʼ guidapaʼ rey sti Judá.

18 Zándaca ziuu ora zúninu tobi de ca cosa ni biʼniʼ guidapaʼ rey stiʼ Judá que para bicheecaʼ. Ziuu ora zándaca zápanu confianza laca laanu, o zaca xhamígunu binni ni qué runi ni ná Dios, guchanu bi yánninu o guicaanu ti decisión sin guyúbinu gánnanu xi riuulaʼdxiʼ Jiobá gúninu. Ne pa chuʼ ora gucheʼnu ra gúninu tobi de cani bizéʼtenu ca, gastiʼ diʼ razón para guiníʼ íquenu qué ziuu dxi gusiéchenu Jiobá. Laabe ruuyabe ca cualidad stinu, cásica bíʼyabe ca cualidad stiʼ guidapaʼ rey stiʼ Judá que. Laaca ruuyaʼ Jiobá pabiáʼ nadxiinu laa ne racaláʼdxinu gúninu ni ná de guidubi ladxidoʼno. Nga runi, bisaanabe ejemplu ni zanda gacané laanu para cadi gucheʼnu ra gúninu xiixa cosa nabé malu. Guiníʼ íquenu ca ejemplu riʼ ne gudiʼnu xquíxepeʼ Jiobá saca bisaana cani ndaaniʼ Biblia.