Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Jiobá racalaʼdxiʼ guibáninu ne chuʼnu nazaaca

Jiobá racalaʼdxiʼ guibáninu ne chuʼnu nazaaca

Jiobá racalaʼdxiʼ guibáninu ne chuʼnu nazaaca

DXI guzulú Armagedón, guiráʼ cani cayuni ni na Dios zalacaʼ; ne Jiobá, Dios ni jma nandxóʼ, zuuyaʼ gácani zacá (Joel 2:32). Maca xadxí huaguixhe ique Jiobá gapa ca binni guidxilayú ti cadi guizaacacaʼ xiixa. Cumu ra nuube «cadá guendanabani» la? nabé rusisácabe binni ne rápabe laacaʼ (Sal. 36:9).

Ca xpínnibe ni bibani dxiqué laaca biiyacaʼ nabé risaca guendanabani sticaʼ. Casi ti biaje la? gupa xidé biʼniʼ Jacob ne binnilidxi ti viaje ra guyuu xquendanabánicaʼ ra naxoo. Neca nánnabe cayapa Jiobá laabe, bíʼnibe sti cosa: biyúbibe modo cadi guizaaca ca binni ni zinebe que gastiʼ (Gén. 32:7, 8; 33:14, 15). Xi guleendube ne ni bíʼnibe que yaʼ. Génesis 33:18 na yendabe ra zebe que nabánibe ne nazaacabe. Laanu laaca zanda guyúbinu modo para cadi guizaacanu xiixa ne para cadi guizaaca ca binni ni nuu gaxha de laanu xiixa pa chinándanu ni na ca conseju ni zeeda lu Biblia. Guidúʼyanu ximodo zanda guni ca binni ni rigacané ra ribí ca Yoo stiʼ Reinu o ra bizaaca xiixa desgracia ne xcaadxi dxiiñaʼ casi cani maʼ bizéʼtenu ca.

Ley que gunábani binni chuʼ cuidadu xquendanabani

Ley ni gucuaa Moisés que gunabaʼ ni gapa ca israelita que laacaʼ ti cadi guizaacacaʼ xiixa. Casi pa gucuí ti israelita ti yoo, naquiiñeʼ guni ti pretil ique ni ti cadi guiaba tuuxa de raqué, purtiʼ nabé biquiiñecabe ique ca yoo que (1 Sam. 9:26; Mat. 24:17). Pa qué chinándacabe ni na Ley que ne gueeda guiaba tuuxa de ique lídxicabe, binni ni stiʼ yoo que napa donda (Deu. 22:8).

Ley que laaca gudixhe xi gúnicabe pa málasi guiaaxha ti maniʼ luguiáʼ tuuxa. Pa gudxiga xcachu ti yuze tuuxa binni ne gueeda gati la? xpixuaanaʼ yuze que naquiiñeʼ guuti laame para cadi guibiguetaʼ gaca ngue. Ne qué zanda gobe nin gutoobe xpeelame, ne zaqué zuniti hombre que xpueltu. Peru nuu tiru qué zati binni ni gudxiga xcachu yuze ca. Xi zazaaca pa qué gapa xpixuaaname laame ne gueeda guutime tuuxa yaʼ. Naquiiñeʼ gati yuze ca ne xpixuaaname. Nánnanu bicaa ca Ley que ca binni que chuʼcaʼ cuidadu ca maniʼ sticaʼ (Éxo. 21:28, 29).

Ley que na laaca naquiiñeʼ gánnacabe iquiiñecabe ca guiibaʼ stícabe jneza, casi jacha, purtiʼ nabé biquiiñeʼ stale de ca israelita que ni para ugacaʼ yaga. Pa málasi ra cugá tuuxa ti yaga gueeda guiaaxha guiibaʼ stini ne gueeda guutini tuuxa la? naquiiñeʼ guxooñebe ndaaniʼ tobi de ca guidxi ra rilá binni purtiʼ cadi laapebe bíʼnibe pur biitibe binni que. Cumu naquiiñeʼ guiaanabe raqué dede ora gati xaíque stiʼ cani ruzaaquiʼ guʼxhuʼ ni nabani dxi biitibe que, nuu tiru ziaanabe raqué stale iza ante guibiguétabe ralídxibe ne ra nuu binnilídxibe. Zaqué bisiidiʼ Jiobá guidxi que nabé rusisácabe xquendanabani binni, ne guiráʼ tu gacalaʼdxiʼ guiníʼ ique casi laabe la? zazaalaʼdxiʼ chuʼ ca cosa stiʼ galán ne ziuu cuidadu ora iquiiñeʼ cani (Núm. 35:25; Deu. 19:4-6).

Gudixhe Jiobá ca ley que para gacané ca xpinni gúʼyacaʼ nabé risaca nga gápacaʼ laacaʼ ndaaniʼ lídxicaʼ ne ora nuucaʼ sti lugar. Pa tuuxa guniná o gueeda guuti sti binni neca gácani lu ti accidente, zabidxi Dios cuenta laa. Ne dede yanna caʼruʼ guchaa Dios modo laa (Mal. 3:6). Dios ribeza gápanu cuidadu ti cadi gacananu ne guninanu sti binni. Ne naquiiñeʼ gúninu zacá jmaruʼ si ora cuí o gaca chaahuiʼ ti yoo ra raca adorar Dios.

Caquiiñeʼ gapa binni laa ora cayacané ra cabí ti yoo

Nabé risácapeʼ nga gucuinu ne guni chaahuinu ca Yoo stiʼ Reinu, ca Yoo ra raca ca guendaridagulisaa roʼ ne ca yoo Betel ne zaqueca ora rigacanenu ra guizaaca xiixa desgracia. Guiráʼ ora naquiiñeʼ gúninu xhiiñanu jneza, neca ruluíʼ cadi nagánapeʼ ni. Pacaa zándaca gueeda gacananu o guninanu xcaadxi binni (Ecl. 10:9). Nga runi, para cadi guizaacanu xiixa la? caquiiñeʼ guizíʼdinu gápanu laanu ora gúninu dxiiñaʼ.

Biblia na: «Ni galán stiʼ cani nahuiiniʼ ca nga stipa sticaʼ, ne ni galán stiʼ ca binnigola ca nga guicha toope sticaʼ» (Pro. 20:29). Lu guiráʼ ca lugar ra cabí ti yoo caquiiñeʼ stipa stiʼ ca hombrehuiiniʼ ca para gúnicaʼ dxiiñaʼ nadipaʼ ne caquiiñeʼ ni nanna ca binni huaniisi para ganda guiluxe ti yoo. Peru cadi guiaandaʼ laanu, ca binni ni maʼ huaniisi ni nanna guni dxiiñaʼ, cadi násicaʼ ne ca herramienta sticaʼ nánnacaʼ iquiiñecaʼ. Dxi gúcacabe nahuiiniʼ ne gúpacabe stipa laaca bíʼnicabe dxiiñaʼ nadipaʼ. Nga runi, pa deruʼ bizulú cayacaneluʼ laacabe, biiyaʼ ximodo rúnicabe dxiiñaʼ ne biʼniʼ cani gábicabe lii. Pa racaláʼdxiluʼ guiziidiluʼ la? zusiidicabe lii stale cosa, casi ximodo gánnaluʼ iquiiñeluʼ ca cosa ni zándaca uguu xquendanabániluʼ ra naxoo ne ximodo guindísaluʼ xiixa ni nanaa. Zacá zúniluʼ jma dxiiñaʼ, zápaluʼ lii ne ziuuluʼ nayecheʼ.

Ca binni ni racané cuí xiixa yoo naquiiñeʼ gatanacaʼ, purtiʼ zanda guchaa ca cosa ca nagueendaca ne pa cadi nexhenácabe zándaca gueeda gacanácabe. Zándaca ti ratu nga guidúʼyanu caʼruʼ caañecabe ti lugar peru despué maʼ gudaañecabe raqué, o guyuu tuuxa bituubaʼ ti escalera, ti tabla o ti traste ra daʼ pintura. Ne stale biaje ley stiʼ gobiernu rinabaʼ iquiiñeʼ guiráʼ binni ni cayuni dxiiñaʼ ra cabí xiixa yoo equipu ni gapa laacaʼ. Galán chinenu cascu, gafa ne zapatu ni zaquiiñeʼ lu dxiiñaʼ ni cayúninu ti cadi guizaacanu xiixa accidente ni raca ora maʼ cabí ti yoo. Cadi guiaandaʼ laanu, zanda gacané equipu ca laanu pa guiráʼ ora canacaanu ni ne pa galán nuuni.

Neca nuu herramienta ruluíʼ cadi nagana iquiiñecabe laa, galán guizíʼdinu iquiiñenu ni jneza ti cadi gacananu. Pa qué gánnanu iquiiñenu xiixa herramienta la? galán gábinu ni binni ni cayuuyaʼ cayaca dxiiñaʼ ca. Maʼ laabe gábibe tuuxa gusiidiʼ laanu. Zusihuínninu qué rudxíʼbanu laca laanu pa guininu nuu cosa ni qué zanda gúninu. Ne ora cabí xiixa yoo, galán gácanu zacá para cadi gaca xiixa accidente (Pro. 11:2).

Gunáʼ nga tobi de ca cosa ni jma rizaaca ora cabí xiixa yoo yaʼ. Nabé riaba binni. Nga runi, ante quiba tuuxa lu ti escalera o lu ti andamiu, naquiiñeʼ guʼyaʼ pa galán nuuni ne pa nápani guiráʼ ni caquiiñeʼ para cadi guiaba binni luni. Stale biaje, naquiiñeʼ gundiibicabe tabla lu ca andamiu ca o ique ca yoo ca ti cadi guiaba binni o naquiiñeʼ gundiibicabe doo ndaanicabe para cadi guiábacabe de ra dxíʼbacabe. Pa qué gánnaluʼ ximodo gúniluʼ dxiiñaʼ ti lugar ra nasoo, galán guinabadiidxaluʼ binni ni cayuuyaʼ gaca dxiiñaʼ ca. a

Zeʼ dxi zidale ca xpinni Jiobá, nga runi caquiiñeʼ chuʼ jma Yoo stiʼ Reinu ne xcaadxi lugar ra raca adorar Jiobá. Tobi de ca dxiiñaʼ risaca ni runi ca binni ni ruuyaʼ ximodo cabí ca yoo ca nga gúʼyacaʼ cadi gacaná ca dendxuʼ stiʼ Jiobá ni cayápacaʼ (Isa. 32:1, 2). Pa lii nga ruuyaluʼ gaca dxiiñaʼ ca, qué chuʼ dxi guiaandaʼ lii pabiáʼ risaca nga gapa binni laa para cadi gacaná. Biiyaʼ chuʼ guiráʼ ca cosa ca nayá ne gata chaahuiʼ cani. Pa gúʼyaluʼ nuu tuuxa caquiiñeʼ gusietenaláʼdxicabe laa ni maʼ bizéʼtenu riʼ, gudxi laabe xipeʼ nga naquiiñeʼ gúnibe, peru biyubi modo gúniluʼ ni. Qué chigudiiluʼ lugar chuʼ cani nahuiiniʼ ne cani nacubi ca ti lugar ra chuʼ xquendanabánicaʼ ra naxoo. Dede ante biiyaʼ xi zadxaagalú ca binni ni cayuni dxiiñaʼ ca ne gudxi laacabe xi gúnicabe para cadi gacanácabe. Bietenalaʼdxiʼ: ni racaláʼdxinu nga guiluxe dxiiñaʼ ni cayaca ca sin ti accidente.

Rusihuínninu nadxiinu Jiobá ne nadxiinu binni

Cumu zanda guizaaca xiixa desgracia ora maʼ cabí ti Yoo stiʼ Reinu ne xcaadxi lugar ra raca adorar Dios la? guiráʼ cani guni dxiiñaʼ racá naquiiñeʼ gápacaʼ laacaʼ. Pa gúnicabe ni na ca conseju ni zeeda lu Biblia, ni na ca ley riguixhe gobiernu para cadi gacanácabe ne gápacabe laacabe, zacanécabe cadi guizaacacabe xiixa ne nin cani cayuninécabe dxiiñaʼ.

Xi rucaa laanu gápanu laanu ne gápanu xcaadxi yaʼ. Guendarannaxhii. Dxandíʼ, nadxiinu Jiobá, nga runi gusisácanu xquendanabáninu cásica rúnibe ni. Ne cumu laaca nadxiinu xcaadxi binni la? nga racané laanu cadi guninanu sti binni pur qué chuʼnu cuidadu (Mat. 22:37-39). Nga runi, caquiiñeʼ gúninu stipa pur guyúbinu modo cadi gacaná binni ra cabí xiixa yoo.

[Ni cá ñee yaza]

a Biiyaʼ cuadru ni zeeda lu yaza 30 ra na «Ximodo zanda guʼnuʼ dxiiñaʼ sin guizaacaluʼ xiixa ora dxíʼbaluʼ lu ti escalera».

[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 29]

Ley ni gucuaa Moisés que gunábani gaca ti pretil ique yoo ti cadi guizaaca xiixa

[Cuadro ne dibuju/foto ni zeeda lu yaza 30]

Ximodo zanda guʼnuʼ dxiiñaʼ sin guizaacaluʼ xiixa ora dxíʼbaluʼ lu ti escalera

Cadi tan xadxí, gucaná 160,000 hombre runi dxiiñaʼ de Estados Unidos pur biábacaʼ de lu escalera, ne guti 150 de laacabe. Guidúʼyanu caadxi cosa ni zanda gacané laanu para cadi guiábanu ralídxinu o ra dxiiñaʼ stinu.

◇ Cadi iquiiñeluʼ escalera ni maʼ nayaabiʼ. Bisaʼbiʼ ni ne cadi guicá íqueluʼ guni chaahuiluʼ ni.

◇ Maca nuu pabiáʼ nga zanda guáʼ ti escalera. Biaʼ nanaa binni ca ne biaʼ nanaa ca herramienta ne ca material stiʼ, cadi naquiiñeʼ gaca cani jma nanaa que biaʼ nexheʼ guáʼ escalera ca.

◇ Bizuhuaa escalera ca ti lugar ra naguidxi ne ra gastiʼ loma. Cadi guzuhuaaluʼ ni lu andamiu, lu caja, deche xiixa tambu ne xcaadxi cosa ni cadi zuhuaa dxiichiʼ.

◇ Ora quíbaluʼ ne ora guiételuʼ lu ti escalera biiyadxí ra ziguxaatañeluʼ.

◇ Qué chuʼ ora quíbaluʼ dede punta escalera ca ne cadi cuiluʼ punta ni.

◇ Pa chiguiquiiñeluʼ ti escalera para quíbaluʼ o guiételuʼ de ique ti yoo o sti lugar, biiyaʼ tiidiʼ ni biaʼ ti metru de lugar ra chiguzuhuaaluʼ ni. Para cadi guxooñeʼ ñeeni, biiyaʼ paraa gundiibiluʼ ni o bitaabiʼ ti ndaa tabla ndaaniʼ yu para gucueeza ni. Pa qué ganda guʼnuʼ zacá, gunabaʼ tuuxa guinaazeʼ ni laga dxíʼbaluʼ luni. Bindiibi punta ni para cadi guiniibini.

◇ Cadi iquiiñeluʼ escalera para gunineluʼ ti andamiu de tabla.

◇ Pa gusigaanaluʼ o gusigaañeluʼ para ugaandaluʼ xiixa laga dxíʼbaluʼ lu escalera ca zándaca guiniibini ne guiábaluʼ. Lugar de gúniluʼ zacá, biete ne biniibi escalera ca biaʼ tiica biaje iquiiñeʼ para gunduuxeluʼ dxiiñaʼ ni cayúniluʼ.

◇ Pa guzuhuaaluʼ escalera ca ra nuu ti puertaʼ ni deʼguʼ, bicaa ti letreru ra na cadi guxhélecabe ni ne guluuni seguru. Pa qué gapa puertaʼ ca seguru la? gunabaʼ ti binni gapa raqué.

◇ Pa qué ñaʼ escalera ca para chupa binni, tobi si naquiiñeʼ quibaʼ luni. b

[Ni cá ñee yaza]

b Lu revista ¡Despertad! 8 stiʼ agosto 1999, yaza 22 dede 24, zadxélaluʼ xcaadxi conseju ni zanda gacané lii para gánnaluʼ ximodo gúniluʼ dxiiñaʼ ora maʼ dxíʼbaluʼ lu ti escalera.