Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Harán: Ti guidxi ra nabé guca dxiiñaʼ dxiqué

Harán: Ti guidxi ra nabé guca dxiiñaʼ dxiqué

Harán: Ti guidxi ra nabé guca dxiiñaʼ dxiqué

ORA gunadiaga ca binni ni runibiáʼ chaahuiʼ Stiidxaʼ Dios de Harán riníʼ íquecabe de Abrahán, ti hombre ni qué nusaana de ñuni ni na Dios. Ndaaniʼ guidxi ca nga gulézacabe ti tiempu. Laabe ne xheelabe Sara, ne bixhózebe Taré ne sobrínube Lot, guirácabe zeedacabe de guidxi Ur ne naguixhe íquecabe chindácabe Canaán. Abrahán gupa stale cosa risaca ndaaniʼ guidxi Harán, ne raqué gulézacabe dede dxi guti bixhózebe, despué de ngue bireecabe zécabe lugar ra gudxi Jiobá laabe (Gén. 11:31, 32; 12:4, 5; Hech. 7:2-4). Despué biseendaʼ Abrahán mozo ni jma huaniisi gupa cheʼ Harán (o sti lugar ni nuu gaxha de raqué) para chiyubi ti gunaa guichaganáʼ Isaac, xiiñibe. Ne laaca nabé xadxí guleza Jacob, ti xhiágabe ndaaniʼ guidxi que (Gén. 24:1-4, 10; 27:42-45; 28:1, 2, 10).

Gudiʼdiʼ si stale iza despué, Senaquerib rey stiʼ guidxi Asiria laaca bizeetebe de guidxi Harán ora gúdxibe Ezequías, rey stiʼ guidxi Judá, pa qué guni ni nabe la? zuninabe laa. Cumu bizeetebe lá guidxi Harán ca ra bizeetebe lá xcaadxi guidxi ni cayuni mandar Asiria la? nga rusihuinni ora bizeetebe de lá «Harán» ca cadi cuzeetesibe de guidxi ca, sínuque laaca cuzeetebe de xcaadxi guidxi ni nuu gaxha de laani (2 Rey. 19:11, 12). Ne Ezequiel laaca guníʼ guca Harán tobi de ca guidxi ni biʼniné guidxi Tiro dxiiñaʼ, nga runi zanda guininu gúcani ti guidxi ra nabé guca negocio (Eze. 27:1, 2, 23).

Nécapeʼ yanna nácani ti guidxi nahuiiniʼ ni nuu gaxha de Sanliurfa, ti guidxi ni nuu neza ra rindani gubidxa stiʼ Turquía, peru dxiqué la? Harán guca ti lugar ra nabé biʼniʼ binni dxiiñaʼ. Huaxiéʼ si guidxi biaanané lá casi modo rieeteʼ lu Biblia, ne Harán nga tobi laacani. Ca asiriu que gulee lácani Harranu, ne zándaca riníʼ diidxaʼ ca «neza» o «neza ra ridiʼdiʼ stale grupu de binni». Ne biáʼsipeʼ nga gudíxhecabe lá guidxi ca zacá, purtiʼ nuuni ti lugar ra ridiʼdiʼ stale neza para cheʼ binni chiguni negocio ndaaniʼ stale de ca guidxi risaca ni guyuu dxiqué. Ndaaniʼ guidxi Harán guyuu ti yuʼduʼ ni bíʼnicabe para dios stiʼ beeu ni láʼ Sin. Lu caadxi guié ni bidxélacabe Harán cá caadxi diidxaʼ ni na, biʼniʼ jñaa rey Nabonido de Babilonia dxiiñaʼ ni runi ti sacerdote ndaaniʼ yuʼduʼ que. Ne ruluíʼ si rey Nabonido biʼniʼ chaahuiʼ yuʼduʼ que. Ra gudiʼdiʼ iza, guidxi Harán biiyaʼ ximodo biasa gadxé gadxé guidxi nadipaʼ ne ximodo biábacaʼ.

Harán guca ti guidxi nabé risaca ne nabé gupa bidxichi, ne maca nuu tiempu gúcani zaqué. Peru yanna maʼ qué liica rihuinni pa zacá gúcani dxiqué. Maʼ chupa chonna si yoo nuu raqué ni na redondogá ique ne guidubi buelta cani nuu ca ruina stiʼ ca yoo ni bicuí binni dxiqué. Lu Guidxilayú cubi ca ziasa stale binni bibani Harán de lade gueʼtuʼ ne ládecabe nga nuu Abrahán, Sara, ne Lot ne laacabe zabirúcabe laanu stale cosa de Harán, ti guidxi ra nabé guca dxiiñaʼ dxiqué.

[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 20]

Ca ruina ni nuu Harán

[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 20]

Ca yoo ni na redondogá ique

[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 20]

Modo rihuinni Harán tiempu riʼ