Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

«Cadi guidxíbiluʼ. Naa [...] zacaniáʼ lii»

«Cadi guidxíbiluʼ. Naa [...] zacaniáʼ lii»

«Cadi guidxíbiluʼ. Naa [...] zacaniáʼ lii»

JESÚS gudxi ca discípulo stiʼ sicaríʼ: «Zuseguyoo binidxaba caadxi de laatu para guʼyaʼ pa zanda uxhele irá tu de ni runi cre tu». Peru ante gábibe laacaʼ ca diidxaʼ ca guniʼbe: «Cadi idxibi tu irá enda naná chi gueeda luguiá tu». Ca dxi stinu riʼ, laaca racalaʼdxiʼ Binidxabaʼ gucueeza laanu de gucheechenu stiidxaʼ Reinu ne riquiiñebe ca gobiernu ca para guiniʼcaʼ zuseguyoocaʼ laanu pur dxiiñaʼ cayúninu. Nga runi, zándaca ziuu gobiernu ni zucaalú cani dxandíʼ xpinni Cristu (Apo. 2:10; 12:17). Xi zanda gúninu dede yanna para cadi guidxíbinu ora gucaalú Binidxabaʼ laanu, casi guníʼ Jesús que yaʼ.

Stale de laanu huayuu biaje maʼ bidxibi pur xiixa, peru Stiidxaʼ Dios cayabi laanu ti cosa: pa gacané Jiobá laanu la? qué zusaana de gúninu ni nabe ora chuʼ tu guchibi laanu. Ximodo yaʼ. Tobi de ca modo racané Jiobá laanu para gánnanu xi gúninu ora gucaalúcabe laanu nga, rábibe laanu xi guiráʼ riquiiñeʼ Binidxabaʼ ne ca xpinni (2 Cor. 2:11). Para guiénenu ni la? guidúʼyanu ni bizaaca ti xpinni Dios ni ruzeeteʼ Biblia ne laaca zadúʼyanu ejemplu stiʼ xcaadxi xpinni Dios de ca dxi stinu. Laacani zacanécani laanu para gánnanu ximodo qué «[n]usaba binidxaba laa[cabe] ne enda nexhená stiʼ» (Efe. 6:11-13).

Ti rey malu guníʼ zuniná ti rey ni runi adorar Dios

Lu siglu VIII ante de ca dxi stiʼ Jesús que, guyuu ti rey malu de Asiria láʼ Senaquerib, ne nabé cayuni ganar rey que stale guidxi. Ngue runi, guníʼ íquebe laaca zanda guni ganarbe xquidxi Jiobá, ne capital stini, Jerusalén, ra cayuni mandar Ezequías, ti hombre ni runi adorar Dios (2 Rey. 18:1-3, 13). Nánnanu Binidxabaʼ ngue cucaa Senaquerib guni ni na ique, purtiʼ racalaʼdxiʼ Binidxabaʼ gunduuxeʼ religión ni dxandíʼ ni nuu lu Guidxilayú (Gén. 3:15).

Biseendaʼ Senaquerib ti grupu de binni, ne Rabsaqué nga hombre ni zaniruʼ para guiníʼ pur laabe, laa cayabi ca binni de guidxi que cadi gucaalucaʼ ne gudiicaʼ lugar guni ganárcabe laacaʼ (2 Rey. 18:17). a Ni racalaʼdxiʼ Rabsaqué nga guchibi ca judíu que ne gucaabe laacaʼ guiníʼ íquecaʼ qué zanda diʼ gucaalucaʼ laabe, zaqué maʼ qué zudii dxiiñaʼ laabe guni ganarbe laacaʼ. Xi bíʼnibe para guchíbibe laacaʼ yaʼ.

Qué nucheenécabe Dios neca bixhélecabe laacaʼ de xcaadxi

Ora guyé ca binni ni biseendaʼ Ezequías que ra nuu Rabsaqué la? gúdxibe laacaʼ gábicaʼ Ezequías ca diidxaʼ riʼ: «Ndiʼ nga ni maʼ guníʼ rey ni jma risaca, rey stiʼ Asiria: “Tuu ndiʼ riníʼ íqueluʼ zanda gacané lii pue. [...] Yanna, ¡biiyaʼ! runi creluʼ zanda gacané Egipto lii, ni zeeda gaca casi ti gueereʼ ni maʼ caluuza, pa gacalaʼdxiʼ ti hombre gacaneni laa la? dxandipeʼ ziaazini ndaaniʼ batanáʼ ne zadíʼdini sti ladu”» (2 Rey. 18:19, 21). Cadi dxandíʼ diʼ ngue ni gúdxibe Ezequías, purtiʼ laa qué nidaaguʼ diʼ Egipto, peru rusihuínnini racalaʼdxiʼ Rabsaqué guiníʼ ique ca judíu que sicaríʼ: «Nuutu stúbitu ne guirutiʼ qué zanda gacané laatu, nuutu zitu de xcaadxi».

Ca dxi stinu riʼ, ca binni ni naca xhenemigu religión ni dxandíʼ, laaca racaláʼdxicaʼ guchíbicaʼ ca xpinni Dios ora ruxhélecabe laacaʼ de xcaadxi xpinni Cristu. Guidúʼyanu xi bizaaca ti gunaa Testigu ni biseguyoocabe laa stale iza ne bixhélecabe laa de ca bizaʼnaʼ ne ca benda pur fe stiʼ. Xi bidii stipa laabe para cadi nusaana de ñúnibe ni na Dios neca cuchíbicabe laabe yaʼ. Laabe bisiénebe: «Runeʼ orar, ne gucaneni naa para chuaaʼ gaxha de Jiobá [...]. Stale biaje bietenalaʼdxeʼ ni cá lu Isaías 66:2 ra na ruuyaʼ Dios binni ni cayacaná ne cayuubaʼ ladxidóʼ. Nga nga ni nabé bidii stipa naa ne gudixhedxini ladxiduáʼ». Ngaca nga ni bíʼnicabe sti hombre xpinni Cristu, guluucabe laabe stale iza ti lugar ra qué ñanda niníʼnebe guirutiʼ, laabe guniʼbe: «Bidieeʼ cuenta neca nahuiiniʼ cuartu ra deguayuaaʼ que bineʼ sentir nácani casi ti lugar guizáʼ naroʼbaʼ, purtiʼ nannaʼ nuaaʼ gaxha de Dios». Casi maʼ bidúʼyanu ca, cumu nuucabe gaxha de Jiobá la? bidii ngue stipa laacabe para gunda biʼniʼ huantárcabe neca bixheleʼ binni laacabe de xcaadxi (Sal. 9:9, 10). Nánnacabe zanda guseguyoo binni laacabe ne guxheleʼ laacabe de ca binnilídxicabe, ca xhamígucabe ne de ca xpinni Cristu, peru qué zanda diʼ guxheleʼ laacabe de Jiobá (Rom. 8:35-39).

Nga runi, risaca stale nga iquiiñenu guiráʼ ni zanda gacané laanu para chuʼnu gaxha de Dios (Sant. 4:8). Galán guinabadiidxanu laca laanu: «Ñee ruuyaʼ Jiobá casi ti binni ni zanda gacané naa la? Ñee runeʼ cásipeʼ na Stiidxaʼ Dios lu guiráʼ ni riguixheʼ iqueʼ guneʼ, neca chiguneʼ ti cosa nahuiiniʼ la?» (Luc. 16:10). Pa gúninu stipa pur chuʼnu jma gaxha de Dios guiráʼ dxi la? qué ziuu diʼ gastiʼ ni guchibi laanu. Casi ñaca ca judíu ni cayacaná que nga guníʼ ca diidxaʼ bizeeteʼ Jeremías riʼ: «Maʼ bicaariʼdxeʼ laluʼ Jiobá, dede ndaaniʼ ti guiruyú ni nuu jma xagueteʼ. [...] Bidxíñaluʼ dxi cucaariʼdxeʼ lii. Guniʼluʼ: “Cadi guidxíbiluʼ”» (Lam. 3:55-57).

Qué ñanda diʼ nucaacabe laacaʼ niníʼ íquecaʼ qué zapa Dios laacaʼ

Cumu nabé nexhená Rabsaqué la? ngue runi biyúbibe ximodo gucaabe ca judíu que guiníʼ íquecaʼ ti cosa ni cadi dxandíʼ ora gúdxibe laacaʼ: «Cadi ndiʼ nga [Dios] ni gulee Ezequías ca lugar nasoo stiʼ ne ca altar stiʼ la? [...] Jiobá peʼ gudxi naa: “Bicaalú guidxi riʼ ne napuʼ xidé gunitiluluʼ ni”» (2 Rey. 18:22, 25). Né ca diidxaʼ ca cusihuínnibe qué zapa diʼ Jiobá ca xpinni, purtiʼ cadxiichiné laacabe. Peru cadi dxandíʼ diʼ ni, purtiʼ cayuulaʼdxiʼ Dios ni cayuni Ezequías ne ca judíu ni bibiguetaʼ para guni adorarcaʼ laabe jneza (2 Rey. 18:3-7).

Zacaca nga yanna, laaca nabé nexhená ca binni ni rizananda laanu. Nuu biaje, para ganda guni crenu laacabe rábicabe laanu caadxi cosa ni nánnanu jneza, peru laaca riníʼcabe xcaadxi cosa ni cadi dxandíʼ para gucaacabe laanu guiníʼ íquenu zándaca cadi dxandíʼ guiráʼ ni nánnanu. Guidúʼyanu xi huayúnicabe caadxi xpinni Cristu ora ruseguyoocabe laacaʼ. Nuu tiru rábicabe laacaʼ maʼ bixeleʼ ti xpinni Dios de ni runi cré, napa ndaʼ binni ca stale dxiiñaʼ lade ca binni ridagulisaa ne naquiiñeʼ gúnicabe cásica bíʼnibe. Peru ca xpinni Cristu ni zuhuaa dxiichiʼ la? qué riguitedícabe laacaʼ né ca diidxaʼ ca.

Guiníʼ íquenu ni bizaaca ti gunaa xpinni Cristu ni biseguyoocabe laa dxi cayaca guiropa guendaridinde ni guca lu guidubi Guidxilayú. Yenécabe ti guiʼchiʼ ra nuube ni bicaa ti xpinni Cristu ni napa stale dxiiñaʼ lade ca binni ridagulisaa, raqué bicaa xpinni Cristu que maʼ qué runi cré cani rusiidiʼ Biblia. Ora gunabadiidxaʼ tobi de ca hombre que laabe pa runi crebe Testigu que la? laabe bicábibe: «Laaca ti binni ruchee laabe». Guniʼbe dxandíʼ biquiiñeʼ Dios Testigu que biaʼ tiempu biʼniʼ ni na ca conseju zeeda lu Biblia. Peru laaca guniʼbe: «Yanna, cumu maʼ cadi biaʼsi ni riniʼbe né cani cá lu Biblia la? maʼ cadi bizanadiáʼ laabe». Bisihuinni gunaa xpinni Cristu que nuu xpiaaniʼ purtiʼ biʼniʼ ni na conseju riʼ: «Cadi guni cretu ca binni ni risaca, nin ca xiiñiʼ binni guidxilayú, ni qué zanda gulá laatu» (Sal. 146:3).

Para cadi quítecabe laanu ne gucaacabe laanu gusaana de gúninu ni na Dios la? naquiiñeʼ gunibiáʼ chaahuinu Stiidxaʼ Dios ne gúninu stipa pur chinándanu ca conseju stini (Efe. 4:13, 14; Heb. 6:19). Pa racaláʼdxinu guiníʼ íquenu jneza ora gutiidiʼ ca xhenemígunu laanu lu xiixa guendanagana la? naquiiñeʼ cueenu tiempu para guidúʼndanu Biblia guiráʼ dxi ne guidúʼndanu xiixa tema stini laasinu (Heb. 4:12). Yanna nga tiempu para guiziidiʼ chaahuinu jma ti gaca fe stinu naguidxi. Ti xpinni Cristu ni bisaanacabe laa stubi pur stale iza guníʼ: «Ñuuladxeʼ ñabeʼ cada tobi de laatu gusisácatu guiráʼ ni rudii xquidxi Dios laanu para chuʼnu gaxha de laa, laacani zeeda gácacani casi guendaró para laanu, purtiʼ qué gánnadinu padxipeʼ nga jma zaquiiñenu cani». Nga runi, pa dede yanna chuuláʼdxinu guidúʼndanu Stiidxaʼ Dios ne ca guiʼchiʼ ni rudii mozo ni nuu xpiaaniʼ laanu la? dxi tiidinu ca guendanagana ca, espíritu santu «zusietenalaʼdxi laa[n]u irá ni» caquiiñeʼ gánnanu (Juan 14:26).

Ni zacané laanu para cadi guidxíbinu

Rabsaqué gucalaʼdxiʼ nuchibi ca judíu que ora gúdxibe rey sticaʼ sicaríʼ: «Biʼniʼ ti apuesta né señor stinneʼ, rey stiʼ Asiria, ne bidii lugar gudieeʼ lii chupa mil caballu para guuyaʼ pa zanda guidxélaluʼ hombre quibaʼ laacame. Yanna, ximodo ndiʼ gucaaluʼ tobi de ca gobernador ni jma nahuiiniʼ stiʼ señor stinneʼ guibiguetaʼ neza ca beeda yaʼ» (2 Rey. 18:23, 24). Pa Ezequías si né xquidxi chigucaalú guiráʼ ca soldadu stiʼ Asiria que la? qué zanda diʼ guni ganárcabe laacaʼ.

Ca binni ni rizananda laanu ca dxi riʼ laaca racaláʼdxicaʼ gusihuínnicaʼ guirutiʼ qué zanda gucueeza laacaʼ, jmaruʼ si pa nuu ti gobiernu ni cayacané laacaʼ. Nga nga ni biʼniʼ ca nazi, ora gucaláʼdxicaʼ nuchíbicaʼ ca xpinni Dios dxi guca guiropa guendaridinde ni guca guidubi Guidxilayú. Tobi de cani biseguyoocabe pur stale iza guníʼ xi guiráʼ bíʼnicabe laa. Ora gudxi ti oficial laabe: «Biiyuʼ ora guca fusilar bíʼchiluʼ la? Xi raʼbuʼ guʼnuʼ yanna yaʼ», laabe bicábibe: «Testigu stiʼ Jiobá naa ne qué zusaana de gácani». Óraque gudxi soldadu que laabe: «Pa nga ni la? maʼ lii nga stobi ni chigaca fusilar». Peru qué ñuni diʼ hombre que ni guníʼ. Testigu que bisiene xi gucané laa para bizuhuaa dxiichiʼ: «Runeʼ cré zeeda gaca lá Jiobá casi xiixa ni zanda gulá naa» (Pro. 18:10).

Pa runi crenu Jiobá de guidubi ladxidoʼno la? zeeda gácani casi ti escudu ni zapa laanu de guiráʼ ni rulaa Binidxabaʼ luguianu para guxheleʼ laanu de Dios (Efe. 6:16). Nga runi, naquiiñeʼ guinábanu Dios guni fe stinu naguidxi (Luc. 17:5). Laaca naquiiñeʼ guidúʼndanu guiráʼ ni rudii mozo ni nuu xpiaaniʼ laanu. Ora gacalaʼdxiʼ tuuxa guchibi laanu para gusaana de gúninu ni na Dios la? cadi guiaandaʼ laanu ni gudxi Dios Ezequiel, dxi bibánibe ndaaniʼ ti guidxi ni qué riene. Sicaríʼ gudxi Dios laabe: «Maʼ bineʼ luluʼ naguidxi cásica lúcabe, ne maʼ bineʼ lucualuʼ naguidxi cásica lucuácabe. Casi ti diamante, jma naguidxi qué ti guié de pedernal, zacá nga maʼ bineʼ lucualuʼ» (Eze. 3:8, 9). Ora guidxaagalunu guendanagana, laaca zudii Jiobá laanu stipa ni caquiiñenu ti ganda guni huantarnu.

Qué nucheecabe ora biquiinde binni laacabe

Ca xhenemígunu laaca hayuuyacaʼ ti cosa: ora ruquiindecabe ti xpinni Cristu para guni xiixa, nuu tiru laani nga modo jma nagueenda para gucaacabe laa gucheené Dios. Ngaca nga ni biʼniʼ Rabsaqué. Gúdxibe ca binni de Jerusalén sicaríʼ: «Ndiʼ nga ni maʼ guníʼ rey stiʼ Asiria: “Laguni ti pactu ra gusihuínnitu zudiitu lugar guneʼ ganar laatu, ne latáʼ ra nuaa, [...] dede ora guendaʼ ne dxandipeʼ ziniáʼ laatu ra nuu ti layú cásica layú stitu, ti layú ra rudii biidxiʼ ne vinu cubi, ti layú ra nuu pan ne ra nuu lubáʼ uva, ti layú ra nuu aceite de olivo ne dxiña yaga, ne laguibani”» (2 Rey. 18:31, 32). Cumu naguu soldadu leʼ xquídxicabe la? zándaca biquiinde laacabe gócabe pan ni guca gasi ne guécabe vinu cubi.

Ngaca nga ni biʼniʼ caadxi oficial ti biaje para gucaacaʼ ti misioneru gusaana de guni ni na Dios. Guníʼcabe zaguucabe laabe xhoopaʼ beeu ndaaniʼ ti «yoo galán» ni napa ti «jardín sicarú» para guiníʼ ique chaahuibe pa zúnirube ni na Dios. Peru xpinni Cristu riʼ gudixhe ique cadi gusaana de guni ni na Dios ne bibánibe casi naquiiñeʼ guibani guiráʼ ca xpinni Cristu. Xi gucané laabe para biʼniʼ huantarbe yaʼ. Laabe bisiénebe: «Nabé guníʼ iqueʼ de Reinu stiʼ Dios, purtiʼ laasini nga zanda gacaneni binni guibani nayecheʼ. [...] Guiráʼ ni maʼ biziideʼ de Reinu que, nannaʼ dxandíʼ cani ne qué ñuu ora niníʼ iqueʼ cadi dxandíʼ ngue guiráʼ ni nannaʼ que, laacani nga bidiicani stipa naa. Qué ñanda diʼ nusábacabe naa».

Ximodo ridúʼyanu guiráʼ ni ruzeeteʼ Biblia de Reinu stiʼ Dios. Ñee runi crenu cani de guidubi ladxidoʼno la? Abrahán, bixhoze gola ca israelita, apóstol Pablu ne Xiiñiʼ Dios, gunda bidxiilucaʼ stale guendanagana ni bisihuinni pa dxandíʼ fe sticaʼ, purtiʼ biʼniʼ crecaʼ dxandíʼ guiráʼ ni rieeteʼ de Reinu ca (Fili. 3:13, 14; Heb. 11:8-10; 12:2). Zacaca nga yanna, zanda gudxíʼlunu intiica guendanagana pa gúninu xhiiñaʼ Reinu primé lu xquendanabáninu ne cadi gusiáʼndanu ca ndaayaʼ ni qué zará ni gueedaneni. Ne ora guquiindecabe laanu gúninu xiixa ni cadi jneza para si guireʼnu de ti guendanagana cadídinu la? laaca zacané cani nánnanu de Reinu ca laanu para cadi guchéʼnenu Dios (2 Cor. 4:16-18).

Qué ziuu dxi gusaana Jiobá ca xpinni

Neca biraruʼ ni biʼniʼ Rabsaqué, qué ñanda diʼ nuchíbibe Ezequías nin ca binni xquidxi, purtiʼ qué nusaanacaʼ de ñuni crecaʼ Jiobá de guidubi ladxidoʼcaʼ (2 Rey. 19:15, 19; Isa. 37:5-7). Bicabi Dios oración stícabe ora biseendaʼ ti ángel ni biiti 185,000 soldadu ti gueelaʼ si. Sti dxi que guizáʼ bituilú Senaquerib ora bibiguetaʼ Nínive, capital stiʼ xquidxi, laa ne xhupa xhonna si soldadu ni biaana (2 Rey. 19:35, 36).

Rihuinni dxíchica qué liica rusaana Jiobá ca binni ni runi cré laabe de guidubi ladxidóʼ. Ne qué ziuu dxi gusaana de gápabe ca xpínnibe, casi rusihuinni ejemplu stiʼ ca xpinni Cristu de ca dxi stinu, laacaʼ bizuubacaʼ stiidxaʼ Dios neca gudíʼdicaʼ lu stale guendanagana. Zanda guni crenu dxandíʼ zuni Bixhózenu ni nuu guibáʼ ca diidxaʼ ni maʼ guníʼ riʼ: «Naa, Jiobá Dios stiluʼ, naazeʼ dxiicheʼ naluʼ ladu derechu, Ni cayabi lii: “Cadi guidxíbiluʼ. Naa [...] zacaniáʼ lii”» (Isa. 41:13).

[Cani cá ñee yaza]

a «Rabsaqué» nga ti título ni rudiicabe caadxi oficial de Asiria ni jma risaca. Qué ganna chaahuinu tupeʼ nga láʼ hombre cuzeeteʼ relatu riʼ.

[Ni caníʼ yaza 13]

Lu Biblia riguixhedxí Jiobá ladxidóʼ ca xpinni ora rábibe laacaʼ jma de treinta biaje cadi guidxíbicaʼ

[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 12]

Ximodo zeeda gaca cani biquiiñeʼ

Rabsaqué que cásica ni riquiiñeʼ

ca xhenemígunu yanna

[Ca dibuju/foto ni zeeda lu yaza 15]

Pa chuʼnu gaxha de Dios zacaneni laanu para cadi gucheʼnu ora gápanu xiixa guendanagana