Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Envidia: ti venenu ni ruxuuxe

Envidia: ti venenu ni ruxuuxe

Envidia: ti venenu ni ruxuuxe

Gupa Napoleón Bonaparte ni, gupa Julio César ne Alejandro Magno ni. Guiónnacabe biʼniʼ mandárcabe stale binni ne bisisaca binni laacabe, peru gúpacabe envidia, ne beeda gácani casi ti venenu lu rini stícabe ni bixuuxe laacabe chaahuiʼ chaahuiʼ.

Sicaríʼ bicaa Bertrand Russell, ti filósofo de Inglaterra: «Napoleón gupa envidia César, César gupa envidia Alejandro, ne zanda guiniéʼ, Alejandro gupa envidia Hércules, ti binni ni qué ñuu dxi nibani». Racá ridúʼyanu tutiica zanda gapa envidia sti binni, neca napa bueltu, xiixa gracia o neca cabeendú stale cosa galán.

Ora gapa binni envidia stobi la? zucaani laa chuʼ triste o guidxiichi purtiʼ nuu tu napa jma bueltu o napa xcaadxi cosa ni qué gapa. Ñee rusiene Biblia gadxé nga diidxaʼ celos ne gadxé nga envidia la? Ti libru ni cusiene caadxi cosa zeeda lu Stiidxaʼ Dios na: «Diidxaʼ celos [...] riniʼni gacalaʼdxiʼ binni gapa biaʼca napa stobi, peru envidia nga gacalaʼdxiʼ tuuxa gaxha ni napa sti binni. Nga runi, tuuxa ni napa envidia sti binni la? qué racalaʼdxiʼ si gapa ni nápabe, sínuque racalaʼdxiʼ gaxha laabe ni nápabe.

Guidúʼyanu ximodo nga ruzulú rapa binni envidia ne xi rucaani binni guni. Peru laaca zadúʼyanu xi zanda gúninu para cadi chuʼ venenu riʼ lu rini stinu.

NI RUCAA BINNI GUZULÚ GAPA ENVIDIA

Cumu binni ruchee laanu la? dede gálenu maca nenu envidia lu rini stinu, peru nuu xcaadxi cosa ni rucaa laanu guzulú gápanu ni (Sant. 4:5). Apóstol Pablu bisihuinni tobi de laacani ora bidii conseju riʼ: «Cadi galán udxiʼba nu laca laanu, pacaa zuchiichi saa nu. Ne cadi chuʼ envidia lade nu» (Gál. 5:26). Racá ridúʼyanu ti cosa: pa gudxíʼbanu laca laanu la? jmaruʼ si zucaani laanu gápanu envidia ni maca nenu lu rini. Chupa xpinni Cristu, Cristina ne José a, bidiicaʼ cuenta dxandíʼ ni.

Guidúʼyanu xi guníʼ Cristina, ti precursora regular: «Stale biaje rudieeʼ cuenta maʼ napaʼ envidia sti binni. Ruuyaʼ nápacabe xiixa ni qué gapaʼ». Ti dxi, laga cayónebe ti binnigola ni riganna ca neza binni ridagulisaa né xheelaʼ, bizulú guníʼ íquebe biaʼca laacabe ca binni que —laabe, ne xheelabe, Eric—, ne dxiqué laaca gúpacabe caadxi dxiiñaʼ cásica ni napa binnigola que. Óraque guniʼbe: «¡Cadi laaca binnigola xheelaʼ la?! Xiñee laadu qué rigánnadu ca neza binni ridagulisaa, casi rúnitu pue». Cumu cá lube tiidibe lú sti binni ne nápabe envidia la? bisaana de gusisácabe dxiiñaʼ sicarú runinebe xheelabe, ne pur ngue maʼ qué ñuube nayecheʼ.

Yanna, xi bizaaca José yaʼ. Laabe nabé rápabe gana gácabe siervu ministerial. Peru ora biiyabe nuu xcaadxi hombre ni cacaa dxiiñaʼ riʼ primeru que laabe la? bizulú gúpabe envidia laacaʼ. Peru cadi ngasi, laaca bidxiichinebe binnigola ni ruuyaʼ dxiiñaʼ ni runi grupu de binnigola stiʼ ca binni ridagulisaa ra nuube. José guníʼ: «Cumu maʼ cayuniná envidia que naa la? guca nanaladxeʼ xpinni Cristu riʼ ne guníʼ iqueʼ laabe nga qué nabe gacaʼ siervu ministerial. Ora maʼ naazeʼ dxiichiʼ envidia binni la? ruyubi puru si para laa ne maʼ qué riníʼ ique jneza».

NI RUSIIDIʼ CAADXI EJEMPLU ZEEDA LU BIBLIA LAANU

Lu Biblia zeeda stale ejemplu ni riguixhená laanu (1 Cor. 10:11). Zacanécani laanu gánnanu ximodo nga ruzulú rapa binni envidia, peru laaca zadúʼyanu ximodo runiná venenu riʼ binni.

Primeru guzéʼtenu de Caín, primé xiiñiʼ Adán ne Eva. Bidxiichibe xiñee guyuulaʼdxiʼ Jiobá ofrenda stiʼ Abel, peru qué ñuulaʼdxiʼ ofrenda stibe. Ñanda nuchaa Caín modo riníʼ ique, peru cumu biseeguʼ envidia que xpiaanibe la? bicaani laabe guutibe bíʼchibe (Gén. 4:4-8). Nga runi, biaʼsi nga riníʼ Biblia «xpinni binidxaba» Caín (1 Juan 3:12).

Yanna guzéʼtenu xi biʼniʼ chii de ca biʼchiʼ José. Gúpacabe envidia laabe purtiʼ biiyacabe nabé nadxii bixhózecabe laabe. Ne jma guca nanaláʼdxicabe José ora gudxi laacabe ca bacaandaʼ bidii Dios laa. ¡Dede gucaláʼdxicabe ñuuticabe laabe! Últimu la? bitoocabe laabe casi esclavu ne qué ñuni lúcabe ora gúdxicabe bixhózecabe guti xiiñiʼ (Gén. 37:4-11, 23-28, 31-33). Peru gudiʼdiʼ si iza, bidiicabe cuenta dxandíʼ bicheecabe ora guníʼcabe: «Nápanu donda pur ni bíninu bíʼchinu, purtiʼ bidúʼyanu pabiáʼ naná nuu alma stibe ora canábabe laanu guianu laabe, peru qué nucaadiáganu laabe» (Gén. 42:21; 50:15-19).

Coré, Datán ne Abiram laaca gúpacaʼ envidia Moisés ne Aarón, ne bizuluni ora bichaagacaʼ dxiiñaʼ rúnicaʼ né ni runi ca hombre que. Dede guníʼcabe racalaʼdxiʼ Moisés gaca «príncipe» ládecabe ne guisaca jma lade ca israelita (Núm. 16:13). Peru cadi dxandíʼ ni caníʼcabe (Núm. 11:14, 15). Jiobá peʼ nga gulí Moisés, peru ca hombre ni cucaalú laabe que racaláʼdxicaʼ guicaacaʼ puestu stibe. Cumu gúpacabe envidia sti binni la? biiti Dios laacabe (Sal. 106:16, 17).

Sti hombre ni biʼyaʼ dede paraa ridxiña binni ora napa envidia nga rey Salomón. Ti biaje guyuu chupa gunaa ni gupa xiiñiʼ. Guti xiiñiʼ tobi de laacabe casi gule, peru ni guti xiiñiʼ que gucalaʼdxiʼ nusihuinni cadi xiiñiʼ ngue guti. Ora guyécabe ra nuu Salomón para gaca chaahuiʼ guendanagana que la? gunaa ni guti xiiñiʼ que na zaa guuticabe sti baʼduhuiiniʼ que. ¡Guizáʼ qué iquiiñeʼ gunaa riʼ! Peru bidxiguetaʼ Salomón baʼduhuiiniʼ ni nabani que ra nuu jñaa (1 Rey. 3:16-27).

Ca ejemplu riʼ rusihuínnicani paraa riluxe cani rapa envidia: raca nanalaʼdxiʼ binni, runi ni cadi jneza, ne nuu tiru dede ruuti binni. Ne laaca ridúʼyanu sti cosa, lu cada tobi de ca ejemplu riʼ, nin tobi de laacabe qué ñuni xiixa para nusaana de ñapa envidia. Xi zanda gúninu para cadi chuʼ envidia lu rini stinu yaʼ. Ñee nuu xiixa remediu para venenu riʼ la?

CA REMEDIU NI RUSIANDA NI

Gannaxhiinu ca xpinni Cristu ne guizaaláʼdxinu laacaʼ. Sicaríʼ gudxi apóstol Pedru ca xpinni Cristu: «Hermanu caʼ, dede dxi ucané Espíritu Santu laatu uzuuba tu stiidxa Cristu la? bia ladxidóʼ to, ne ma zanda ganaxhii tu hermanu stitu. Ne zacá laguni, laganaxhii saa de idubi ladxidóʼ to» (1 Ped. 1:22). Ximodo rusihuinni tuuxa dxandíʼ nadxii sti binni yaʼ. Apóstol Pablu bicabi: «Pa nadxii lu stobi la? qué zadxiichi né gá lu laa, ne ziá lu laa. Pa nadxii lu stobi la? qué zuyubu tidu lú, ne qué zuchá lu enda naróʼ stiuʼ lú, ne qué zuʼnu lii nandxóʼ, ne qué zaníuʼ xiixa diidxa para guniná lu laa, qué zuyubu para lii siouʼ» (1 Cor. 13:4, 5). Pa nadxiinu binni zacá la? qué ziuu dxi gápanu envidia laa (1 Ped. 2:1). Nabé sicarú ejemplu bisaana Jonatán para laanu. Laabe qué ñápabe envidia David, sínuque «gunnaxhiibe laa cásica nadxiibe laabe» (1 Sam. 18:1).

Guidxaaganu binni runi adorar Dios. Hombre bicaa Salmo 73 laaca gupa envidia ca binni malu, purtiʼ laacaʼ nápacaʼ stale cosa galán ne ruluíʼ cadi cayaadxaʼ gastiʼ laacaʼ. Xi bíʼnibe para guleebe ngue de ndaaniʼ íquebe yaʼ. «Guyuube ndaaniʼ santuariu nabé nandxóʼ stiʼ Dios.» (Sal. 73:3-5, 17.) Ora bidxaagabe xcaadxi xpinni Jiobá, bidiibe cuenta pabiáʼ risaca para laabe chuʼbe gaxha de Dios (Sal. 73:28). Pa guidxaaganu ca xpinni Cristu ra ridagulisaanu la? laaca zacaanu ndaayaʼ gucuaa hombre que.

Quixhe íquenu gúninu ni jneza. Xi conseju bidii Dios Caín dxi bizulú guca nanalaʼdxiʼ ne gupa envidia Abel yaʼ. Gudxi Dios laabe: «Biʼniʼ ni jneza» (Gén. 4:7). Laaca naquiiñeʼ chinanda ca xpinni Cristu conseju riʼ. Jesús biʼniʼ mandar: «Gunaxhii Dios stiuʼ de idubi ladxidóʼ loʼ ne idubi xhialma luʼ ne idubi xquenda biaani luʼ». Ne laaca guniʼbe: «Gunaxhii stobi cásica nadxii lu lii» (Mat. 22:37-39). Ora quixhe íquenu gúninu ni na Jiobá ne gacanenu sti binni la? ridxátipa ladxidoʼno ne racaneni laanu para cueenu de ndaaniʼ ladxidoʼno intiica ni gucaa laanu gápanu envidia. Pa gúninu ni na Dios ne gucáʼ íquenu gacanenu binni biaʼ gándatiʼ ora gucheechenu diidxaʼ ne ora gusíʼdinu laacaʼ ni cá lu Biblia la? zacaanu «ndaayaʼ stiʼ Jiobá» (Pro. 10:22).

Guiechenenu «cani cayecheʼ» (Rom. 12:15). Jesús biechené ca discípulo stiʼ pur guiráʼ ni guleenducaʼ ne gúdxibe laacaʼ zúnirucaʼ jma que biaʼ bíʼnibe dxi bicheechebe diidxaʼ (Luc. 10:17, 21; Juan 14:12). Laanu, ca xpinni Jiobá, tobi si nuunu ndaaniʼ xquídxibe; nga runi, ora cueendú cada tobi de laanu xiixa ni galán la? naquiiñeʼ guiechenenu laa, purtiʼ ti ndaayaʼ stiʼ guiranu ni (1 Cor. 12:25, 26). Nga runi, ora gudiicabe xiixa dxiiñaʼ nacubi ti xpinni Cristu, ñee cadi jma galán guiechenenu laabe, lugar de gápanu envidia laabe la?

CADI GUSAANA DE GATANANU

Guiráʼ dxi naquiiñeʼ gúninu stipa para cadi gápanu envidia binni. Cristina guníʼ: «Rácaruʼ nagana para naa gusaana de gapaʼ envidia. Nécapeʼ nanaladxeʼ ni, peru nuuruʼ ni ndaaniʼ iqueʼ, nga runi napa xidé gucueezaʼ ni guiráʼ ora». Laaca cayácani nagana para José: «Maʼ huayacané Jiobá naa gusisacaʼ ca guenda napa binnigola ni ruuyaʼ dxiiñaʼ ni runi grupu de binnigola. Pa qué ñuaaʼ gaxha de Jiobá la? qué ñanda diʼ nuchaaʼ modo riníʼ iqueʼ».

Cadi guiaandaʼ ndiʼ laanu: tuuxa ni rapa envidia la? runi ni na ique, peru nin ti xpinni Cristu qué riquiiñeʼ guni zacá (Gál. 5:19-21). Gúninu stipa para cadi gápanu envidia, zacá zabáninu nayecheʼ ne zusiéchenu Jiobá, Bixhózenu ni nuu guibáʼ.

[Nota]

a Bidxaa lácabe.

[Ni caníʼ yaza 17]

«Laguieche né cani cayecheʼ»