Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Guiéchenu pur ni chigudii Dios laanu

Guiéchenu pur ni chigudii Dios laanu

Guiéchenu pur ni chigudii Dios laanu

«[Nápanu] enda nabani ni qué zaluxe [ni chigudii Dios]. Qué rusiguii be, ne dede dxi caʼru cha guidxilayú uníʼ be zacaa nu enda nabani ca.» (TITO 1:2)

XI BIZÍʼDINU

Ximodo nánnanu riecheʼ cani nuu guibáʼ ora tobi de cani bibí pur espíritu santu guzuubaʼ stiidxaʼ Dios dede gati.

Xi zabeendú guendaguti stiʼ Jesucristu dxi «uluíʼ [Dios] uná nga ca xiiñi».

Ximodo zanda quixhe íquenu gúninu ni jneza ne xi zacané laanu chuʼnu gaxha de Dios ti guicaanu ni maʼ guníʼ.

1. Ximodo racané cani maʼ guníʼ Jiobá chigudii laanu guni huantarnu cani guidxaagalunu.

 APÓSTOL Pablu bicaa ra nuu ca xpinni Cristu: «Dios nga racané laanu para ganda icá lú nu laa. Rinaba laabe usieche be laatu ne quixhe dxí be ladxidóʼ to ra guni cre tu laabe. Zacá zacané Espíritu Santu laatu ti jma rusi icá lú tu laabe» (Rom. 15:13). Pa guni crenu ni chigudii Jiobá laanu de guidubi ladxidoʼno, zanda gudxíʼlunu intiica guendanagana gápanu, zabáninu nayecheʼ ne zatadxí ladxidoʼno. Pa nácanu tobi de cani bibí para cheʼ guibáʼ o tobi de cani chiguibani lu Guidxilayú, ni chigudii Dios laanu ca naquiiñeʼ guinaaze dxiichiʼ ni «ladxidóʼ no ti qué iniibi nu, casi rinaaze ancla barcu para qué iniibi» (Heb. 6:18, 19). Dxandíʼ, caquiiñeʼ guinaazeʼ dxiichinu ni ora guidxaagalunu guendanagana lu xquendanabáninu, ti cadi guiréʼchunu de cani runi crenu pur guiníʼ íquenu qué zudii Dios laanu cani maʼ guníʼ (biindaʼ Hebreos 2:1 ne 6:11).

2. Xi chiguicaa ca xpinni Cristu ni bibí ne cani zeeda gaca xcaadxi dendxuʼ, ne xiñee racané xcaadxi dendxuʼ ca biʼchiʼ Cristu.

2 Xi chiguicaa ca xpinni Cristu ni nabani ra mayaca guinitilú ca cosa malu nuu yanna riʼ yaʼ. Cani bibí pur espíritu santu ni nabániruʼ lu Guidxilayú riʼ, ni zeeda gaca de «grupu huiiniʼ de dendxuʼ» zabánicaʼ guibáʼ ne maʼ qué ziuu dxi gáticaʼ. Laaca zuni mandárnecaʼ Cristu guibáʼ casi rey ne zácacaʼ ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ (Luc. 12:32, NM; Apo. 5:9, 10). Ne cani zeeda gaca «xcaadxi dendxu», ti grupu jma naroʼbaʼ, cabézacaʼ guibánicaʼ lu Guidxilayú riʼ ora maʼ gácani ti paraísu ne zuni mandar Reinu stiʼ Dios laacaʼ (Juan 10:16; Apo. 7:9, 10). Cani zeeda gaca «xcaadxi dendxu» naquiiñeʼ gánnacaʼ zanda guilacaʼ pa qué gusaana de gacanecaʼ ca biʼchiʼ Cristu (Mat. 25:34-40). Ca xpinni Cristu ni bibí zudii Jiobá laacaʼ ni cabézacaʼ, ne cani zeeda gaca xcaadxi dendxuʼ laaca runi crecaʼ zacaacaʼ ni maʼ guníʼ Dios (biindaʼ Hebreos 11:39, 40). Primeru guidúʼyanu xi chigudii Dios cani bibí pur espíritu santu.

NI CHIGUDII DIOS CANI BIBÍ

3, 4. Ximodo reeda gapa cani bibí «ti enda nabani cubi», ne xii nga guendanabani ni cabézacabe guicaacabe.

3 Apóstol Pedru bicaa chupa carta ra nuu ca xpinni Cristu ni «gulí Dios» para cheʼ guibáʼ (1 Ped. 1:1, 2). Lúcani rieeteʼ ni chiguicaa «grupu huiiniʼ de dendxuʼ». Lu primé carta ni bicaabe guniʼbe: «Usisaca nu Dios, Bixhoze Jesucristu, Señor stinu. Nabé bilaselaʼdxi be laanu, nga runi bidii be laanu ti enda nabani cubi, casi ñaca gule nu sti tiru. Ne uca ni ra bisibani be Jesucristu de lade gueʼtuʼ. Yanna ma nanna dxichi nu laca zabani nu, ne zacaa nu ni cayapa chaahui be para laanu ibáʼ. Qué zanda initilú ni, nin guiuʼdxu ni, nin guioʼxho ni. Laatu runi cre tu Dios, nga runi cayapa laatu ne enda nandxóʼ stiʼ laga cabeza tu ulá be laatu de cani nuu ndaani guidxilayú riʼ. Ma nexhe guni be ni dxi izaa xhi guidxilayú. Ne pur irá nga rieche tu» (1 Ped. 1:3-6).

4 Casi na textu ca, cani cuí Jiobá para guni mandarné Cristu guibáʼ zudiibe laacaʼ «ti enda nabani cubi, casi ñaca [ñálecaʼ] sti tiru». Riquiiñeʼ Jiobá espíritu santu stiʼ para guicaa laacabe casi xiiñiʼ ne ribí laacabe para gácacabe rey ne ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ né Cristu (Apo. 20:6). Casi guníʼ Pedru, «enda nabani cubi» ca nga guendanabani ni chigudii Dios laacabe guibáʼ ne laani «qué zanda initilú ni, nin guiuʼdxu ni, nin guioʼxho ni». Nga runi, ¡nápacabe stale razón para guiéchecabe! Peru zacaacabe ni chigudii Dios pa gúnicabe ni nabe dede ora gáticabe.

5, 6. Xiñee naquiiñeʼ guni cani bibí pur espíritu santu stipa pur guzuubacaʼ stiidxaʼ Dios.

5 Lu guiropa carta ni bicaa Pedru, bidii conseju riʼ cani bibí: «Lauyubi usihuinni tu dxandí uníʼ né Dios laatu ne ulí laatu» (2 Ped. 1:10). Zacá ni, naquiiñeʼ gúnicabe stipa pur gápacabe ca guenda ni rapa ti xpinni Cristu casi, fe, guendarannaxhii, gúnicabe ni na Dios ne gannaxhiicabe ca xpinni Cristu. Apóstol riʼ laaca guníʼ: «Pa uyubi tu guni tu irá nga la? [...] zahuinni cadi pur gana si runibiáʼ tu laabe» (biindaʼ 2 Pedro 1:5-8).

6 Biasa si Cristu lade gueʼtuʼ guníʼ caadxi diidxaʼ para ca binnigola ni bibí pur espíritu santu ni guyuu lade ca binni ridagulisaa de Filadelfia (Asia Menor) lu primé siglu: «Bizuuba tu stiidxa ra gudxe laatu cadi ixhacalaʼdxi tu. Nga runi zapa laatu dxi gueeda enda naná idubi naca guidxilayú para ihuinni uná nga xpinneʼ. Nagueenda zendaʼ. Cadi undaa tu ni ma napa tu ti qué chuʼ tu gaxha laatu ni nexhe icaa tu» (Apo. 3:10, 11). Xi zazaaca pa guixeleʼ ti xpinni Cristu ni bibí pur espíritu santu de Dios yaʼ. Maʼ qué zacaabe «premiu ni qué ziuu dxi initilú», purtiʼ nga nga ni maʼ guníʼ Dios guicaa ca binni ni guzuubaʼ stiidxabe dede ora gáticaʼ (1 Ped. 5:4; Apo. 2:10).

ORA MAʼ GUIUUCABE LU REINU

7. Xi bizeeteʼ Judas lu carta stiʼ.

7 Zándaca lu iza 65 nga biseendaʼ Judas, biʼchiʼ Jesús, ti carta ra nuu cani gulí Dios pur espíritu santu (Jud. 1; zanda gúʼndaluʼ Hebreos 3:1). Bicaabe ni para gábibe laacaʼ chigulá Dios guiráʼ cani bibí para guni mandarcaʼ lu Reinu stiʼ Dios guibáʼ (Jud. 3). Neca bicaabe de xcaadxi cosa ni caquiiñeʼ gánnacaʼ, ra maʼ ziluxe carta stibe bicaabe ni chigudii Dios cani bibí pur espíritu santu. Laabe guniʼbe: «Tobi lucha si Dios nuu ni ulá laanu. Ne laabe jma riene be ne randa rapa be laatu para cadi guiaba tu. Zuchiña be laatu ra nuu be, ma nayá ladxidóʼ to ne nayeche tu. Cadi guiaana dxí nu de usisaca nu laabe ne udxiʼba nu laabe, purti qué ziuu dxi guiaana dxí de isaca be ne de aca be nandxóʼ» (Jud. 24, 25).

8. Casi na Judas 24, ximodo nánnanu riecheʼ cani nuu guibáʼ ora tobi de cani bibí guzuubaʼ stiidxaʼ Dios dede ora gati.

8 Cada tobi de cani bibí pur espíritu santu rúnicaʼ stipa para «cadi guiaba[caʼ]» o para cadi gúnicaʼ xiixa ni guxheleʼ laacaʼ de Dios ne pur nga guinitilucaʼ. Stiidxaʼ Dios na cabézacabe guindisaʼ Jesucristu laacabe de lade gueʼtuʼ né ti cuerpu de espíritu, tobi ni qué gapa donda. Zacatiʼ zanda guidxíñacabe nezalú Dios. Nga runi, pa cuzuubaʼ tobi de cani bibí stiidxaʼ Dios ora gati la? riásabe né ti «cuerpu ni iquiiñe ibáʼ» ne «ti cuerpu ni qué ziuʼdxuʼ» (1 Cor. 15:42-44). Ximodo runi sentir cani nuu guibáʼ ora guizaaca nga yaʼ. Guníʼ ique: pa riecheʼ cani nuu guibáʼ ora «tobi ni huachee [...] inaba perdón Dios», ¡jmaruʼ si riéchecabe ora gúʼyacabe tobi de ca biʼchiʼ Cristu guzuubaʼ stiidxaʼ Dios dede ora gati! (Luc. 15:7.) Jiobá ne ca ángel stiʼ riechenecaʼ cani bibí ora maʼ nuucaʼ guibáʼ, ne riecheʼ cani bibí ora maʼ gucuaacaʼ ni gúdxibe laacaʼ (biindaʼ 1 Juan 3:2).

9. Ximodo nga «zuxhele ndaga Dios puerta para» cani bibí pur espíritu, ne xi rucaani cani bibí pur espíritu santu ni nabániruʼ lu Guidxilayú riʼ guni.

9 Pedru laaca bizeeteʼ xi zacaa cani bibí pur espíritu pa guzuubacaʼ stiidxaʼ Dios. Laabe guniʼbe: «Zuxhele ndaga Dios puerta para laatu ora ma chi chuu tu ra nuu Jesucristu Señor stinu ni bilá laanu. Laa qué ziuu dxi guiaana dxí de guni mandar» (2 Ped. 1:10, 11). Xii ngue caníʼ Pedru ora bizeeteʼ «zuxhele ndaga Dios puerta para laa[cabe]» guibáʼ yaʼ. Zándaca caniʼbe de dxi guicaa cani bibí pur espíritu santu premiu sticaʼ guibáʼ, purtiʼ óraca jma zusihuínnicaʼ ca guenda stiʼ Cristu. Laaca zándaca caniʼbe de guiráʼ ndaayaʼ ni chiguicaacabe ora chindácabe guibáʼ. Zadxá tipa ladxidóʼcabe ne ziuucabe nayecheʼ ora guietenaláʼdxicabe qué nusaana de ñúnicabe ni na Dios. Nga rucaa cani bibí para cheʼ guibáʼ quixhe íquecaʼ gúnicaʼ «ni dxandí risaca» laga nabánicaʼ lu Guidxilayú riʼ (1 Ped. 1:13).

NI CHIGUDII DIOS XCAADXI DENDXUʼ

10, 11. 1) Xi chigudii Dios cani zeeda gaca xcaadxi dendxuʼ. 2) Xi zabeendú guendaguti stiʼ Jesucristu dxi «uluíʼ [Dios] uná nga ca xiiñi».

10 Maʼ bidúʼyanu bicaa Pablu xi chigudii Dios ca «xiiñi» ni bibí pur espíritu santu, cani chiguni mandarné Cristu. Peru laaca bizeetebe xi chigudii Jiobá guiráʼ xixé binni ni zeeda gaca xcaadxi dendxuʼ: «Irá ni bizáʼ Dios, laca cabeza si idxiña dxi uluíʼ be uná nga ca xiiñi be. Purti dxi bizáʼ be guidxilayú bizáʼ be ni galán, peru dxi ma biuu enda ruchee ndaani ni, beda gaca yuudxu ni, ne cadi laani biyubi ni gaca ni zacá sínuque laabe gudixhe be gaca ni, runi enda ruchee que. Peru cabeza ni dxi ilaa né ni ca xiiñi be lu ná enda nayuudxuʼ, ti ibigueta aca ni galán, ne ma iquiiñe pe ni para laabe» (Rom. 8:14-21).

11 Jiobá guníʼ zaquiiñeʼ ti binni «ni za» de ti gunaa para gulá binni guidxilayú de lu naʼ Binidxabaʼ, «beenda yooxho» que (Gén. 3:15; Apo. 12:9). Tu beeda gaca «ni za» de gunaa que yaʼ. Laabe nga Jesucristu (Gál. 3:16). Pur guendaguti stiʼ Jesucristu ne ra biásabe de lade gueʼtuʼ zanda guilá binni guidxilayú de lu naʼ guendaruchee ne guendaguti. Zuzulú zaca ni «dxi uluíʼ [Dios] uná nga ca xiiñi». Padxí gaca nga yaʼ. Zácani ora gunitilú Cristu ne cani bibí pur espíritu santu —cani zeeda gaca xcaadxi de «ni za» de gunaa— guidxilayú malu ni nuu lu naʼ Binidxabaʼ (Apo. 2:26, 27). Óraca nga zalá xcaadxi dendxuʼ, purtiʼ qué záticaʼ ora gueeda ca dxi jma naná (Apo. 7:9, 10, 14).

12. Xi zabeendú guiráʼ binni guidxilayú dxi «uluíʼ [Dios] uná nga ca xiiñi».

12 Lu ti mil iza chiguni mandar Cristu zatadxí ladxidóʼ guiráʼ binni guidxilayú. Tiempu ca laaca zahuinni sti cosa ni chiguni ca xiiñiʼ Dios. Dxi maʼ gúnicabe dxiiñaʼ casi ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ cásica runi Cristu, zaguucabe ndaayaʼ guiráʼ ca binni ni guzuubaʼ stiidxaʼ Dios pur rini ni bixhii Jesús. Ora maʼ guni mandar Reinu stiʼ Dios lu guidxilayú riʼ, guiráʼ ca binni ni guzuubaʼ diidxaʼ chaahuiʼ chaahuiʼ zareecaʼ de lu náʼ guendaruchee ne guendaguti. Chaahuidugá zusaana de guicácabe yaga «lu ná enda nayuudxuʼ». Pa guzuubacabe stiidxaʼ Jiobá lu ti mil iza ca ne gusihuínnicabe qué zudxiidéchecabe laabe ora tiidicabe lu últimu guendanagana la? zacá lácabe lu «libru de enda nabani» ne maʼ qué ziuu dxi guixá ni. Ne laaca zareecabe de «lu ná enda nayuudxuʼ» ti ganda guibánicabe casi modo riuulaʼdxiʼ Dios guibani ca xiiñiʼ (Apo. 20:7, 8, 11, 12). ¡Guizáʼ sicarú ni chigudii Dios laacabe!

CADI GUSAANA DE GUNI CRENU NI CHIGUDII DIOS LAANU

13. Xi pur zacaanu ndaayaʼ ni chigudii Dios laanu, ne padxí «gueeda Jesucristu».

13 Guiropaʼ carta ni bicaa Pedru racanécani cani bibí pur espíritu santu ne cani zeeda gaca xcaadxi dendxuʼ para cadi gusaana de guni crecaʼ zudii Dios laacaʼ ni maʼ guníʼ. Apóstol ca bisiene zacaacabe ndaayaʼ ca cadi pur stipa stícabe, sínuque purtiʼ nachaʼhuiʼ Jiobá né laacabe. Sicaríʼ bicaabe: «Laquixhe idubi xquenda biaani tu lu ni cabeza tu udii Dios laatu dxi gueeda Jesucristu» (1 Ped. 1:13). Padxí «gueeda Jesucristu» yaʼ. Dxi gueeda gudiibe premiu ca xpínnibe ni bizuubaʼ diidxaʼ ne dxi gunitilube guiráʼ ca binni malu (biindaʼ 2 Tesalonicenses 1:6-10).

14, 15. 1) Xi naquiiñeʼ gúninu para cadi gusaana de guni crenu ni chigudii Dios laanu. 2) Xi conseju bidii Pedru.

14 Para cadi gusaana de guni crenu ni chigudii Dios laanu la? caquiiñeʼ gatananu para cadi guinaazeʼ dxi stiʼ Jiobá laanu, purtiʼ maʼ gaxha zeedani. Dxi ca zanitilú ca gobiernu ni zeeda gaca casi «ibáʼ», ca binni malu ni zeeda gaca casi «guidxilayú» ne ca cosa qué iquiiñeʼ nuu lu guidxilayú riʼ, ni zeeda gaca casi «luceru». Ngue runi guníʼ Pedru: «Lauyubi [...] guni tu ni na [Dios], laga cabeza tu dxi stiʼ, ne laguni pur gaca ni nagueenda. Zacá gui xaibáʼ dxi que, ne zia ca luceru» (2 Ped. 3:10-12).

15 Pedru guníʼ zanitilú «ibáʼ» ne «guidxilayú» ni nuu yanna riʼ ne zeeda «ti guidxilayú cubi [guiráʼ ca binni ni guni ni jneza] ne ti ibáʼ cubi [gobiernu ra runi mandar Cristu]» (2 Ped. 3:13). Peru laaca guniʼbe xi naquiiñeʼ gúninu laga cabézanu gudii Dios laanu ni maʼ guníʼ, laabe bidiibe conseju riʼ: «Hermanu ni nadxiee caʼ, laga cabeza tu gueeda be la? laguni pur idxela be laatu cayuni tu jneza ne gasti donda nuu luguiá tu ne nuu né tu laabe tobi si» (2 Ped. 3:14).

GUSIHUÍNNINU NAGUIXHE ÍQUENU LU NI CHIGUDII DIOS LAANU

16, 17. 1) Ximodo zanda quixhe íquenu gúninu ni jneza ne xi zacané laanu chuʼnu gaxha de Dios. 2) Xi caquiiñeʼ gúninu para gudii Dios laanu ni maʼ guníʼ.

16 Pur modo nabáninu zusihuínninu pa dxandíʼ naguixhe íquenu lu ni chigudii Dios laanu. Casi na Pedru, naquiiñeʼ quixhe íquenu gúninu ni jneza casi rinabaʼ Jiobá ca xpinni. Ximodo zanda gúninu nga yaʼ. Primeru naquiiñeʼ guihuinni maʼ bidiʼnu laanu Jiobá ne maʼ nayá xpiaʼnu «lade cani qué runi cre Dios» (2 Ped. 3:11; 1 Ped. 2:12). Laaca caquiiñeʼ gusihuínninu nadxiinu guiráʼ ca xpinni Cristu ni nabani lu guidubi naca Guidxilayú. Ne naquiiñeʼ gúninu guiráʼ ni nuu lu nanu para chuʼnu tobi si né ca binni ridagulisaanenu (Juan 13:35). Laaca naquiiñeʼ gúninu ni na Dios ti ganda chuʼnu gaxha de laa. Xi zanda gacané laanu yaʼ. Caquiiñeʼ guni orarnu de guidubi ladxidoʼno, guidúʼndanu Biblia guiráʼ dxi, gápanu ti dxi para guidúʼndanu Biblia stúbisinu, guni adorarnu Dios né binnilídxinu ne gucheechenu diidxaʼ né stale gana (Mat. 24:14).

17 Guiráʼ xixenu racaláʼdxinu gácanu de ca binni runi ni jneza casi racalaʼdxiʼ Jiobá, ti guilanu ora gunitilube guidxilayú malu riʼ. Pa gúninu zacá, zacaanu «enda nabani ni qué zaluxe [ni chigudii Dios]. Qué rusiguii be, ne dede dxi caʼru cha guidxilayú uníʼ be zacaa nu enda nabani ca» (Tito 1:2).

[Guendarinabadiidxaʼ stiʼ párrafo]

[Imagen ni zeeda lu yaza 22]

Cani bibí pur espíritu santu ricaacaʼ «ti enda nabani cubi, casi ñaca [ñálecaʼ] sti tiru» ora riecaʼ guibáʼ

[Imagen ni zeeda lu yaza 24]

Gacanenu binnilídxinu ti cadi gusaana de guni crecaʼ ni chigudii Dios laanu