Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Guzuhuaʼnu dxiichiʼ ti cadi guiábanu lu ca trampa stiʼ Binidxabaʼ

Guzuhuaʼnu dxiichiʼ ti cadi guiábanu lu ca trampa stiʼ Binidxabaʼ

Guzuhuaʼnu dxiichiʼ ti cadi guiábanu lu ca trampa stiʼ Binidxabaʼ

«[Laguzuhuaa dxiichiʼ] para cadi usaba binidxaba laatu ne enda nexhená stiʼ.» (EFES. 6:11)

XI NICÁBILUʼ.

Xi zanda guni ca xpinni Jiobá para cadi guutixhiéʼ bidxichi laacaʼ.

Xi zanda gacané ti xpinni Cristu para cadi gapa jnadxii.

Xi zabeendunu pa qué chúʼpenu xizaa pur gápanu stale bidxichi ne pa qué guchéʼnenu xheelanu.

1, 2. 1) Xiñee qué liica riá Binidxabaʼ ca xpinni Cristu ni bibí ne «xcaadxi dendxu». 2) Gunáʼ nga ca trampa stiʼ Binidxabaʼ ni zadúʼyanu lu tema riʼ.

 BINIDXABAʼ qué liica riá binni, jma pa cayúnicabe ni na Jiobá. Peru laaca cayúnibe sti cosa, cadindenebe ca xpinni Cristu ni bibí ni nabániruʼ ndaaniʼ Guidxilayú riʼ (Apoc. 12:17). Ca xpinni Cristu riʼ zanírucaʼ ra careeche stiidxaʼ Reinu ca dxi riʼ ne caniʼcaʼ Binidxabaʼ nga xaíque stiʼ guidxilayú. Binidxabaʼ laaca nanalaʼdxiʼ «xcaadxi dendxu», cani cayacané ca xpinni Cristu ni bibí, purtiʼ nánnabe zabani ca binni riʼ sin gáticaʼ, peru laabe zanitilube (Juan 10:16). ¡Pur nga nabé cadxiichi Binidxabaʼ! Pa cabézanu chuunu guibáʼ o guibáninu lu Guidxilayú riʼ, xhenemígunu riʼ racalaʼdxiʼ gusaba laanu lu trampa stiʼ (1 Ped. 5:8).

2 Para ganda guni Binidxabaʼ ni racalaʼdxiʼ, riguixhe gadxé gadxé clase trampa para guiaba binni ndaaniʼ cani. Tobi de cani rúnibe nga ruseegube xpiaaniʼ cani qué runi cré Jiobá, zacá maʼ qué randa riziidicaʼ stiidxaʼ Reinu ne qué rudiicaʼ cuenta paraa nuu ca trampa stiʼ Binidxabaʼ. Peru laaca cayaba caadxi xpinni Cristu lu trampa stibe (2 Cor. 4:3, 4). Lu tema gudídinu que bizíʼdinu xi naquiiñeʼ gúninu para cadi guiábanu ndaaniʼ chonna de ca trampa stibe: 1) guininu diidxaʼ ni guniná stobi, 2) chu tu guchibi laanu ne gucaa laanu gúninu cosa malu ne 3) guiníʼ íquenu qué zutiidilaʼdxiʼ Jiobá donda stinu. Lu tema riʼ zadúʼyanu xi gúninu para cadi guiábanu lu xhupa trampa stibe: guiníʼ ique binni gapa jma bidxichi ne gapa jnadxii.

RATIXHIÉʼ BINNI ORA RICÁ IQUE GAPA BIDXICHI

3, 4. Xi zándaca gucaa laanu guiníʼ íquenu guni ganarnu stale bidxichi.

3 Lu tobi de ca ejemplu stiʼ Jesús bizeeteʼ de caadxi biidxiʼ ni biaba lade guichi. Lu ejemplu riʼ cusiene Jesús de ti hombre ni runadiaga «stiidxa Dios peru jma cá ique ximodo ibani ndaani guidxilayú riʼ, ne rudii lugar quite bidxichi ique, ne irá nga ruuti stiidxa Dios ni nuu ndaani ladxidóʼ be que» (Mat. 13:22). Nga runi, binni ni guiníʼ ique gapa bidxichi la? ziaba ndaaniʼ sti trampa stiʼ Binidxabaʼ.

4 Nuu chupa cosa ni «ruuti stiidxa Dios ni nuu ndaani ladxidóʼ [binni]». Tobi de laacani nga ora «jma cá ique [binni] ximodo ibani ndaani guidxilayú riʼ». Ca dxi «jma nagana» nabáninu riʼ, nuu stale cosa ni ribee xpacaandanu (2 Tim. 3:1). Cumu nabé caru para guibani binni ne huaxiéʼ nuu dxiiñaʼ la? maʼ qué rugaanda xpueltu binni. Ne ora guiníʼ íquenu ximodo guibáninu despué, zándaca guinabadiidxanu: «Ora maʼ gacaʼ jubilar, ñee zudii xpueltuaʼ para guibaneʼ la?». Cumu nabé riuu binni xizaa pur nga la? nuu tu laa nabé ricá ique guni ganar stale bueltu yanna, purtiʼ riníʼ ique zacá zanda guibani jma galán.

5. Xiñee ti trampa nga gudii binni «lugar quite bidxichi ique».

5 Jesús bizeeteʼ guiropa cosa ni «ruuti stiidxa Dios ni nuu ndaani ladxidóʼ [binni]»: laani nga ora «rudii [binni] lugar quite bidxichi ique». Dxandíʼ nga na Biblia riquiiñeʼ binni bueltu para ganda guibani (Ecl. 7:12). Peru cadi galán guibani binni para si guni ganar bidxichi. Stale binni runi dxiiñaʼ para si gutale bidxichi stiʼ, peru despué rudiicaʼ cuenta jma dxiichiʼ rinaaze trampa ca laacaʼ, nuu tiru dede rácacabe esclavu stini (Mat. 6:24).

6, 7. 1) Ra rúninu dxiiñaʼ, xi zándaca gabi tuuxa laanu para chuuláʼdxinu guni ganarnu jma bidxichi. 2) Xi naquiiñeʼ guiníʼ íquenu pa chuʼ tu gabi laanu gúninu hora extra.

6 Nuu tiru qué rudii binni cuenta riale de laa gapa bidxichi. Bixuiʼlú ñabi patrón stiuʼ lii: «¡Nuaaʼ gabeʼ lii ti cosa nabé sicarú! Maʼ gucuaa empresa riʼ ti dxiiñaʼ jma naroʼbaʼ. Ca beeu zeeda ca napa xidé gúninu dxiiñaʼ extra, peru gábecaʼ lii galán ziáxaluʼ». Xi nicábiluʼ laabe. Dxandíʼ nga risaca guni ganar binni ni gó binnilidxi, peru cadi ngasi nga laani (1 Tim. 5:8). Laaca naquiiñeʼ guiníʼ íqueluʼ xcaadxi cosa. Ñee nannuʼ panda ora extra zanábacabe lii la? Ñee zabáʼnani tiempu ni riquiiñeluʼ para cheluʼ ca guendaridagulisaa ne para guni adorarluʼ Dios né binnilídxiluʼ la?

7 Xii nga ni jma risaca para lii. Jma galán gutáleluʼ bueltu ra bancu la? o jma risaca chuʼluʼ galán né Dios. Ñee zusaana de guʼnuʼ jma lu xhiiñaʼ Reinu purtiʼ si cá íqueluʼ gápaluʼ jma bueltu la? Ñee riéneluʼ xi zazaaca pa gusaana de guiziidiluʼ de Dios ne xi zazaaca binnilídxiluʼ la? Yanna, pa maʼ nuuluʼ lu guendanagana ca, xi zanda guʼnuʼ para cadi guutixhieʼni lii (biindaʼ 1 Timoteo 6:9, 10).

8. Xi ejemplu ruzeeteʼ Biblia zacané laanu gúʼyanu ximodo nabáninu.

8 Pa guicá íqueluʼ gápaluʼ jma bidxichi la? zuutixhieʼni lii. Xi naquiiñeʼ guʼnuʼ para cadi guiaʼbuʼ lu trampa ca yaʼ. Gatigá naquiiñeʼ guʼyuʼ ximodo nabanuʼ. Qué chuʼ dxi gácaluʼ casi Esaú, laa bisihuinni qué riuulaʼdxiʼ ca cosa ni zeeda de Dios pur ca cosa ni biʼniʼ (Gén. 25:34; Heb. 12:16). Laaca cadi gácaluʼ casi hombre ricu ni qué niná nutoo guiráʼ ni napa para ñacané ca pobre ne ñaca discípulo stiʼ Cristu, sínuque «uyuu yuuba ladxidóʼ be ne biree be ze be purti nabé ricu laabe» (Mat. 19:21, 22). Gunaazeʼ dxiichiʼ ca bidxichi stibe laabe ne pur ngue maʼ qué ñácabe tobi de ca discípulo stiʼ hombre ni jma risaca ni bibani lu Guidxilayú. Pa racaláʼdxinu gácanu discípulo stiʼ Cristu, naquiiñeʼ chuʼnu cuidadu ti cadi guiábanu lu trampa ca.

9, 10. Casi modo na Biblia, ximodo naquiiñeʼ gúʼyanu ca cosa risaca.

9 Xi zanda guʼnuʼ ti cadi tan chuʼluʼ xizaa pur ca cosa ni riquiiñeluʼ yaʼ. Yenanda conseju stiʼ Jesús riʼ: «Cadi chuʼ tu xizaa ne cadi na tu: “Xi idóʼ no, o xi idéʼ nu, o xi gacu nu yaʼ”. Purti nga nga ni ruyubi ca binni ni qué runibiáʼ Dios, peru ma nanna Bixhoze tu ni nuu ibáʼ xi irá cayaadxa laatu» (Mat. 6:31, 32; Luc. 21:34, 35).

10 Agur, tobi de ca hombre ni bicaa Biblia, biene pabiáʼ riquiiñeʼ bueltu, peru qué nudiibe lugar niguite bueltu íquebe. Ngue runi gúdxibe Jiobá: «Cadi guʼnuʼ naa ricu nin pobre; dané si naa pan ni caquiiñeʼ» (Prov. 30:8, Dios habla hoy [Versión Popular], 1994). Gúninu stipa pur guiníʼ íquenu casi laabe. Naquiiñeʼ guiénenu zaxélenu de Dios pa chuʼnu xizaa pur guiráʼ ni nuu lu guidxilayú riʼ ne pa gudiʼnu lugar quite bidxichi íquenu. Pa chúʼpenu xizaa pur stale cosa la? maʼ qué zápanu tiempu, stipa ne laaca maʼ qué zápanu gana para gúninu xhiiñaʼ Reinu. Nga runi, gudixhe ique gucaanaluʼ trampa ni riquiiñeʼ Binidxabaʼ ora rucaa binni gapa bidxichi (biindaʼ Hebreos 13:5).

RIABA BINNI NDAANIʼ TI BARRANCA NI QUÉ RIHUINNI ORA RAPA JNADXII

11, 12. Ximodo zándaca gapa ti Testigu jnadxii ra runi dxiiñaʼ.

11 Caadxi de ca binni ni rinaazeʼ maniʼ rigaañecaʼ ti barranca naroʼbaʼ neza ra ridíʼdime, riguíxhecaʼ rama, bandaga ne yú para cadi guihuínnini. Zacagá nga stobi de ca trampa ni jma riquiiñeʼ Binidxabaʼ: chuʼné binni ni cadi xheelaʼ (Prov. 22:14; 23:27). Maʼ huayaba caadxi xpinni Cristu ndaaniʼ «barranca» riʼ ora rudiicaʼ lugar chuʼ xiixa ni gucaa laacaʼ gucheecaʼ. Nuu xpinni Cristu ni maʼ bichaganáʼ ruzulú riuulaʼdxiʼ stobi ni cadi xheelaʼ ne despué rucaani laa gapa jnadxii.

12 Ra runi binni dxiiñaʼ nga tobi de ca lugar ra zanda guiaba binni lu trampa riʼ. Jma de 50% de ca gunaa ca rápacaʼ jnadxiicaʼ ra rúnicaʼ dxiiñaʼ ne biaʼ 75% de ca hombre ca rúnicaʼ zacá. Guxuíʼlunu nuuluʼ ra dxiiñaʼ ne napa xidé gunineluʼ ti gunaa dxiiñaʼ. Ximodo niníʼneluʼ laabe yaʼ. Ñee zaníʼneluʼ laabe de dxiiñaʼ si ni rúnitu la? o zaniʼtu de xcaadxi cosa ni gucaa lii chuuláʼdxiluʼ laabe. Zándaca guzulú ti gunaa xpinni Cristu guiniʼné tobi de cani runiné dxiiñaʼ o guʼyaʼ laabe casi tuuxa ni zanda gacané laa lu xquendaxheelaʼ. O zándaca chuʼ ti xpinni Cristu ni gaca xhamiga ti gunaa ni runiné dxiiñaʼ ne guiníʼ ique sicaríʼ: «Gunaa riʼ jma rusisaca guiráʼ ni riníʼ iqueʼ ne jma rucaadiaga naa. Laabe huaxa dxandíʼ runi respetarbe naa. ¡Guizáʼ galán pa ñaca xheelaʼ casi laabe!». Ñee rudiiluʼ cuenta cadi nagana gapa Testigu riʼ jnadxii pur ni cayuni la?

13. Ximodo zanda gueeda guizaaca xiixa ni cadi jneza lade ca binni ridagulisaa.

13 Lade ca binni ridagulisaa laaca zanda guizaaca xiixa ni gucaa tuuxa gapa jnadxii. Ejemplu stiʼ Daniel ne Sara, a xheelabe, rusihuinni zacá ni, precursor regular ndaʼ laacabe. Laabe guniʼbe ricaabe guiráʼ dxiiñaʼ gudiicabe laabe lade ca binni ridagulisaa. Laaca biindanebe gaayuʼ hombre. Guyuunisa chonna de laacaʼ ne nabé caquiiñecaʼ tu gacané laacaʼ. Cumu nabé riuu xhiiñaʼ Daniel lade ca binni ridagulisaa la? runi tender Sara laacabe. Cada biaje iquiiñeʼ tobi de ca hombre que gacanécabe laa la? racané Sara laa. Ne cumu laaca caquiiñebe tu gacané laabe la? racané ca hombre que laabe. Modo nuucabe que, beeda gácani ti trampa para laacabe. Xi bizaaca despué yaʼ. Daniel cusiene: «Gucané xheelaʼ laacabe stale beeu, ngue runi nabé bidxágabe ne chaahuiʼ chaahuiʼ bixélebe de Dios. Peru cumu qué ñuneʼ tender laabe casi naquiiñeʼ la? guyuunebe tobi de ca hombre que. Nabezaniacaʼ laabe peru qué liica ñannaʼ bixélebe de Dios, purtiʼ jma gucuá iqueʼ dxiiñaʼ cayuneʼ lade ca binni ridagulisaa». Xi zanda gúninu para cadi guizaacanu ni bizaaca Daniel yaʼ.

14, 15. Xi zacané ca xpinni Cristu ni maʼ bichaganáʼ para cadi gápacaʼ jnadxiicaʼ.

14 Ni zanda gacané laanu para cadi gápanu jnadxiinu nga guiníʼ íquenu ni bidii stiidxanu dxi bichagananu. Jesús guníʼ: «Ni ma bichaaga Dios la? ma cadi indaa binni guidxilayú» (Mat. 19:6). Qué chuʼ dxi guiníʼ íqueluʼ jma risaca ca dxiiñaʼ napuʼ lade ca binni ridagulisaa que xheelaluʼ. Pa pur intiisi cosa maʼ qué randa ribeeluʼ tiempu para xheelaluʼ la? guyuu cuidadu: zándaca nuu xiixa guendanagana lu xquendaxheelaluʼ ni gucaa tobi de laatu gapa jnadxii.

15 Pa binnigola lii lade ca binni ridagulisaa la? gastiʼ naca chuʼluʼ xizaa pur ca xpinni Cristu. Apóstol Pedru guníʼ: «Rinaba laatu, hermanu gola caʼ, lagapa ca xpinni Dios, cani bisaana be lu ná tu. Laguni ni de idubi ladxidóʼ to casi racalaʼdxi Dios, ne cadi purti napa tu xidé guni tu ni, nin pur bidxichi, sínuque laguni ni de idubi ladxidóʼ to» (1 Ped. 5:2). Nga runi, cadi guiaandaʼ lii gúʼyaluʼ ca binni ridagulisaa. Peru cadi pur guʼnuʼ jma lu xhiiñaluʼ guiaandaʼ lii xheelaluʼ. Cadi jneza diʼ gusiidiluʼ ca xpinni Cristu ne gudiiluʼ lugar guixeleʼ xheelaluʼ de Dios. Daniel ni maca bizéʼtenu que guníʼ: «Qué chuʼ dxi gusaana de gúʼyaluʼ xi caquiiñeʼ binnilídxiluʼ pur ca dxiiñaʼ napuʼ lade ca binni ridagulisaa».

16, 17. 1) Xi zanda guni ti Testigu ra dxiiñaʼ stiʼ para cadi chuulaʼdxiʼ sti binni. 2) Xi tema stiʼ ca revista stinu huayacané para cadi gapa ti Testigu jnadxii.

16 Revista Torre stiʼ ni rapa ne ¡Despertad! huadii stale conseju galán ca xpinni Cristu para cadi gápacaʼ jnadxiicaʼ. Guidúʼyanu xi beeda lu Torre stiʼ ni rapa 1 stiʼ octubre iza 2006: «Cásica ra rúniluʼ dxiiñaʼ zaqueca pa nuuluʼ sti lugar, naquiiñeʼ chuʼluʼ cuidadu ti cadi gudiiluʼ lugar guidxiña tuuxa jma gaxha de lii. Ora stubi si ti hombre ne ti gunaa guiaanacaʼ para gúnicaʼ dxiiñaʼ huadxí la? zándaca uquiinde laacaʼ gúnicaʼ xiixa. Cumu maʼ bichaganaluʼ la? naquiiñeʼ gusihuínniluʼ qué racaláʼdxiluʼ gastiʼ né tuuxa pur modo guiniʼluʼ ne pur ni gúniluʼ. Ne cumu rúniluʼ ni na Dios la? qué zuyúbiluʼ modo chuulaʼdxiʼ tuuxa lii ne qué zabáʼquiluʼ lari casi ribaʼquiʼ binni ni qué runibiáʼ Dios [...]. Galán gápaluʼ foto stiʼ xheelaluʼ ne stiʼ ca xiiñiluʼ ra rúniluʼ dxiiñaʼ ra ganda guʼyaʼ binni cani, purtiʼ nga zusietenalaʼdxiʼ lii ne cani runineluʼ dxiiñaʼ pabiáʼ risaca ca binnilídxiluʼ para lii. Cadi liica gúniluʼ xiixa ni gucaa tuuxa chuulaʼdxiʼ lii ne cadi gudiiluʼ lugar chuʼ tu quitené lii zacá».

17 Lu revista ¡Despertad! stiʼ abril 2009, biree ti tema ni láʼ: «¿Qué implica realmente la fidelidad conyugal?» (Xi naquiiñeʼ guʼnuʼ para cadi gucheeneluʼ xheeluʼ), gudixhenani binni sicaríʼ: cadi jneza guiníʼ ique tuuxa nuuné ti binni ni cadi xheelaʼ, purtiʼ jma nagueenda zucaani laa gapa jnadxii (Sant. 1:14, 15). Galán guni ca xpinni Cristu ni maʼ bichaganáʼ gúʼndacaʼ tema riʼ gatigá. Jiobá nga gudixhestí guendaxheelaʼ, nga runi nabé risácani para laabe. Ni zanda guʼnuʼ para gusihuinnuʼ risaca ni bisigaʼdeʼ Dios lii nga cueeluʼ tiempu para guiníʼneluʼ xheelaluʼ (Gén. 2:21-24).

18, 19. 1) Xi guiráʼ yuubaʼ ridiʼdiʼ cani rapa jnadxii. 2) Xi zabeendunu pa qué guchéʼnenu xheelanu.

18 Pa chuʼ dxi uquiinde lii gapuʼ xiixa né tuuxa ni maʼ bichaganáʼ, guníʼ ique xi guiráʼ rizaaca ti binni ni riuuné ni cadi xheelaʼ (Prov. 7:22, 23; Gál. 6:7). Cani riuuné ni cadi xheelaʼ runinacaʼ Jiobá, runinacaʼ binnilídxicaʼ ne laaca racanacaʼ. Biblia na: «Ne ndiʼ nga guiropa cosa ni cayúnitu, ne pur laani maʼ bilaahua altar stiʼ Jiobá, pur guiráʼ nisa riete lu ca gunaa ni cayuunaʼ ne cacaalaʼdxiʼ, nga runi maʼ qué ruuyaʼ [Dios] ofrenda rusigáʼdetu laa ne maʼ qué riecheʼ pur ca cosa ni rudiitu laa. Ne laatu maʼ guniʼtu: “Xi pur yaʼ”. Pur ndiʼ: Jiobá peʼ naca testigu nezaluluʼ ne nezalú ni bichaganaluʼ dxi nahuiiniluʼ, ne maʼ bidxiidécheluʼ laabe, neca laabe nga xcompañéraluʼ ne xheelaluʼ ni bíʼnineluʼ ti pactu dxi bichaganaluʼ[»] (Malaquías 2:13, 14). Peru bietenalaʼdxiʼ xi guiráʼ cosa galán ndiʼ zabeenduluʼ pa guʼnuʼ ni jneza. Zacaaluʼ guendanabani ni qué zaluxe, peru cadi ngasi, sínuque dede yanna ziuuluʼ nayecheʼ ne qué zuchiiñaʼ xquendabiaaniluʼ lii. Biblia na: «Xiiñeʼ huiineʼ, cadi gusiaanduʼ ley stinneʼ, ne guluu ca mandamientu stinneʼ ndaaniʼ ladxidoʼloʼ, zacá zabániluʼ stale dxí ne stale iza ne ziuuluʼ nayecheʼ» (Proverbios 3:1, 2).

19 Ti salmista biindaʼ para Jiobá sicaríʼ: «Cani nadxii ley stiluʼ ratadxí ladxidoʼcaʼ, ne gastiʼ qué zanda gusaba laacaʼ» (Sal. 119:165). Lu ca dxi nabáninu riʼ, nabé risaca nga gannaxhii ca xpinni Cristu ni maʼ biziidicaʼ. Pablu bidii conseju riʼ laacabe: «Laguuya chaahui ximodo sa tu, cadi casi cani qué riene, sínuque casi cani nuu xpiaaniʼ» (Efes. 5:15, 16). Para si cani dxandíʼ xpinni Dios nga guiráʼ clase trampa ni maʼ gudixhe Binidxabaʼ. Peru cayapa Jiobá laanu ne maʼ bidiibe guiráʼ ni caquiiñenu para «cadi usaba binidxabaʼ» laanu ne «ganda usuíʼ [nu] ca flecha ni cá gui ni undaa binidxaba laa[nu]» (Efes. 6:11, 16).

[Nota]

a Bidxaa lácabe.

[Guendarinabadiidxaʼ stiʼ párrafo]

[Imagen ni zeeda lu yaza 26]

Zatixhieʼnu pa guicá íquenu gápanu bidxichi. Qué chuʼ dxi guiaʼbuʼ lu trampa ca

[Imagen ni zeeda lu yaza 29]

Pa gúninu xiixa para chuulaʼdxiʼ tuuxa laanu o gudiʼnu lugar quitenécabe laanu zacá la? zucaani laanu gápanu jnadxiinu