Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Biʼniʼ ni na Dios neca tiidiluʼ «stale ra nagana»

Biʼniʼ ni na Dios neca tiidiluʼ «stale ra nagana»

«Naquiiñe tidi nu stale ra nagana ante chuʼ nu ra runi mandar Dios.» (HECH. 14:22)

1. Xiñee qué ridxagayaa ca xpinni Dios tiidicaʼ lu stale guendanagana.

ÑEE ridxagayaaluʼ gánnaluʼ napa xidé tiidiʼ ca xpinni Dios «stale ra nagana» ante guicaacaʼ guendanabani ni qué zaluxe la? Zándaca qué ridxagayaaluʼ. Neca cadi xadxí de cayuundaluʼ stiidxaʼ Dios o maʼ zineluʼ stale iza, nánnaluʼ ridxaagalunu stale guendanagana ndaaniʼ guidxilayú stiʼ Binidxabaʼ riʼ (Apoc. 12:12).

2. 1) Guirá binni nga rapa guendanagana, peru xi sti guendanagana ridxaagalú ca xpinni Cristu yaʼ. (Biiyaʼ foto ni zeeda ra ruzulú tema riʼ.) 2) Tuu nga rucaa binni gucaalú laanu, ne ximodo nánnanu ni.

2 «Irá binni ridiʼdi enda naná» o guendanagana, peru ca xpinni Cristu rápacaʼ sti guendanagana (1 Cor. 10:13). Xi laani yaʼ. Rizanándacabe laanu purtiʼ ruzúʼbanu stiidxaʼ Dios. Jesús gudxi ca discípulo stiʼ: «Qué risaca ti mozo jma que xpixuaanaʼ. Pa huazabi nanda cabe naa, laca zazabi nanda cabe laatu» (Juan 15:20). Tuu nga rucaa binni gucaalú laanu yaʼ. Ndaaniʼ Biblia rieeteʼ laabe nga Binidxabaʼ, ne canazabe casi ti «lion ni canaguu beedxeʼ» ne racalaʼdxiʼ «uxuuxe» ca xpinni Dios (1 Ped. 5:8). Nga runi, riquiiñebe intiica si ni nuu lu nabe para gucaabe laanu guchéʼnenu Dios. Guidúʼyanu xi bizaaca apóstol Pablu.

GUENDANAGANA NDAANIʼ GUIDXI LISTRA

3-5. 1) Xi guendanagana bidxaagalú Pablu ndaaniʼ guidxi Listra. 2) Ximodo guluu Pablu gana ca discípulo pa gúdxibe laacaʼ zadíʼdicaʼ lu stale guendanagana yaʼ.

3 Stale biaje guzanándacabe Pablu purtiʼ gupa fe (2 Cor. 11:23-27). Tobi de ca biaje guzanándacabe laabe nga ndaaniʼ guidxi Listra. Despué de bisianda Pablu ne Bernabé ti hombre ni huará dede dxi gule, bisisaca ca binni que laacabe casi dios. ¡Dede gunabaʼ Pablu ne Bernabé laacabe cadi guni adorárcabe laacaʼ! Peru yendá caadxi judíu ni guníʼ mal de laacabe ne bicaacaʼ ca binni que gucaalucaʼ laacabe. ¡Aque nagueenda bichaa ca binni que xa! Bichácabe guié Pablu ne guníʼ íquecabe maʼ guti (Hech. 14:8-19).

4 Despué de yeganna Pablu ne Bernabé guidxi Derbe, «bigueta cabe Listra ne Iconio ne Antioquía. Yeuzuhuaa chaahui cabe ca xpinni Cristu ne gudxi cabe laaca cadi iree chu ca de ni ma runi cre caʼ. Ne laca rabi cabe laacaʼ: “Naquiiñe tidi nu stale ra nagana ante chuʼ nu ra runi mandar Dios”» (Hech. 14:21, 22). Peru qué riéchenu tiidinu lu «stale ra nagana». Yanna, ximodo nga cuʼ Pablu ne Bernabé gana ca xpinni Cristu pa cayábicabe laacaʼ zadíʼdicaʼ lu stale guendanagana yaʼ.

5 Para ganda guiénenu ni la? guiduʼndaʼ chaahuinu ca diidxaʼ guníʼ Pablu. Laa qué niníʼ si: «Naquiiñeʼ guni huantarnu stale ra nagana», sínuque guniʼbe: «Naquiiñe tidi nu stale ra nagana ante chuʼ nu ra runi mandar Dios». Racá ridúʼyanu biquidxi Pablu fe stiʼ ca discípulo que ora gúdxibe laacaʼ xi zabeenducaʼ pa guni huantarcaʼ. Jesús maca guníʼ: «Peru cani qué ixhacalaʼdxi dede dxi iluxe irá ni la? zalá» (Mat. 10:22).

6. Xi premiu zacaa cani guni huantar dede guiluxe guidxilayú stiʼ Binidxabaʼ.

6 Zacaanu ti premiu pa guni huantarnu. Ca xpinni Cristu ni bibí né espíritu santu zabánicaʼ guibáʼ sin qué chuʼ dxi gáticaʼ ne zuni mandárnecaʼ Jesús. Ne ca «xcaadxi dendxu», zacaacaʼ ti guendanabani ni qué zaluxe lu Guidxilayú «ra gasti enda nadxabaʼ» (Juan 10:16; 2 Ped. 3:13). Peru casi maca bizeeteʼ Pablu, napa xidé guidxaagalunu stale guendanagana. Guidúʼyanu chupa guendanagana ni ridxaagalú ca xpinni Cristu.

RIHUINNI DXÍCHICA CUCAALÚ BINIDXABAʼ LAANU

7. Ximodo rucaalú Binidxabaʼ laanu.

7 Jesús maca guníʼ: «Purti ziné cabe laatu ra nuu ca justicia stícabe ni nuu ndaani yuʼduʼ, ne zaguiñe cabe laatu raqué» (Mar. 13:9). Casi na ca diidxaʼ riʼ, nuu de ca xpinni Cristu zazanándacabe laacaʼ, zándaca ca xaíque yuʼduʼ o ca xaíque stiʼ ca políticu nga gúnini (Hech. 5:27, 28). Guiníʼ íquenu de ejemplu stiʼ Pablu sti biaje. Ñee bidxíbibe ora guníʼ íquebe zazanándacabe laabe la? Qué lica nidxíbibe (biindaʼ Hechos 20:22, 23).

8, 9. 1) Ximodo bisihuinni Pablu gudixhe ique guni huantar ora guzanándacabe laa. 2) Ximodo huayuni chupa chonna xpinni Cristu cásica bíʼnibe.

8 Nabé nadxibalú guca Pablu ne bidxiilú ca guendanagana ni bilaa Binidxabaʼ ra nuu. Pablu guníʼ: «Peru nin tobi de ca nga qué rizaaladxeʼ, neca pe guuti cabe naa. Xi si rica ique la? unduuxe dxiiña ni bidii Señor Jesús naa guneʼ. Ne ndi nga dxiiña bidii be naa: güe nia binni ma zanda ilá ca pur enda nachaʼhui sti Dios» (Hech. 20:24). Rihuinni dxichi qué nidxibi Pablu nizanándacabe laa, sínuque gudixhe íquebe guni huantarbe. Intiica ñaca Pablu, ni jma gucuá ique nga gucheeche stiidxaʼ Dios.

9 Ca dxi stinu riʼ, zacaca nga runi stale hermanu. Guzéʼtenu ejemplu stiʼ chupa chonna Testigu, maʼ zinecaʼ biaʼ gande iza de deguyoocaʼ purtiʼ qué rinacaʼ chuʼcaʼ lu política. Nin ti abogadu qué huayanda gacané laacabe purtiʼ gastiʼ ti ley ndaaniʼ guidxi riʼ ni guiníʼ zanda guni binni ni na xquendabiaaniʼ. Qué riná gobiernu chuʼ tu chiganna laacabe, nin ca binnilídxicabe qué zanda cheʼ, ne nuu de laacabe huaguíñecabe laacaʼ ne gadxé gadxé modo runinácabe laacaʼ.

10. Xiñee cadi naquiiñeʼ guidxíbinu pa málasi sanándacabe laanu.

10 Ndaaniʼ stale guidxi, nuu hermanu runi huantarcaʼ ora málasi gueeda xiixa guendanagana luguiacaʼ. Cadi guidxíbiluʼ pa málasi guidxaagaluluʼ xiixa guendanagana. Guníʼ ique ni bizaaca José. Bitoocabe laabe casi esclavu, peru Jiobá «bilá laabe de irá ni beeda luguiá be» (Hech. 7:9, 10). Ne ngaca nga zanda gúnibe pur lii. Cadi chuʼ dxi guiaandaʼ lii «rulá Dios ni zinanda laa ora cadiʼdi ca ra nagana» (2 Ped. 2:9). Nápanu stale razón para guni confiarnu zacanebe laanu ne gácanu nadxibalú ora sanándacabe laanu. Nánnanu zanda gulabe laanu de guidxilayú malu riʼ ne gápanu guendanabani ni qué zaluxe dxi guni mandar Reinu stibe (1 Ped. 5:8, 9).

RUCAALÚ BINIDXABAʼ LAANU SIN GUDIʼNU CUENTA

11. Xiñee gadxé nga ora ruuyaʼ dxíchinu cucaalú Binidxabaʼ laanu ne ora rúnibe ni sin gudiʼnu cuenta.

11 Sti guendanagana ni ridxaagalunu nga ora rucaalú Binidxabaʼ laanu sin gudiʼnu cuenta. Ximodo nga rihuinni dxichi cucaalú Binidxabaʼ laanu ne ora rúnibe ni sin gudiʼnu cuenta yaʼ. Ora ruuyaʼ dxíchinu cucaalú Binidxabaʼ laanu zeeda gácani casi ora málasi nundubi ti bi yooxhoʼ ne nagueendaca nusaba ti yoo. Peru ora rucaalube laanu sin gudiʼnu cuenta, zeeda gácani casi ora cayó bandaa ca yaga stiʼ ti yoo ne chaahuiʼ chaahuiʼ zusaba bandaa ca yoo que. Zacaca nga zanda guizaacanu, zándaca qué gudiʼnu cuenta pa maʼ cayúninu ni cadi jneza dede ora maʼ qué zanda gaca gastiʼ.

12. 1) Gunáʼ nga tobi de ca trampa ni riquiiñeʼ Binidxabaʼ sin gudiʼnu cuenta. 2) Xiñee stale binni riaba lu trampa ca. 3) Xiñee biree Pablu gana.

12 Ni ñuulaʼdxiʼ Binidxabaʼ nga nuxheleʼ laanu de Jiobá, nuu biaje riquiiñebe binni para gucaalú laanu ne nuu biaje ruyúbibe modo guirá fe stinu chaahuiʼ chaahuiʼ sin gudiʼnu cuenta. Tobi de ca trampa ni jma riquiiñebe para gucaalube laanu sin gudiʼnu cuenta nga cueebe gana laanu. Dede né apóstol Pablu guyuu biaje biree gana (biindaʼ Romanos 7:21-24). Xiñee guníʼ Pablu «pobre de naa» pa gúcabe ti hombre ni nabé guyuu gaxha de Dios ne dede zándaca gúcabe tobi de cani guyuu lu grupu ni zaniruʼ ni guyuu dxiqué yaʼ. Guniʼbe runi sentirbe zacá purtiʼ nácabe ti binni ruchee: racaláʼdxibe gúnibe ni jneza peru guyuu xiixa ni bicaa laabe gúnibe ni cadi jneza. Pa riuu biaje rireeluʼ gana, ñee cadi ratadxí ladxidoʼloʼ gánnaluʼ guyuu biaje laaca biree apóstol Pablu gana la?

13, 14. 1) Xiñee riree chupa chonna xpinni Jiobá gana. 2) Tuu nga racalaʼdxiʼ gusirá fe stinu, ne xiñee.

13 Nuu biaje stale xpinni Cristu rireecaʼ gana, riuucaʼ triste o dede riníʼ íquecaʼ qué risácacaʼ. Guzéʼtenu ejemplu stiʼ ti precursora ni chindee lanu laa Débora, laa guníʼ: «Nabé riníʼ iqueʼ de xiixa ni cadi jneza bineʼ ne pur ngue bicheeniáʼ Dios, ne nabé triste riuaaʼ cada biaje guiníʼ iqueʼ ni. Ora riníʼ iqueʼ guiráʼ ni cadi jneza bineʼ, runeʼ sentir guirutiʼ tu zannaxhii naa, dede nin Jiobá».

14 Xiñee riree chupa chonna xpinni Jiobá gana cásica guca Débora yaʼ. Nuu stale razón. Nuu tu laa nabé riníʼ ique mal de laca laa ne de modo huabani (Prov. 15:15). Nuu xcaadxi riníʼ ique zacá purtiʼ napa xiixa guendahuará. Pa pur xiixa cosa guireeluʼ gana, galán guietenaláʼdxiluʼ tuu nga rucaa binni guni sentir zacá. Tuu nga racalaʼdxiʼ guni sentirluʼ cásica runi sentir yaʼ. Laabe nga Binidxabaʼ, purtiʼ laa maʼ nanna zati ne racalaʼdxiʼ guibániluʼ casi nabani (Apoc. 20:10). Ni racalaʼdxiʼ Binidxabaʼ nga chuʼnu triste ne guireʼnu gana, ne para nga rihuinni dxíchica modo rucaalube laanu o rucaalube laanu sin gudiʼnu cuenta. Cadi guiaandaʼ lii, casi ñaca nuunu lu ti guerra ne cudxiilunu para cadi gusaananu Jiobá.

15. Xi naquiiñeʼ quixhe íquenu gúninu.

15 Cadi gusaana de gudxíʼlunu Binidxabaʼ. Guníʼ ique xi guiráʼ zabeenduluʼ. Pablu bicaa ra nuu ca xpinni Cristu de Corinto: «Qué riréʼ du gana. Neca ze dxi ziyaana xcuerpu du sin stipa, peru espíritu stidu jma rusi ziyapa stipa. Purti cadi naroʼba enda naná ni nuu luguiá du riʼ, tobi zidiʼdi si ni, ne zudii ni laadu ti enda nayeche nabé naroʼba ni qué ziuu dxi iluxe» (2 Cor. 4:16, 17).

YANNA NGA NAQUIIÑEʼ CHUʼLUʼ LISTU

Guiráʼ ca xpinni Cristu, cásica cani nahuiiniʼ ne zaqueca cani maʼ huaniisi, zanda chuʼcaʼ listu para guiniʼcaʼ de cani runi crecaʼ (Biiyaʼ párrafo 16)

16. Xiñee dede ca yanna naquiiñeʼ chuʼnu listu.

16 Casi maʼ bidúʼyanu ca, riquiiñeʼ Binidxabaʼ stale clase trampa (Efes. 6:11). Cada tobi de laanu naquiiñeʼ guicaa conseju ni zeeda lu 1 Pedro 5:9 ra na: «Lauzuhuaa dxiichi lu ni runi cre tu, ne laucaa lú laabe». Para ganda gúninu ni dede ca yanna naquiiñeʼ cuʼnu listu ladxidoʼno ne xquendabiaaninu, ti zacá gúninu ni jneza. Guzéʼtenu ti ejemplu, ca soldadu ca rúnicaʼ stale ejerciciu para chuʼcaʼ listu ante checaʼ lu guerra. Zacaca nga naquiiñeʼ gúninu. Qué gánnanu xi guendanagana guidxaagalunu despué. Nga runi, naquiiñeʼ chuʼnu listu laga gastiʼ cayácanu yanna. Sicaríʼ gudxi Dios apóstol Pablu gucaa ra nuu ca xpinni Cristu de Corinto: «Laguuya chaahui ximodo nuu tu, pa zuhuaa chaahui tu lu ni runi cre tu. Laguuya chaahui laca laatu» (2 Cor. 13:5).

17-19. 1) Ximodo zanda guidúʼyanu ximodo nuunu. 2) Ximodo zanda chuʼ ca hombrehuiiniʼ ne ca dxaapahuiiniʼ listu para guiniʼcaʼ de cani runi crecaʼ ra scuela.

17 Ti modo zanda gúninu casi bizeeteʼ Pablu nga guidúʼyanu ximodo nuunu. Nga runi galán guinabadiidxanu laca laanu: «Ñee runeʼ orar gatigá la? Ñee riniéʼ sin guidxibeʼ de cani runeʼ cré la? Ñee ruzuubaʼ stiidxaʼ Dios jma que stiidxaʼ binni ora rucaacaʼ naa gucheeʼ la? Ñee nacaʼ ti binni ni qué riaadxaʼ ca guendaridagulisaa ca la? Ñee rapaʼ paciencia ora rucheené ti xpinni Cristu naa cásica rápacaʼ paciencia naa la? Ñee ruzuubaʼ stiidxaʼ ca binnigola ni nuu ra ridagualisaa ne ca hombre ni zaniruʼ ndaaniʼ xquidxi Dios la?».

18 Maʼ biiyaluʼ chupa de ca guendarinabadiidxaʼ ca ruzeeteʼ cani de cadi guidxíbinu ora guininu de cani runi crenu ne cadi gúninu ni na binni ora gucaacaʼ laanu gucheʼnu la? Nga nga ni runi stale hombrehuiiniʼ ne dxaapahuiiniʼ ra scuela. Maʼ biziidicabe cadi guidxíbicabe ne cadi guituí lúcabe guiníʼcabe de cani runi crécabe, ne pur nga qué ridxíbicabe gucheechecabe diidxaʼ. Lu ca revista stinu maʼ huaree stale conseju ni zanda gacané laacabe. Casi lu revista ¡Despertad! julio 2009 zeeda conseju riʼ. Pa tuuxa guinabadiidxaʼ ti hombrehuiiniʼ Testigu: «Xiñee qué runi creluʼ evolución pue», zanda guicábibe laa: «Xiñee naquiiñeʼ guneʼ cré ni, pa ca científicu gadxé gadxé ni riniʼcaʼ de laani, laandacaʼ nga nacaʼ nánnacaʼ». Nga runi, galán guni ensayarnetu ca xiiñitu ne gúʼyatu xi zanda guicábicaʼ ora guinabadiidxaʼ ca xcompañérucaʼ laacaʼ xiixa.

19 Dxandíʼ, cadi guiráʼ diʼ biaje nga zanda guininu de cani runi crenu o gúninu xcaadxi cosa ni rinabaʼ Jiobá laanu. Despué de ti dxi dxiiñaʼ, zándaca naquiiñeʼ gúninu stipa para chuunu guendaridagulisaa neca maʼ bidxáganu. Ne zándaca para ganda chigucheechenu diidxaʼ naquiiñeʼ guiásanu tempranu neca qué gápanu gana guiásanu. Peru cadi guiaandaʼ lii: pa maʼ biaʼnu gúninu cani maʼ guninu ca, laaca zúninu cani ora guidxaagalunu guendanagana jma naroʼbaʼ ca dxi zeeda ca.

20, 21. 1) Ximodo zanda chuʼnu gana ora guiníʼ íquenu lu guendaguti stiʼ Cristu. 2) Xi naquiiñeʼ quixhe íquenu gúninu.

20 Yanna, xi zanda guininu de ora rucaalú Binidxabaʼ laanu sin gudiʼnu cuenta yaʼ. Xi zanda gúninu ora careʼnu gana yaʼ. Tobi de ca cosa ni jma zanda gacané laanu nga guiníʼ íquenu lu guendaguti stiʼ Cristu. Ne ngapeʼ nga ni biʼniʼ Pablu. Guyuu biaje biʼniʼ sentirbe qué risácabe pur nácabe binni ruchee, peru gúnnabe qué ñati Jesús pur binni ni qué gapa donda, sínuque guti pur ca binni ruchee casi laabe. Ngue runi bicaabe: «Rune cre Xiiñi Dios ni nadxii naa ne bidii xpida pur naa» (Gál. 2:20). Gunna Pablu guti Cristu pur laa ne bidii cuenta zanda gulá guendaguti que laa.

21 Pa gúʼyanu guendaguti stiʼ Jesús casi ti cosa ni bisigaʼdeʼ Jiobá cada tobi de laanu la? zanda gacané ni laanu. Peru qué riníʼ diʼ nga nagueendaca ziuʼnu gana. Nuu de laanu zándaca gudxíʼlunu guendanagana riʼ dede dxi gueeda guidxilayú cubi ca. Peru ¡cadi guireeluʼ gana! Bietenalaʼdxiʼ, cani guni huantar nga cani zacaa premiu riʼ. Zeʼ dxi jma gaxha para guni mandar Reinu stiʼ Dios ne guedané guendariuudxí ne zacané ni guiráʼ binni nachaʼhuiʼ gácacaʼ binni sin donda. Gudixhe ique chuʼluʼ lu guidxilayú cubi ra guni mandar Reinu stiʼ Dios neca yanna riʼ gápaluʼ stale guendanagana.