1. Bete agu apambori aboro amangaha rogo Afirika nga gine?

 SI MBEDI kadu nga aboro dunduko rogo Afirika idi kuti gupai nga, si ni nyanyakipa pai ka iriso Mbori. Ono tie, i aidanga kuti gene sa ya si nga gu ruru gene si aida aboro dunduko irisi ko ngbaha te. Gu kurayo nairisombori mosque yo [nga ga aMasarami bambu irisombori], gu kurayo nandu kurogo kura aba nga ga vugahe nga ga atitayo. Gu kurayo kini ndu tigayo ku kanisa yo. Ono tie, si adu ni irairapai ka ani berẽ gupai nga, apambori rogo Afirika gbua kina biata. AMasarami na dungu andiko beyo nibakiakia kodihe kupati gayo aida. Agu apambori nga ga sino atitase nikparakakparakaha rogo arago nibakiakia. Dagba agu aboro nayamba tiyo ya aKristano nga yo, bakere kparakakparaka aida gudu dagbayo. Kpara kusayo ti gu kikindigi apambori duna dungu aboro rogoho, dungu akutu agu akuraha nara ngbariihe kinaho gbandaka rogo Afirika naabaha.

2. (a) Gine dedede nasia pambori fu boro? (b) Ginipai ayugonga gupai nga ngba gaani pambori angba ti Mbori ya?

² Tipagine aboro airisombori ti ni ngba agu agene i amangaha rogoho re? Dungu aboro gbe narimo gu pambori nga ga avunguyo. Agu apai namangi bakuru kusayo na sangbanaha kurii gu pambori aboro amangaha areme. Nikpiapai, gu buku du rimoho nga, The Africans—A Triple Heritage nayaa: ‘I agbandaka gu pambori nga ga aMasarami ngba ziorago ngbaome nodiyo kugii gu ugu-ngbii-ngume nga Sahara.  I agbandaka gu pambori nga ga aKristano ku sudiyo ti Sahara kina ngba gu bangisa gene re a. I agbandaka gu pambori nga ga aMasarami gii Sahara ku nodiyo na abasape, ono gu nga ga aKristano tigaha, i agbandakaha gii Sahara ku sudiyo na abundu.’ Wa vura duhe wo, dungu rani idi kuti gupai nga, ngba gaani pambori angba ti Mbori. Ono anga pambori niruruhe mbiko kina gupai gbua nga, avungurani anamangaha watadu mbiko kura aboro azi atitarani ngbaome i rimihe te.

3-5. Gini yuguyugu kpiapai naundo rani ani bi gupai nga, anga apambori dunduko nayugo rengo te?

³ Wa vura duhe nga apambori dunduko nayaa si nafu gu rugute rengbe aboro ka kido kuti ni tipa mangasunge fu Mbori, agu aberã si afuhe nibakiakia. Si nayugo dungu apai nibakiakia tipa gu boro nga Mbori na tipa agu apai ko akpinyemuhe berani. Oni berẽnga gipai re: Ani ya oni gbia sunge rogo bakere basunge marã. Rogo gaoni bambata uru sunge, i ape gupai fu roni nga bairasunge aima ndu ongoda. Sidu oni kini mo ka sana abamangisunge biata tipa gu sunge si aida oni mangihe. Gu bambata bamangisunge nayaa fu roni bairasunge naida oni wege vurubambu. Gu ue ni nayaa fu roni si naida oni kpe kpoto bambu na rangi. Gu biata ni nayaa fu roni wee, agu awaraga daa, aboro akedihe, oni kparakaha fu airaha.

⁴ Fuo gure, oni kini mo ka sana agi abamangisunge re tipa bairasunge. Gu bambata boro nayaa fu roni wee bairasunge nga paranga nigbanga boro ni irakere sino. Gu ue boro nayaa fu roni wee bairasunge nga guru sosono bakumba ni boro weneringise. Gu biata boro nayaa fu roni wee anga gaoni bairasunge nga kumba wa gu sa te, ono dee du. Si nawiraha nirengo nga, gupai ka oni digisihe kuti ni nga, agu abamangisunge biata re dunduko apenga rengo fu roni te. Ka oni aida ka nye kutingba gi gaoni vovo sunge re, si nawiraha nga, oni sana kura aboro asana berewe tipa ka ino da nzunzu nga gaoni bairasunge na ka ino gupai ni aidaha beroni.

⁵ Kina gi bangisapai re du tipa pambori a. Mbiko wa duhe nga dungu aberã gu duho tipa da nga Mbori na tipa agu apai ko akpinyemuhe berani, si naida ani rugutirani na gupai nga, gu gene ani airisombori rogoho si nga gu gene nga ga rengo. Ono wai rengbe ani ka wirika rengo tipa Mbori?