1. Ginipai si aida ani mangihe tipa gaani iriso fu ngbarago fu Yekova, na tipagine?

YESU aya: ‘Ndikidi aboro irisa nika irisa Mbori nga Ba ni toro na rengo, bambiko Mbori nga Ba nakpinyemu kina yo i du ni gako aboro irisa.’ (Yoane 4:23; 6:44) Ani dunduko ni basasa du wa ka ani kparia “pa gu he ngba ti Gbia.” (AEfeso 5:10) Taatapai nga gipai re ti aregbo dũ te. Satana naˈasada ka nanga rani ani mangi gupai angbanga ti Yekova ya.​—Yugoti 12:9.

2. Mo sakingo pai tipa gupai namangi mbembedi na Bagangara Sinai.

² Wai du Satana aˈasada ka nanga rani? Gene sa nga ko na vundo berãrani ti gupai du ni ruruhe na gu du ni gbegberẽhe. Mo bingo gupai namangi tipa awiri aYisaraere ho i azi bataya ni mbembedi na Bagangara Sinai. Moize andu kurii bagangara yo, na aboro aapido ko ko karagatiko fuoyo ku bataya yo. Niyangaraha, omeyo abati be sungudo ko na i ki sana Arona ko mbakadi mbori fuyo. Ko ambakadi kpiahe ni wiri bagara fuyo rogo dahabu yo. Sidu, aboro amangi pumbo. I aadogbere pati wiri bagara na ki ni nugodi fuhe. I aidi kuti gupai nga ni nugodi yo fu wiri bagara, gure nzunzu nga i nairiso Yekova. Ono gu rengo nga aboro abi gipai re ni “pumbo fu Yekova” aasanga ha si du ni ruruhe te. Yekova aabihe nga irisokpiahe na badunguyo aima kpiko. (Gate 32:1-6, 10, 28) Ginipai ani awirikaha? Si aidanga ani nangi tirani te. “Ka oni zádi nga  birikobiriko he wa sa ya,” na si naida Yekova yugu gupai furani du ni ruruhe na gu du ni gbegberẽhe.​—Yesaya 52:11; Yezekere 44:23; AGaratio 5:9.

3, 4. Tipagine du duhe ti ni ni wenepai ka wisigopai tipa pa wai gu kikindigi apumbo aboro amangaha areme aenge?

³ Ho Yesu adu ni auru kpotosende ane, ko araba gako amokedi i du ni wene kpiapai rogo gigiri irisombori yo. Tingbafuo kpioko, amokedi aandu kindi kumbatayo kaa yugo ga Yekova bangua arengo fu vovo abawiriki. Ono tingbafuo kpio amokedi, ziree abayugupai atona ka ye na iraira aberãpai na asino apagano gbiati apumbo ku rogo dungurati. I asa rimo kura agu apumbo nga ga apagano re tipa si naangera wa ga aKristano. (2 Atesaroniko 2:7, 10; 2 Yoane 6, 7) Badungu agu apumbo re kindi aboro naima inopai tipaha areme, na si kindi nataasapa ziree aida, na zavura pa sino adaimona a. *​—Yugoti 18:2-4, 23.

⁴ Rogo zegino areme dunduko kirikiri, apumbo gbiati aˈuru ongoda na nyanyakipaha rogo gu raka yo nga ga aboro. Ono tie, wa mo nikaa ndu kumbatayo kindi kaa wirika wai Yekova abi apai, mo nika bihe abi nga si naida aida mo mangi ariapai nibipa kura apumbo. Si arengbanga kadu taata te, ono mo ima rengba kadu na gu kido nga Yekova nika undo ro aundo. Ani wisigingo pai tipa wai agu apumbo aboro abihe na kikiipaha areme aenge tipa wa ka ani ru ho ka ino wai du ga Yekova bipai tipaha.

5. Gini gopai du ho nayugo gupai nga i aavunganga Yesu rogo Banduru 25 te?

⁵ Rogo dungu papara zegino, aboro namanga pumbo  Krisimasi rogo Banduru 25, nga gu ramediwi dungu aboro aberãha nga si du i avungu Yesu ti ni. Baibiri agumbanga pa gu uru watadu gu diwi i avungu Yesu rogoho te, ono si nagumbapai agumba furani nibipa gu regbo nga ga garã i avungu ko ti ni. Ruka ake gupai nga ho i avungu Yesu ni Betereme yo, “Ababanda akandoro adu kina rogo gu ringara re” pati gayo rimbasa akandoro yuru nvuo yo kaa ngerafuo ra. (Ruka 2:8-11) Rogo gu diwi nga Banduru, Betereme ni ba zezerehe, nana mai, gbiati morogumba, sidu, ka ababanda akandoro arengbenga ka sungo na gayo rimbasa akandoro yuru zegiyo te. Ginipai ani awirikaha ti gipai re? I avungu Yesu ho wiri rago adu ni ni fofoi he, angianga rogo Banduru ya. Ziazia Kekeapai gbiati gu goapai nga ga apangbanga nayugo gupai nga i avungu ko ti kura regbo bara rogo agu adiwi ani ayamba ha areme nga Mbirinvuo na Tanvuo.

6, 7. (a) Wai du gu dungu asino nga ga Krisimasi aenge? (b) Ginipai si aida si du ni ndu gupai ani afu gamahe ti ni?

⁶ Sidu tie, wai du Krisimasi aenge? Si aenge ti agu apumbo nga ga apagano, wa gu pumbo aRomo nangia Sataneria, nga gu pumbo i anaamangaha fu Saturani gu mbori nangia ga ati ko. Gu buku nga The Encyclopedia Americana na pe gupai nga: “Sataneria angia gu ga aRomo pumbo i anaamangaha bebere gu diwi nga Banduru, si du na moi mburu gu dungu asino nga ga Krisimasi du areme. Ni kpiapai, rogo gi pumbo re yo du i akusi gu sino ni nga ga manga bakere ariahe, fuka agamahe, na gu sino nga ga zokoda abarõ.” Berewe a, Bamburu 25 nangia gu uru i anaairiso uru batika gu mbori uru nangia ga Aparaso ko rimoko angia Mitara.

⁷ Ono tie, gu dungu aboro namanga pumbo Krisimasi areme aberãnga kuriipa wai si aenge te. I nasungudo regbo  Krisimasi nga si nga gu regbo si aida boro du na gani aborokporo, ka ri wene ariahe, na ka fuka agamahe. Rengo ngaha nga, ani ima kpinyemu gaani aborokporo gbiati abakurearani, na Yekova naida gako amoyambu ni gamuhe agama dagbatiyo. 2 AKorindo 9:7 nagumba gupai furani nga, “Mbori nakpi nyemu kina gu boro nagama he esuesu.” Yekova aidanga ani gamuhe fu akuarani rogo kina kparakpara aˈuru te. Ga Yekova aboro nagbia ngbarago ti fuka agamahe na kini sungu sa na abakureayo gbiati gayo aborokporo ti agu aregbo nga ga garã, zanga  kaa berã gupai nga kura aboro mangihe wo a fuyo. I nagamahe mbiko i ima kpinyemu akurayo.​—Ruka 14:12-14.

8. Ya mo abinza akerekuru afu gamahe fu Yesu ho ko adu ni ni fogo ko? Mo sakingo rogoyo.

⁸ Tipa ka songoda gu berãpai nga ga fuka agamahe ti regbo Krisimasi, dungu aboro naya airatatamana biata aye na gamahe fu fogo Yesu ho ko adu ni bambu anya yo. Si ni kina rengo nga badona riko aboro andu ka bi Yesu na agamahe. Ti gu regbo i aake Ziazia Kekeapai ti ni, sino aboro du nangiaha nga ka ndu na gamahe fu gu boro nyakipa ni anyaka. (1 Abakindo 10:1, 2, 10, 13) Ya mo mo iningo gupai nga Baibiri nape gupai nga agi akumba re angia abinza akerekuru, nga agu aboro nangia aboro ngua na ni agu aboro nanaairiso nga Yekova ya? Berewe a, i aayenga ka bi Yesu ti gu regbo ko adu ni fugoko bambu anya yo te. I aye ka biko kusa, ho ko adu ni ni “toni gude” naaraka dimo yo.​—Matayo 2:1, 2, 11.

9. Gini apumbo aˈuru batika boro Baibiri nafura tipaha?

⁹ Gu uru i avunga gude rogoho nga uru ngbarago. (Atambuahe 127:3) Ono gure ayugongo gupai nga si naida ani mangi pumbo uru batika boro te. Mo berãnga kurii gipai re: Aˈuru pumbo batika boro ue gbua Baibiri nafura tipaha. Bambataha nga pumbo uru batika gu boro Ezipeta nangia Faro, na gu kuraha nga Pumbo uru batika Bakindo Erode Andipa. (Mo gedi Bambata Pai 40:20-22; Marako 6:21-29.) Boro ho dagba agi abazogo re nangia ga Yekova moyambu te. Nirengo, ani aageda ngaha rogo Baibiri yo nga irisi Yekova amangi pumbo uru batika ni te.

10. Wai du agu aKristano naadu mbata anaabi apumbo uru batika boro?

¹⁰ Gu buku nga Encyclopedia nagumba gupai nga agu  aKristano naadu mbata “anaabi manga pumbo uru batika boro ni gu sino nga ga apagano.” Mburu ngbatunga agu asino re adu rii ziree aida. Ni kpiapai, agu aGiriki naadu mbata aidi kuti gupai nga toro nabanda aboro ni basasa dunduko ti regbo batika yo. Na i aaberã gupai nga gu toro re adu na ngbaya dagbaha na gu mbori i abatika ni kina rogo gu bangisa uru re. Ka gbia kurapai kuti ngbatunga gu sino apagano re, uru batika boro na kodikodipai dagbaha na birĩ soroka na akerekuru gbiati sunge abinza.

11. Ga Yekova bipai nga gine nibipa du ani ni aboro gamahe?

¹¹ Badungu aboro naberã gupai nga uru batika yo nga kparakpara uru nga gu si aida i yugu nyemuse fuyo rogoho gbiati tambuahe. Ono ani ima rengba ka yugo nyemuse fu gaani aborokporo gbiati abakurearani vuru garã yo dunduko, kuba gupai nga ka yugoho kina rogo kparakpara uru. Yekova naida ani du na wene sino na ni aboro gamahe ti aregbo dũ. (Mo gedi Amokedi 20:35.) Ani nafu tambuahe fuko tipa gu wene gamahe nga ga raka na aˈuru dũ, angianga kina rogo uru batika rani sa ya.​—Tam 8:3, 4; 36:9.

12. Wai du rengbe uru kpio rani ka ngba kisusi uru batika rani?

¹² Batungusipai 7:1 naya: “Wo wene rimo boro ngba susi kikiipa furũ nzeme; na rago kpio ni ti rago vunga boro.” Wai gu rengbe uru kpio rani ka ngba ki susi uru batika rani? Ho i avunga rani avunga ni, he ho kindi ani namangihe na gaani raka, singia wenehe watadu gbegberẽhe te. Ono ho ani amangasunge ni na gaani raka ka iriso Yekova na ka manga weneapai fu kura aboro, ani nasonosa “wene rimo,” na Yekova nika tingidapa rani atingida tingbafuo kpio rani. (Eyo 14:14, 15) Ga Yekova aboro airisongo uru batika yo watadu uru batika Yesu te. Nirengo, gu yangara pumbo Yesu azinahe nga ani  nimangihe nga pumbo uru Tingidapa Kpioko.​—Ruka 22:17-20; AEbere 1:3, 4.

13, 14. Gu pumbo nga ga Pasika ni kodikodihe na ginihe?

¹³ Badungu aboro naberã gupai nga ho i amanga pumbo Pasika ni gure nga i namanga pumbo uru zinga Yesu be kpio. Ono ka pe guhe nga rengo, gu pumbo nga ga  Pasika ni kodikodihe na Esetere, gu dee mbori nga ga imarago na ga kitö ri naadu rogo gu ringara nga Angoro-Sakizoni. Gu buku sakarogo afugo yo nga Mythology sakipai tipa ri ki ya ri angia gu dee mbori nanasa adee i du na vuse. Gu kura asino nga ga Pasika kinaho du na ngbanya dagbaha na gipai re. Ni kpiapai, buku sa nga Encyclopædia Britannica nape gupai nga para kondo “nga gu he naima du ni guhe narukuba vovo raka gbiati zingabekpio.” Berewe a, tipa dungu aregbo andakuta aima du ni guhe narukuba vungu rogo ga apagano irisombori yo. Si tie ziazia nga, pai ho nakoda Pasika kuti pa zinga Yesu be kpio te.

¹⁴ Ya mo Yekova na ngbarago tiko ho ko abi aboro ni i ni vundu pa zinga Wiriko be kpio na agu asino nga ga ziree apambori? Wagusa te. (2 AKorindo 6:17, 18) Nirengo, Yekova aidanga ani irisi uru zinga Yesu be kpio te.

15. Wai du uru-nangahe aenge?

¹⁵ Uru-nangahe, du i ayambaha a nga All Hallows Eve watadu gu uru du mbata fu Uru Asanto Dunduko, si ni kodikodihe na pa airamangu, adaimona gbiati toro kpikpi aboro. Anga gi pumbo re ni vovoho te. Mbata kusayo mbembedi kuti Ngbangba ti rame ru sa ho diwi akura ni naabaru, aboro ringara aNgirisi na Ireland anaamanga gu pumbo nga ga Samhain. I aidi kuti gupai nga ti regbo gi pumbo re, atoro kpikpi aboro nakaraga tihe ku auru kpotosende. Aboro namaa riahe na mbirimbiri ahe tipa gupai nga ka agu atoro re ya imisinga yo ya. Ho agude avo aroko ni wa adaimona ki ni ndu kporo na kporo kaa pe gupai nga “Oni fu he, wo te ani nika biriko roni,” i ainongo ho nga gure nga i nawirika gi sino adaimona naima du bakuru kusayo re te.

16, 17. Ginipai si aida ani berãpaha ho ani amanga mbakadapai ni tipa pumbo rogatise?

¹⁶ Uru pumbo rogatise nga uru ngbarago. I namanga pumbo rogatise ngba dungu agene rogo zegino kirikiri. Dedede, aboro naaberãnga kuriipa wari agu asino nga ga pumbo rogatise aye ni te, si du i arengbanga ka inoho nga bete kura agu sino re naye rogo ga apagano ziree aida nga ga apambori te. Ono si naida agu arogotise nga aKristano namanga mbakadapai tipa gayo pumbo rogatise ini gupai nga si nika sa ngbarago asa ti Yekova. Ka i wirikipai tipa pa enga agu sino nga ga pumbo rogatise, i nika du na rengba beyo ka manga wene adiaberã.​—Marako 10:6-9.

¹⁷ Aboro naberã gupai nga kura asino nga ga pumbo rogatise naye na wenepia watadu wene raka fu arogotise. (Yesaya 65:11) Ni kpiapai, rogo kura aba, aboro nami nadikumba gbiati badidee na roso watadu gu he du wa kinaha. I idi kuti gupai nga gi pai re nika ye na agude, ngbarago, raka ni ngbaha, gbiati bandahe be gbegberẽpai fu agi arogotise re. Ono aKristano na rubangirise ka ne agu asino du na kodatise dagbaha na ziree pambori.​—Mo gedi 2 AKorindo 6:14-18.

18. Gini kura bangua arengo nga ga Ziazia Kekeapai nabipa pumbo rogatise?

¹⁸ Agu arogotise nga aKristano nakpinyemu gayo pumbo rogotise du ni pa ngbarago na ni iriirihe na i naida agu aboro ye kupati ni gbia ngbarago dunduko. Agu agino ye kupati gu pumbo rogotise nga ga aKristano, si aidanga i naagumba agu afugo du ni gbegberẽhe, nabi pa kodaba, watadu afunga irisa fu badidee na nadikumba watadu kura aboro ya te. (Asanza 26:18, 19; Ruka 6:31; 10:27) Gu pumbo rogatise nga ga aKristano akiisongo pa  gu “ũmosangi enda nga ga unga,” te. (1 Yoane 2:16) Ka mo aberãpa manga pumbo rogatise, si naida mo inihe nga rago angbaangba tiro na agu apai mo amangihe ragoho fuo nyasaha.​—Mo bi gu 28 Rukutu Kekeapai du ti digido gi buku re.

19, 20. Gu sino nga ga fõ ngba inga aenge ti gine?

¹⁹ Gu sino nga ga fõ ngba inga ni gu sino du gbe ti regbo apumbo rogatise na ti regbo agu adunguratise nga ga wasa. Ti regbo gu sino nga ga fõ ngba inga, boro sa nape gupai ni akpinyemu si mangi, aguyo kini tumba gayo ainga kuari. Wai du si aida aKristano naabi gu sino nga ga fõ ngba inga?

²⁰ Buku sa nape gupai nga fõ ngba inga nga gu sino si awira wa si aye rogo gu kuru asino apagano naadu mbata “nga gu i anaatumo na buda rogoho fu ambori.” (International Handbook on Alcohol and Culture.) Gipai re anaamanga “ho boro anipe gupai ni ni akpinyemu si mangi, na ho ni animangi gurusigurusi kparakpee ni na agu afugo nga ‘gbanga raka furoni!’ watadu ‘padu kpotoroni wenengai!’” Ti agu aregbo naadu mbata kusayo, aboro anaatumba gayo ainga buda kuari ka sana gayo ambori tipa maku. Ono anga wo Yekova afu amaku te.​—Yoane 14:6; 16:23.

21. Gini kura ngbatunga apumbo si aida aKristano ne he?

²¹ Ho mo amanga diaberã ni singia ka ndu watadu ka zanga ndu kupati pumbo, mo berãpa agu asino si ataasa paha. Ni kpiapai, kura apumbo kinaho du na kere  gbegberẽ agbere rogoho nga gu nazingisa nyemu kodaba, gbegberẽ mbirabuda, na zavura wasiwasi mangaapai a. Ngbatunga agu apumbo re ima rengba a ka taasapa gu sino nga akumba ni rogotiyo watadu adee watadu kaa ngarasa kiisopa aringara. Ka ni aafu bee sa gi ngbatunga apumbo re, ya mo gure nzunzu nga ani nasoga gupai Yekova asogaha?​—Atambuahe 1:1, 2; 97:10; 119:37.

22. Ginihe rengbe ka undo Kristano ni diberã singia ni rengbe ka ndu kupati pumbo?

²² Si naida aKristano du na rubangirise ka ne agu apumbo dũ nafu gberãrago fu Mbori. Gu mokedi nangia Pauro ake gupai nga: “Watadu ri he tie, na mbira he, na gu pai oni ka manga ha dunduko, oni mángi he dunduko sa taasa rimo Mbori.” (1 AKorindo 10:31; mo bi gu 29 Rukutu kekeapai du ti digido gi buku re.) Kina rengo du nga, anga apumbo dũ du na wasiwasi mangaapai, ziree pambori, watadu kiisopa aringara rogoho te. Ka pumbo akuonga gu bangua arengo nga ga Baibiri ya, si naida ani mangi diaberã ni tirani singia ani rengbe ka ndu kupati ni. Si naida ani wisigi wai awisigo a gaani diaberã nika du na maapai kurii kura aboro.

23, 24. Wai du rengbe ani ka sakapai tipa gu gaani diaberã ani na dihe nibipa kura apumbo fu gu gaani aborokporo angianga aDezire Yekova ya?

²³ Si ima rengba kadu nga mo ima mbu nduge kupati agu apumbo yo afu nga taarimo fu Yekova ya. Ono gamo aborokporo angianga aDezire Yekova ya rengbe ka berã gupai nga gere nga mo aidanga na yo berewe te watadu ka koda tiro na yo te. I rengbe ka bihe a nga auru ongoda nga gu regbo si aida aborokporo du kina sa. Sidu, ginipai rengbe  mo ka mangaha? Badungu agene kinaho rengbe mo ka yugoho fuyo ngbaha nga mo ima kpinyemuyo na i na nyanyakipa yo foro. (Asanza 11:25; Batungusipai 3:12, 13) Mo ima rengba ka yamba yo oni sungu sa na yo ti kura aregbo.

²⁴ Ka agumero aida ka ino ndu gupai adunga kura aˈuru ongoda ti ni na nyanyakipaha foro ya, mo ima rengba ka ngera tipa bete aberãpai rogo gaani awaraga na rogo jw.org nga gu nika undo ro mo saki gamo nduapai fuyo. Ka mo sanga yo i nibihe wa mo naida ka diabeyo rogo kango yo watadu mo naida ka sayo i ni berẽ kina wai mo aberã ya. Mo undo gamo aborokporo i bi gupai nga badungu nduapai du mo awisigihe, ti fuoho mo kini mangi gamo diaberã ni tiro. Mo du na zerangbaduse, na kini “fúra na undahe dedede, si ki hii na tikpo.”​—AKorosaio 4:6.

25, 26. Wai du rengbe avunguagude ka undo awiriyo i kpinyemu ga Yekova ruru gene mangaapai?

²⁵ Si ni nyanyakipa pai nga ani dunduko ni basasa rugutirani na ndu gupai ani arimisongo tirani ti ni ku rogo kura apumbo ya. (AEbere 5:14) Gaani sasa nga ka sa ngbarago ti Yekova. Na ka singia avunguagude nga ani, ani duwa ka ani di regbo ka undo awirani i rugutiyo na gu bangua arengo nga ga Baibiri na kini kpinyemuhe. Ho Yekova nika da ni ni ndikidi boro bangiriyo, i nika ida aida a ka sa ngbarago tiko.​—Yesaya 48:17, 18; 1 Petero 3:15.

²⁶ Yekova na ngbarago ho ko abi rani ni ani mangi gupai rengbe ani ka mangaha ka iriso ko ngba gigiri gene na kini pe kina rengo. (Yoane 4:23) Ono dungu aboro naberã gupai nga boro arengbanga kaa gumba kina rengo rogo gi zegino niima hi be peziree re te. Ya mo rengo du? Ani nika sakapai tipaha rogo gu kapita ngbefuo gere.