1, 2. Wai du du Yekova ho ko abi rani ni ani mangi ome ka mangapai ni ruruhe?

ROGO kura uru sa, wa kumbagude ayego sukuru yo, ko bi kpakä sande na marã rogoyo kpete. Ginipai ko nika mangaha? Ko ima rengba ka õka gu marã re. Kuba gure, ko karaga gu kpakä re fu iraha. Wa na gu gude re nagi gupai wiiri namangihe, ri na bakere ngbarago na ko.

² Badungu avunguagude na ngbarago ho awiri yo amangapai ni ni ruruhe. Barani du ngbangbaturũ yo nga Yekova, ko nga gu “Mbori nga irarengo,” na ho ani amangapai ni ni ruruhe si nafu ngbarago afu fuko. (Atambuahe 31:5) Ani naida ka sa ngbarago tiko na kini sungu “na rurupai rogo apai dunduko.” (AEbere 13:18) Ani sakingo pai tipa abangiriaba biama nga ga raka nga gu duhe rogoho ni kpakarakpakaraha ka manga gupai du ni ruruhe. Fuoho ani nika makia bete agu aundo rengbe ani ka gbiaha ka ani sovura kuti gu kpakarapai re.

3-5. (a) Wai du rengbe ani ka gumba ziree fu tirani? (b) Ginipai nika undo rani ani gumba rengo fu tirani?

³ Tipa gupai nga ani gumba rengo fu kura aboro, ani du wa ka ani gumba rengo mbata fu tirani. Gipai re naadunga ni taataha ti aregbo dũ te. Rogo bambata sa kama agarã, agu awirina naadu rogo gu dungurati nga ga Raodikiya  aananga tiyo na gu berã nga i anaamanga gupai amanga naasa ngbarago ti Mbori, ono nirengo i aamanganga ha wo te. (Yugoti 3:17) Ani ima rengba a ka nanga tirani tipa gini ngbatunga boro nzunzu nga ani.

⁴ Gu bawiriki nangia Yakoba asaki rogoyo ki ya: “Ka boro yá dagba roni tigani wẽ, boro idapambori nga ni, ono ni aruga nga mirãni te ni ki ingisi ngbaduni, ga gi boro idapambori re, si ki du gbua.” (Yakoba 1:26) Ani rengbe ka nanga tirani ka ani aberã gupai nga ka ani amanga agu apai du ni wenehe, Mbori nikaa bi padu ani ni zingizingi rani, ni aboro sawia watadu ni agumba ziree taata. Ginipai rengbe ka undo rani ka ani nangingo tirani ya?

⁵ Ho ani angana tirani ni rogo bitirobi, ani nabi wai ani angera ti kpotorani. Ho ani ageda Ziazia Kekeapai ni, ani rengbe ka bi ada nga ani ku kpotorani yo. Ziazia Kekeapai rengbe ka undo rani ani ini pa gaani ome na pa gaani arungbura. Ani nawirika pai tipa agu aˈariapai si aida ani mangihe nibipa wai ani aberã, wai ani amangapai na wai ani afura. (Mo gedi Yakoba 1:23-25.) Ono ka ani pe gupai fu tirani nga aingahe tirani te, ani arengbanga ka manga agu aˈariapai si aidaha te. Sidu, si naida ani mangisunge na Ziazia Kekeapai ka ngana tirani wenengai. (Abia Kpenunga 3:40; Agai 1:5) Kparakpee naundo rani aundo a ani bi tirani wai nzunzu du ani. Ani rengbe ka sana Yekova rogo gaani kparakpee yo ko wisigi rani na ki undo rani ani bi gaani aingahe tipa ka rugaha. (Atambuahe 139:23, 24) Ani tingidi gupai nga “irakeretu nga kere gbegberẽ boro bangiri Yekova; ono ruru boro du rogo gako pa du zukazuka.”​—Asanza 3:32.

6. Tipagine si aida arogotise naagumba rengo ti ni dagba tiyo?

⁶ Gumba rengo na nyanyakipaha dagba aborokporo.  Ho kumbakudee gbiati diakumba aokanga pai ni dagbayo ya, si nasayo i du nibanda banda yo na i rengbe ka du na kido dagba tiyo. Biriki rogo rogatise ima rengba ka ye rogo dungu agene. Ni kpiapai, gu boro nga badiarogatise ima rengba ka rimiso tini ku rogo ba buga na gu boro angianga gaani badia rogatise ya, bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba watadu ka sonosa pabakure nga ga nyemuse na kura boro kia rogo gbuko yo. Mo bingo gupai Bake papara Atambuahe agumbaha: “Mi asunga nga na aboro sawia te, mi arima nga fuo airabiriki a te.” (Atambuahe 26:4) Ka mo aamangapai na gamo badiarogatise rogo biriki yo zavura rogo gamo aberã yo, si nika yeaye na kpakarapai ku rogo gamo ramukporo.

7, 8. Wai du rengbe mo ka mangasunge na Baibiri ka undo awiro i bipa wai du pe rengo na nyanyakipaha?

 ⁷ Si naida agude wiriki gupai awirika a nga pe rengo nga gupai du na nyanyakipaha. Avunguagude rengbe ka mangasunge na Ziazia Kekeapai tipa ka yugo gipai re fuyo. Ziazia Kekeapai na gbegberẽ akpiapai rogoho nga ga agu aboro naangianga airarengo ya: Akana, naada ni iradĩ; Geazi, nagumba ziree tipa gupai nga ka gbia marã; na Yuda, naadĩ mara na kusa, ko ki oro rimo Yesu tipa zau-marã nga ga feda 30.​—Yosua 6:17-19; 7:11-25; 2 Abakindo 5:14-16, 20-27; Matayo 26:14, 15; Yoane 12:6.

⁸ Ziazia Kekeapai na wene akpiapai rogoho a nga ga agu aboro nangia airarengo: Yakoba, nangarasi awiriko i karaga gu marã i amoi ru ti ngba gayo agbaguda; Yepeta na wiriko, naabanda gayo zungahe fu Mbori; gbiati Yesu, nanye ni ruruko zavura ti kere aregbo vurũ. (Bambata Pai 43:12; Abasapungbanga 11:30-40; Yoane 18:3-11) Agu akpiapai re ima rengba ka undo agude i rugutiyo na wai du pe rengo na nyanyakipaha.

9. Ka avunguagude ngia airarengo, wai du si nika undo awiriyo?

⁹ Avunguagude ima rengba ka wirikapai ti gi bangua rengo du na nyanyakipaha re: “Si du wa mo niyugu pai ti ni fu kura boro, mo nayugo nga pai fu tiro te? Wa mo nitungusi pai fu boro ya ka ni dĩ nga he ya, mo nadĩ he?” (ARomo 2:21) Ho avunguagude ata pe pai ni ono kini mangi gu du kia agude ima inoho. Ka ani agumba gupai fu awirani nga i du ni airarengo ono ka ani adunga ni airarengo ya, si nika vundo riyo yo avundu. Ka agude bi gupai nga avunguyo nagumba ziree agumba, zavura rogo agu apai yo du ni rukutu he, i nika manga kina gu bangisapai re a. (Mo gedi Ruka 16:10.) Ono ho agude abi avungu yo ni nga i nga airarengo, si nika undo yo i du ni airarengo ho i nika da ni a na awiriyo ti ni.​—Asanza 22:6; AEfeso 6:4

10. Wai du rengbe ani kadu niruru rani ho ani afura ni na akuarani aKristano?

¹⁰ Si naida ani duadu a ni rururani fu agu awirinarani nga aKristano. Si taata gaani fugodagbase na aˈuru dũ sa tihe ku rogo perimo yo gbiati gbarasarimo. Ka ani pepai ni dogodaha zanga ino singia rengo du nga gupai re, ani ima rengba ka gbandaka ziree. Si ni wenepai ani banda ‘ngbarani.’ (Asanza 10:19) Anga pe rengo nga si naida ani peke agu apai dunduko ani aberãha, ani nainihe, watadu ani nagihe te. Ka si vura du vurũ nga gupai ani aida ka gumbaha re nga kina rengo, si rengbe kadu nga gupai re abingo rani te, watadu si nga gupai anyakanga ya na weneringise nga ha ka dogoda pepehe te. (1 ATesaroniko 4:11) Kura aboro nafura ngba gbegberẽ gene fu akurayo ni peyo gupai nga: “Mi naida ke pe kina rengo tiimi.” Ono wa ngia ani ga Yekova aboro, si naida gaani afugo du na undahe dedede gbiati weneringise.​—Mo gedi AKorosaio 4:6.

11, 12. (a) Wai du rengbe gu boro mangi ingapai ka sa apai si gberẽ kina kumbatayo ni pe ni ziree tipa gupai mangi ni he? (b) Gini kura asanahe si aida ani sanaha? (c) Wai du rengbe ani ka mangapai ni ruruhe na ga Yekova riigbu?

¹¹ Yekova ima fu agu atindiro fu abaakumba nga kaa ngerafuo dungurati. Si taata fu abaakumba i fu undo furani ho ani ape rengo ni fuyo. Tipagine? Ka si du nga mo nawoka mo kini ndu fuo munganga tipa undo, ya mo mo rengbe ka oka agu apai beko namanga ro? Ka mo mangihe wo, ya mo ko rengbe ka undoro? Wakina gure a, ka ani mangi kere aingahe, si aidanga ani gumba ziree tipaha te. Kuba gure, si naida ani ndu fuo abaakumba na ki gumba rengo fuyo. (Atambuahe 12:2; Amokedi 5:1-11) Awere mo moingo kpia gipai du kia re ku berãro yo: Na ka si du nga mo bi gupai nga bakureamo ima manga kere  ingapai? (Pa Amotumo 5:1) Ya mo mo nika ya: “Ka si du nga mi nzunzu nga bakureako, ya mo si naida mi õko gupai re”? Watadu ya mo mo atingida gupai nga abaakumba kinaho kafu gu undo fuko ko aidaha tipa gupai nga ko mbakadi gako pagume na Yekova na ki nyakasihe?​—AEbere 13:17; Yakoba 5:14, 15.

¹² Si naida ani gumba rengo a fu ga Yekova riigbu ho ani ahiiso ripoti ni nga ga sunge tungusapai. Na si naida ani pe rengo ho ani ahiiso fuomu ni tipa ka mangasunge abazakigene watadu kura asunge.​—Mo gedi Asanza 6:16-19.

13. Wai du rengbe ani kadu ni airarengo ka si du nga ani namangasunge-bagaahe na wirinarani ni Kristano?

¹³ Si aidanga agu awirina nga aKristano kodi gayo sunge-bagaahe na gayo irisombori te. Ni kpiapai, si aidanga ani mangi sunge-bagaahe ho du ani ni Bambu Kindo yo watadu gene tungusapai yo te. Na si aidanga ani mangi fu awirinarani gbegberẽ nibipa sunge-bagaahe te. Kangia mo di awirinamo ni aDezire Yekova tipa sunge, mo tumo gamo abamangisunge kina ti regbo, mo fu gu marã mo akidopaha, na ki fu agu undo fuyo dũ si aidaha ringbisihe kuti ndiko. Agi apai re rengbe ka koda ke rimo yo i ngerefuo yo ka i ti na kaza (medical insurance) watadu ka tumo yo fuo mangayo sunge kugii regbo yo. (1 Timoteo 5:18; Yakoba 5:1-4) Na kangia wirinamo ni Dezire Yekova di ro sa sunge, ka mo moingo bangiro nga ni nimangi apai foro ni kparakparaha ya. (AEfeso 6:5-8) Mo mangisunge ringbisihe kina kuti gu regbo oni agi tironi riipaha na mo mangi gu sunge i atumo ro tipaha.​—2 ATesaroniko 3:10.

14. Ginipai si aida aKristano mangihe mbata fu i rimi ku rogo sunge-bagaahe yo?

¹⁴ Na ka si du nga ani kodi sunge-bagaahe na wirina? Si rengbe ka koda rimiso marã ku rogo ahe yo watadu ka dia bape. Rogo ngbatunga apai wa gure, bangua rengo nga ga  Ziazia Kekeapai kina ho nafu undo: Oni moi apai dunduko ku rogo kekepai yo! Ho gu nebi nangia Yeremaya angbe dagbangua ni, ko ake awaraga giatise ue, gu kuraha sa adezire amoi fuo beyo tini, na ko ki banda agu awaraga re dũ tipa mangasunge na ni kumbatayo. (Yeremaya 32:9-12; mo ringbisinga ha na Bambata Pai 23:16-20) Gu kura aboro naberãha nga maa giatise ni kekehe ti waraga rengbe ka saha si naangera wa i akidongo kuti awirinayo te. Ono ka pe guhe nga rengo, ke agu apai oni nada kutini ti waraga rengbe ka sa gupai nga ka zangagiatise, gberãrago na tagbagaapai kuru nga ya. Zavura rogo agu apai yo nabipa sunge-bagaahe, mo tingidi gupai nga gu zereda nga ga dungurati kiipaha kisusi sunge-bagaahe.​—1 AKorindo 6:1-8; mo bi gu 30 Rukutu Kekeapai du ti digido gi buku re.

15. Wai du Yekova abi gu sunge-bagaahe du na biriki rogoho?

¹⁵ Si naida ani gumba rengo fu aboro dunduko kodihe na aguyo angianga aDezire Yekova ya. Yekova nabipa pe ani rengo na nyanyakipaha. “Biriki ringbisahe nga kere gbegberẽ he bangiri Yekova; ono ruru ringbisa baroãhe nga gu ngba ti ko.” (Asanza 11:1; 20:10, 23) Tigu regbo i ake Baibiri ti ni, ũringbisa baroãhe nangia guhe i anaamangasunge na ni babagaahe yo. Ono kura bete ababagiahe anaadĩ gayo angbeahe ni fuyo ahe ni betehe ti gu i agi tiyo tipaha watadu ka sana gayo angbeahe i tumo marã susi gu si aaida i tumoho. Biriki ima maapai areme rogo sunge-bagaahe kina wai si adu ti agu aregbo i aakeka Ziazia Kekeapai ti ni. Na kina wai Yekova asogo biriki ti gu regbo re, kina wo ko nasogoho areme a.

16, 17. Gini ngbatunga asino biriki nga gu niima maapai si aida ani nehe?

¹⁶ Ani dunduko nagbia tirani na agu apai ani naima  rengba ka mangapai na biriki rogoho​—wa gu nga ho ani afu rimo rani ni tipa sunge, hiiso agu afuomu nga ga irangbii, watadu sungo tipa asada sukuru yo. Badungu aboro nabihe nga gbegberẽpai ho du ti peziree, ka durugopai, watadu kafu gu karagapai du nga ziree te. Ngbarani azeranga be gipai re te. Ziazia Kekeapai aima fura tipa gi yangara arame re nga, aboro nika du ni “akpi kina nyemu tiyo, ki du ni airakpinyemumarã, . . . akpi nga nyemu wene pai ya.”​—2 Timoteo 3:1-5.

¹⁷ Ti kura aregbo si rengbe ka ngera wa airabiriki du na diabese rogo gi zegino re areme. (Atambuahe 73:1-8) Kristano ima rengba ka zanga gani sunge, i ima rengba ka biriko ni pati gani marã, watadu i ima rengba ka manga funi gbegberẽ tipa pa duni ni irarengo. Ono du ni irarengo du na nyanyakipaha kisusi guhe rengbe boro ka mbupaha. Tipagine?

18. Tipagine du wene rimo ti ni na nyanyakipaha?

¹⁸ Padu ni irarengo, na ni gu boro i akido kuti ni na aˈarianga sino ni ya, ima ngba na ngenga agu aboro du na gi sino re tiyo rogo gi zegino re te. Ani dunduko ni basasa du na momu berani ka sonosa gi ngbatunga worimo re. (Mika 7:2) Rengo ngaha nga, kura aboro ima rengba ka moma ro tipa padu mo ni irarengo na kini yambu ro nga iramungo. Ono kura aboro nika duadu na tambuahe tipa gamo du ni ruruse na kidu na kido kuti ro mbiko ho. Aboro ima ino aDezire Yekova rogo zegino dunduko tipa padu yo ni airarengo. Gu kura abairasunge kinaho naida ka dia kina aDezire Yekova sa sunge mbiko i ima inoho nga i nika duadu niruru yo. Na dedede aDezire Yekova aima banda gayo sunge, ho i ado kura abamangisunge ni tipa biriki.

19. Wai du padu ni ruruse nika du na maapai kuri gamo pagume na Yekova?

 ¹⁹ Du ni irarengo rogo apai yo dunduko nika fu wene sangbakpotoseyo foro na zereda berãse yo. Ani ima rengba kadu wa kina Pauro nake gupai nga: “Ani tigaani ani na wene sangba kpoto yo.” (AEbere 13:18) Gu nyakipaha anyaka gbe nga, gu Bamo nga Yekova du na nyemuse nika bi gu asadatise abi mo amangaha ka nye niruru ro rogo apai yo dunduko na ki tambua ro tipaha.​—Mo gedi Atambuahe 15:1, 2; Asanza 22:1.