1, 2. (a) Ga da rugapai si aida ani pekefuo ho? (b) Gini asanahe ani ka wisigopai tipaha rogo gi kapita re?

HO MO adu ni ni gude, si nawira wa aregbo adu kinaho avunguro anaasana ro tipa mo mangi gupai mo anaaidanga ka mangaha ya. Mo aima kpinyemu avunguro na ki ima ino gupai nga si naida mo gisangbayo agia. Wa si avura duwo, anga aregbo dũ mo anaaida ka giasangba yo te.

² Ani ima ino gupai nga gu Barani nga Yekova ima kpinyemu rani. Ko nangerafuo rani na kini fu agu ahe furani dunduko ani aidaha tipa ka gbia ngbarago rogo raka yo. Ko nafu agu arugapai furani si aidaha tipa ani du na diabese. Ti kura aregbo, ko namangasunge na kura aboro tipa ka fu rugapai furani. Si naida ani irisi ga Yekova pagbia. (Asanza 24:21) Ono tipagine duhe ti ni ni kpakarakpakaraha furani ti kura aregbo ka dia rugapai kugume? Tipagine Yekova aida ani pekefuo arugapai? Na wai gu ani ayugoho nga ani nairisa gako pagbia?​—Mo bi gu 9 Rukutu Kekeapai du ti digido gi buku re.

3, 4. Wai gu wiri aboro ada ni kpakpa yo? Tipagine rengbehe ti ni kadu ni kpakarapai furani tipa ani di rugapai kugume be kura aboro?

³ Wangia ani aboro, ani na gu sino tirani nga ga samungu. Gipai re aima tona bakuru kusayo ti gu bambata  kumba na dee nangia Adamu na Eva. Wa vura duhe nga i akusiyo ni rengberengbe yo, i asamungu ni kuti ga Mbori pagbia. Naatona ti gu regbo re, aboro dunduko i avungayo na ingapai. Gaani zangarengba nga gu ndupai sa nasaha furani ni kpakarakpakaraha tipa ani di rugapai kugume be Yekova na be aboro. Gu kura ndupai berewe nga agu aboro Yekova amangasunge na yo tipa i fu rugapai nga kina kpakpa aboro a.​—Bambata Pai 2:15-17; 3:1-7; Atambuahe 51:5; ARomo 5:12.

⁴ Wa duhe nga ani nga kpakpa aboro, ani na gu sino tirani nga ga rukö. Rukö nasaha furani ni kpakarapai tipa ani di rugapai kugume. Ni kpiapai, rogo gu ringara aYisaraere naadu mbata, Yekova asia Moize ko ningbembatayo fu Gako aboro. Gu kumba rimoko angia Kora, naaima iriso Yekova tipa dungu agarã, ada ni boro rukö na ki yugu zanga irisa koyo du Moize ni. Wa si avura du nga Moize naangbe kumbatayo fu ga Mbori aboro, ko aangianga boro rukö te. Nirengo, i afura tipa ko nga ko angia bayee boro kisusi ti gu regbo re. Ono Kora aadianga ga Moize rugapai kugume te. Ko asa rimbasa aboro tipa i koditiyo na ko ka samungu kuti Moize. Ginipai namangi tipa Kora na agu abasamungu re? I aimi yo. (Pa Geda Aboro 12:3; 16:1-3, 31-35) Rogo Ziazia Kekeapai yo, ani nabi badungu akpiapai nga gu nayugo gupai furani nga rukö nga kerepai.​—2 Pekapai 26:16-21; mo bi gu 9 Rukutu Kekeapai du ti digido gi buku re.

5. Wai gu bete kura aboro aingi mangasunge na gayo pagbia?

⁵ Si nawira wa mo aima gia gu fugo nga, “Gbegberẽ zogarago.” Rogo gu pangbanga nga ga aboro, badungu aboro naaima inga mangasunge na gayo pagbia. (Mo gedi Batungusipai 8:9.) Ni kpiapai, Saura angia wene  kumba na ni boro umbasitise ho Yekova asia ko ni ko du ni bakindo aYisaraere. Ono ko ambu rukö na kpihe si sono ngbaduko yo, na sangbanaha angia ko arungosi Davide, nangia boro wenesa. (1 Samuere 9:20, 21; 10:20-22; 18:7-11) Kusa, Davide ada ni bakindo, na ko angia bawene bakindo dagba agu abakindo nangia ga aYisaraere yo. Wa si avura duwo, fuo bete regbo kusa, ko aingi mangasunge na gako pagbia. Ko akodiba na Bataseba, dia gu kumba rimoko angia Uria, na fuoho, ko aˈasadi ka oka gu ingapai re ni keda ko Uria kuti ngba-vura yo tipa i imi ko.​—2 Samuere 11:1-17.

6, 7. (a) Ginipai gaani nyemuse tipa Yekova afõngbadurani yo ani mangihe? (b) Ginipai nika undo rani ani du na giasangba zavura ho adunga ha ni taata ya vurũ?

⁶ Ani nairisa gu rugapai naye be Yekova bambiko ani nakpinyemu ko. Wa duhe nga ani nakpinyemu Yekova kisusi pai dũ watadu kura aboro, ani naida ka sa ko ko du na ngbarago. (Mo gedi Asanza 27:11; Marako 12:29, 30.) Naatona ti gu regbo bambata arogotise aaraka ati Edene yo, Satana aaida gupai nga aboro nibi ga Yekova pagbia ni gbegberẽhe. Bakitingbanga naida ani bi Yekova nga ko na rengo beko ka gumba gupai furani si aida ani mangihe te. Ono ani ima inoho nga gipai re nga ziree. Ani ima ida kuti agu afugo naya: “Mo gaani Gbia nga gaani Mbori, re mo are na dia taarimo na irisa na tandu, bambiko mo nafu ahe dunduko, si adu ho mbiko sangbaro, ki du ni mangimangi he.”​—Yugoti 4:11.

⁷ Ho mo adu ni ni gude, si nawira wa i aima yugopai foro tipa mo nigisangba avunguro zavura ho mo  anaaidanga ha ni ya. Wakina gure, wangia ani ga Yekova amoyambu, kura aregbo kinaho adunga ha taata furani ani gisangba ya. Ono ani nakpinyemu Yekova na kini irisi ko, sidu, ani namanga gupai rengbe ani ka mangaha tipa ka giasangba ko. Yesu aima maa wene kpiapai furani. Ko agisangba Yekova zavura ho si aadunga ni taata tipa ko mangihe ya. Si nangia ndu gupai ko arengbe ka ya ti ni fu Bako: “Ka si du nga wa mi akpi nyemu he ya, ono wa kina mo akpi nyemu he.”​—Ruka 22:42; mo bi gu 11 Rukutu Kekeapai du ti digido gi buku re.

8. Gini bete agene Yekova afu arugapai furani ngbaha? (Mo bi gu sanduki nga, “ Mo Dege Turo Kuti Rugute.”)

⁸ Areme, Yekova nafu arugapai furani ngba agene ni bakiakia. Ni kpiapai, ko ima fu Ziazia Kekeapai furani. Ko ima fu abaakumba furani a rogo dungurati. Ani nayugo gupai nga ani nairisa ga Yekova pagbia ho ani airisa agu aboro ni ko amangasunge na yo kaa fu arugapai furani. Ka ani ká gayo undo, gure wa ka i ya ani naká undo be Yekova. Ho aYisaraere aká Moize ni, Yekova abihe ni kerepai. Ko abihe wa i aká kinako.​—Pa Geda Aboro 14:26, 27; mo bi gu 12 Rukutu Kekeapai du ti digido gi buku re.

9. Wai gu nyemuse narengbe ka sa rani ani pekefuo rugapai?

⁹ Ho ani airisa pagbia ni, si nayugo gupai nga ani nakpinyemu awirinarani. Mo berẽnga kuriihe ngba gi gene re. Ho gberãngo aye ni be ome zegino, dedede, gu badona nga ga agu aboro nafu undo namangasunge kina sa tipa ka undo aboro wa rengbe omeyo na ni. Tipa gu badona re mangisunge wenengai, si naida boro aida ni mbakadi yo, na aboro ni basasa rogo gu riko re si aida i pekefuo rugapai. Ono na ka si dunga kura boro sa basapa gu rugapai re na ka ni aidanga ka mangaha ya? Ka si vura  du nga ni na kina wene ndupai, pa ká ni ka dega tuni ima rengba ka ye na kpakarapai fu gani abadiasunge, si ima rengba ka imisa yo ni kerehe. Wakina gure a, ka ani apekanga fuo gu rugapai naye be Yekova na agu aboro ko nafu bete pagbia fuyo ya, si ima rengbe ka imisa kura aboro. Ono ho ani agiasangba Yekova ni, ani nayugo gupai nga ani nakpinyemu awirinarani, na ani nairisa ga Yekova mbakadapai.​—1 AKorindo 12:14, 25, 26.

10, 11. Ginipai ani nika wisigopai tipaha awere?

¹⁰ Agu apai dunduko Yekova asana rani ani mangihe tipa kina gaani wenepai. Ho ani ayugo irisa ni tipa pagbia rogo gaani angbadimokporo, rogo dungurati, na ho ani amangapai ni na agu abamangisunge nga ga irangbii yo, aboro dunduko nika gbia undo.​—Pa Fu Rugute ni Ue he 5:16; ARomo 13:4; AEfeso 6:2, 3; AEbere 13:17.

¹¹ Pa ino ani gu ndupai Yekova aida ani yugu irisa  ti ni fu kura aboro rengbe ka undo rani ani yugu irisa fuyo. Ani wisigingo pai dudunguro tipa wai rengbe ani ka yugo irisa rogo abangiriba biata rogo raka yo.

12. Wai gu rengbe kumbakudee ka yugo gupai nga ko na irisa kuti pagbia?

¹² Yekova akusi aborokporo na ki fu asunge fuyo ni basasa. Ho aborokporo ni basasa arugatiyo na gupai Yekova aidaha beyo, gu mbakadapai nga ga aborokporo nikaa mangasunge wenengai na i dunduko ki gbia undo. (1 AKorindo 14:33) Yekova akusi kumbakudee ko du ni barii aborokporo. Gere nayugo gupai nga Yekova naida ko ni ngerefuo diako na awiriko na kini nungusi yo ni nyemuse. Sidu, kumbakudee du wa ka ko karagapai fu Yekova tipa gu gene ko angerafuo gako aborokporo ngbaha. Gu kumbakudee nga Kristano du na  weneringise na nyemuse ko namanga fu gako aborokporo kina ngba gu gene Yesu amanga fu dungurati. Ho kumbakudee amanga gipai re ni, ko nayugo irisa fu Yekova.​—AEfeso 5:23; mo bi gu 13 Rukutu Kekeapai du ti digido gi buku re.

13. Wai gu rengbe diakumba ka yugo gupai nga ri na irisa kuti pagbia?

¹³ Gu Kristano nga diakumba a na nyanyakipa bangiriba beri du ni iriirihe. Ri nasongoda kumbari wa ko amangasunge nyanyaki tipa ka du ni wene bariikporo. I dunduko du na gu tindiro nga ga raba agude. Gari kpiapai nga gene sa ri ayugopai ngbaha fu awiiri. (Asanza 1:8) Ri nairisa kumbari na kini kodibee kuti gako adiaberã. Zavura ho ri adanga ni na ko kuti pai ya, ri nagumba gari bipai ngba wene gene na rogo irisa. Ho gu Kristano nga dee amanga rogatise ni na gu kumba adu nga ni Dezire Yekova ya, gari akpakarapai kia. Ono ka ri amangapai na kumbari na nyemuse gbiati irisa, ko ima rengba ka wirikapai tipa Yekova na ka iriso ko.​—Mo gedi 1 Petero 3:1.

14. Wai gu rengbe agude ka yugo irisa tipa pagbia?

¹⁴ Agude nga bawene gamahe be Yekova, na si naida i banda yo na kini nungusi yo. Ho agude agiasangba avunguyo ni, i nasa avunguyo i du na ngbarago. Gu nyakipaha gbe nga, ni du yo na giasangba, i nayugo irisa fu Yekova na kini sako ko du na ngbarago. (Asanza 10:1) Rogo dungu angbadimokporo, vungugude sa nasonosa agude. Gipai re ima rengba ka du ni ba kpakarakpakaraha fu vungugude na agude a. Ono ho du agude ni na giasangba na kini songodi nayo watadu bayo, ramukporo nadu na ngbarago. Ka apai vura du kina wai vurũ, rii kporo ho du ni rengberengbehe te. Ono rii akporo dunduko ima rengba ka du na ngbarago ho aborokporo ni basasa apekafuo ga Yekova rugapai ni.  Gipai re naye na taarimo fu Yekova, nga Baenge rii akporo dunduko.​—AEfeso 3:14, 15.

15. Wai gu rengbe ani ka yugoho nga ani nairisa pagbia rogo dungurati?

¹⁵ Yekova nanungusa rani vurube gu dungurati nga ga aKristano, na ko aima sia Yesu tipa ko zogorago kurii dungurati. (AKorosaio 1:18) Yesu tigako fu gu tindiro re fu “ruru kangara moyambu” i ngerefuo ga Mbori aboro auru kpotosende. (Matayo 24:45-47) Areme, “ruru kangara moyambu” nga Riigbu Bipasunge. Riigbu Bipasunge nafu agu ahe ani aidaha ti ragoho tipa si undo rani ani banda gaani idapase nyanyaki. Abaakumba na amoundo abaakumba, gbiati ababi adungurati nasongoda adungurati rogo zegino dunduko na kini gbia rugapai be Riigbu Bipasunge. Agi awirina re na gu tindiro nga ka ngerafuo rani. I nakaragapai fu Yekova tipa wai i amangapai na gu tindiro du beyo re. Ho ani airisa agi akumba re ni, ani nairisa Yekova.​—Mo gedi 1 ATesaroniko 5:12; AEbere 13:17; mo bi gu 14 Rukutu Kekeapai du ti digido gi buku re.

16. Tipagine rengbe ani ka ya ti ni ziazia toro nasia abaakumba na amoundo abaakumba?

¹⁶ Abaakumba na amoundo abaakumba naundo aboro rogo dungurati i nye ni ruruyo na ni kodikodi yo. Rengo ngaha nga, i nga kpakpa aboro wakina rani. Sidu, wai du i naasiayo? Agi wirina re du wa ka i da ti gupai si aidaha tipa yo nga gu du rogo Ziazia Kekeapai yo. (1 Timoteo 3:1-7, 12; Tito 1:5-9) Yekova amangisunge na ziazia toro si undo abakeke Ziazia Kekeapai i sakipai tipa gi rengba na pai re. Abaakumba namanga kparakpee fu Yekova tipa gako ziazia toro ho i asakapai ni  tipa da rengbe yo ka sia ni ni bakumba watadu moundo abaakumba. Si tie ziazia nga, dungurati tiibe gu rugapai nga ga Yesu na Yekova. (Amokedi 20:28) Agu akumba i asiayo i nisongodi rani na kini ngerefuo rani nga gamahe be Mbori.​—AEfeso 4:8.

17. Tipa ka yugo irisa, ginipai rengbe gu wirina nga dee ka mangaha?

¹⁷ Ti kura aregbo, si rengbe ka du nga bakumba watadu moundo abaakumba ho tipa ka manga agu asunge nga ga dungurati te. Gu kura awirina nga akumba naima zio bapatiza ima rengba ka undo, ono kangia i te, wirina ni dee ima rengba ka manga gu sunge rengbe kina agu awirina nga akumba ka mangaha. Ka si du nga wo duhe, si naida ri dadi riri adada na he wa kperoko watadu kpakpari. (1 AKorindo 11:3-10) Rogo gi gene re, ri nayugo irisa tipa ga Yekova mbakadapai nga ga du kurii, rogo ngbadimokporo na rogo dungurati.​—Mo bi gu 15 Rukutu Kekeapai du ti digido gi buku re.

18, 19. (a) Ginipai ani awirikaha rogo ARomo 13:1-7? (b) Wai gu ani ayugo irisa fu airangbii?

¹⁸ Areme, Yekova mbugene fu airangbii tipa i du na bete pagbia beyo, na si naida ani irisi yo airisa. I nambakada aringara na riko nga ga aboro tipa i nimangisunge wenengai na agu asunge si aidaha tipa aboro. AKristano nagiasangba gu rugute du rogo ARomo 13:1-7. (Mo gedihe.) Ani nairisa “abaira tandu” na kini gisangba agu andiko nga ga ringara watadu gu dagbarago ani araka rogoho. Agi andiko re rengbe ka du tipa aborokporo, asunge, watadu ahe. Ni kpiapai, ani nafu marã-ngbeti na kini kusi agu awaraga irangbii aidaha. Ono ginipai rengbe ani ka mangaha ka si du nga irangbii sana rani ani  mangi gupai adunga kuti ga Mbori arugute ya? Gu mokedi nangia Petero aya: “Ani gi nga sangba Mbori agia susi ga aboro.”​—Amokedi 5:28, 29.

¹⁹ Ka si ngia ani namangasunge na gu banyaki nga ga irangbii, wa basapungbanga watadu porisi, si naida ani du ti aregbo dunduko na irisa. Agu aKristano nga paranga aboro nayugo irisa fu gayo abayugupai gbiati kura abamangisunge nga ga sukuru yo. Ba gaani asunge yo, ani nayugo irisa fu gaani abairasunge, ka si vura du nga gaani abadiasunge ayugongo ho te. Ho ani amanga gipai re ni, ani nawirika gu mokedi nangia Pauro, nayugu irisa fu abanyaki wa si avura du ti kura aregbo ni mbumbuhe vurũ. (Amokedi 26:2, 25) Zavura ho kura aboro amanganga furani ni wenengai ya, ani nayugo irisa kindi.​—Mo gedi ARomo 12:17, 18; 1 Petero 3:15.

20, 21. Gini weneapai rengbe ka manga ho ani ayugo irisa ni fu kura aboro?

²⁰ Rogo zegino dunduko, aboro nayugo irisa gbua tooni fu akurayo. Ono ga Yekova aboro kia tigayo. Ani namaa ha ni sásá tipa ka irisa aboro dunduko. Ani napekafuo gu rugapai nga ga gu mokedi nangia Petero nga: “Oni írisi aboro dunduko.” (1 Petero 2:17) Ho ani airisa kura aboro ni, i nabihe abi. Yesu aya: “Imaroni hasi rago ahasa ku bangiri aboro i bi gaoni ruruapai, ka taasa rimo Baroni du ngbangbaturũ yo.”​—Matayo 5:16.

²¹ Ho ani ayugo irisa ni fu gaani aborokporo, dungurati, na rogo kura abangiriba rogo raka yo, gaani wene kpiapai rengbe ka sa kura aboro i du na nyemu ka wirikapai ni bakerehe tipa Yekova. Na ho ani ayugo irisa ni fu kura aboro, gure nga ani nayugo irisa fu Yekova nitiko. Gipai re nasa Yekova ko du na ngbarago na si nayugo gupai fuko nga ani nakpinyemu ko.