1-3. (a) Wai du badungu aboro abi gayo sunge? (b) Ziazia Kekeapai nangarasa rani ani bi sunge wai, na gini asanahe ani ka makiapai tipaha?

BADUNGU aboro rogo gi zegino re areme agbianga ngbarago ti gayo sunge ya. I nadia bakere asaa ku ba gu sunge yo i akpinga nyemuhe ya, kina rago nagberã tiyo ho i aberãpa nduge ni ku basunge yo. Wai rengbe mo ka undo ngbatunga agu aboro du na gu bipai re tipa i kpinyemu gayo sunge na kini gbia ngbarago ti ni?

² Ziazia Kekeapai nangarasa rani ani du na wene bipai tipa sunge. Si nagumba gupai nga sunge gbiati sangbanaha nga maku. Soromo akepai ki ya: ‘Ga Mbori gamahe fu aboro ni ba sa sa nga ri riahe ki mbiri he, ki du na ngbarago rogo gayo sunge dunduko.’ (Batungusipai 3:13) Wa duhe nga Yekova nakpinyemu rani, na kini idi kina wenepai tipa rani, ko naida ani gbia wasa ti gaani sunge na ki gbia ngbarago ti sangbanaha. Tipa ani nye rogo gako nyemuse yo, si naida ani raki ringbisihe kuti gako bipai gbiati gako arugute nibipa sunge.​—Mo gedi Batungusipai 2:24; 5:18.

³ Rogo gi kapita re, ani nika makia pai tipa asanahe biama: Wai rengbe ani ka gbia ngbarago ti gaani sunge? Gini ngbatunga sunge arẽnga fu aKristano ya? Wai rengbe ani kita mangasunge amanga kini mangi agu apai amanga a  nga ga toro? Gini ngbatunga sunge du ni nyanyakipaha? Ni bambataha tie, ani sakinga pai tipa akpiapai ue nga ga bakere abamangi sunge rogo zegino kisusi, nga Yekova gbiati Yesu.

4, 5. Waigu Ziazia Kekeapai ayugoho nga Yekova nga wene bamangisunge?

⁴ Yekova nga Bakere Bamangisunge. Bambata Pai 1:1 naya: “Ho rago aenge ni Mbori afu ngbangbaturũ na kpotosende.” Ho Yekova anyasi mbakada ahe ni kodihe na kpotosende, ko aya si “ni wene he gbe.” (Bambata Pai 1:31) Ka pehe rogo kura afugo, ko aima du na ngbarago ti gako sunge nga ga kpotosende. Zanga kapa, Yekova nga “betedi Mbori” aima gbia ngbarago ti gako sunge kusa ahe.​—1 Timoteo 1:11.

⁵ Gaani Mbori nga bakere bamangisunge aambunga mangasunge te. Bakuru kusayo fuo nyasa Yekova mbakada kpotosende na agu ahe du rogoho dunduko, Yesu aya: “Buba namanga sunge amanga kindi a wa du rago re, mi nimangi sunge a.” (Yoane 5:17) Gini sunge du Bako amangaha kindi? Ko sungu ngbangbaturũ yo tipa kaa ngbe mbatayo na kini ngerefuo aboro. Ko sa “vovo” aboro, nga mbedimbedi aKristano nika zogarago na Yesu ngbangbaturũ yo. (2 AKorindo 5:17) Ko namangasunge tipa ka digiso gako ringbisapai tipa aboro, tipa agu aboro nakpinyemu ko gbia nyenye unga rogo vovo zegino. (ARomo 6:23) Yekova aima gbia ngbarago ti sangbana gako sunge. Mbori ima gbe badungu mirioni aboro i gi gu wene pangbanga nga ga Kindo, na ki aria gayo raka tipa ka nye rogo gako nyemuse yo.​—Yoane 6:44.

6, 7. Gini sunge Yesu aima tona nimangihe nyanyakii?

⁶ Yesu aima tona nimangisunge bakuru yo. Mbata fu ko ye ku auru kpotosende no, ko amangisunge na Mbori ni  gako “bangbasia boro sunge” ka kusa ahe dunduko “ngbangbaturũ yo na auru kpotosende.” (Asanza 8:22-​31; AKorosaio 1:15-​17) Ho ko adu ni auru kpotosende, ko aandu kindi kumbatayo kaa mangasunge nyanyakii. Ti tonatona gako raka auru kpotosende, ko awiriki sunge mbakada ahe, aboro aini ko ni “basekengua.” * (Marako 6:3) Gu sunge re aaida na bakere ome gbiati birĩ, gbe ti agu aregbo agu aũmanga sunge du awere nasa sunge tipa si du taata adunga ti ni ya. Ya mo mo nabingo Yesu ngba bangiro ko nindu ku nvuo yo kaa de angua kusande, kini gbaki agu angua re na kini tindihe ku rogo gu ba ko anaamangasunge rogoho? Yo mo mo namakianga Yesu riro yo ko nime bambu, kini mbakadi angbadimo ho, na kini mbakadi aũkporo? Zanga kapa, Yesu aima gbia gu ngbarago naye ti mangasunge.

⁷ Yesu anaamangasunge tungusapai nyanyakii gbe. Tipa agarã biata na beberehe, ko amangi gi nyanyakipa sunge re nyanyakii gbe. Wa ko aida ka gbia dungu aboro na gi nyanyakipa sunge re, ko agberesanga gako regbo te, ko anaazinga kina boro wiso kaa manga gi sunge re ki da ku yuru. (Ruka 21:37, 38; Yoane 3:2) Ko amere “rogo abaakporo na akporo dunduko nitungusi pai ki niyugu gu wene pangbanga nga ga ga Mbori ngbi.” (Ruka 8:1) Yesu ata ni nduko tipa badungu akirometere, ngba bibiriko agene na bakere nvutu ngbaha tipa ka tungusa wene pangbanga fu kura aboro.

8, 9. Waigu Yesu agbia ngbarago ti gako nyanyaki sunge?

⁸ Ya mo Yesu agbia ngbarago ti gako sunge tungusapai? Ii! Ko ami gu tunga rengo nga ga Kindo, ki mbu ati ni zambaha tipa kehe. Manga Yesu ga Mbori sunge naafu ome  fuko na kini undo ko, bangiriko anaago ago ti riahe tipa ka digiso ga Mbori sunge. (Yoane 4:31-​38) Mo berẽnga pa gu ngbarago ko adu nani ho ko anyasi gako sunge ni auru kpotosende ki ya fu Bako: “Mi taasi rimoro rogo kpotosende, mi nyasi gu sunge fu mo fere mi mangi he.”​—Yoane 17:4.

⁹ Nirengo, aYekova na Yesu nga gu wene akpiapai nga ga agu aboro nagbia ngbarago ti gayo nyanyaki sunge. Gaani nyemuse tipa Yekova nasarani ani “wíriki Mbori.” (AEfeso 5:1) Gaani nyemuse tipa Yesu nafõngbadurani yo ani “peke fuo ko.” (1 Petero 2:21) Ani sakingo pai awere tie tipa wai rengbe ani ka gbia ngbarago ti gaani sunge.

10, 11. Ginipai rengbe ka undo rani ani sonosi wene bipai tipa sunge?

¹⁰ Sunge marã nga papara gu raka nga ga aKristano. Ani naida ka gbia ngbarago gbiati rengba bepai rogo gaani sunge yo, ono si ima rengba ka du ni mbumbuhe ka si du nga ani namanga gu sunge ani akpinga nyemuhe ya. Wai tie rengbe ani ka gbia ngbarago ti gaani sunge ka si vura du vurũ nga ani akpinga nyemuhe te?

¹¹ Ni sonosa ani wene bipai tipa sunge. Ani arengbanga ka aria agu apai du tipa rani te, ono ani rengbe arengbe ka aria gaani bipai. Pa berã ani kurii ga Mbori bipai ima rengba ka undo rani ani sonosi wene bipai tipa sunge. Ni kpiapai, ka mo ngia bariikporo, si naida mo berãkurii gupai nga ka gamo sunge vura du adu vurũ na paha kusende watadu ka si vura ngia gu sunge mo aidanga na ni ya, si naundo ro aundo na gamo aborokporo oni naaraka. Ngera mo fuo agu aboro mo akpinyemuyo nga tooni pai bangiri Mbori te. Fugoko naya ‘gu ni aberãnga pa ga ni aborokporo ya ni gberẽ susi gu ni aida nga pai ya.’ (1 Timoteo 5:8) Pa ino mo gupai nga gamo sunge naundo ro mo da ti gamo asásá watadu mo mangi ga Mbori sunge ima rengba  ka undo ro mo gbia gu ngbarago ti ngba ga sunge nga gu gamo abadiasunge arengbanga ka gbiaha ya.

12. Gini amaku duti mangasunge zanga nyomoro gbiati du ni ruruse?

¹² Ni manga ani sunge zanga nyomoro na ki du ni rururani. Mangasunge nyanyakii gbiati wirika wai ka manga gaani sunge wenengai naye na dungu amaku. Abairasunge ni naabi agu amangi sunge adunga na nyomoro ya na ki du na birĩ mangasunge na nyanyaki payo. (Asanza 12:24; 22:29) Wangia ani ndikidi aKristano, si naida ani du ni rururani ba gaani asunge yo, ka ani naadĩngo marã,  aũsunge, watadu regbo be gaani bairasunge ya. (AEfeso 4:28) A wa ani abihe rogo gu kapita nasusi, du ni ruruse naye na badungu amaku. Gu boro sunge du ni ruru ni, aboro nakido akido kuti ni. Ka si vura du nga gaani baira sunge bi gaani kpiapai nga ga mangasunge nyanyaki watadu ni abingo ho te, ani ima rengba ka gbia gu ngbarago naye ti du na “wene sangba kpoto yo” na ki ini gupai nga ani nafu ngbarago fu gu Mbori ani akpinyemu ko.​—AEbere 13:18; AKorosaio 3:22-​24.

13. Gaani wene mangaapai basunge yo naye na gini wene sangbanapai?

¹³ Ni tingida ani gupai nga gaani sino mangaapai ima rengba ka taasarimo Mbori. Ho ani aka kuti gu wene mangaapai ni nga ga aKristano ba gaani sunge yo, dungu aboro nabihe abi. Gini wene sangbanapai si aye nani? Rogo gi gene re ani na ‘fonga gu yugopai nga ga Mbori Batasirani.’ (Tito 2:9, 10) Wene mangapai nagbe aboro sa ndikidi irisombori, si naida ani saha ni bawenehe fuyo. Mo berẽnga pa gu ngbarago rengbe mo ka du nani ka bi gupai nga gamo wene mangaapai basunge yo sa gamo badiasunge ni gi rengo! Mo makianga gi pai re: Ginipai nyakipaha susi gu nga ka bi gupai nga ga mo wene mangaapai nataasarimo Yekova na kini fu ngbarago fu kpotoko yo?​—Mo gedi Asanza 27:11; 1 Petero 2:12.

14-16. Ho ani amanga diaberã ni tipa sunge, gini asanahe si aida ani berẽkuriihe?

¹⁴ Ziazia Kekeapai afunga arugute na agu afutufutuhe dunduko tipa gini ngbatunga sunge nga ga zegino si aida ani idihe na gu si aidanga ani idihe ya te. Gere ayugongo gupai nga ani ima rengbe ka ida na ngbatunga asunge dunduko, ka si vura kaa koda kina gini ngbatunga apai vurũ te. Ziazia Kekeapai ima rengba ka undo rani ani sia wene asunge, agu asunge nafu ngbarago fu Mbori na kini ne  agu afunga ngbarago fu ko ya. (Asanza 2:6) Ho ani amanga diaberã ni tipa sunge, nyanyakipa asanahe gu duho ue si aida ani berẽkuriihe.

¹⁵ Ya mo manga mi gi sunge re asa re mi mangi gupai Ziazia Kekeapai naima sogaha? Fugo Mbori nasoga dĩ, peziree, gbiati manga kpiahe. (Gate 20:4; Amokedi 15:29; AEfeso 4:28; Yugoti 21:8) Si naida ani ká agu asunge dunduko rengbe ka sarani ani mangi agu apai re.  Gu nyemuse du ani na ni tipa Yekova asanga rani ani idi na agu asunge nga gu nakoda agu amangaapai nakuo ga Mbori andiko te.​—Mo gedi 1 Yoane 5:3.

¹⁶ Ya mo pa manga ani gi sunge re asarani ani ngbe na gbegberẽ mangaapai? Mo makianga gi kpiapai re. Sunge dudua abambu nga gbegberẽ sunge te. Ono na ka si du tie nga i fu gu sunge fu Kristano nga ga dua Kanisa? Kina rengo ti gu du nga gu sunge re arimisonga ni ku rogo ziree irisombori te. Ono tie, ya mo gani sunge asongodanga ziree yugopai te?​—Yugoti 18:4

17. (a) Gini apai si aida ani berẽkuriihe ho ani amanga diaberã ni tipa sunge? (Mo bi gu  sanduki du ti kpewaraga 177.) (b) Wai rengbe sangba kpotoraniyo ka undo rani ani mangi gu diaberã nafu ngbarago fu Mbori?

¹⁷ Badungu agu akpakarapai du tipa sunge rengbe ani ka diabehe ni wisigo ani agu akaragapai du kuti agu asanahe du rogo agenewaraga 15 na 16. Kurigure, kura apai kinaho  si aida ani berẽkuriihe wenengai nibipa agu adiaberã du tipa sunge. * Ruru kangara moyambu arengbanga ka rũ andiko tipa agu apai dunduko du tipa sunge te. Rogo gi bangiriba re du si aida ani du na rugatinapai. A wa ani awirikihe rogo Kapita Ue, si naida ani raba sangba kpotoraniyo ni wirika ani wai ka manga agu apai du rogo Fugo Mbori yo. Ka ‘ani’ raba gaani “berã na wisiga pa wenepai,” sangba kpotoraniyo ima rengba ka undo rani ani mangi gu diaberã nika sa ngbarago ti Mbori na ki sarani ani nye rogo gako nyemuse yo.​—AEbere 5:14.

18. Tipagine adunga pa kakuti agu apai nga ga toro ti ni ni taataha ya?

¹⁸ Manga ani gu diaberã nika undo rani ani nimangi gupai Yekova aidaha kindi ima kpakara ti gi “kusa rago” du ni “gbegberẽ” he re. (2 Timoteo 3:1) Si ima kpakara ti gi regbo re ka gbia sunge na ki bandaha. Wangia ani ndikidi aKristano, ani ima ino pa wai nyakipa mangasunge nyanyakii tipa ka ngerafuo gaani aborokporo. Ono ka ani adunga na rubangirise ya, sosodahe basunge yo watadu gu berãpai du zegino na ni tipa aũkumuko ima rengbe ka gberẽsapa rani rogo toro yo. (1 Timoteo 6:9, 10) Ani sakingo pai tipa wai rengbe ani ka zanga rõa kina gu bani, kini berẽpa ‘agu apai ngba angba.’​—AFiripoio 1:10.

19. Tipagine rẽhe arẽ ti ni ani kido kuti Yekova, na ngbatunga gu kido re naundo rani ani ne ginipai?

¹⁹ Mo kido kuti Yekova. (Mo gedi Asanza 3:​5, 6.) Ko ima rẽ tipa ani kido kuti ko. Kurapai berewe nga ko naberãpa rani aberã. (1 Petero 5:7) Ko ima ino gaani nyemupai susi wai ini ani he, na beko ni guruhe te. (Atambuahe 37:25) Sidu tie, si naida ani degeturani ho Fugoko aya ni furani: “Ka oni dú nga ni akanga fu nyemu marã ya; agu ahe du  be roni si ki rengbe bangironi, bambiko [Mbori] aya tigako, ‘Mi ahe nga unda ro wa sa te, mi ambú nga ro a wa sa te.’” (AEbere 13:5) Badungu amangisunge Kindo ti aregbo dũ ima rengba ka kido kuti Mbori ko fu agu ahe fuyo i aidaha tipa raka. Ka ani du na kido nga Yekova naberãpa rani aberã, si nika undo rani ani mbu bakere bakabangirise tipa wai ka ngera fuo gaani aborokporo. (Matayo 6:25-​32)  Pa ino ani he wo nika sa gupai nga ka ani mbunga agu asunge nga ga zegino si ká na ani ti agu apai nga ga toro, wa gu nga tungusa wene pangbanga gbiati nduge kupati adunguratise ya.​—Matayo 24:14; AEbere 10:24, 25.

20. Rogo gupai yo nga ka du na ruru bangirise nga gine, na wai rengbe mo ka banda bangiro ni ruruhe?

²⁰ Bangiro du ni ruruhe. (Mo gedi Matayo 6:22, 23.) Du na ruru bangirise nayugo pa mbu ani gaani raka si du taata. Wangia ani aKristano ani namaa bangirani tipa pai sa, nga manga gupai Mbori akpinyemuhe. Ka bangirani du ni ruruhe, si nika sa gupai nga, ka ani naaoranga fuo agu asunge du na bakere marã gbiati gu gene raka du ni bakerehe ya. Ani ameranga fuo aũzegino na gu bipai du aboro na ni nga agu ahe re du wa ka si du be boro ni kini ru ka gbia ngbarago te te. Wai rengbe mo ka banda bangiro ni ruruhe? Ka mo dunguranga abape kuriro ya. Ka mo vundungo gamo raka na agu aũzegino nika diaberã ro gbiati gamo regbo naabaha ya. Mo mangipai kuti gu rugute du rogo Ziazia Kekeapai nagumba gupai nga boro rengbe be “riahe na roko.” (1 Timoteo 6:8) Mo gbata gene tipa ka sa ga raka taata.

21. Tipagine si aida ani peresipa agu apai nyakipaha ti ni mbatayo, na ginipai si aidaha ni bambatapai rogo gaani raka?

²¹ Mo peresi ga toro pai bambata yo na ki ka kuti ni. Wa duhe nga bete apai gbua tooni rengbe ani ka mangaha rogo raka, si naida ani peresipa nyanyakipa apai mbatayo. Ka si adunga wo ya, agu apai anyakanga paha ya ima rengba ka dia gaani regbo, ki di nyanyakipa apai kusayo. Ginipai si aida ani peresipaha mbatayo rogo gaani raka? Badungu aboro rogo zegino areme naperesapa bakere wirikapai mbatayo tipa ka gbia gu sunge naye na bakere aũkumuko. Yesu angarasi apefuoko i ni “gbáta gako ngbi mbata.” (Matayo 6:33) Wangia ani ndikidi aKristano, ani namaa ga Mbori Kindo ni bambatapai rogo gaani raka yo. Gu gene ani araka ngbaha, agu apai ani asia ka amangaha,  agu asásá ani amaaha, gbiati agu apai ani amerafuo, si naida si yugu gupai nga agu apai nga ga Kindo gbiati gupai Mbori akpinyemuhe nyakipaha bangirani susi aũzegino.

22, 23. (a) Gini bangua sunge nga ga ndikidi aKristano, na wai rengbe ani ka yugoho nga gu sunge re na nyanyakipaha furani? (Mo bi gu  sanduki du ti kpewaraga 180.) (b) Gamo diaberã nga gine nibipa sunge?

²² Wa ani naima ino gupai nga ani naraka ti yangara arame, si naida ani berẽpa gu sunge nga ga ndikidi aKristano, nga tungusapai gbiati sa aboro ni abawiriki. (Matayo 24:14; 28:19, 20) Wakina gaani bamai kpiapai nga Yesu, ani naida ka fu tirani sa gi sunge sa aboro re. Wai rengbe ani ka yugoho nga gi sunge re na nyanyakipaha furani? Badungu ga Mbori aboro nafu tiyo na kpotoyo yo dunduko tipa kaa tungusapai. Kura aboro ima mbakada agu apai du tipa yo tipa ka mangasunge ni abazakigene watadu amokedi. Maa ani agu asásá nga ga toro nga nyanyakipa pai, badungu avunguagude ima ngarasa awiriyo i ni tungusapai ti aregbo dũ. Ya mo zaaza atakipande Kindo nagbia ngbarago ti gayo nyanyaki sunge gene tungusapai yo? Nirengo, i nagbiaha agbia! Iriso Yekova na ngbaduseyo dunduko naye na bakere ngbarago rogo raka, wasa gbiati agu amaku ka i agedangaha ya.​—Mo gedi Asanza 10:22.

²³ Badungu rani nadia dungu asa kuba sunge yo tipa ka ngera fuo gaani aborokporo. Mo tingidi gupai nga Yekova naida ani gbia ngbarago ti gaani nyanyaki sunge. Ho du gaani sino ni gbiati gaani bipai kina sa na gako bipai gbiati gako arugute, ani nika gbia ngbarago ti gaani sunge. Ka ani ya mbunga gu sunge nga ga zegino si gbirisi gaani nyanyakipa sunge nga ga tungusa gu wene pangbanga nga ga Kindo ya. Ho ani amaa gi sunge re ni na nyanyakipaha rogo gaani raka yo, ani nayugo gaani nyemuse tipa Yekova na ani nika nye rogo gako nyemuse yo.