KAPITA SITA
Wari Ani Andu Kuhoni Fuo Kpio Rani?
1-3. Gini asanahe aboro naasanaha tipa kpio, na wai du kura apambori akaragapai kutini?
BAIBIRI nakido rani nga uru adu kinaho “kpio adú nga berewe te.” (Yugoti 21:4) Rogo Kapita 5, ani awirikipai yo nga ga Yesu motumo nasaha furani taata tipa ani gbia nyenye unga. Ono aboro nakpi kindi. (Batungusipai 9:5) Sidu, gu nyanyakipa sanahe sa dagba agu asanahe ani asanaha nga, Ginipai ninaamanga rani ho ani akpi ni?
2 Gu karagapai du tipa gu sanahe re nada na nyanyakipaha gbe ho gaani boro akpi ni. Ani rengbe ka bakabangirani nga: ‘Wari ndu gu boro re ni? Ya mo ni nabi rani? Ni rengbe ka undo rani? Ya mo ani abi ni berewe?’
3 Apambori nafu akaragapai kuti agi asanahe re ni bakiakia. Aguyo nayugo gupai nga ka mo du ni wene boro, mo nandu ku ngbangbaturũ yo, na ka mo ngia gbegberẽ boro mo nandu ku we yo. Aguyo naya, ho mo akpi ni mo nada ni toro na ki ga fuo agu atoro agumero naima kpiko. Ayugo naya, fuo mo kpi na i ki sapungbanga ro, i nabatika ro berewe, watadu mo nakaraga tiro ka raka na gu kura kpoto kia, isoke singia ka da ni gu kura boro kia watadu ni nya.
4. Gini yugopai dungu apambori ayugoho tipa kpio?
4 Apambori nayugo gupai du kia. Si nawira wa apambori dunduko nayugo kina bangisapai sa. Si nayugo gupai nga ho boro akpi ni, gu kura papara ni kinaho akpingo ya. Ya mo rengo du?
WARI DU ANI ANDU KUONI FUO KPIO RANI?
5, 6. Ginipai ninaamanga rani ho ani akpi ni?
5 Yekova ima ino gupai ninaamanga rani ho ani akpi ni, na ko ima ya furani wẽ ho boro akpi ni, gani raka nadigo. Kpio nga zanga unga. Sidu, ho boro akpi ni, gani aberãpai ti ni berewe te. * Ho ani akpi ni, ka ani bingo he, ka ani ginga pai, watadu ka berãpai a te.
6 Bakindo Soromo ape gupai nga ‘kpikpi aboro ainanga pai te.’ Kpikpi aboro arengba ka kpinyemu boro watadu ka soga ni te, na “sunge rogo Baatoro kpikpi aboro yo yo mo andú ku ho ni te, berãpai na inahe na tatamana a te.” (Mo gedi Batungusipai 9:5, 6, 10.) Na rogo Atambuahe 146:4, Baibiri nape gupai furani nga ho boro akpi ni, “gani berã pa apai” nakpi a.
GUPAI YESU AGUMBAHA TIPA KPIO
7. Ginipai Yesu apehe tipa kpio?
7 Ho wene bakurea Yesu akpi ni nangia Razaro, ko aya fu gako abawiriki wẽ: “Badiangbarani ti ni rame nga Razaro.” Ono anga gupai Yesu aaida ka gumbaha nga Razaro naongoda te. Yesu kini mo ka ya gbaiga wẽ: “Razaro kpi.” (Yoane 11:11-14) Sidu, Yesu aringbisi kpio kuti rame. Ko ayanga wẽ Razaro gu du ngbangbaturũ yo watadu ko na agu agumeko naima kpiko te. Na ko aapenga gupai a nga Razaro gu du rogo we narungo watadu i ima vunga ko ni gu kura boro watadu nya a te. Si adu bangiriko wa Razaro rogo bakere rame. Gu kura averesi naringbisa kpio kuti dudunguro rame. Baibiri nape gupai nga ho i aimi Setefano ni, ko ‘ati ni rame’ rogo kpio yo. (Amokedi 7:60) Gu mokedi nangia Pauro ape gupai a nga bete aKristano ‘ati ni rame.’—1 AKorindo 15:6.
8. Wai du ini anihe nga Mbori aakusanga aboro i kpiki te?
8 Ya mo Mbori akusi aAdamu na Eva nga i raki na ki kpi niyangaraha? Oó! Yekova akusiyo i gbia ngbarago rogo raka yo nyeanye kindi na wene kpotoyo. Ho Yekova akusi aboro ni, ko afu gu nyemupai fuyo nga ga raka nyeanye kindi. (Batungusipai 3:11) Avunguagude ho naida ka bi awiriyo i ni gbinza na kini kpi te, kina gu bangisa bipai re du Yekova na ni tipa rani. Ono ka si du nga Mbori akusi rani ani raki nyeanye kindi, tipagine ani akpi ti ni?
TIPAGINE ANI AKPI TI NI?
9. Tipagine gu zinahe Yekova afuhe fu Adamu na Eva arẽarẽ ti ni?
9 Ati Edene yo, Yekova aya fu Adamu wẽ: “Agu angua du ati yo dunduko mo nirí zuzuhe ari a wa mo akpi nyemu he; ono gu ngua nga ngua ina wenepai na gbegberẽpai ka mo rí nga zuzuhe ya, bambiko ni gu rago ka mo ri zuzuhe mo akpí akpi ni rengo.” (Bambata Pai 2:9, 16, 17) Gu zinahe du ziazia re aadunga ni kpakarakpakaraha tipa ka mangapai kutini te, na Yekova adu na kina rengo beko tipa ka gumba gupai fu Adamu du ni wenehe na gu du ni gbegberẽhe. Ni gia yo sangba Yekova, ka i a yuguhe nga i nairisa gako pagbia airisa. Gure a ka yugu gayo tambuahe tipa agu ahe dunduko ko afuhe fuyo.
10, 11. (a) Wai du Satana anangi Adamu na Eva? (b) Tipagine si aaidanga i bi gupai Adamu na Eva amangihe ti ni na taatapaha ya?
10 Si nafu kina gberãrago nga, aAdamu na Eva asia ka basasangba Yekova. Satana asana Eva nga: “Ati Mbori aya, ‘Ka oni rí nga agu angua du ati yo dunduko ya’?” Eva akaragapai nga: “Gu zuzu angua du ati yo ka ani ri he ari; ono zuzu gu ngua du bebere ati yo, Mbori aya, ‘Ka oni rí nga zuzuhe ya, ka oni zádi nga ha wa sa ya, oni ka kpi.’”—Bambata Pai 3:1-3.
11 Fuani Satana ki ya: “Oni akpí nga wa sa te. Bambiko Mbori ini ya ni gu rago ka oni ri zuzuhe bangironi azá aza, oni ki du wa kina Mbori, niini wenepai na gbegberẽpai.” (Bambata Pai 3:4-6) Satana aida Eva berẽ gupai nga ri ima rengba ka diaberã tipa tiri nibipa gupai du ni wenehe na gu du ni gbegberẽhe. Ti kina gu bangisa regbo re, ko anangi ri tipa gu surungba pai rengbe ka gbia ri ka ri basasangba. Satana aya Eva akpingo te, sidu, Eva ki ri gu zuzungua re na ki fu gu kuraha fu kumbari. Adamu na Eva aima inoho nga Yekova aima pe gupai fuyo nga ka i ringa gu zuzungua re ya. Ho i arihe ni, i abasa gu zinahe naadu ziazia Mbori afuhe fuyo re. Pa riyo ho ayugu gupai nga i airisanga gu Bayo du ngbangbaturũ yo nga boro nyemuse te. Taatapai nga gupai i amangihe re te!
12. Tipagine duhe ti ni ni gbegberẽpai nga Adamu na Eva abasasangba Yekova?
12 Nairiwo gu gbegberẽpai bambata avungurani amangihe re nga ka basa Bakusiyo! Gini bipai rengbe mo kadu na ni ka si dunga wiro nga kumbagude na degude mo namangi ome ni bakerehe tipa ka sonosa yo samungu kuti ro na ki mangi gupai nga gu mo aayanga fuyo i mangihe ya? Ya mo gberãrago zingo ro te?
13. Ginipai Yekova aaida ka gumbaha ho ko aya ni wẽ “kina ku nvutu yo mo ka karaga tiro ku ho ni”?
13 Ho Adamu na Eva abasasangba ni, i azanga gu momu nga ga raka nyeanye kindi. Yekova aya fu Adamu: “Mbiko mo nga kina nvutu, kina ku nvutu yo mo ka karaga tiro ku ho ni.” (Mo gedi Bambata Pai 3:19.) Gure nayugo gupai nga si adu nga Adamu nika da berewe ni nvutu, si ki du wa ka i ya i aakusanga ko te. (Bambata Pai 2:7) Fuo Adamu mangi ingapai, ko akpi na ka ko adunga ti ni berewe ya.
14. Tipagine ani akpi ti ni?
14 Ka Adamu na Eva agisangba Mbori, ka i du kina ti unga areme. Ono ARomo 5:12) Ono gure aangianga ga Mbori ringbisapai tipa aboro te. Mbori aidanga aboro kpiki te, na Baibiri nayamba kpio nga “vura.”—1 AKorindo 15:26.
ho i abasa ko ni, i aingipai, na niyangaraha ki kpiki. Ingapai wakina gu kere kaza ani adihe ti bambata avungurani. Ani dunduko i avunga rani na ingapai, si du nga ndu gupai ani akpi ti ni. (RENGO NAFU RANIRII FURANI
15. Gu rengo du tipa kpio na fu gini ranirii furani?
15 Gu rengo du tipa kpio nafu ranirii furani be dungu gbegberẽ apai. Baibiri nayugo gupai furani nga kpikpi aboro aigirãnga te na rago agberãnga tiyo a te. Ka ani furanga na yo te, na ka i furanga na ani a te. Ka ani undongo yo te, na ka i undongo rani a te. Ka i imisinga rani te, si du si aidanga ani gunde beyo a te. Ono tie, dungu apambori nayugo gupai nga kpikpi aboro naraka araka rogo gu kura ba na ani rengbe arengba ka undo yo ka ani fu marã fu apasita tipa i mangi kparakpee tipa yo. Ono ho ani aino gu rengo ni du tipa kpikpi aboro, ani arengba nga ka ida kuti agu aziree re te.
16. Gini ziree dungu apambori ayugoho tipa kpikpi aboro?
16 Satana namangasunge na ziree pambori tipa ka nanga rani na ka sarani ani berẽ gupai nga kpikpi aboro naraka araka. Ni kpiapai, gu kura apambori nayugo gupai nga ho ani akpi ni, gu kura papara rani kinaho naraka araka kindi rogo gu kura ba. Ya mo gere nga gupai gamo pambori ayugoho foro, watadu si nayugo gupai Baibiri apehe tipa kpikpi aboro? Satana namangasunge na ziree tipa ka nyaga aboro kusayo ti Yekova.
17. Tipagine ya ani ti ni gupai nga Mbori nazo aboro we yo nga senga ko?
17 Gupai dungu apambori ayugoho nazeresa kina Ni kpiapai, aguyo nayugo gupai nga i nika zo gbegberẽ aboro we yo nyeanye kindi. Gu ziree re nga senga Yekova. Ko arengbanga ka rungosi aboro ngba gu gene re te! (Mo gedi 1 Yoane 4:8.) Mo rengbe ka bi gu boro wai nafu mbusa fu gude nga ka zo beru we yo? Mo rengbe ka bi ni ni kere sino boro. Mo idinga ka ino gu boro re a te. Na gere nzunzu nga gu bipai Satana aida ani du na ni tipa Mbori!
ngba.18. Tipagine du si aidanga ani gunde be kpikpi aboro ti ni ya?
18 Gu kura apambori nayugo gupai nga ho aboro akpi ni, i nada ni atoro. Ngbatunga agu apambori re nayugo gupai nga si naida ani irisi agu atoro re na kini gunde tiyo mbiko i ima rengba kadu ni wene abakure watadu ni kere avurarani. Dungu aboro ima ida kuti gu ziree re. I nagunde be kpikpi aboro na kini irisiyo kuba Yekova. Mo tingidi gupai nga kpikpi aboro ainongo pai te, si du si aidanga ani gunde beyo te. Yekova nga Bakusirani. Ko nga ndikidi Mbori, na si naida ani irisi kina ko sa.—Yugoti 4:11.
19. Wai du pa ino ani gu rengo du tipa kpio aundo rani?
19 Ho ani aino gu rengo ni du tipa kpio, ani nadu na ranirii be agu aziree nga ga apambori. Na gi rengo re naundo rani ani rugutirani na gu bawene akidohe Yekova namangihe tipa gaani raka awere na kumbatayo.
20. Ginipai ani nika wirikaha rogo gu kapita ngbefuo gere?
20 Bakuru kusayo, gu ga Yekova moyambu nangia Eyobo aya: “Ka boro kpi, ni adú ni ungani berewe?” (Eyobo 14:14) Ya mo si taata nzunzu fu gu boro kpi ni da ni ungani berewe? Gu karagapai Mbori afuhe furani rogo Baibiri ima ngba. Ani nika bihe rogo gu kapita ngbefuo gere.
^ genewaraga 5 Gu kura aboro naberãha nga mbisimo watadu toro naraka araka fuo kpio. Ka mo aida ka ino kura apai, mo bi gu 17 na 18 rukutu kekeapai du ti digido gi buku re.