KAPITA BAWE
Gupai Amaraika na Adaimona Amangaha
-
Ya mo amaraika naundo aboro?
-
Gini apai gbigbita amaraika adigi nimangi aboro na ni?
-
Ya mo si naida ani naagunde be gbigbita amaraika?
1. Tipagine si aida ani wirikipai ti ni tipa amaraika?
HO BORO aida ka ino kura boro ni wenengai, si naida aida ní inipai a tipa gani aborokporo. Kinawo duhe a na pa ino Yekova Mbori; si naida aida ani inipai tipa gako aborokporo nga amaraika. Ziazia Kekeapai nayamba amaraika nga “awiri Mbori.” (Eyobo 38:7) Gini sunge amaraika amangaha? Ya mo i amangingo apai auru kpotosende ane? Ya mo pai ho amaraika amangaha na gamo raka? Ka si duwo, ginipai ngaha?
2. Da nakusi amaraika, na bangeyo nga wai?
2 Ziazia Kekeapai fura tipa amaraika bara dungu akama. Ani wisigingo bete agu averesi gumbayo pa amaraika rogoho tipa ka ino kura apai tipa yo. Da nakusi amaraika? AKorosaio 1:16 naya: “I afu ahe dũ rogo [Yesu Kristo] yo; watadu ku ngbangbaturũ yo na auru kpotosende.” Sidu, amaraika naabayo dunduko ni basasa Yekova Mbori akusiyo rogo bambata Wiriko yo nga Yesu. Bange amaraika ho wai? Ziazia Kekeapai nayugo gupai nga dungu akama amirioni amaraika Mbori akusiyo, na i dunduko du na bakere ome tiyo.
3. Ginipai Eyobo 38:4-7 agumbaha furani tipa amaraika?
3 Sangba Mbori nga Ziazia Kekeapai nape gupai furani nga, ho Mbori akusi kpotosende ni, ‘awiri Mbori dunduko aangbiko ni ngbarago.’ (Eyobo 38:4-7) Gere nayugo gupai nga amaraika aima digo niraki bakuru kusayo mbata fu Mbori kusi aboro, na mbata fu kusa kpotosende a. Ziazia Kekeapai nayugo gupai a nga rago nangba angba ti amaraika, mbiko si naya wẽ ‘i aangbiko ni ngbarago.’ Rago rengbe arengba ka gberã tiyo a. Mo bi gupai nga, ‘awiri Mbori dunduko’ naangbiko ni ngbarago. Si nayugo gupai nga, ti gu regbo re, amaraika dunduko naairiso Yekova Mbori wa aborokporo sa.
WAI AMARAIKA AUNDO ABORO NA KINI BANDAYO
4. Wai Ziazia Kekeapai ayugo gupai nga ruru amaraika na nyemu agu apai aboro amangaha?
4 Tona ti kina gu regbo amaraika abi aboro Mbori nakusiyo, ruru amaraika na bakere nyemu kaa ino agu apai du tipa aboro na ga Mbori ringbisapai. (Asanza 8:30, 31; 1 Petero 1:11, 12) Ono wa regbo andu, amaraika nabi gupai nga badungu aboro nasamungu kuti Bakusiyo. Zanga kapa, gipai re naba gberãrago aba ti ruru amaraika. Ono ho kandara bangisa boro akaraga tiní ni fuo Yekova, ‘ngbarago nadu dagba ga Mbori amaraika.’ (Ruka 15:10) Wa duhe nga amaraika na bakere nyemu gupai nga aboro niirisi Mbori, si du Mbori naakeda yo ti ni i ye ka nyakasa gako ruru amoyambu auru kpotosende na kini bandayo. (Mo gedi AEbere 1:7, 14.) Ani bingo bete akpiapai.
5. Gini apangbanga du rogo Ziazia Kekeapai nayugopa wai amaraika aundo aboro?
5 Amaraika ue aundo gu ruru kumba nangia Roto na awiriko ue ni adegude i bati ho Mbori agbarasi Sodomo na Amora ni. I andu na yo ku rogo kura rago tipa i bati. (Bambata Pai 19:15, 16) Fuo dungu agarã, i aba gu nebi nangia Daniere ku rogo sima abahu, ono ka abahu amanganga ko na pai ya. Daniere aya: “Gi Mbori nikedi gako maraika ko kisi ngba abahu.” (Daniere 6:22) Rogo bambata sa kama agarã, maraika abatasi Petero bambukiso yo. (Amokedi 12:6-11) Kurigure, amaraika aundo Yesu ti tonatona gako sunge auru kpotosende no. (Marako 1:13) Na ngbutuko mbata fu kpi Yesu, maraika aye fuoko ki ‘nyakasiko.’ (Ruka 22:43) Yesu aima gbia undo nirengo mbiko gu nyakasako maraika anyakasiko ti kere regbo re!
6. (a) Wai amaraika abanda ga Mbori aboro areme? (b) Gini asanahe ani ka bi akaragapai sani?
6 Areme, amaraika akuranga fu ga Mbori aboro i kini biyo abi te. Ono wa vura duhe wo, amaraika nabanda ga Mbori aboro abanda kindi, gbe, be agu apai rengbe ka gberesa payo rogo toro yo. Ziazia Kekeapai naya: “Ga Yekova maraika navo gbu pati agu yo nagunde ti ko ki batasi yo.” (Atambuahe 34:7) Tipagine si aida ani gbia bakere wasa ti ni mbiko gipai re? Mbiko gbigbita amaraika kinaho naida ka manga rani gbegberẽ! Ada du nga gi gbigbita amaraika re? Da nakusiyo? Wai i aˈasada ka manga rani gbegberẽ? Tipa ka ino agi apai re, ani wisigingo gupai ni guruhe namangi ho Mbori akusi aboro ni.
GBIGBITA AMARAIKA
7. Bange aboro wai Satana asayo kusayo ti Mbori?
7 A wa ani awirikihe rogo Kapita 3 nga ga gi buku re, maraika sa atona kadu na nyemu du ni bazogo kurii akurako, na kini sa tiko ni vura Mbori. Kusa, i atona yambako nga Satana Bakitingbanga. (Yugoti 12:9) Vuru agu agarã 1,600 nasusi fuo nanga Satana Eva, Satana asa aboro dunduko kusayo ti Mbori, kparakusayo ti bete ruru aboro wa Ebere, Enoka, na Noa.
8. (a) Wai kura amaraika ada ni adaimona? (b) Ginipai adaimona amangihe tipa ka bata be Ime Akangbii?
8 Ti rago Noa, kura amaraika asamungu kuti Yekova. I ambu gayo ba ngbangbaturũ yo, ki ye ku sende no, ki di kpoto aboro kutiyo. Tipagine i amangi gipai re ti ni? Ani nageda gupai rogo Bambata Pai 6:2 nga: “Awiri Mbori abi agu awiri aboro nangia ade ya i angbaki angbaka bangirise; i ki rogo ade dagba yo dunduko wa i akpi nyemu he.” Ono Yekova aambunga gu mangaapai nga ga agi amaraika re gbiati gu gbegberẽ apai i asa aboro i naamangaha si nindu ku mbatayo kindi te. Ko aye na Ime Akangbii ku auru kpotosende dũ si ki wege gbegberẽ aboro dunduko kusayo, ono ruru aboro ki bati. (Bambata Pai 7:17, 23) Agu amaraika nga abasamungu re ambu gu kpoto i adi kutiyo ki karagatiyo ku ngbangbaturũ yo ni atoro. I nayambayo a nga adaimona. I amoi tiyo niga Bakitingbanga aboro, si du i ayambako ti ni nga “gbia adaimona.”
9. (a) Ginipai namangi tipa adaimona fuo karagayo tiyo ku ngbangbaturũ yo? (b) Ginipai ani ka wisigoho tipa adaimona?
9 Ho gu gbigbita amaraika re akaragatiyo ni ku ngbangbaturũ yo, Mbori aadianga yo ku dagba ruru amaraika te, ono i adu wakina Satana. (2 Petero 2:4) Wa vura duhe nga i arengbanga ka dia kpoto aboro kutiyo berewe te, i kindi na bakere ome kurii aboro. Satana namangasunge na agi amaraika re ka ‘nanga aboro kpotosende no dunduko.’ (Yugoti 12:9; ) Wai i amanga gipai re? Gu banguapai adaimona amangaha nga, i narẽka agbina tipa aboro zi ti ni. (Mo gedi 1 Yoane 5:192 AKorindo 2:11.) Ani bingo bete agu agene i aingisa aboro ngbaha.
WAI ADAIMONA AINGISA ABORO
10. Gini mangaapai duho nga ga adaimona?
10 Adaimona namangasunge na agu apai nga ga sangbaatoro ka ingisa aboro wa agu nga soroka, sunge abinza, iwa, manga boro na ngua, soro, akpiiri, na wiri-azire. Singia boro du nitini namangapai dagba agere watadu ní nandu fuo gu boro namangaha tipa ní mangi gupai ní aidaha, gure nga ní nakoda tiní na adaimona. Ziazia Kekeapai nazahe aza ziazia ti ngbatunga agi apai re na kini za rani ka ani mangingo gupai nambeda koyo du pa adaimona ni ya. (Pa Fu Rugute ni Ue he 18:10-12; AGaratio 5:19-21) Baziatĩo namangasunge na dungu abirĩ tipa ka zio atĩo. Kinawo a gbigbita atoro amangasunge na dungu angbatunga sangbaatoro ka gbe aboro fuoyo.
11. Gine nga soroka, na tipagine si aidanga ani mangihe ti ni ya?
11 He sa adaimona amangasunge na ni nga soroka. Gine nga soroka? Soroka nga ka asada ka ino gupai du ku mbatayo watadu ka ino gbugbupai. Bete agu agene aboro asoroka ngbaha nga geda akerekuru, wisigo kpabese yo, ba awede, ba dakpa, iwa, na ngera ku gizaza yo. Wa dungu aboro avura kaa bihe nga pai ho gberẽ ti soroka te, Ziazia Kekeapai nayugo gupai nga agu aboro namanga agi apai re, i namangasunge nzunzu na adaimona. Ni kpiapai, Amokedi 16:16-18 nape gupai nga “gu toro nagumba pai” asa degude ri naagumba “sangba atoro.” Ono gi tandu re aguari tiri ho i ado gu gbigbita toro re ni kusayo.
12. Tipagine duhe ti ni ni kerepai boro idi ka inopai be kpikpi aboro?
12 Gu kura gene adaimona aingisa aboro ngbaha nga ka sayo i naagbata apai be agu aboro naima kpiko. Dungu aziree duho tipa agu aboro nakpiko. Kura aboro naya wẽ kpikpi aboro naye kaa rungosiyo. Kurayo naya wẽ i agi fugo gu boro naima kpi watadu kpikpi boro aye ki pirĩ goyoyo. Kura aboro naandu fuo abinza tipa ka ino gupai apai amangayo ti ni wa gure. Wa duhe nga abinza naya i naundo aboro i inipai be agu atitayo naima kpiko, dungu aboro dakuti gupai nga kpikpi aboro naraka araka rogo kura ba na ka i sanayo, i rengbe arengba ka undoyo watadu ka bandayo. Ono undo ho wa gure boro agbiaha te, na gu boro namera fuo agi apai re, kerepai rengbe arengba ka gbia ní. Adaimona rengbe ka wirika fugo gu boro naima kpi kini gumbapai fu boro watadu fu binza tipa gu boro naima kpi re. (1 Samuere 28:3-19) Ono a wa ani awirikihe rogo Kapita 6, kpikpi aboro ti ni te. (Atambuahe 115:17) Sidu, gu boro “nagbata pai be agu yo nakpi,” adaimona ima nanga ní, na ní namangapai kia ti gu Mbori akpinyemuhe. (Pa Fu Rugute ni Ue he 18:10, 11; Yesaya 8:19) Sidu tie, si naida mo banda tiro ti gi kere gbina nga ga adaimona re.
13. Ginipai mangi tipa agu aboro nanaagunde agunde mbata be adaimona?
13 Gbigbita atoro aingisanga kina ingisa aboro sa te, ono i nagundesiyo agundesi a. Areme, Satana na Yugoti 12:12, 17) Ono wa vura duhe wo, badungu akutu aboro duho nanaaraka mbata na gunde be adaimona, ono i agundenga berewe te. Gine nadi gu gunde re tiyo kusayo? Ginipai rengbe boro ka mangaha ka si vura du vurũ nga ní ima rimiso tiní ku rogo agu apai nga ga adaimona?
gako adaimona ima ino gupai nga ‘kina bete regbo’ nye koyo Mbori ki diyo kusayo, na i namanga gbegberẽ apai awere susi gu naadu mbata. (WAI KA DIABE GBIGBITA ATORO
14. A wa agu aKristano naadu rogo bambata sa kama agarã Efesa yo amangihe, wai rengbe ani ka kura kusayo tii gu ome nga ga adaimona?
14 Ziazia Kekeapai nayugo wai furani rengbe ani ka sovura kuti gbigbita atoro na wai ka bitikpa beyo. Mo bingo gu kpiapai nga ga agu aKristano Amokedi 19:19) Gupai gu vovo aKristano re amangihe nga ka zo gayo akitabu soroka, si nga wene kpiapai fu agu aboro naida ka kura be gbigbita atoro areme. Agu aboro naida ka iriso Yekova, si naida i di agu ahe kusayo nabipa sangbaatoro. Gere nakoda agu akitabu, amagazini, avidio, asura, na amanzigo nafura tipa gu mangaapai nga ga adaimona nga gu i ambakadaha tipa si ngba angba ti aboro. Gbau, kura, watadu gu kura ahe aboro avodaha tipa kaa bandatiyo be gbegberẽ apai, si nga gu kura ahe si aidanga ani mangisunge na ni ya.
15. Tipa ka sovura kuti gbigbita atoro ki dibeyo, ginipai si aida ani mangihe?
15 Fuo bete agarã, Pauro akepai fu agu aKristano naadu Efesa yo nga aguyo nazokodi gayo akitabu soroka. Ko aya: “Gaani kenahe sa . . . rimbasa agu atoro nga ga gbegberẽpai yo.” (AEfeso 6:12) Gere nayugo gupai nga adaimona aambunga sovura na yo te. Gini kurapai tie si aidi agu aKristano re mangihe? Pauro aya fuyo wẽ: “Oni rógo vurakube nga idapase . . . oni ki rengbe ka bisa gu siida we nga ga gbegberẽ ko [nga Satana].” (AEfeso 6:16) Ka gaani vurakube nga idapase du ni nyanyakihe, ani nika du a na ome gbe ka sovura kuti gbigbita atoro ki dibeyo.
16. Wai rengbe ani ka nyakasa gaani idapase?
17. Gini kurapai si aida ani mangihe tipa ka diabe gbigbita atoro?
17 Gini kurapai berewe si aidi agu aKristano naadu Efesa yo mangihe? Gu gbata nangia Efesa, si aima hi be sunge adaimona, sidu, si aidi kurapai aida tipa agu aKristano naadu yo du ni bandabanda yo. Si du Pauro aya ti ni fuyo wẽ: ‘Oni nikpari akpara kindi ni akpee na sarawati dũ rogo Toro yo.’ (AEfeso 6:18) Wa ani araka rogo gu zegino hi be sunge adaimona, si ni nyanyakipa pai ani nikpari fu Yekova tipa ko banda rani be gbigbita atoro. Si naida aida ani yambu rimo Yekova a rogo gaani akpee yo. (Mo gedi Asanza 18:10.) Sidu, si naida ani naakpara akpara kindi fu Mbori niya: “Mo túka rani ti gbegberẽpai [nga ga Satana Bakitingbanga].” (Matayo 6:13) Yekova nakaragapai akaraga sa ngbatunga agu akpee re.
18, 19. (a) Gini apai ka ani mangihe ani ki dibe gbigbita atoro? (b) Gini sanahe i nika karagapai sani rogo gu kapita ngbe fuo gere?
18 Adaimona nga kere gbegberẽ sino atoro, ono si aidanga ani naaraka na kina gunde beyo ka si Yakoba 4:7, 8.) Ome adaimona na digidoho ti ni. Mbori ambusi yo rago Noa, na Mbori nika nyasa anyasa riipayo ku mbatayo. (Yuda 6) Mo tingidi gupai a nga, ga Yekova amaraika nga airaome nabanda rani abanda. (2 Abakindo 6:15-17) Agu amaraika re nakpinyemu gupai nga ani dibe gbigbita amaraika, nga adaimona. Ruru amaraika nangarasa rani. Sidu tie, si naida ani du mbembedi na Yekova gbiati agu awiriko nga ruru amaraika. Si naida ani ne gu mangaapai nga ga adaimona dunduko na ani kini mangi agu arugute du rogo Sangba Mbori ti aregbo dũ. (1 Petero 5:6, 7; 2 Petero 2:9) Ka ani amanga ha wo, ani di adia be gbigbita atoro.
du nga ani naká aká fu Bakitingbanga kini mbedi na Mbori ni manga ani gupai Ko akpinyemuhe te. (Mo gedi19 Ono tipagine Mbori nambugene ti ni fu gbigbita atoro gbiati gu gbegberẽ apai namanga aboro? I nika karagapai sa gu sanahe re rogo gu kapita ngbe fuo gere.