GU KEKEAPAI DU TIPA WISIGOHO 50
BIA 135 “Ako Wire, Mo Dú ni Iratatamana”
Avunguagude—Oni Undo Awironi I Nyakasi Gayo Idapase
“Oni kpária pa gu he nga ga Mbori nyemu he du ni wene he, nzunzu, ni ziazia ha.”—ROM. 12:2.
GU MEMEAPAI DU ROGO GI KEKEAPAI RE
Rogo gi kekeapai re, avunguagude nika wirika wai rengbe yo ka fura tipa Mbori na Baibiri fu awiriyo na ki undo yo tipa i nyakasi gayo idapase.
1-2. Waigu rengbe avunguagude ka mangapai ka wiriyo afu asanahe tipa Mbori na Baibiri?
BADUNGU aboro ima ida kuti gupai nga sonosa agude nakoda badungu asunge. Zanga kapa, ka singia vungugude nga mo, mo namangasunge nyanyaki tipa ka nyakasa ga wiro idapase, na Yekova na ngbarago na mo. (Pa Rug. 6:6, 7) A wa wiro nikaa sona, gu gude re ima rengba ka tona sana nyanyakipa asanahe tipa gu gaani aida nga ga Baibiri, kodihe na ga Baibiri arugute nga gu du tipa ruru mangapai na iraira mangapai.
2 Mo ima rengba ka berã gupai nga wiro nasana ngbatunga agi asanahe re bambiko kiingo gani idapase kuti Mbori na Baibiri te. Ono tie, wa agude asona, si naida aida i naafu asanahe ka nyakasa gayo idapase. (1 Kor. 13:11) Sidu, ndupai ho tipa kaa gunde te. Ho i afu asanahe ni, mo ima rengba ka mangasunge na gi regbo re ka undo yo i wiriki wai ka berã dudunguro tipa wa ka si nyakasi gayo idapase kuti Mbori na kuti Baibiri.
3. Ginipai ani nika sakapai tipaha rogo gi kekeapai re?
3 Rogo gi kekeapai re, ani nika sakapai tipa wai rengbe avunguagude ka undo awiriyo i sonosi nyanyaki idapase kuti Mbori na Baibiri, i rugutiyo na ndu gupai ngbaha ti ni ka mangapai kuti agu arugute nga ga Baibiri du tipa manga rurupai na irairaha, na i wiriki wai ka sakapai tipa gayo aida fu kura aboro. Ani nika sakapai a tipa ndu gupai duhe ti ni ni wenehe tipa agude nafu asanahe na ki fuku bete agu asunge foro nga gu rengbe mo ka mangaha na awiro tipa wa ka si fu regbo foro mo fura na yo tipa gaani aida.
MO UNDO WIRO NI SONOSI NYANYAKI IDAPASE KUTI MBORI NA BAIBIRI
4. Gini asanahe rengbe gude ka sanaha, na tipagine?
4 Awironi adu nga na idapase kuti Mbori mbiko gupai gbua nga oni na idapase te. I aabatika nga ro na idapase kuti Yekova te. Kina gu bangisa pai re a nga rengo tipa wiro. Sidu, wiro ima rengba ka fu asanahe wa: ‘Waigu mi aino gupai nga Mbori kina ti ni? Ya mo mi rengbe ka ida nzunzu kuti gupai Baibiri apehe?’ Baibiri nape gupai nga si ni wenepai ka mangasunge na ‘gaani mangapai’ watadu gaani ome nga ga berãkuriipai na ani ki “ásadi apai dunduko.” (Rom. 12:1; 1 Tesa. 5:21) Ono wai tie gu rengbe mo ka undo wiro tipa ni nyakasi gani idapase?
5. Ginipai rengbe avunguagude ka mangaha ka undo awiriyo i sonosi gayo idapase kuti Baibiri? (ARomo 12:2)
5 Mo ngarasi wiro tipa ni bi gu gopai nayugoho nga gupai Baibiri apehe nga rengo. (Oni gedi ARomo 12:2.) Ho wiro afu asanahe ni, mo mangisunge na gu momu re ka yugo wai fu ni rengbe ni ka gbia akaragapai ni manga ni sunge na aũ-wetekapai, wa gu nga Watch Tower Publications Index na Research Guide for Jehovah’s Witnesses. Ni kpiapai, mo ima rengba ka ngarasa ni tipa ni gbata gu kekeapai na avidio nga gu nayugo gu gopai nga anga Baibiri gbua nga kungbo gu buku aboro akehe te. Kuba gure, si nga “ga Mbori pai.” (1 Tesa. 2:13) Ni kpiapai, ni ima rengba ka manga wetekapai rogo gaani awaraga ka wirikapai tipa gu ga aAsuro gbata nadu mbata nangia Nineve. Mbata kusayo, wene abawirikipai tipa Baibiri ape gupai nga gbata ho nangia Nineve te. Ono bara rogo 1850, abageteke kuru ahe abi gu bakporo nangia Nineve tii sende yo nga gu nayugu gu gopai nga gupai Baibiri apehe nga rengo. (Zef. 2:13-15) Tipa ka ino dungu apai tipa gu sangbanebi nga ga Baibiri nadigisi tihe nibipa gbarasa Nineve, ni ima rengba ka bi gu kekeapai nga “Oni Ini Gipai Re?” rogo gu Ngbaõbambu Sinziri nangia ga Ngbangba 2021. Mo ngarasi wiro ni ringbisi gupai gaani awaraga apehe kuti gu gu kura awetekapai apehe. Gipai re nika undo wiro tipa ni nyakasi gani idapase kuti gupai nga gupai Baibiri apehe nga rengo.
6. Waigu rengbe avunguagude ka undo awiriyo tipa i bi gu gopai nayugoho nga Baibiri nga rengo? Oni funga kpiapai. (Oni bi sura a.)
6 Mo undo wiro tipa ni bi gu gopai nayugoho nga Baibiri nga rengo. Mo ningere tipa amomu ka fura na wiro tipa Baibiri watadu idapase kuti Mbori. Mo rengbe kadu na rengba ka yugopai fu awiro tipa agi apai re ka si du nga mo nandu ku rogo aba wa bambu banda kuru ahe tipa yugoho, gu ba aboro ni naasungo rogoho kaa ongoda, watadu be-basunge nga ga aDezire Yekova. Ni kpiapai, ho mo andu ni ku bambu banda kuru ahe yo tipa yugoho, singia mo ndu adu ko yo watadu mo bihe rogo vidio, mo ima rengba ka yugo he fu wiro watadu gupai namangi nga gu du na ngbaya dagbaha na gupai namangi mbata kusayo rogo Baibiri yo. Gipai re nika undo wiro tipa ni bi gupai nga gupai Baibiri apehe nga rengo. Isoke, mo ima rengba ka yugopai fu wiro tipa gu mbia nga ga aMoabo. Gi mbia re ima raka awere tipa agarã wa 3,000 na rimo Yekova ni kekehe ti ni. Gu ndikidi Mbia nga ga aMoabo re gudu rogo gu bambu banda kuru ahe tipa yugoho du France yo. Na berewe a, gu bambu banda kuru ahe tipa yugoho du rogo Rii-basunge Nga ga Zegino Nga ga aDezire Yekova du Warwick, New York yo du na ngbatunga gu Mbia rogoyo nga ga aMoabo i ayugoho nga “Ziazia Kekeapai na Rimo Mbori.” Ga aMoabo Mbia nape gupai nga Bakindo Mesa nga ga aMoabo ko asamungu kuti aYisaraere. Na gure a nga gupai Baibiri apehe. (2 Aba. 3:4, 5) Ho wiro nika bi gu gopai ni nga gupai Baibiri apehe nga rengo, si nika nyakasa gani idapase.—Oni ringbisinga ha na 2 Pekapai 9:6.
7-8. (a) Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gu bawene kusikusi ahe du pati rani? Oni funga kpiapai. (Oni bi sura a.) (b) Gini ngbatunga asanahe rengbe ka undo wiro ni nyakasi gani idapase kuti Bakusiahe?
7 Mo ngarasi wiro tipa ni naaberã kurii gu kusikusi ahe du pati rani. Ho mo andu ni na wiro gbaria yo watadu rogo agu aba du na bire, mo gbe berãni kuti wai Mbori akusi gu rakiraki ahe du pati rani, agu ahe du wa kpe angua, ambumbudo gbiati gu rukutu wiri agbiro du ti ni, gbe, agu agbiro du na kaikai rogo ra yo wa, angenze, akingoro, pio ture, zavura gu mbumbudo du ni kirikirihe a i naakusa nzeme rogoho. Tipagine? Wai du gi kusikusi ahe re na wai agu ahe re araka nayugo gu gopai nga gu boro nakusi agu ahe re na dudunguro inohe gbiati bakere tatamana nga ga kusaahe. Aboro-birĩ-inohe ima dia dungu agarã ka wirikapai na ki wisigipai dudunguro tipa gi ngbatunga agbiro re. Boro sa dagba aboro-birĩ-inohe du rimoko nga Nicola Fameli agumba gupai nga ho boro asungo ni ka geda bange ngbatunga agu agbiro ani nafura tipa ra kuari re, kina ngba boro rengbe ka zera ka bi bange ra.
8 Wa wiro nika tona wirikapai gbe sukuru yo tipa gu ngbatunga kusikusi ahe re, ni nika bi gupai abi nga andiko kinaho ti ni nga ga kusikusi ahe nasa gupai nga ahe du wa gu duhe re, si ngia si nigbangaha, niguruhe, nikirikirihe, nibakerehe, watadu niumbaha. Ni kpiapai, ndupai kinaho du gu he ti ni nga morogumba a wa gu duhe. Ono gu sanahe nakura nga da du nasa gupai nga agi ahe re kuru ngba arikoho na angbatungaha wa gu ani abihe re? Gu bawene kusikusi ahe ani abihe re, da du narekehe ki kusihe ti agenehe wa gu ani abihe re? Ka wiro tona kindi kaa berãkurii ngbatunga asanahe wa gure, si nika undo ni ni sonosi nyanyaki ida kuti Mbori nga ko du nakusi ahe dunduko. (Eb. 3:4) Ti kura aregbo, mo rengbe ka sana wiro nga, ka si du nga Mbori du nakusi rani, ya mo si arẽnga ani da kuti gupai a nga kina ko sa rengbe ka fu agu arugute furani rengbe ka sarani ani gbia ngbarago rogo raka yo te? Fuo gure, mo rengbe ka gumba gupai funi nga ani rengbe ka gbia ngbatunga agu arugute re rogo Baibiri yo.
MO UNDO WIRO NI RUGUTINI NA NDU GUPAI DUHE TI NI NI WENEPAI KA GIASANGBA GU BANGUA ARENGO NGA GA BAIBIRI DU TIPA RURUPAI NA IRAIRAHA
9. Tipagine rengbe wiro ka sanahe ti ni tipa kura abangua arugute nga ga Baibiri?
9 Ti kura aregbo, wiro ima rengba ka fu asanahe tipa agu apai Baibiri aya si ni gbegberẽhe. Mo asadi ka ino ndu gupai wiro afu gu sanahe re ti ni. Ya mo gani kpakarapai nga ni aida nga kuti gupai nga gupai Baibiri apehe ni ruruhe te? Watadu gupai du gbua nga ni ainongo wai ka sakapai fu kura aboro tipa gani aida te. Rogo agu apai dunduko ue re, mo ima rengba ka undo wiro tipa ni rugutini na ndu gupai duhe ti ni ni wenepai ka giasangba ga Yekova arugute. Tipa ka mangaha wo, mo ima rengba ka wirika gu buku nga Mo Raki Nyeanye Kindi na Ngbarago! na ni. b
10. Waigu rengbe mo ka undo wiro tipa ni berẽkurii gani pagume na Yekova?
10 Mo ngarasi wiro ni bi gani pagume na Yekova na nyanyakipa ha. Ho mo awisigo Baibiri ni na wiro, mo mangisunge na agu asanahe na akpiapai du rogo gu buku nga Mo Raki Nyeanye Kindi na Ngbarago! tipa ka rugatiro na wai du gani bipai tipa apai ni bakiakia. (Snz. 20:5) Ni kpiapai, wirikapai nga ga 8 naringbisa Yekova kuti gu bakurearani nga gu ni nafu atingidapai furani nga gu rengbe ka banda rani na ki undo rani. Tifuo saka oni pai tipa 1 Yoane 5:3, mo ima rengba ka sana ni nga, “Waigu si aida ani nibi agu apai Yekova apehe furani ho ani aino gupai ni nga ko nga wene bakurearani?” Si ima rengba kaa ngera wa taata sanahe du, ono sanahe wa gure ima rengba ka undo wironi ni rugutini na gupai nga Yekova nafu arugute furani bambiko Ko ima kpinyemu rani.—Yes. 48:17, 18.
11. Waigu rengbe mo ka undo wiro tipa ni rugutini na ndu gupai duhe ti ni ni wenepai ka mangapai kuti agu arugute nga ga Baibiri? (Asanza 2:10, 11)
11 Mo sakipai tipa wai ani agbia undo ho ani agiasangba gupai ni Baibiri ayugoho. Ho oni ageda Baibiri ni watadu ho oni ageda gu veresi nga ga uru ni kina sa, mo sakipai tipa wai bangua arengo nga ga Baibiri naundo gamo aboro kporo. Ni kpiapai, mo ima rengba ka mangasunge na ngbatunga agu aregbo re ka undo wiro ni rugutini na gupai nga, si ni wenepai furani ho ani amanga ome ni nyanyaki kaa pe rengo ti aregbo dunduko. (Eb. 13:18) Mo ima rengba a ka nyakasapa wai mangapai kuti gu bangua arugute nga ga Baibiri abanda rani ti kpotorani na berãrani yo. (Snz. 14:29, 30) Si nawiraha wa sakapai tipa gu ngbatunga bangua arugute re na wiro nika undo ni ni du na bakere tambuahe tipa agu arugute nga ga Baibiri.—Oni gedi Asanza 2:10, 11.
12. Waigu Steve na diako aundo wiriyo tipa ko rugutiko na agu aundo ani agbiaha ho ani apekafuo agu arugute ni nga ga Baibiri?
12 Steve na diako na gude beyo du rimoko nga Ethan. Steve nasakapai tipa wai i naundo Ethan ko rugutiko na gupai nga Yekova namaa arugute furani bambiko ko ima kpinyemu rani. Steve nape gupai nga: “Ani ni naasanako na ngbatunga asanahe wa, ‘Tipagine Yekova aida ani gisangba gako arugute ti ni? Waigu gipai re ayugo gupai nga ko ima kpinyemu rani? Ginipai rengbe ka manga ka si du nga mo amanganga pai kuti agu arugute re te?’” Asakapai wa gere ima undo Ethan tipa ko sonosi nyanyaki idapase kuti gupai nga gupai Yekova apehe nga rengo. Steve agbia kurapai kuti ni nga: “Gaani sasa nga ka undo Ethan ko bi gupai nga gu tatamana du rogo Baibiri yo ima ngba kisusi gu tatamana nga ga aboro.”
13. Waigu rengbe avunguagude ka raba awiriyo tipa i mangipai kuti gu bangua arugute nga ga Baibiri? Oni funga kpiapai.
13 Mo raba wiro tipa ni mangipai kuti gu bangua arugute nga ga Baibiri. Ni kpiapai, si ima rengba ka du nga si naida wiro gedi kura buku sukuru yo. Agu aboro du payo rogo gu buku re ima rengba kaa manga gupai Yekova apehe nga si ni irairaha, ni kpiapai, si ima rengba kadu nga i namanga wasiwasi kodaba gbiati agu apai nga ga zuu. Na i ke gi buku re ngba gu gene si angera wa ka i ya gbegberẽpai ho ti agi apai re te. Mo ima rengba ka ngarasa wiro tipa ni berẽpa gu mangaapai nga ga agu aboro du rogo gu buku re ringbisihe kuti gu bangua arengo nga ga Baibiri. (Snz. 22:24, 25; 1 Kor. 15:33; Frp. 4:8) Gipai re nika undo wiro tipa ni bi ndu gupai duhe ti ni nipa tatamana ka giasangba Yekova. Na ka si du nga gani bayugupai watadu akurani nika sana ni tipa gani bipai tipa gu buku re, ni nika duadu na rengba ka fura tipa gani aida.
MO YUGU WAI FU WIRO RENGBE NI KA FURA TIPA GANI AIDA
14. Ginipai rengbe kadu ni kpakarakpakaraha fu paranga boro ni sakipai tipaha na kura aboro, na tipagine?
14 Ti kura aregbo, paranga aboro ima rengba ka gunde tipa ka pe gupai fu kura aboro i naidi kuti ni. Ni kpiapai, i ima rengba ka gunde ho i asanayo ni tipa i saki ndu gupai i aaidanga ti ni kuti gupai nga ahe akuru nisaha ya. Tipagine? Gayo abayugupai ima rengba ka pe gupai nga gu yugopai nga ahe akuru nisaha nga rengo, angianga kungbo pangbanga ya. Ginipai rengbe ka undo awiro i du na gu nyanyaki kido nga gupai i naidi kuti ni nga rengo?
15. Ginipai rengba ka undo paranga Kristano nidu na bakere kido kuti gupai ni naidi kutini?
15 Mo undo wiro nidu na bakere kido kuti gupai ni naidi kutini. Si aidanga wiro du na zee mbiko gupai nga ni ini gu rengo du tipa kusikusi ahe te. (2 Tim. 1:8) Zavura badungu aboro-birĩ-inohe ima ida kuti gupai nga ahe akuranga nisaha te. Agi aboro-birĩ-inohe re ima bi gu gopai nayugoho nga boro kinaho du na bakere inohe nakusi gi kpakarakpakara rakiraki ahe re dunduko. Ni sangbaha, i aidanga kuti gu yugopai nga ahe akuru nisaha i ayugoho rogo asukuru rogo zegino dunduko te. Pai sa nga gu rengbe ka undo wiro ni nyakasi gani idapase na wingbaduse nga ka bi ginipai undo kura awirina tipa i idi kuti gupai nga i akusi ahe akusa. c
16. Waigu rengbe avunguagude ka undo awiriyo i songodipai ku bara gayo ida yo kuti Bakusiahe? (1 Petero 3:15) (Oni bi sura a.)
16 Mo undo wiro nidu na rengba ka saka ndu gupai fu kura aboro ni naidi ti ni kuti Bakusiahe. (Oni gedi 1 Petero 3:15.) Mo ima rengba ka gbia wene aberãpai ka fugoho wa sa na ni rogo gu kekeapai du rogo jw.org nga gu nasakapai tipa kusa ahe gbiati gu yugopai nga ahe akuru nisaha. Fuoho, wiro ima rengba ka sia gu saka rogopai yo nga gu ni abihe nga si rengbe ka undo kura aboro i rugutiyo na gupai nga Bakusiyo kina ti ni. Oni fura tipa gu sakapai re kina sa na ni. Mo tingidi ni na gupai nga si aidanga ni naatikango na akura ni sukuru yo te. Mo ngarasi ni tipa gani saka rogopai yo du taata na rogo birĩ yo ka si du nga boro na nyemu ka fura na ni tipaha. Ni kpiapai, gude sukuru ima rengba ka ya: “Mi idi kina kuti guhe mi abihe, na mi abingo Mbori te.” Gu paranga wirina nga Kristano ima rengba ka karagapai nga: “Mo berẽnga gupai nga mo nandu ngbakungbo yo tuturũ ti gbata na mo ki bi bawene guga i amehe na ambia. Gini digisopai ka mo da kutini? Boro kinaho name gu guga re. Kina gu bangisapai re du tipa gaani zegino na rakirakiahe dunduko. Boro kinaho nakusihe!”
17. Waigu rengbe avunguagude ka undo wiriyo ni ngere tipa amomu ka yugo gu rengo nga ga Baibiri fu kura aboro? Oni funga kpiapai tipa gu sanahe rengbe wiriyo ka sana kurani na ni sukuru yo.
17 Mo ngarasi wiro tipa ni ngere tipa amomu ka yugo gu rengo nga ga Baibiri fu kura aboro. (Rom. 10:10) Mo rengbe ka ringbisa yugopai fu kura aboro tipa Baibiri kuti wai si aida tooni gude wiriki wai ka ndu. Ni bambataha, gu gude re nawirika wai ka ru kuari, na tifuo gure, u ima rengba ka manga bete tooni adiandue. Wakina gure a, paranga boro ima rengba ka tona tungusapai ngba taata gene. Ni kpiapai, ni rengbe ka sana kurani sukuru yo nga: “Ya mo mo iningo gupai nga aboro-birĩ-inohe ni naadia kpia kina agu ahe i akusihe kaa mbakada ahe rogoho? Mi yugungo wene vidio foro.” Tifuo yugo ni vidio sa dagba agu avidio ni naakura ti mburu kuraha nga Was It Designed? ni rengbe ka ya: “Ka si dunga aboro-birĩ-inohe nagbia taarimo tipa guhe i aima kusaha, da si aida ani tambua ni tipa gu kusikusiahe ani abihe?” Isoke, gu gude sukuru re nika ida ka wirika dungu apai tipa Yekova.
MO NAANDU KINDI KUMBATAYO KAA UNDO WIRO TIPA NI NYAKASI GANI IDAPASE
18. Waigu rengbe avunguagude kaa ndu kumbatayo kindi kaa nyakasa gu idapase nga ga wiriyo kuti Mbori?
18 Ani naraka rogo gu zegino hi be agu aboro adunga na idapase kuti Yekova ya. (2 Pet. 3:3) Sidu, avunguagude, wa oni nikaa wirikapai na wironi, oni ngarasi ni tipa ni wisigi agu riiapai rengbe ka sa ni ni sonosi gani irisa tipa Fugo Mbori na gako arugute du tipa ruru mangaapai. Oni undo ni tipa ni berẽ dudunguro na ki nyakasi gani idapase kuti Yekova ni fura oni na ni tipa gako kusikusiahe kina sa. Oni undo ni ni rugutini na agu asangbaanebi nga ga Baibiri niima digiso tihe. Gu nyakipaha anyaka gbe nga, oni kpari sa na wironi na ki kpari tipa ni. Ho oni nika mangaha ni wo, oni ima rengba kadu na gu kido nga Yekova nika fu maku afu kurii gu ome oni amangaha tipa ka undo wironi ni nyakasi gani idapase.—2 Peka 15:7.
BIA 133 Ani Irisi Yekova ti Rago Parangarani
a Tipa ka ino kura dungu apai, oni bi gu vidio du rogo jw.org nga The Wonders of Creation Reveal God’s Glory.
b Ka si du nga wiro ima nyasa wirikapai rogo gu buku nga Mo Raki Nyeanye Kindi na Ngbarago!, mo ima rengba ka fugöpai na ni rogo biata paparaha na biama paparaha, nga gu nasakapai tipa agu arugute nga ga Baibiri du tipa ruru mangaapai.
c Oni bi gu kekeapai nga “Why We Believe in a Creator” rogo gu Awake! nangia ga Mbirinvuo 2006, na gu burosua nga The Origin of Life—Five Questions Worth Asking. Tipa kura akpiapai, oni bi agu avidio ni naakura ti mburu kuraha rogo jw.org nga Viewpoints on the Origin of Life.
d SAKAPAI TIPA SURA: Paranga wirina nga Dezire Yekova nayugo gu vidio fu kurako ni naakura ti mburu kuraha nga Was It Designed?