GU KEKEAPAI DU TIPA WISIGOHO 2
BIA 132 Ani Awere Nga Boro Sa
Gu Gene Rengbe Kumbakuadee ka Yugo Nyemuse na Irisa Ngbaha fu Adiayo
“Kina a wo akumba, oni . . . nifu irisa fu de.”—1 PET. 3:7.
GU MEMEAPAI DU ROGO GI KEKEAPAI RE
Gu gene rengbe kumbakudee ka yugo nyemuse na irisa ngbaha fu diako rogo gupai ko apehe na gupai ko amangaha.
1. Gini ndupai sa Yekova afu gu gamahe ti ni furani nga ga rogatise?
YEKOVA nga “betedi Mbori” watadu Mbori ngbarago na ko naida ani du a na ngbarago. (1 Tim. 1:11) Ko ima fu dungu agamahe furani nga gu naundo rani ani gbia ngbarago rogo raka yo. (Yak. 1:17) Gamahe sa dagba agu agamahe yo re nga rogatise. Ho kumba na dee amanga rogatise ni, i namanga kidohe ka kpinyemu tiyo na ka yugo irisa dagbatiyo. Ho kumbakudee na diakumba abanda gayo nyemuse ni si du ni nyanyakihe dagbatiyo, i dunduko ima rengba kadu na bakere ngbarago.—Snz. 5:18.
2. Ginipai namanga dagba dungu arogotise?
2 Si nipa gberãrago nga, badungu kumbakuadee na dereakumba areme andunga kumbatayo kaa kpinyemu tiyo na kini yugu irisa dagbatiyo wagu i akidohe ka mangaha te. Ni sangbana gipai re, i na ngbarago te. Gu kura wetekapai sa gu kura bainipai tipa apai amangihe nape gupai nga, badungu kumbakuadee nata adiayo, kini peke gbegberẽ afugo fuyo, watadu kini mangiyo ngba gu kura agene angbanga ya. Gu kumbakudee namanga gipai re, ni ima rengba kaa manga fu diani rogo irisa yo dagba aboro ono kini mangi ri gbegberẽ ho du yo ni kporo yo. Badungu kumbakuadee nabi agu ahe nazingisa nyemu kodaba ti aboro, na gipai re a nasa dereakumba i naabi tiyo nga i akpingo nyemuyo te na ka i adunga na ngbarago ya.
3. Tipagine kura kumbakuadee amanga adiayo ti ni ngba gbegberẽ gene?
3 Tipagine kura kumbakuadee amanga adiayo ti ni ngba gbegberẽ gene? Si rengbe kadu nga abayo anaamanga fu anayo ngba gbegberẽ gene, sidu, i ima rengba ka berã gupai nga gbegberẽpai ti ni kaa manga fu adiayo ngba gbegberẽ gene a te. Gu kura akumba namanga fu adiayo ngba gbegberẽ gene mbiko gupai nga gure nga gupai badungu akumba amangaha rogo gu sino dagbarago re. Agi akumba re rengbe ka berã gupai nga si naida i naamanga fu adiayo ngba gbegberẽ gene tipa adiayo ini gupai nga i du du na pagbia beyo kurii yo. I aayugongo gupai fu kura akumba nga i du na zatise tipa gayo apai kodihe na gayo zinga te. Gu kura akumba nabi agu ahe nazingisa nyemu kodaba ti aboro dedede nga gu rengbe ka sa yo i naaberã gupai nga, i akusi adee gbua tipa i naambiisa gayo nyemuapai nga ga kodaba. Kurii gure, badungu abawetekepai abi gupai nga, ti regbo gu ririkaza nangia Korona, badungu kumbakuadee atona ka manga adiayo ngba gbegberẽ gene. Ono si aidanga kumbakudee mangi diako ngba gbegberẽ gene tipa ai ndupai te.
4. Ginipai si aida kumbakuadee du na rubangirise tipaha, na tipagine?
4 Si naida agu akumbakuadee nairiso Yekova du na rubangirise ka zanga mbu gu iraira bipai tipa adee du zegino na ni si sayo i du na iraira bipai tipa adee. a Tipagine? Ndupai sa nga gu gene boro aberã ngbaha du nasa ni ni mangipai ngba gu kura gene kia. Gu mokedi nangia Pauro aza gu mbedimbedi aKristano nadu Roma yo nga, “ka oni ríngbisi nga tironi na gi zegino re ya.” (Rom. 12:1, 2) Ho Pauro ake waraga ni fuyo, agu aboro nadu rogo gu dungurati re aima du ni aKristano tipa dungu agarã. Wa si avura duwo, afugo Pauro nayugo gupai nga, kura aboro adu kindi rogo dungurati gu maapai nga ga sino atitase na gu berãpai du rogo zegino adu na maapai kurii yo. Si nga ndu gupai ko angarasi yo ti ni i mangi ariapai rogo gayo aberã na asino. Gu rugute re nabi gu kumbakuadee abi du areme nga aKristano. Si nipa gberãrago tie nga, gu kura yo dagbayo gu berã nga ga zegino niima du na maapai kurii yo na zavura naima manga adiayo ngba gbegberẽ gene. b Waigu Yekova aida kumbakudee mangipai na diako? Ani nagbia karagapai rogo gu veresi du mburu gi kekeapai re riihe.
5. Ringbisihe kuti 1 Petero 3:7, waigu si aida kumbakudee mangipai na diako?
5 Oni gedi 1 Petero 3:7. Yekova nafu zinahe fu kumbakuadee tipa i irisi adiayo. Gu kumbakudee namangapai na diako rogo irisayo namanga ri rogo wene gene na rogo nyemuse yo. Rogo gi kekeapai re, ani nika wisigopai tipa wai rengbe kumbakudee ka yugo irisa fu diako. Ono ni bambataha, ani sakingo pai tipa gu mangaapai ayugongo irisa na nyemuse fu dereakumba ya.
MO NE GU MANGAAPAI AYUGONGO IRISA FU DIARO YA
6. Ga Yekova bipai nga gine tipa agu akumba namanga adiayo rogo zuu yo? (AKorosaio 3:19)
6 Si aidanga kumbakudee mangi diako rogo zuu yo te. Yekova nasoga ai boro zuu. (Tam. 11:5) Ho akumba amanga adiayo ni ngba gbegberẽ gene, Yekova ima sogaha ni kerehe. (Mara. 2:16; oni gedi AKorosaio 3:19.) Ringbisihe kuti gu veresi du mburu gi kekeapai re riihe nga 1 Petero 3:7, ka kumbakudee amanganga fu diako ngba wene gene ya, gako pabakure na Mbori nadu adu ngbapai. Zavura Yekova arengbanga ka degatuko kuti gani akparakpee te.
7. Ringbisihe kuti AEfeso 4:31, 32, gini ngbatunga afugo si aida kumbakuadee nehe? (Oni bi “Sakarogopaiyo” a.)
7 Si aidanga kumbakudee zingi fu diako watadu ka pe gbegberẽ apai furi te. Gu kura kumbakuadee nafura fu adiayo rogo kere zinga na kini peke agu apai naimisa yo ni kerehe. Ono Yekova ima soga “zinga, na erã, na paa, [na] gbegberẽ fugo.” c (Oni gedi AEfeso 4:31, 32.) Yekova nagia apai dunduko. Yekova naberãpa gu gene aberã kumbakudee afura ngbaha fu diako, zavura ho adunga boro ni ho ya. Gu kumbakudee nafura ngba gbegberẽ gene fu diako agberesanga pa kina gayo rogatise sa te ono pa gako pabakure na Mbori a.—Yak. 1:26.
8. Ga Yekova bipai nga gine tipa biko agu ahe nazingisa nyemu kodaba ti boro, na tipagine?
8 Bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba ti aboro. Ga Yekova bipai nga gine tipa biko agu ahe nazingisa nyemu kodaba ti aboro? Ko ima sogaha. Sidu, gu kumbakudee nabiko agu asura du ni bibirikoho nagberesa gani pagume na Yekova na ni ayugongo irisa fu diani te. d Yekova naida gupai nga kumbakudee nye ni ruruko fu diako angianga kina rogo mangapai yo sa ya ono rogo aberã yo a. Yesu ape gupai nga gu kumba nangana kura dee na nyemuri ima manga bäri na ri “kpotoni yo.” e—Mt. 5:28, 29.
9. Tipagine Yekova nasogo gupai ti ni nga kumbakudee naamangapai na diako ni bipa kodaba ngba gbegberẽ gene?
9 Si aidanga kumbakudee mangi diako ngbaome ri mangi gupai ri aidanga ka mangaha ya nga gu rengbe ka sa ri ri naabi tiri nga i namanga furi ngba gbegberẽ gene watadu nga gu rengbe ka mbusa gari sangbakpotoseyo ho i amanga kodaba ni te. Gu kura kumbakuadee namanga adiayo ngbaome i mangi ngbatunga agu akodaba rengbe ka sa yo i naabi tiyo nga i namanga fuyo ngba gbegberẽ gene watadu nga gu rengbe ka mbusa gayo sangbakpotoseyo. Yekova ima soga ngbatunga gu mangapai nga ga gbangbati na zanga berãpa aboro. Ko naida gupai nga kumbakudee kpinyemu diako, ko mangipai na ri ngba wene gene, na ko du na irisa tipa gari sangbakpotoseyo. (Ef. 5:28, 29) Na ka si dunga gu kumbakudee nga Kristano abingo diani na nyanyakipa ni te watadu ni namanga ri ngba gbegberẽ gene watadu ni nabiko agu ahe nazingisa nyemu kodaba ti aboro? Waigu ni narengbe ka manga ariapai rogo gani aberã yo na mangaapai?
GU GENE RENGBE KUMBAKUDEE KA MBU GBEGBERẼ MANGAPAI NGBAHA
10. Waigu rengbe kumbakuadee ka gbia undo ti ga Yesu kpiapai?
10 Ginipai rengbe ka undo kumbakudee ni dibe gbegberẽ mangapai na agu apai nayugo zanga irisa? Niima rengba ka manga ome ka wirika Yesu. Wa vura duhe nga Yesu aamanganga rogatise te, gu gene ko aamangapai na gako abawiriki ngbaha nga wene kpiapai tipa wai si aida kumbakudee mangipai na diako. (Ef. 5:25) Ni kpiapai, ani wisigingo gupai rengbe kumbakuadee ka wirikaha ti gu gene Yesu anaamangapai na gako amokedi na ti gu gene ko afura na yo ngbaha.
11. Waigu Yesu anaamangapai na gako amokedi?
11 Yesu anidu ti aregbo dunduko na wene sino koyo du gako amokedi ni na ko anaamangapai na yo rogo irisayo. Ko aamanganga pai na yo na zinga watadu ngba gbegberẽ gene te. Wa si avura du nga ko adu na bakere ome kisusi gu i adu na ni, ko aamanganga sunge na gako ome ka sa yo i naabi tiyo nga i rurungbura watadu ka sayo i naagunde beko te. Kuba gure, ko du nanaamangapai fuyo ni umbasitise. (Yo. 13:12-17) Ko aya fu gako abawiriki wẽ: Oni “wiriki pare; bambiko bayee boro nga mi nga irazerangbaduse, oni ki bi ongoda tipa mbisimoroni.” (Mt. 11:28-30) Ani ini gupai nga Yesu angia bayee boro. Anga bayee boro nga rurungbura boro te. Ni ngangarã tipa ka zatini ti kura apai. Ho aboro amanga gupai ni ka sa ni nizingi, ni nanye zezeredi na ki zatini.
12. Waigu Yesu anaafura fu kura aboro?
12 Yesu amangisunge na afugoko tipa ka fu wasa na ka ngarasa kura aboro. Ko anaafuranga ngba gbegberẽ gene fu apefuoko te. (Rk. 8:47, 48) Zavura ho asogoko anaasenga ko ni na kini asadi ka sako ko zingi, “ko agberã nga ngbako yo fu yo te.” (1 Pet. 2:21-23) Zavura ti kura aregbo, Yesu asia ka onga kuba gupai nga ka karagapai ngba gbegberẽ gene. (Mt. 27:12-14) Nga gu bawene kpiapai fu gu kumbakuadee nga aKristano!
13. A wa i napehe rogo Matayo 19:4-6, waigu rengbe kumbakudee ka “ka kuti diani”? (Oni bi sura a.)
13 Yesu arugu kumbakuadee tipa i nye niruru yo fu adiayo. Ko adipai rogo afugo Bako yo, nga gu ko apehe nga si naida kumbakudee “ka kuti diani.” (Oni gedi Matayo 19:4-6.) Gu pa-Giriki i namangisunge na ni rogo gi kekeapai re nga “ka kuti” rogo yo nga ka “dikohe.” Sidu tie, si naida gu nyemuse du dagba kumbakudee na diakumba du ni nyanyakihe gbe si kidu wa ka i dihe ka dikoho kuti kuraha. Ka si du nga boro sa dagbayo nika manga gupai nika gberesapa gayo rogatise, i dunduko nika mbu mbugo ho. Gu kumbakudee sonosi ngbatunga gu mbembedi pagume re na diani, ni aidanga ka bi ai agu ahe dunduko nazingisa nyemu kodaba ti boro te. Ni nadia bangirini nibasa kusayo ti “ngera kuti pa wia” watadu kungbo ahe. (Tam. 119:37) Wakina Eyobo, ni nadiaberã ka zanga ngana ai kungbo dee na iraira nyemupai.—Eyo. 31:1.
Gu kumbakudee du niruru ni naká ka bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba ti boro (Oni bi genewaraga 13) g
14. Gini adiandue si aida gu kumbakudee namanga fu diani ngba gbegberẽ gene mangihe tipa ka mbakada gani pagume na Yekova gbiati diani?
14 Si naida gu kumbakudee naimisa diani rogo mangapai watadu rogo fugoyo mangi dungu apai tipa ka mbakada gu pagume ni nagberesi paha na Yekova gbiati diani re. Gini adiandue si aida ni mangihe? Bambatapai nga, si naida ni rugutini na gupai nga ni na kere kpakarapai. Pai ho du ni oko okoho ti bangiri Yekova te. (Tam. 44:21; Batu. 12:14; Eb. 4:13) Ue pai nga, si naida ni mbu manga diani ngba gbegberẽ gene na ki mangi aˈariapai ti asino ni. (Snz. 28:13) Biata pai nga, si naida ni hõmbupai be diani na be Yekova ki gbata gayo mbupai. (Amo. 3:19) Si naida ni zungodi Yekova ko undo ni tipa nidu na nyemu ka manga ariapai na ni du na rengba ka berã, ka fura, na ka mangapai ngba gu gene Yekova aida ni mangipai ngbaha. (Tam. 51:10-12; 2 Kor. 10:5; Frp. 2:13; Tam. 97:10) Biama pai nga, ni namangapai na ngbanya kuti gani akparakpee ni wirika ni ka soga ngbatunga azuũ dunduko gbiati gbegberẽ afugo. (Tam. 97:10) Bisue pai nga, ni nagbata undo nibasa be agu ababanda akandoro du na nyemuse rogo dungurati. (Yak. 5:14-16) Sita pai nga, ni namanga mbakadapai nga gu nika undo ni ni ne ngbatunga gu mangaapai re dunduko kumbatayo. Si naida gu kumbakudee nabi agu ahe nazingisa nyemu kodaba ti boro mangi kina gu bangisa apai sita i nafura tipaha ane re. Yekova nika fu maku afu kurii gu ome ni amangaha tipa ka manga aˈariapai rogo asino ni yo re. (Tam. 37:5) Ono anga gu yangarapai sa gbua si aida kumbakudee mangihe nga ka mbu manga agu apai rengbe ka imisa diani te. Si naida a ni wiriki wai ka yugo irisa fu diani. Waigu rengbe ni ka manga gupai re?
WAI KA YUGO NYEMUSE NA IRISA FU DIARO
15. Waigu rengbe kumbakudee ka yugo gupai nga ni nakpinyemu diani akpi?
15 Mo yugu gupai furi nga mo nakpinyemu ri akpi. Gu kura awirina nga akumba du na bakere ngbarago rogo gayo rogatise yo nasaha ni sino yo kaa mangapai rogo aˈuru dunduko ka yugo bakio wai fu adiayo i akpinyemu yo. (1 Yo. 3:18) Kumbakudee ima rengba ka yugo gupai nga ko nakpinyemu diako ni manga ko taata apai wa gu nga ka zada beri watadu ka dungo ri. Ko ima rengba ka keda kekeapai furi ka pe gupai nga, “Mi nazingo tipa ro” watadu ki sana ri nga, “Gamo uru wai?” Ko ima rengba ka ke waraga furi ka yugo bakio wai ko akpinyemu ri watadu ka ngbehe furi. Ho kumbakudee amanga agi apai re ni, ni nayugoho nga ni nairisa diani airisa na si nanyakasa gayo rogatise.
16. Tipagine si aida kumbakudee tambua diako ti ni?
16 Mo gumba gupai furi nga ri na nyanyakipa ri foro. Gu kumbakudee nairisa diani nasa ri ri ini ndu gupai du ri ti ni na nyanyaki pa ri na ki sa ri ri du na wene bipai tipa tiri. Gene sa ko amanga gipai re ngbaha nga ka tambua ri tipa agu apai dunduko ri amangaha tipa ka undo ko. (Koro. 3:15) Ho kumbakudee atambua diani ni kina boro ngbaduni yo, si nasa ngbarago asa tiri. Ri nika bi tiri nibandabanda ri, ni gu boro i akpinyemu ni akpi, na i airisa ni airisa.—Snz. 31:28.
17. Waigu rengbe kumbakudee ka yugo irisa fu diako?
17 Mo du na weneringise gbiati irisa. Gu kumbakudee nakpinyemu diako nabi ri na nyanyakipa ri. Ko nabi ri wa nyanyakipa gamahe be Yekova. (Snz. 18:22; 31:10) Ni sangbanaha, ko namangapai na ri rogo wene gene na rogo irisayo, kodihe na ho i amanga kodaba ni. Ko amanganga ri ngbaome ri mangi ai gupai rengbe ka sa ri ka ri dunga wenengai ya watadu ka manga ri ri mangi gupai nika mbusa gari sangbakpotoseyo ho i amanga kodaba ni ya te. f Zavura ko a, si aidanga ko mangi ai gupai nika mbusa sangbakpotokoyo ho i amanga kodaba ni te.—Amo. 24:16.
18. Ginipai si aida kumbakuadee diberã ka mangaha? (Oni bi gu sanduki a nga “ Agene Biama Rengbe Mo ka Yugo Gupai Ngbaha Nga Mo Nga gu Kumbakudee Nayugo Irisa Ayugo.”)
18 Yekova na ngbarago ho ko abi gupai ni nga oni naˈasada na omeroni dunduko ka yugo irisa fu adiaroni rogo agu apai oni apehe na kini mangihe. Mo dinga berã adia ka zanga manga ai gupai rengbe ka imisa ri na mo kidu na weneringise, irisa, gbiati nunga koyo du ri ni. Ka mo mangihe wo, mo nika yugo gupai nga mo ima kpinyemu ri na mo nabi ri na nyanyakipa ri. Mo yugu irisa fu diaro, na mo nika banda gu nyanyaki pagume du bero nga—gamo pabakure na Yekova.—Tam. 25:14.
BIA 131 ‘Gu Mbori Akpamiaha ka Boro Kparanga Ha Ya’
a Kumbakuadee nika gbia undo agbia ti geda gu kekeapai nga “Ya mo Mo Namangapai na Adee Wagu Yekova Amangaha?” naadu rogo gu Ngbaõbambu Sinziri nangia ga Ngi 2024.
b Ka singia gamo badiarogatise aima manga foro gbegberẽ, mo nika gbia undo agbia ti geda mo gu kekeapai nga “Help for Victims of Domestic Abuse” du rogo gu paparaha nga “More Topics” ninaakura ti mburu kuraha rogo jw.org na rogo JW Library®.
c SAKAROGOPAIYO: “Gbegberẽ fugo” nakoda gumba gbegberẽ afugo fu aboro tipa ka senga yo, na ka sa yo i naabi tiyo ngba gbegberẽ gene. Si a nakoda gumba agu apai fuyo dedede mo aidanga ha tipa yo ya. Sidu, ai gupai kumbakudee apehe ka imisa watadu ka senga diako na ni, si nga gbegberẽ afugo.
d Oni bi gu kekeapai nga “Pornography Can Shatter Your Marriage” du rogo jw.org na rogo JW Library.
e Gu diakumba kumbani abi agu ahe nazingisa nyemu kodaba ti boro ima rengba ka gbia undo ti gu kekeapai nga “Ginipai Rengbe Boro ka Mangaha ho Gani Badiarogatise Abi Kpia Kundiri Aboro Ni” rogo gu Ngbaõbambu Sinziri nangia ga Buza 2023.
f Baibiri apenga futufutuapai tipa gu kodaba du ni gigirihe na gu adunga ni gigirihe ya ho kumbakudee na diakumba amanga kodaba ni dagbayo te. Agu aKristano dunduko nga arogotise si aida i mangi agu adiaberã nika yugo gupai nga i naida ka irisa Yekova, i naida ka sa ngbarago dagbatiyo, na i naida ka banda gigiri sangbakpotoseyo. Ka pe guhe nga rengo, si aida nga arogotise sakipai na kura aboro tipa gu dawedawe papara pa gi gayo rogatise re te.
g SAKAPAI TIPA SURA: Agu aboro wirina amangasunge na yo naˈasada ka sako ko bi kpia kundiri aboro rogo magazini.
