1. Ringbisihe kuti 1 Petero 5:2, gini nyanyakipa sunge si aida abaakumba mangihe?

 I IMA fu gu sunge fu agu abaakumba nga aKristano nga, i ngerefuo ga Yekova akandoro du na nyanyakipa yo. Agi akumba naima fu tiyo re nabi gu momu du beyo nga ga mangasunge fu awirinayo na nyanyakipaha, na i namangasunge nyanyaki tipa kadu ni agu ababanda akandoro “nikabanda yo.” (Yere. 23:4; oni gedi 1 Petero 5:2.) Ani na bakere tambuahe nga, ani na ngbatunga agu akumba re rogo gaani adungurati!

2. Gini aasada rengbe kura abaakumba ka gbiatiyo na ni?

² Ho abaakumba angera ni fuo agu asunge du beyo, i nagbiatiyo na dungu akpakarapai. Gene sa dagba agu akuraha nga, si naida abaakumba mangisunge nyanyaki ka ngerafuo dungurati. Si aaida Tony nga bakumba Amerika yo du na zatise nibipa bakio gu sunge ko anaaida pa mangaha. Ko aya: “Ho gu ririkaza nga Korona atona ni, mi aasadi ka mangasunge ni bakerehe tipa ka manga mbakadapai tipa adunguratise gbiati sunge tungusapai. Ono wa mi avura kaa mangasunge ni bakerehe, kura asunge adu kindi ho a ni bakerehe tipa ka mangaha. Badungu apai aima du ho mi aamangaha si ki sa gupai nga ka mi kparanga regbo rengbearengba tipa geda Baibiri, wisigopai nisase, gbiati kparakpee ya.” Ilir, nga bakumba Kosovo yo agbiatiko na gu kpakarapai du kia. Ho ko adu ni rogo gu ba i aasovura rogoho, si aima kpakara fuko ko mangipai kuti agu arugapai riigbu aafuhe. Ko aya: “Gimi pa du na wingbaduse adu ni asadiasadihe ho be-basunge afu gu sunge ni fere nga mi undo agu awirina naadu rogo kere ba. Mi aima du na gunde, na mi aabingo ho nga gu rugapai re adu na undo ti ni te.” Si adu ni kpakarakpakaraha fu Tim nga mokedi Asia yo tipa ko naamanga agu apai dunduko ko anaaida kaa mangaha na auru dunduko. Ko aya: “Ti kura aregbo, mi anaabi gupai nga mi ima mbu, berãre yo na ti kpotore.” Ginipai rengbe ka undo agu abaakumba nagbiatiyo na akpakarapai wakina gure?

3. Waigu rengbe ani dunduko ka gbia undo ti wisigo gu kpiapai nga ga gu basapungbanga nangia Gidiona?

 ³ Abaakumba ima rengba ka wirikapai ti gu kpiapai nangia ga gu basapungbanga nangia Gidiona. (Eb. 6:12; 11:32) Ko angia babanda ga Mbori aboro na kini ngerefuo yo. (Abasa. 2:16; 1 Peka 17:6) Wakina Gidiona, i ima maa abaakumba i naangerafuo ga Mbori aboro ti kere kpakarakpakara aregbo. (Amo. 20:28; 2 Tim. 3:1) Ani ima rengba ka wirikapai ti ga Gidiona inopa gako rengbanapai, umbasitise, gbiati giasangba. Gako padu na hipai adu ni asadiasadihe wa ko aamanga gako asunge. Singia ani namangasunge ni abaakumba watadu ani amanganga sunge ni abaakumba te, ani ima rengba ka wirika wai kadu na bakere tambuahe fu abaakumba. Ani ima rengba ka mangasunge nyanyaki ka ngerafuo agi awirina namangasunge nyanyaki kaa ngerafuo rani rogo dungurati re.​—Eb. 13:17.

4. Waigu Gidiona ayugu umbasitise?

⁴ Gidiona angia boro umbasitise. b Ho ga Yekova maraika ape gupai ni fu Gidiona nga i ima sia ko ko batasi aYisaraere be aMidiano naadu na bakere ome tiyo, gu kumba nangia boro umbasitise re akaragapai nga: “Gi rika ni rungorungo ho ki susi dagba ngbatunga Manase, mi tigimi nga umba boro dagba ga buba aborokporo ki susi.” (Abasa. 6:15) Ko abi tiko nga ko arẽnga tipa gu sunge re te, ono Yekova aima ino gupai nga ko ima rengba ka mangaha. Na ga Yekova undo, Gidiona amangi gako sunge wenengai ki digisihe.

5. Ti gini regbo si narengbe kadu ni kpakarakpakaraha fu bakumba ni du na umbasitise?

⁵ Abaakumba namanga nyanyaki asadatise tipa ka yugo umbasitise rogo apai yo dunduko. (Mika 6:8; Amo. 20:18, 19) I atanga ngbaduyo na pa agu apai i narengbe ka mangaha watadu i namangihe te; na ho i amanga bete aingahe ni, i abingo ho nga sunge tiyo te te. Ti kura aregbo, si ima rengba kadu ni kpakarakpakaraha fu bakumba ni du na umbasitise. Ni kpiapai, ni ima rengba ka dia dungu asunge ku be ni na si kidu ni kpakarakpakaraha fu ni ni mangi agu asunge re dunduko. Watadu si ima rengba kadu ni kpakarakpakaraha fu ni kadu na umbasitise ho gu kura aboro atambua ni ni na gu kura aboro kini bisirapa ni nibipa wai ni amanga apai. Ginipai rengbe abaakumba ka wirikaha be Gidiona nga gu nika undo yo rogo ngbatunga apai wa gure?

6. Ginipai rengbe abaakumba ka wirikaha ti gu umbasitise nangia ga Gidiona? (Oni bi sura a.)

⁶ Mo sanahe tipa undo. Gu boro du na umbasitise ima ino gupai nga, gu kura apai kinaho ka ni  aamanganga ha ya. Gidiona ayugu gupai nga ko adu na umbasitise nidu ko na nyemu ka sana kura aboro tipa undo. (Abasa. 6:27, 35; 7:24) Agu abaakumba du na tatamana namanga kina gu bangisapai re. Tony, i nipe pako kusayo aya: “Mbiko nibipa wai i asonosi re, mi naadia badungu asunge ku be re kisusi gu rengbe mi ka mangaha. Sidu, mi adiberã ani sakipai tipa gu sino nga umbasitise ti regbo gaani irisombori nga ga aborokporo, na ki sana diare tipa gari berãpai. Mi abi gu vidio berewe a du rogo jw.org nga Train, Trust, and Empower Others, as Jesus Does.” Tony atona ka sana kura aboro i undo ko ti gu dungu asunge naadu kuriko. Sangbanaha angia gine? Tony aya: “Awere, kura aboro nangera angerafuo agu asunge du rogo dungurati, na mi na bakere regbo tipa ka nyakasa gimi pabakure na Yekova.”

7. Ka si du nga i bisirapa abaakumba, waigu si aida i wiriki Gidiona? (Yakoba 3:13)

⁷ Ka si du nga boro bisirapa ro, ka mo zinginga ya. Gu kura asada abaakumba agbiatiyo na ni nga ho i nabisirapa yo ni. Ga Gidiona kpiapai ima rengba ka undo yo berewe. Ko aima inopa gako azangarengba, sidu, ko anye zezeredi ho aboro Efuraima abisirapa ko ni. (Abasa. 8:1-3) Gidiona aakaraganga pai ni zinga te. Ko ayugu gupai nga ko adu na umbasitise ni dega ko tuko kuti gupai i aagumbaha na ki fura fuyo ngba wene gene, gipai re nasa gupai nga i zeredi ki mbu zinga. Agu abaakumba du na tatamana nawirika Gidiona ni dega yo tuyo wenengai na kini karagapai zezeredi ho i nabisirapa yo ni. (Oni gedi Yakoba 3:13.) Ni mangayo pai ngba gi gene re, i nafubee kuti zereda rogo dungurati.

8. Waigu si aida abaakumba mangipai ka si du nga i nagbia sambuohe? Oni funga kpiapai.

⁸ Oni fu taarimo dunduko fu Yekova. Ho aboro aasambuo Gidiona ni mbiko gu diabese ko agbiaha rii aMidiano, ko agbeberã aboro dunduko kuti Yekova. (Abasa. 8:22, 23) Waigu rengbe abaakumba ka wirika Gidiona? Si naida i fu taarimo fu Yekova tipa agu apai i amangaha. (1 Kor. 4:6, 7) Ni kpiapai, ka si du nga i tambua bakumba tipa gani birĩ nga ga yugopai, ni ima rengba ka gbeberã aboro ku rogo gu ba ni agbia arugapai rogoho nga Fugo Mbori, watadu kuti gu rabahe ni agbiaha rogo ga Yekova riigbu. Abaakumba ima rengba ka berãkuriipa gayo yugopai singia i nayugopai ngba gu gene nafu taarimo fu Yekova watadu i nagbeberã aboro kina kuti tiyo. Oni bingo gu kpiapai nga ga gu bakumba du rimoko nga Timothy. Ho Timothy atona mangasunge ni ni bakumba, ko aima kpinyemu kaa manga agumbapai. Ko aya: “Mi anaatona gimi gumbapai na gu tonatona afugo gbiati akpiapai naima du ni gbangaha na ni kpakarakpakaraha. Dedede, aboro anaasambuo re mbiko gipai re. Ono gipai re asa gupai nga aboro naamaaberãyo kina kuti re angianga kuti Baibiri watadu Yekova ya.” Wa regbo aasusa, Timothy aye ka bi gupai nga si naida ko aria gu gene ko ayugopai ngbaha tipa gupai nga ka aboro naamanga berãyo kina kuti ko gbe ya. (Snz. 27:21) Sangbanaha angia gine? Ko aya: “Awere, awirina nape gupai fere nga, gimi gumbapai aundo yo i dibe kpakarapai, i hi asada, watadu i mbedi gbe na Yekova. Mi nagbia bakere ngbarago ti gupai agu awirina re apehe susi wai mi anaagbia ngbarago ti gu taarimo i anaafuhe fere dungu agarã kusayo.”

9. Ginipai nasaha ni mbumbuhe fu Gidiona ko gisangba Yekova na kidu na wingbaduse? (Oni bi gu sura duti kpotoho.)

⁹ Tingbafuo i fu gu sunge fu Gidiona nga ga ngbembatayo fu aYisaraere, si aaida ko du na giasangba na kidu na wingbaduse. I afu gu sunge fuko nga ko gbarasi gu bamotumo nangia ga bako nga gu bako aduaha tipa iriso Bara. (Abasa. 6:25, 26) Na kusa tingbafuo Gidiona dungura abanzengere, Yekova ape gupai fuko bara ue nga, ko umbasi bange gako abanzengere. (Abasa. 7:2-7) Ni yangaraha, Yekova ape gupai fuko nga ko ndu ka zubo agu abanzengere nangia avura yo bebere yuru.​—Abasa. 7:9-11.

10. Ti gini regbo si narengbe kadu ni kpakarakpakaraha fu bakumba ni gisangba?

 ¹⁰ Si naida abaakumba “ipi” ka giasangba. (Yak. 3:17) Gu bakumba du na giasangba, ni regerege ka mangapai kuti gupai Ziazia Kekeapai apehe na kini mangipai kuti agu arugapai naye be ga Mbori riigbu. Ngba gi gene re, ni namaa wene kpiapai fu kura aboro. Wa vura duhe wo, si ima rengba kadu ni kpakarakpakaraha funi ni du na giasangba. Ni kpiapai, si ima rengba ka kpakara funi ni naamangapai kuti agu arugapai ni agbiaha. Rogo kura abangiriba, ni ima rengba ka bakabangirini singia gu kura arugapai rẽarẽ nzunzu na watadu si ni patatamana. Watadu i ima rengba ka sana ni ni mangi gu sunge nika maa gani ranirii ngbapai. Rogo ngbatunga apai yo wa gure, waigu rengbe abaakumba ka wirika gu giasangba naadu ti Gidiona?

11. Ginipai rengbe ka undo abaakumba i du na giasangba?

¹¹ Mo degeturo wenengai kuti arugapai na ki mangipai kutini. Mbori apepa wai fu Gidiona si aaida ko gbarasi ga bako bamotumo, gu ba si aaida ko me vovo bamotumo rogoho fu Yekova, na gu nya si aaida i naafu ru ni motumo. Gidiona aabisiranga pa gu rugapai re te​—ko amangi kina gupai Yekova aya fuko ko mangihe. Areme, abaakumba nagbia arugapai be ga Yekova riigbu vurube awaraga, atingidapai, gbiati gu kura arugapai nga gu naundo rani ani nye ni bandabanda rani na kidu mbembedi na Yekova. Ani ima kpinyemu gaani abaakumba mbiko i napekafuo agu arugapai nga ga siokrasia ni ruruyo. Dungurati dunduko nagbia undo.​—Tam. 119:112.

12. Waigu rengbe abaakumba ka mangapai kuti AEbere 13:17 ka si du nga arugapai nga ga siokrasia duho tipa manga ariapai?

¹² Mo du na nyemu ka manga ariapai. Oni tingidi gupai nga, Yekova ape gupai fu Gidiona nga ko kedi badungu gako abanzengere ku kporo yo. (Abasa. 7:8) Ko aima rengba ka berã gupai nga: ‘Ya mo si naida aida nzunzu na gi ariapai re? Ya mo gipai re amanga nzunzu?’ Wa si avura du wo, Gidiona aima giasangba. Areme, abaakumba nawirika Gidiona ni du yo na giasangba ho riigbu ape gupai ni fuyo nga i mangipai ngba kura gene kia. (Oni gedi AEbere 13:17.) Ni kpiapai rogo 2014, Riigbu Bipasunge amangi ariapai ti gu gene i afu marã ngbaha tipa meka aBambu Kindo na aBambu Bakere Dunguratise. (2 Kor. 8:12-14) Si aaidanga adungurati nagasa bape berewe tipa me yo aBambu Kindo gbiati aBambu Bakere Dunguratise fuyo te. Mbata kusayo, riigbu anaafu marã ni bape fu adungurati i naameka aBambu Kindo na ni, na adungurati kini gasi gu marã re fuo me yo aBambu Kindo, ono awere, riigbu namangasunge na agamahe be adungurati dunduko rogo zegino tipa ka me aBambu Kindo gbiati aBambu Bakere Dunguratise rogo gu ba du zingo rogoho, ka si vura du vurũ nga gu dungurati i ame rago fuhe re rengbe ka fu marã gbua tooni ni gamahe. Ho José agi pa gipai re ni, ko adu na kina kapa singia gipai re adu na diabese nzunzu, na ko aberẽ gupai nga: ‘I amenga Bambu Kindo kandara sa te. Anga wo i amangaapai rogo gi papara zegino re te.’ Ginipai naundo José ko songodi gi rugapai re? Ko aya: “Agu afugo du rogo Asanza 3:5, 6 atingidi re na gupai  nga, si naida mi kido kuti Yekova. Na sangbanaha ima du ni bawenehe! Anga gupai sa ani amangaha nga ka me dungu aBambu Kindo te, ani ima wirika gupai a nga ka fu agamahe ngba dungu agene tipa apai du ni rengberengbehe.”

13. (a) Ginipai Gidiona adu na kido tipaha? (b) Waigu rengbe abaakumba ka wirika Gidiona? (Oni bi sura a.)

¹³ Oni naamanga gupai Yekova akpinyemuhe na wingbaduse. Gidiona agisangba Yekova zavura ho ko adu ni na gunde na gu sunge i afuhe fuko ki du ni kere kpakarakpakaraha. (Abasa. 9:17) Tingbafuo Gidiona gbia kidohe be Yekova, ko aima du na gu kido nzunzu nga, Mbori nika undo ko aundo ko banda ga Mbori aboro. Agu abaakumba naraka rogo agu aba i naima rugusa gaani sunge rogoho nawirika Gidiona awirika. I nayugo wingbaduse na kini ngbembatayo rogo agu apai yo nga ga dungurati gbiati sunge tungusapai i ki vura kaa gbiatiyo vurũ na aserekpohe, sasana yo, zanga gayo asunge, watadu zuu. c Ti regbo bakere gberãngbi, si nika ida abaakumba du na wingbaduse ka mangapai kuti agu apai i nika gbiaha​—ka si vura du vurũ ni kere kpakarakpakaraha tipa ka mangapai kuti ni. Ni kpiapai, ani ima rengba ka gbia arugapai tipa wai ka tungusa gu nyanyaki pangbanga nga ga sapangbanga na gupai si aida ani mangihe ka bata be gu zubohe nga ga Gogo boro Magogo.​—Yeze. 38:18; Yugo. 16:21.

14. Tipagine si adu ti ni ni kpakarakpakaraha fu Gidiona ko hipai?

¹⁴ Si aaida Gidiona mangisunge nyanyaki wa ko angia basapungbanga. Ho aMidiano azubo ni yuru ti regbo vura, Gidiona ado fuo yo ku rogo gu ngboongbo rago nga ga Yizerere da kina ku rogo gu di nga ga Yaradene nga gu si awira gupai nga nvuo aima du rogoho ni kerehe. (Abasa. 7:22) Ya mo Gidiona anye Yaradene yo? Oó! Wa vura duhe nga ko gbiati gako akumba aima mbu, i aandu kindi kumbatayo kaa do fuoyo na ki si di. Ni yangaraha, i agbia aMidiano na ki dibe yo.​—Abasa. 8:4-12.

15. Tipagine si narengbe kadu ti ni kpakarakpakaraha ti kura aregbo fu bakumba ni hipai?

¹⁵ Ti kura aregbo, bakumba ima rengba kadu na mbugo ti kpotoni na berani yo mbiko ni  nangerafuo dungurati gbiati gani aborokporo. Rogo ngbatunga apai wa gure, waigu rengbe abaakumba ka wirika Gidiona?

16-17. Ginipai naundo Gidiona ko hipai, na gini kido rengbe abaakumba kadu na ni? (Yesaya 40:28-31) (Oni bi sura a.)

¹⁶ Mo du na gu kido nga Yekova nika fu ome foro. Gidiona adu na gu kido nga, Yekova nika nyakasako anyakasa na Yekova aima manga gipai re. (Abasa. 6:14, 34) Ti gu kura regbo sa, Gidiona na gako akumba aadofuo abakindo ue nga ga aMidiano yo ni ndu yo na si nawiraha wa agu abakindo re aazubo rii akameri. (Abasa. 8:12, 21) Ono Mbori aundo aYisaraere i ziyo na ki dibe gu vura re. Wakina gure a, abaakumba ima rengba ka kido kuti Yekova, mbiko “he amaka nga ko te, ko ambu nga a te.” Ko nika fu ome fuyo ho i nikaa idaha ni.​—Oni gedi Yesaya 40:28-31.

¹⁷ Oni bingo gu kpiapai nga ga Matthew, nga boro sa namangasunge rogo gu Rondo Du Tipa Sakapai na Amunganga. Ginipai ninaaundo ko ko nahipai? Matthew aya: “Mi ima gbia gu ome be Yekova i nape paha rogo AFiripoio 4:13. Dedede, ho mi nidu ni na bakere mbugo na mi ki bihe nga ka mi mangingo kurapai berewe te, mi naamanga kparakpee kakaka kini zungodi Mbori ko fu gu ome fere mi aidaha tipa ka songoda awirinina. Ti agu aregbo re, mi aima bi wai ga Yekova toro afu ome fere na kini undo re mi naahipai.” Wakina Gidiona, gaani abaakumba namangasunge nyanyaki tipa ka ngerafuo ga Mbori aboro si ki vura du vurũ nga si taata ti aregbo dunduko te. Ni rengo, si naida i du na umbasitise na ki rugutiyo na gupai nga i arengbanga ka manga agu apai dunduko i aida ka mangaha ti aregbo dunduko te. Wa vura duhe wo, i ima rengba kadu na gu kido nga Yekova nika degatuko adega kuti gayo akpee tipa undo na ko nika fu ome afu fuyo i hipai.​—Tam. 116:1; Frp. 2:13.

18. Nibipa agu apai ani nawirikihe, waigu rengbe abaakumba ka wirika Gidiona?

¹⁸ Abaakumba ima rengba ka wirika badungu apai ti gu kpiapai nga ga Gidiona. Si naida abaakumba du na umbasitise nibi pa gu bakio sunge i aida ka mangaha, na si naida i du a na umbasitise ho aboro asambuo yo ni watadu ka bisirapa yo. Si naida i du na giasangba gbiati wingbaduse, gbe, wa digido gi zegino re ambeda. Na si naida i du na gu kido nga, ka i vura gbiatiyo na kina gini akpakarapai, Mbori nika fu ome afu fuyo. Ni rengo, ani ima du na tambuahe tipa gu sunge ababanda akandoro amangaha nyanyaki na si naida ani naairisa “ngbatunga agu yo du wa” gure.​—Frp. 2:29.