1-2. Ringbisihe kuti Atambuahe 25:14, ginipai si aida ani mangihe ka ani aida kadu na mbembedi pabakure na Yekova?

 GINI asino mo abihe nga si du na nyanyakipaha tipa ka banda gaani pabakure na kura aboro? Si nawira mo ima rengba ka karagapai nga, si naida wene abakure naakpinyemu tiyo na kini songodi tiyo. Si nawira gupai nga mo arengbanga ka berãha nga gunde nga wene nyanyakipa sino si aidaha tipa wene pabakure te. Ono tie, a wa gu veresi du tipa gi kekeapai re ayugoho, agu aboro naida kadu na mbembedi pabakure na Yekova, si naida i ‘naagunde ti ko.’​—Oni gedi Atambuahe 25:14.

² Ka ani vura dia regbo wai kuti iriso Yekova, ani dunduko si aida ani banda gaani irisa tipa ko. Ono rogo gupai nga gunde ti Mbori nga gine? Wai rengbe ani ka wirika gunde ti Yekova? Na ginipai rengbe ani ka wirikaha tipa gunde ti Mbori be gu buruku nangia Obadaya na gu Gbiamotumo nangia Yoyada gbiati Bakindo Yoasa?

3. Oni sakingo pai tipa gupai rengbe ka sarani ani du na gunde, gbiati wai rengbe gipai re ka sarani ani du.

³ Ani ima rengba kadu na gunde ka si du nga ani idi kuti gupai nga kerepai ima rengba ka manga rani. Gi ngbatunga gunde re ima rengba kadu ni wenehe na si ima rengba ka sa rani ani mangipai na tatamana. Gunde ima rengba ka sa rani ka ani naandunga tingba baime ya. Gunde be gupai rengbe ka imisa rani ima rengba ka fõngbaduraniyo ani zubo be kerepai. Gunde be pa gbarasa ani gaani pabakure na gu boro ani nakpinyemu  ni nasa rani ka ani penga gupai watadu ka manga gupai du ni gbegberẽhe ya.

4. Gini ngbatunga gunde be Yekova Satana aida ani du na ni?

⁴ Satana naida ka sa gupai nga aboro naagunde be Yekova. Satana nasonosa gu bipai Erifaza adu na ni​—ko naida ani idi kuti gupai nga Yekova ti aregbo dunduko nga zingizingi boro, na ko naida ka fu mbusa furani, na ka ani mangingo gupai rengbe ka sa ngbarago tiko te. (Eyo. 4:18, 19) Satana naida ani naagunde nikerehe be Yekova na ki mbu iriso Ko. Ono si aidanga ani naagunde be Yekova te, kuba gure, si naida ani wiriki wai ka irisoko na kidu na gunde ti manga gupai rengbe ka ba gberãrago tiko.

5. Rogo gupai yo nga ka gunde ti Mbori nga gine?

⁵ Gu boro nakpinyemu Mbori ni bakerehe gbe, ni aidanga ka manga gupai nga gu rengbe ka gbarasa gani pagume na Ko te. Yesu adu na ngbatunga gu “gunde ti Mbori” re. (Eb. 5:7) Ko aagundenga be Yekova te. (Yes. 11:2, 3) Kuba gure, ko adu na dudunguro nyemuse tipa Yekova na ko akpinyemu ka giasangbako. (Yo. 14:21, 31) Wakina Yesu, ani na dudunguro irisa na kiki koyo du Yekova ni, bambiko Ko na nyemuse kidu ni iratatamana kidu ni ruruko na kidu na bakere ome tiko. Ani ima ino gupai a nga Yekova ima kpinyemu rani ni bakerehe gbe na ko naberãpa wai aberã ani amangapai ho ko ayugo pai ni furani. Ani ima rengba ka imisa Yekova watadu ka sa kpotokoyo si ngi.​—Tam. 78:41; Snz. 27:11.

6. Gini gene sa rengbe ani ka wirika ka gunde ti Mbori ngbaha? (Atambuahe 34:11)

⁶ I avunganga rani na gunde ti Yekova rogo rani yo te, si naida ani sonosihe asonosa. (Oni gedi Atambuahe 34:11.) Gene sa rengbe ani ka manga gipai re ngbaha nga niwisigo ani kusikusiahe. Ki na wai ani kaa ndu kumbatayo kaa bi ga Mbori tatamana, gako ome gbiati gako dudunguro nyemuse tipa rani rogo “agu ahe yo ko amangi,” kina wo a gaani irisa na nyemuse tipa ko nikaa kio. (Rom. 1:20) Wirina du rimori nga Adrienne aya, “Ga Yekova tatamana a wa duhe ni yuguyuguhe rogo kusikusiahe yo nazeresa kina ngbare, na si naundo re mi ini gupai nga ko ima ino gupai du ni wenehe tipa re.” Bambiko wa ri aberã gbe kurii gipai re, ri aya: “Mi aidanga ka gbarasa gimi pagume na Yekova te nga gu ko nafu unga fere.” Mo dinga regbo rogo gi poso re ka berãkuriipa guhe Yekova akusihe. Mangaha wo nika kiiso gamo irisa na nyemuse tipa Yekova.​—Tam. 111:2, 3.

7. Waigu rengbe kparakpee ka undo rani ani du na gu gunde rẽarẽ koyo du Yekova?

⁷ Gu kura gene rengbe ani ka sonosa gaani gunde ti Mbori ngbaha nga manga kparakpee dedede. Ani naino Yekova gbe ho ani amanga kparakpee ni fuko. Agu aregbo dunduko ani asana ko tipa ome ka hi aasada, ani natingidapa gako ome. Ho ani atambua ko ni tipa gako gamahe nga Wiriko, si natingida rani na pa gu nyemuse du Yekova na ni koyo du ani ni. Ho ani azungodi Yekova ni ko undo rani na gaani akpakarapai, ani natingidapa wai du ko na tatamana. Ngbatunga gu kparakpee re nakiiso gaani irisa koyo du Yekova ni. Na si nasa rani ani nyakasi gaani diaberã tipa ka ne manga ai gupai rengbe ka gbarasa gaani pabakure na ko.

8. Ginipai rengbe ani ka mangaha tipa ka banda gaani gunde ti Mbori?

⁸ Ani ima rengba ka banda gaani gunde ti Yekova ni wisigo ani Baibiri na gu sasa nga ka wirikapai ti gu wene akpiapai na gu gbegberẽ akpiapai du rogoho yo. Ani sakingo pai  tipa ga Yekova ruru amoyambu ue nga​—gu ruru buruku nangia Obadaya naangerakurii ga Bakindo Aba kporo na gu Gbiamotumo nangia Yoyada. Na ani nika bi gupai rengbe ani ka wirikaha be Bakindo Yoasa nga ga Yuda ko, natona mangapai ni wenehe na kusa ko ki mbu iriso Yekova.

9. Waigu gunde ti Yekova aundo Obadaya? (1 Abakindo 18:3, 12)

⁹ Gu bambata regbo Baibiri nafura tipa Obadaya, b si pe gupai nga: “Obadaya agunde ti Yekova bakere.” (Oni gedi 1 Abakindo 18:3, 12.) Waigu gi gunde du ni wenehe re aundo Obadaya? Ni bambataha, si asako ko du nga irarengo na ni gu boro aboro narengbe ka kido kutini, na si ki sa bakindo ko moiko ko ni ngerekurii ga bakindo kporo. (Oni ringbisinga ha na Nemaya 7:2.) Ga Obadaya gunde ti Mbori afu bakere wingbaduse fuko​—nga gu sino ko aaida na ni nzunzu. Ko araki ti regbo gu gbegberẽ Bakindo nangia Aba namangi “gu pai nadu ni gbigbita ha bangiri Yekova ki susi agu [abakindo] dunduko naadu mbata fu ko.” (1 Aba. 16:30) Izebere dia Aba nangia irisi Bara, asogo Yekova nikerehe na ri aasadi ka rugusa agu atunga naadu bawe rogo gu kindo re ti iriso Yekova. Na ri aimi ga Mbori dungu anebi. (1 Aba. 18:4) Zanga kapa, Obadaya airisi Yekova ti gi kere regbo re.

10. Ginipai nayugo gupai nga Obadaya adu na bakere wingbaduse?

¹⁰ Waigu Obadaya ayugu bakere wingbaduse? Ho Izebere aagbata ga Yekova anebi ni ka imo yo, Obadaya adi aguyo 100 na ki õko yo “ni ba 50 ku rogo siambia, ki nirigi yo na riahe na ime a.” (1 Aba. 18:13, 14) Ka Izebere aini gupai naamangaha, ka ri aimi gu boro wingbaduse nangia Obadaya nibasa. Rengo ngaha nga, Obadaya aagunde agunde, na ko aaidanga ka kpi te. Ono Obadaya aima kpinyemu Yekova na gako aboro susi wai ko akpinyemu gako raka.

11. Waigu du gu ga Yekova amoyambu du areme wakina Obadaya? (Oni bi sura.)

¹¹ Areme dungu ga Yekova amoyambu naraka  rogo agu aringara i naima rugusa gaani sunge tungusapai rogo yo. Wakina Obadaya, agi awirinarani re naká ka mbu iriso Yekova wa vura duhe nga i nandu kindi kumbatayo kaa fu irisa fu agu aboro du na pagbia be yo. (Mt. 22:21) I nayugo gayo gunde ti Mbori ni giayo sangbako susi gu nga ga aboro. (Amo. 5:29) I namanga gipai re ni ndu yo kindi kumbatayo kaa tungusa wene pangbanga na kini mangi adunguratise na tatamana. (Mt. 10:16, 28) I naˈasada ka bi gupai nga awirinayo na agu ahe be yo nga gu i aida na ni tipa ka nye mbembedi na Yekova. Oni bingo gu kpiapai nga ga Henri, nga gu ko naraka rogo kura ringara sa vuru Afirika rogo gu ba i narugusi gaani asunge rogo yo. Ti gu regbo i arugusi gaani sunge, Henri afu tiko ka kparaka gu riahe nga ga toro fu awirinako. Ko ake gupai nga: “Mi ningia boro zee. Mi idi kuti gupai nga gimi dudunguro irisa tipa Yekova du nafu gu wingbaduse fere mi aida na ni.” Ya mo mo nabi tiro nga mo na ngbatunga gu wingbaduse Henri adu na ni? Mo ima rengba kadu na ni ka mo du na wene gunde tipa Mbori.

12. Waigu gu Gbiamotumo nangia Yoyada na diako ayugu du ni ruruse koyo du Yekova ni?

¹² Gu Gbiamotumo nangia Yoyada aagunde ti Yekova, na gu gunde re asako ko du niruru ko fu Yekova na kini ngarasi aboro i niirisi Yekova. Gipai re adu ni yuguyuguhe gbaiga ho wiri Izebere nangia Ataraya adi mbatabakindo ni ngba iraira gene na ki tona zogarago Yuda yo. Aboro adu na wene nduapai beyo kaa gunde be Ataraya. Gari mangaapai adu ni gbegberẽhe na ri adu na bakere nyemu pagbia na si ki sa gupai nga ri asadi ka imo atita ri dunduko nga aguyo si adu nga i nika dia mbata kindo! (2 Peka 22:10, 11) Gude sa dagba agu agude re nga guru nabati nangia​—Yoasa​—bambiko dia Yoyada nangia Yosabata nabatasi ko. Ri na kumbari aigi gu gude re na ki ngerefuo ko. Ngba gi gene re, Yoyada na Yosabata abi gupai nga boro sa dagba ngbatunga Davide yo bati nga gu ni nika da ni bakindo. Yoyada adu niruru ko fu Yekova, na ko aagundenga be Ataraya te.​—Snz. 29:25.

13. Ho garã Yoasa adu ni saba, waigu Yoyada ayugu du niruruse berewe?

¹³ Ho garã Yoasa adu ni saba, Yoyada ayugu gako padu niruruse berewe fu Yekova. Ko amangi mbakadapai. Ka gu mbakadapai re adu na diabese, ka Yoasa ada ni bakindo gu tita Davide naima rẽ. Ka gu mbakadapai re aadunga na diabese ya, ka Yoyada azanga gako raka. Mbiko gu maku nga ga Yekova, gu mbakadapai re aima du na diabese. Abazogo na aRevi aundo Yoyada ko ki moi Yoasa ni bakindo na i ki imi Ataraya. (2 Peka 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1) Yoyada amangi “zunga he fu Yekova tipa bakindo na aboro a, i adú ni ga Yekova aboro.” (2 Aba. 11:17) Yoyada “ki moi ababandarago ku ngbadimo ga Yekova bambu yo ya a nga gu ni sa du ni birikobiriko ni ka rima koyo te.”​—2 Peka 23:19.

14. Ngba gini gene i afu irisa fu Yoyada mbiko irisa ko Yekova?

¹⁴ Yekova aima pe gupai bakuru kusayo nga: “Agu yo nairisa re mi aírisa yo a.” Na nirengo, Yekova aima fu maku fu Yoyada. (1 Sam. 2:30) Ni kpiapai, Yekova aidi i ke gu wene kpiapai nga ga gu gbiamotumo re tipa ani wirikipai ti ni. (Rom. 15:4) Na ho Yoyada akpi ni, ko adu na gu kparakpara mamu nga i kpisidi ko “rogo gu bakporo nga ga Dawidi ku dagba abakindo yo, bambiko ko amangi wenepai ringara aYisaraere yo, fu Mbori na tipa gako bambu a.”​—2 Peka 24:15, 16.

15. Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gu pangbanga nga ga Yoyada? (Oni bi sura.)

 ¹⁵ Gu pangbanga du tipa Yoyada ima rengba ka undo rani ani sonosi gunde tipa Mbori. Abaakumba ima rengba ka wirika Yoyada nigbata yo agene dedede tipa ka banda dungurati. (Amo. 20:28) Sosono aboro ima rengba ka wirikapai be Yoyada nga ho i agunde ni ti Yekova na ki nye niruru yo fuko, Ko ima rengba ka mangasunge na yo tipa ka digiso Gako ringbisapai. Ko ambunga yo te. Paranga aboro ima rengba ka bi wai Yekova amangipai na Yoyada na ki wiriki Ko niirisa yo gu sosono aboro du ni ruruyo fu Yekova tipa gbanga regbo. (Snz. 16:31) Ni yangaraha, ani dunduko niima rengba ka wirikapai be agu abazogo na agu aRevi nasongodi Yoyada. Si naida ani dunduko undo “abaakumba” ni gia ani sangba yo.​—Eb. 13:17.

16. Ginipai nayugo gupai nga Bakindo Yoasa adu ni rurungbura ko?

¹⁶ Bakindo Yoasa aima gbia undo ti gu wene maapai kurii nangia ga Yoyada. (2 Aba. 12:2) Nisangbana gipai re, gi paranga bakindo re aaida ka sa ngbarago ti Yekova. Ono tingbafuo kpio Yoyada, Yoasa adegetuko fu gu wiri abakindo nangia abasamungu. Sangbanaha angia gine? Ko na agu aboro ko aazogo yo “ki nimangi pa aAsera nga ngbama na kpiahe.” (2 Peka 24:4, 17, 18) Gipai re aba gberãrago ti Yekova ni bakerehe ko ki “nikedi anebi kindi koyo du yo ni, i káraga yo berewe koyo du Yekova ni. . . , ono i akpi nga nyemu ka dega tuyo fu yo te.” I aadeganga tuyo fu Zakaraya wiri Yoyada nga gu ko nangia kina ga Yekova nebi na boro motumo te, ono ko angia gume Yoasa a. Bakindo Yoasa aimi Zakaraya wa si avura du nga  gako aborokporo abatasi ko na ki undo ko ni bakerehe gbe.​—2 Peka 22:11; 24:19-22.

17. Waigu apai aˈariatihe fu Yoasa?

¹⁷ Yoasa aabandanga wene gunde tipa Yekova te, na apai aye ka gberã ni kerehe fuko. Yekova aima pe gupai nga: “Agu yo napayasi re, i abérã payo tataa.” (1 Sam. 2:30) Kusa, ga aSurio aborovura naadu ni umba yo adibe ga Yoasa “bakere rimbasa aboro” na “i ambu ko na bakere oro.” Tingbafuo aSurio ga, ga Yoasa moyambu aimiko tipa imoko Zakaraya. I abi gupai nga si arẽnga i kpisidi gu gbegberẽ bakindo re rogo “ga abakindo murã yo te.”​—2 Peka 24:23-25

18. Ringbisihe kuti Yeremaya 17:7, 8, waigu rengbe ani ka ne kadu wa Yoasa?

¹⁸ Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gu kpiapai nga ga Yoasa? Ko adu wakina gu ngua tarãha arimongo ku sende yo wenengai ya nga gu nagbia undo kina be gu kura angua i asongodaha na ni. Ho gu boro naaundo ko akpi ni​—nangia Yoyada​—na Yoasa ki tona ka degatuko fu abasamungu, ko aadunga ni ruruko berewe fu Yekova te. Gi kpiapai re nayugo gupai furani nga, si aidanga ani naagiasangba Mbori mbiko agumerani watadu kura aboro moi wene kpiapai rogo dungurati furani ani mangihe te. Tipa ka nye mbembedi na Yekova, si naida ani nyakasi gaani nyemuse na kini irisiko, vurube wisigopai dedede, berãkuriipai, na kparakpee.​—Oni gedi Yeremaya 17:7, 8; Koro. 2:6, 7.

19. Ginipai Yekova aidaha berani?

¹⁹ Yekova asananga rani ani mangi badungu apai fuko te. Gupai ko aidaha berani gu du rogo Batungusipai 12:13, nga gu naya: “Oni gúnde ti Mbori, ki ka kuti gako arugute; bambiko gere nga gu pai dunduko nga ga boro.” Ho ani agunde ni ti Mbori, si nika sarani ani nye ni rururani fuko ka kina ginipai vura manga rani vurũ kumbatayo wakina gu namangi Obadaya na Yoyada. Pai ho nika gbarasa gaani pagume na Yekova te.