• “Mi abihe wa ka i ya kumbami ima manga bäri bara dunguhe.”

• “Mi abi tire nga i ima manga fere gbegberẽ, ngbanga mi te, na mi nga gu boro adunga sunge ti ni ya.”

• “Mi aarengbanga ka fura fu boro tipaha te. Mi arungo be gipai re ni kina nisare.”

• “Mi abi tire wa ka i ya Yekova aberãnga pa re te.”

Agi afugo du kuari re nayugo wai du diakumba na gberãrago ho kumbani abi kpia kundiri aboro ni. Na ka si du nga ko ima manga gipai re rogo gbuko yo tipa adiwi watadu agarã, ri rengbe ka bihe nga ri arengbanga ka kido kuti ko berewe te. Gu kura diakumba sa aya, “Mi aabaka kina bangire nga ‘Da du nga gi kumba du pati re re? Ya mo gu kura apai kinaho ko aoka ha tire?’”

I mbakadi gi kekeapai re tipa gu diakumba kumbari abi kpia kundiri aboro. a Si nika sakapai tipa gu bangua arengo nga ga Baibiri nga gu rengbe ka fu wasa, na ki fu gu kido furi nga Yekova nika undo ri aundo, na gupai rengbe ka undo ri ri du na zereda ki nye mbembedi na Yekova. b

Wa vura duhe nga mo arengbanga kadu namaapai kurii agu apai dunduko kumbamo amangaha te, mo ima rengbe ka manga agu adiandue nga gu rengbe ka undo ro na mo kidu na gu zereda nga ga berãse yo. Mo makianga agi apai re.

Ka mo naabiranga tiro ya. Diakumba ima rengba ka berã gupai nga pa bi kumbari agu ahe nazingisa nyemu kodaba nga gari ingahe. Alice c abi tiri nga ri angbanga wenengai bangiri kumbari te. Ri aabaka bangiri nga, ‘Tipagine kumbami nakpinyemu kaa bi kura adee ti ni susi re?’ Gu kura adiakumba nabira tiyo tipa gayo mangapai kini berẽ gupai nga, i du nasa apai si naagberã kina kumbatayo. Danielle aya, “Mbiko kumbami aandu kindi kumbatayo kaa bi kpia kundiri aboro, mi adu na gberãrago na kidu na zinga, na gipai re asa re mi bihe nga singia padu mi na zinga du nasa gupai nga apai naagberã kina kumbatayo.”

Ka mo aabi tiro wa gure, mo ini gupai nga, Yekova abingo ho nga mo du sa gupai nga kumbamo bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba te. Yakoba 1:14 naya:  ‘Boro du ni asadiasadi ni, ho gu nyemuhe ata gbe ni ni nga ga borose ku sa yo, ki ninangi ni.’ (Rom. 14:12; Frp. 2:12) Kuba gupai nga Yekova ni bira ro, ko nabi gamo du niruruse fuko na nyanyakipaha.—2 Peka 16:9.

Si adu ni wenepai mo ini gupai nga pa bi kumbamo agu ahe nazingisa nyemu kodaba ayugongo gupai nga mo angbanga te te. Abangbasia abainipai tipa gipai re nape gupai nga, agu ahe nazingisa nyemu kodaba nasa boro nidu na nyemu kodaba.

Mo ne bakere bakabangirise. Catherine ape gupai nga gu yangara pai ri aaberãkurii he angia pa bi kumbari agu ahe nazingisa nyemu kodaba. Frances aya: “Mi nidu na bakere bakabangirise ho mi ainongo gu ba ni du kumbami rogoho ya. Mi nidu na bakere bakabangirise rogo gu uru re naabaha.” Gu kura dereakumba ima fura tipa wai zee azio yo ho du yo ni na agu akurayo aKristano nga agu yo inipai tipa gupai kumbayo amangaha. Agu akurayo nape gupai nga i nabi tiyo nga i nisayo bambiko i naberãha nga boro ho i ni gupai i asusa rogoyo te.

Gbegberẽpai ho ti du na gi bipai re te. Ka mo aadia regbo kaa aberã kina kurii gipai re, mo nika du na bakere gberãrago. Kuba gure, mo asadi ka maaberã ro kuti gamo pagume na Yekova. Manga ha wo nika undo ro mo du nyanyaki.—Tam. 62:2; Ef. 6:10.

Mo ima rengba ka gbia undo ka mo aageda agu apangbanga nga ga agu adee du pa yo rogo Baibiri yo nga aguyo nagbiatiyo na akpakarapai na i ki gbia wasa ho i amangi kparakpee ni fu Yekova. Ko aadianga gayo akpakarapai kusayo te, ono ko afu zereda fuyo. Ni kpiapai, Ana adu na kere “imisiri ngbaduse” tipa gupai ri adu rogoho. Ono tingbafuo ‘ri nakpara kindi bara bangiri Yekova,’ ri agbia zereda, wa si avura du nga ri aainongo gupai nika manga te.—1 Sam. 1:10, 12, 18; 2 Kor. 1:3, 4.

Mo sana abaakumba tipa undo. I ima rengba kadu “wa kina bagbuko be yuge, ni okooko ba be gugugu yuge.” (Yes. 32:2) I ima rengba ka pepa gu wirina foro nga dee mo narengbe ka fura furi na ki gbia wasa.—Snz. 17:17.

Ya mo mo rengbe ka undo kumbamo tipa ko dibe gu kpakarapai nga ga bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba? Isoke mo ima rengba ka undo ko. Baibiri nape gupai nga tipa ka diabe nyanyaki vurarani, “du aboro ue ngba ti du boro sa.” (Batu. 4:9-12) Wisigopai nayugo gupai nga ho arogotise amangapai ni kina sa tipa ka diabe gupai nga ga bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba, si ima rengba ka ye na wene sangbanaha na diakumba ki tona ka kido kuti kumbari berewe.

 Rengo ngaha nga, tipa gamo badiarogatise du na diabese be bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba, si naru riipa gu ome ni amangaha tipa ka mbu bihe. Ya mo ko mangi kparakpee fu Yekova tipa ome na ki gbata undo be abaakumba? (2 Kor. 4:7; Yak. 5:14, 15) Ya mo ni mangi mbakadapai nga gu rengbe ka undo ni ka ni bingo agu ahe nazingisa nyemu kodaba ya? Ni kpiapai, ya mo ko moi angbanda tipa mangasunge na terefuni na ki ne agu aba rengbe ka saha fuko taata tipa ko bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba? (Snz. 27:12) Ya mo ko na nyemu ka dia gamo undo kugume na kini pe kina rengo foro dunduko? Ka si du wo, mo ima rengba ka undo ko.

Ngba gini gene? Oni bingo kpiapai. Felicia amangi rogatise na Ethan, nga gu ko bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba aima ziobaha tiko mbuko tooni. Felicia asaha fu ko taata ko naafura na ri ho nyemu bi agu ahe nazingisa nyemu koda anaazio ko ni. Ethan aya: “Mi naape agu apai duho dunduko fu diare. Ri naaundo re ni nyemuse mi ne aˈasada na ri kini sana re dedede tipa wai du mi. Na ri naaundo re tipa ka mi naamanganga sunge ni bakerehe na Internet ya.” Ka pe rengo, rago ninaagberã agberã ti Felicia mbiko gu nyemupai du ti Ethan nga ga bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba. Ri aya, “Ono gu bipai du mi na ni gbiati zinga aundongo ko ko naandu kindi kumbatayo kaa ne gi kere gbegberẽ mangaapai re te. Fuo ani sakipai tipa gako akpakarapai, ko ima du regerege tipa ka ne bi kpia kundiri aboro na ki sa gupai nga ri du na kido kuti ko berewe.”

Ngbatunga gu sakapai re ima rengba ka undo kumbakudee ko ne bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba na ki undo diakumba a tipa ri du na kido kuti kumbari berewe. Gu kurapai berewe nga, ho du kumbakudee ni na nyemu ka pepa gako arungbura fu diako, gu ba ko andu ku rogoho na gupai ko amangaha, si nika du taata fu diako ri du na kido kutiko mbiko ko aõka nga ai pai berewe ti ri te.

Ya mo mo nabihe nga mo rengbe ka undo kumbamo wa gure? Ka ngia wo duhe, tipagine ka oni agedanga gi kekeapai re ti ni na ki sakipai tipaha kina sa ya? Gako sasa nika ngiaha ka ne bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba na ki fu gu gopai nika saro mo tona du na kido kutiko berewe. Kuba gupai nga kadu na zinga nga mo naida ka fura tipa gi kpakarapai re, si nika ida ko rugutiko na wai gipai nga ga bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba re aba gberãrago tiro. Si naida mo undo ko na gu ome ko amangaha kambu bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba re na ki mbu regbo fuko ko yugu tiko ni gu boro mo narengbe kadu na kido kuti ni. Oni dunduko ue si nika ida oni ini ginipai na sa boro ni naabi agu ahe nazingisa nyemu kodaba na ki ini wai rengbe oni ka diabe gi kpakarapai re. d

Ka mo agunde nga gaoni fugodagbase arengbanga ka ye na zereda ho oni afura ni tipa gipai re te,  mo yambu gu bakumba nga guni du oni na kido kuti ni nidu ho tigu regbo oni nikaa saka gipai re ni. Oni ini gupai nga zavura ho kumbakudee atona diabe gu kpakarapai ni nga ga bi agu ahe na zingisa nyemu kodaba, si nadia regbo adia tipa gani badiarogatise tona du na kido kutini. Ka omero batingo ya. Mo ngere tipa agu aˈariapai kadu ho rogo gaoni rogatise. Oni du na gu maabangirise nga gaoni rogatise nika duadu ni nyanyaki he berewe ka oni du na zerangbaduse.—Batu. 7:8; 1 Kor. 13:4.

Ka si du nga kumbakudee nandu kindi kumbatayo kaa bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba fuo mbuko ho tipa wiri bete regbo, ya mo gipai re nayugo gupai nga ko ambunga gi gbegberẽ pai re berewe te? Anga wo duhe te. Ka si du gbe nga bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba ima ziobaha tiko, si nika du ni kpakarakpakaraha fuko rogo gako raka yo ko mbuhe. Ko nika bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba kindi tipa dungu agarã fuo ko mbuhe. Tipa ka sa gupai re ka si mangingo ya, si naida ko moi ngbanda tipa tiko nibipa bi agu ahe nasako ko naabi agu ahe nazingisa nyemu kodaba, zavura tifuo gu kpakarapai re nago vurũ. (Snz. 28:14; Mt. 5:29; 1 Kor. 10:12) Si nika ida ko ‘dú ni vovo ko rogo gu toro yo nga ga gako berã’ na ki wiriki ka ‘sóga gbigbitapai’—wa gu nga bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba na zapada barangbase nisase nibee. (Ef. 4:23; Tam. 97:10; Rom. 12:9) Ya mo ko na nyemu ka manga agi adiandue re? Ka si du wo, ko ima rengba ka mbu gi gbegberẽpai re kindi. e

Ono na ka si du nga gamo badiarogatise aidanga ka diabe gi kpakarapai re te? Mo ima rengbe kadu na gberãrago, zinga, na ki bihe nga ko nabiriko ro. Mo gbata zereda nga ga berãse yo ki mbu apai kube Yekova. (1 Pet. 5:7) Oni naandu kindi kumbatayo kaa mbeda na Yekova rogo kparakpee, wisigopai na kini berẽkuriipai. A wa mo nikaa manga wo, mo du na gu kido nga kina wo ko nika mbeda na mo. A wa pe yo ho rogo Atambuahe 34:18, ko ‘du mbembedi na agu yo du kpotoyo yo na rungo,’ na ko naˈasada ka undo yo i du na ngbarago berewe. Mo mangi asadatise nyanyaki kadu ni gu ruru wirina nikaa ndu kindi kumbatayo kaa iriso Yekova. Mo gbata undo be abaakumba. Na mo du na gu maabangirise nga kura regbo adu kinaho kumbamo nika manga gu ariapai naye kina boro kpotokoyo.—Rom. 2:4; 2 Pet. 3:9.