1. Gini kura gene sa Eyobo aye ka inopai tipa Yekova ngbaha wenengai?

 EYOBO aima fura bara dunguhe na kura aboro rogo gako raka yo, ono gu fugo nadu na nyanyakipaha nga gu nadu dagbako na Yekova Mbori. Yekova apepa kura iiriwo kusikusiahe nga gu narengbe ka nyakasa ga Eyobo kido kuti ga Mbori tatamana gbiati gako rengbanapai tipa ka ngerafuo gako amoyambu. Ni kpiapai, Mbori atingidi Eyobo na gupai nga ko nangera angerafuo anya, sidu, Ko aima rengba a ka ngerafuo Eyobo. (Eyo. 38:39-41; 39:1, 5, 13-16) Eyobo awiriki dungu apai tipa asino gako Mbori ni wisigo ko akpiapai nga ga kusikusiahe.

2. Tipagine duhe ti ni ti kura aregbo ni kpakarakpakaraha furani ka wisigo ga Yekova kusikusiahe?

² Ani ima rengba a ka wirikapai ni bakerehe tipa gaani Mbori ho ani awisigopai ni tipa gako kusikusiahe. Ono ti gu kura aregbo, si ima rengba kadu ni kpakarakpakaraha furani tipa ka mangaha wo. Ka ani aaraka gbatayo, ani adunga na rengba kaa bi gu badungu ahe naˈauru dunduko nga gu Mbori akusihe te. Ka si vura du nga ani naraka tuturũ ti gbata, ani ima rengba ka zanga du na regbo kaa wisigo agu ahe wenengai Mbori akusihe. Sidu, ani sakingo pai tipa ndu gupai duhe ti ni ni wenehe ka dia regbo na ka manga ome tipa ka wisigopai tipa kusikusiahe. Ani nika sakapai tipa wai aYekova gbiati Yesu amangisunge na kusikusiahe tipa ka yugopai na gupai rengbe ani ka mangaha tipa ka wirika dungu apai ti kusikusiahe.

3. Ginipai nayugo gupai nga Yekova aaida Adamu gbia ngbarago ti kusikusiahe?

³ Yekova aaida bambata aboro gbia ngbarago ti Gako kusikusiahe. Ho Yekova akusi Adamu ni, Ko afu bawene paradizo fuko  ko naaraka rogoho na ki fu gu sunge fuko nga ko naangerafuo gu paradizo re. (Bam. P. 2:8, 9, 15) Oni berẽnga pa gu ngbarago Adamu adu na ni ho ko aabi tunga ahe ni si nikuru na ambumbudo kini zaraga kaa kusa wene akpehe. Si angia bawene pa momu fu Adamu ka ngerafuo gu bawene ati Edene re! Yekova aya fu Adamu wẽ ko fu rimo a kurii anya ni bakiakia. (Bam. P. 2:19, 20) Yekova aima rengba ka sia ka yamba arimo kurii ra ni tiko, ono kuba gure, ko afu gu sunge re fu Adamu. Zanga kapa, mbata fu Adamu diberã tipa agu arimo ko nika yambaha kurii ra, ko awisigi ra wenengai ka bi agu asino du tira na ga ami mangaapai. Rago aima ngba tigaha ti Adamu tipa ka manga gipai re. Ni rengo, si aima undo ko ko rugu tiko na pa wai du Yekova nga boro tatamana na pa gu bawene ahe ko akusihe.

4. (a) Gini bangisa ndupai du ho si aida ani wisigi kusikusi ahe ti ni? (b) Gini kusikusiahe gbe ngba tiro?

⁴ Ndupai sa si aida ani wisigi kusikusiahe ti ni nga, Yekova naida ani mangihe wo. Ko naya furani wẽ “Oni túka bangironi ku ari yo gbe ka bi nga.” Tifuo gure, ko nasanahe nga: “Da nafu agi ra re?” Karagapai ima du ziazia. (Yes. 40:26) Yekova nakusi agu ahe dunduko du ngbangbaturũ yo na agu ahe du auru kpotosende gbiati abaime, na agi ahe re dunduko nayugopai furani tipa ko. (Tam. 104:24, 25) Na oni berẽnga pa gu gene Mbori akusi rani ngbaha. Ko asaha furani taata ani gbia ngbarago ti biko gu bawene ahe ko akusihe. Ko ima fu gu rengba na pai furani nga ka bi he, ka giapai, ka zada he, ka hia hee na ka gia fuõ he, nga agu abarapa rani nasa rani ani gbia ngbarago ti agu ahe dunduko ni bakiakia ko akusihe.

5. Ringbisihe kuti ARomo 1:20, waigu ani agbia undo ti wisigopai tipa ga Yekova kusikusiahe?

⁵ Baibiri nape pa kura nyanyakipa ndupai berewe furani si aida ani wisigi kusikusiahe ti ni. Si nayugopai furani tipa asino Yekova. (Oni gedi ARomo 1:20.) Ni kpiapai, oni bi agu ahe Yekova akusihe ki bingo wai ko ambakadihe ni bawenehe. Ya mo si ayugongo pa ga Mbori tatamana te? Na ani berẽnga pa agu ariahe ni bakiakia rengbe ani ka gbia ngbarago ti ni. Gipai re nayugo gupai ziazia nga ko ima kpinyemu aboro. Ho ani abi asino Yekova ni ti agu ahe ko akusihe, ani naye ka inoko wenengai na si nafõngbadurani yo ani mbedi na ko. Awere tie, ani bingo gu bete agene Yekova amangisunge na kusikusiahe ngbaha tipa ka yugo nyanyakipa pai fu aboro.

6. Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti bi ani azire ami niguari kaa ga ku rogo kura ba?

⁶ Yekova na kina ringbisiringbisi regbo beko tipa mangapai. Rogo agarã dunduko ti digido  Wegebe na bebere Merekoko, aYisaraere anaabi agonyo abi ami ni gu ariyo ba rii gayo ringara kaa ga ku nodiyo. Mbori aya fu aYisaraere wẽ, “Gonyo ari yo u ini gau arago.” (Yere. 8:7) Yekova ima maa regbo fu agi azire re tipa ami naaga ku rogo kura ba, wakina gure a, ko ima maa regbo tipa ka ye na gako sarangbanga. Areme, wa ani abi azire ami ni gu kaa ga ku rogo kura ba, si natingida rani na gupai nga ani ima rengba kadu na gu kido nga, Yekova ima maa “ragoho” tipa ka digiso gi gbegberẽ zegino re.​—Abak. 2:3.

7. Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti wai zire agu? (Yesaya 40:31)

⁷ Yekova nafu ome fu gako amoyambu. Vurube gu nebi nangia Yesaya, Yekova akidohe nga Ko nika fu ome fu Gako aboro ho ka i du ni na rungbura watadu gberãrago na i ‘agúka wa adingimo nagu na apupora.’ (Oni gedi Yesaya 40:31.) AYisaraere anaabi adingimo abi ami ni gu ariyo kini zaraga apupora zanga pidaha apida wege naaya na ami. Gipai re natingida rani na gupai nga, Yekova ima rengba ka fu ome furani, kina wai ko afu ome fu agu azire re! Ho mo abi bakere zire ni u ni gu kuari yo gbe zanga tada puporu ni bakerehe, mo tingidi gupai nga Yekova ima rengba ka fu ome foro mo di be gamo akpakarapai.

8. Ginipai Eyobo awirikihe ti wisigo ga Mbori kusikusiahe, na ginipai ani awirikaha?

⁸ Si rẽarẽ ani kido kuti Yekova. Yekova aundo Eyobo tipa ko kiisi gako kido kuti Ko. (Eyo. 32:2; 40:6-8) Rogo ga Mbori fugo yo na Eyobo, ko apepa dungu agu ahe ko akusihe kodihe na akerekuru, rungbutorungbuto mai, gbiati ikpirogumba. Yekova afura a tipa anya, wa ngbatunga gu nya nga gbeẽ gbiati urusi. (Eyo. 38:32-35; 39:9, 19, 20) Agi ahe dunduko re ayugongo kina pa ga Mbori bakere ome sa te, ono si nayugopa gako nyemuse na gako tatamana ayugo a. Mbiko gi fugodagbase re, si asa gupai nga Eyobo du na bakere kido kuti Yekova susi gu nadu mbata. (Eyo. 42:1-6) Wakina gure a, ho ani awisigo kusikusiahe ni, si natingida rani na gupai nga, Yekova na bakere tatamana gbiati bakere ome kisusi gu du ani na ni. Ko ima rengba a ka nyasariipa agu akpakarapai dunduko ani agbia tirani na ni na ko nika manga gipai re amanga. Gipai re ima rengba ka undo rani ani nyakasi gaani kido kuti ko.

9-10. Ginipai uru gbiati mai ayugoho furani tipa Yekova?

⁹ Yesu aima inopai ni bakerehe tipa kusikusiahe. Wa ko angia “bangbasia boro sunge,” ko aima du na gu momu nga ka mangasunge na Bako tipa ka kusa haurago. (Snz. 8:30) Kusa, ho Yesu adu ni auru kpotosende, ko amangisunge na kusikusiahe tipa ka yugopai fu gako abawiriki tipa Bako. Oni bingo gu bete apai ko ayuguhe.

¹⁰ Yekova nayugo gako nyemuse fu aboro dunduko. Rogo gu ga Yesu Tungusapai Naadu Rii Bagangara yo, ko afura fu gako abawiriki tipa uru gbiati mai, nga agu ahe dungu aboro ninaaberã nga gbe tipa ha ya. Agi ahe re na nyanyakipa ha furani tipa ani naaraka. Yekova aima rengba ka ká na agi ahe re be agu aboro airisongo ko ya. Kuba gure, ko nafu uru na mai fu aboro dunduko. (Mt. 5:43-45) Yesu amangisunge na gipai re tipa ka yugo gupai fu gako abawiriki nga Yekova naida ani yugu nyemuse fu aboro dunduko. Ai gu regbo ani agbia ngbarago ti bi uru si ni ti watadu ka bi mai si ni na, ani ima rengba ka berãpa ga Yekova nyemuse nga gu du tipa aboro dunduko. Gako kpiapai ima rengba ka fõngbaduraniyo tipa ani yugu kina ngbatunga gu nyemuse re ni tungusa ani pai fu aboro dunduko.

11. Waigu rengbe pa bi azire ka ngarasa rani?

 ¹¹ Yekova nafu agu aũborose furani du ani na zingoho. Kina rogo gu bangisa ga Yesu tungusapai naadu rii bagangara yo re, ko aya a: “Oni bi azire ari yo, ami aru nga ahe te, ami ake nga ahe a te, ka ami aiga nga ahe ku rogo agbamu yo ya; Baroni du ngbangbaturũ yo nariga ra.” Zanga kapa, agu aboro naadega tuyo fu Yesu aima rengba ka bi azire ami ni gu ariyo bariyo ho ko asana yo ni nga: “Genoroni asusa nga genora te?” (Mt. 6:26) Nangba gu wene gene nga ga nyemuse ko akido rani ngba ha re nga Yekova nikaa ngera angerafuo gu gaani azingo nga ga borose! (Mt. 6:31, 32) Gupai ani narengbe ka wirikaha ti kusikusiahe nikaa ndu kindi kumbatayo kaa ngarasa ga Mbori ruru amoyambu. Paranga nazakigene naraka Sepania yo adu na gberãrago mbiko ri aarengbanga ka bi wene ba kaa raka rogo yo te. Ono tifuo bi ri azire ami niri zende ahe na kura zuzu angua, si aima ngarasa ri. Ri aya, “Agu azire re atingidi re na gupai nga Yekova nangera angerafuo ra na ko nika ngera angerafuo re a.” Ngbutuko fuo gure, gu wirina re abi ba tipa kaa raka rogoho.

12. Ginipai Matayo 10:29-31, apehe furani tipa abavurukporo nga gu rengbe ka yugopai furani tipa Yekova?

¹² Yekova nabi rani na nyanyakipa rani wa du ani ni basasa. Mbata fu Yesu kedi gako amokedi i ndu ka tungusapai, ko aundo yo ka i gundenga be asogoyo ya. (Oni gedi Matayo 10:29-31.) Ko amangihe wo ni fura ko tipa zire sa dagba agu azire yo aYisaraere aima inopai tipa ra nga: bavurukporo. Agu azire re adu na para kusende ti rago Yesu. Ono ko aya fu gako abawiriki wẽ: ‘A nga gu ru sa dagba ra ka ti ku sande gi bangiri Baroni te.’ Fuo gure, ko agbia kurapai kuti ni nga: “Genoroni susi geno dungu abavurukporo.” Ngba gi gene re, Yesu akido gako abawiriki na gupai nga Yekova nabiyo na nyanyakipa yo wa du yo ni basasa, sidu, ndupai aadunga ho tipa i gunde be arungosiro te. Ni rengo, abawiriki aima rengba ka tingida agu afugo Yesu re ho i anaabi abavurukporo ni ami ni gu wa i anaatungusapai rogo agbata na agbaria. Ai gu regbo oni abi tooni zire, oni tingidi gupai nga Yekova nabi roni na nyanyakipa roni wa du oni ni basasa bambiko “genoroni susi geno dungu abavurukporo.” Na gako undo, si aidanga oni gunde ho kura aboro asoga roni ni te.​—Tam. 118:6.

13. Ginipai nika undo rani ani wirikipai tipa kusikusiahe?

¹³ Ani ima rengba ka wirika kura dungu apai tipa Yekova ti kusikusiahe. Ngba gini gene? Ni bambataha, si naida ani di regbo ka wisigo kusikusiahe. Fuo gure, si naida ani berẽ tipa gupai si ayugoho furani nibi pa Yekova. Si arengbanga kadu ti aregbo dunduko taata furani tipa ka manga agi apai re te. Géraldine, nga wirina du Cameroon yo, aya, “Mi asono vuru gbata, sidu, si aaida mi mangi bakere ome amanga tipa kaa bi agu ahe Mbori akusihe.” Bakumba du rimoko nga Alfonso aya, “Mi ima wirika gupai nga si naida mi moi regbo amaa kadu ni sa re tipa ka wisigo ga Yekova kusikusiahe  na kini berẽkurii gupai si ayugoho fere tipa ko.”

14. Ginipai Davide awirikihe ho ko aberẽ ni kuriipa ga Mbori kusikusiahe?

¹⁴ Davide aima berã ni bakerehe tipa ga Mbori kusikusiahe. Ko aya fu Yekova wẽ: “Ho mi nangana gamo angbangbaturũ ni, nga gu mangaapai nga ga wirinzagaro, na gu diwi mo amoi ru na akerekuru; gini he nga boro, mo naaberã pa ni?” (Tam. 8:3, 4) Ni rengo, ho Davide anaangera ni ku ariyo yuru, ko anaamanga bakere apai susi gu gbua nga kaa gbia ngbarago ti bi akerekuru dunduko. Ko anaaberãpa gupai aberã a akerekuru anaayugoho fuko tipa Mbori. Ko aima wirikapa wai du Yekova ni bakere ko. Ti kura regbo sa, Davide aaberãpa wai ko aasona rukumbu nako yo. Ho ko aaberã ni kuriipa gu bawene gene i ambakadi kpotoko ngbaha, ko aye kadu na bakere tambuahe tipa wai du Yekova na tatamana.​—Tam. 139:14-17.

15. Oni funga akpiapai tipa wai oni nabi ga Yekova asino rogo gako kusikusiahe yo. (Atambuahe 148:7-10)

¹⁵ A wa si adu tipa Davide, si nawiraha wa si furani taata ka bi guhe Mbori akusihe na ki berẽkuriihe dudunguro. Badungu agi ahe re kinaho, nga gu rengbe ka undo rani ani ini Yekova wenengai. Ni kpiapai, mo ima rengba ka bi ga Yekova ome ho nzere uru akĩ ni kuti kpotoro. (Yere. 31:35) Mo berẽnga tipa ga Mbori tatamana ho mo abi zire ni u ni dua bamburu. Mo berẽ nga pa wai du Yekova ni boro ngbarago ho mo abi wiri ango ni u ni wo ti soru. Na mo tambua Yekova tipa gako nyemuse ti ai gu regbo mo abi nagude ri ningi mbaro na fogo wiiri. Ani ima du na dungu amomu berani ka wirikapai tipa Yekova bambiko agu ahe dunduko ko akusihe​—kikindigihe na arukutihe gu du mbembedi na gu du tuturũ​—si dunduko nafu taarimo fuko.​—Oni gedi Atambuahe 148:7-10.

16. Ginipai si aida ani diberã ka mangaha?

¹⁶ Gaani Mbori na tatamana, nyemuse, ome, na agu ahe dunduko ko amangaha si ni bawenehe. Ani ima rengba ka wirikapai tipa agi asinoko re na dungu agu akuraha, ka ani wisigi agu ahe wenengai dunduko ko akusihe. Si naida ani dunduko naadianga regbo adia dedede kaa gbia ngbarago ti kusikusiahe na kini berẽkurii gupai si ayugoho furani tipa Yekova. Ka ani mangihe wo, ani nika mbeda gbe na Bakusirani. (Yak. 4:8) Rogo gu kekeapai ngbefuo gere, ani nika bi wai avunguagude narengbe ka mangasunge na kusikusiahe tipa ka undo awiriyo i mbedi na Yekova.